Kasteel Montfort werd rond 1260 gebouwd door Hendrik van Gelre, op een heuvelrug in het waterrijke Vlootbeekdal. Door deze ligging, het veelhoekige grondplan en dikke natuurstenen muren was het praktisch onneembaar. Na Hendrik's dood in 1285 hoorde kasteel Montfort bij het graafschap Gelre. Graaf Reinoud I bouwde de hoofdtoren: de Grauwert. Deze heeft een ronde achterkant en een scherpe punt aan de voorzijde, destijds een bouwkundige noviteit. Reinoud's eigen zoon sloot hem van 1320 tot z'n dood in 1326 in de Grauwert op.
Onder Reinoud II groeide het belang van kasteel Montfort. Vanaf 1337 verbleef hij er regelmatig met z'n hofhouding. Dit stelde hogere eisen aan de woonvertrekken, die in 1342-1343 werden uitgebreid en vernieuwd.
Tot het eind van de 15e eeuw deed Montfort nog regelmatig dienst als residentie van de landsheer. Verder woonde hier de drossaard, die met 27 man personeel zorgde voor de verdediging en het bestuur van het ambt Montfort, een bestuursdistrict van het Overkwartier van GelreDoor de opkomst van het kanon werd kasteel Montfort rond 1536 uitgebreid met vestingwerken. Dit kon echter niet verhinderen dat keizer Karel V het in 1543 belegerde en zwaar beschadigde.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog vervulde het kasteel nog een (bescheiden) militaire rol. In 1685-1686 werden de vestingwerken gesloopt en de grachten gedempt. De resterende gebouwen bleven woning voor de drossaard
Rond 1780 volgde ook de sloop van het woonkasteel, waarna een ruïne overbleef. Rond 1845 bouwde men op de noord-oostelijke torenvoet een achthoekig bakstenen torentje: het Jachtslot.
Dit Jachtslot wordt momenteel gerestaureerd, om daarna een bijdrage te leveren aan de openstelling van de kasteelruine voor het publiek. De kasteelruïne is eigendom van de Stichting Kasteel Montfort. Deze liet tussen 1975 en 1981 het merendeel van het muurwerk conserveren tegen verder verval.
De Grauwert en de veertiende eeuwse bakstenen keldergewelven onder de oostvleugel wachten nog op noodzakelijke consolidatie, terwijl het Jachtslot op kort termijn wordt gerestaureerd.
|