15E MARCHE DES TROIS SOURCES.

LES AMIS DU HENRY FONTAINE.
 
GRAND-HALLET.

Grand-Hallet is een landbouwdorp in Droog-Haspengouw met nog veel akkerbouw en veeteelt. Vanaf de 9de eeuw maakte het dorp deel uit van het graafschap Avernas. Na de opheffing ervan ging Grand-Hallet deel uitmaken van het baljuwschap Hannuit in het hertogdom Brabant.

Het dorp was deels in het bezit van het kapittel van Sint-Lambertus van Luik en deels van de abdij Maagdendaal van Oplinter. Bij het ontstaan van de gemeenten in 1795 werd Grand-Hallet een zelfstandige gemeente. In 1965 werden de voormalige gemeenten Petit-Hallet en Wansin aangehecht maar in 1977 werden de drie dorpen allen deelgemeenten van Hannuit. Wij vertrekken met de wandeling in het dorp en stekken al vlug het riviertje”Ruisseau-de Henri-Fontaine” over en wandlen het veld binnen, het is duidelijk dat we hier nog in Haspengouw zitten met veel akkers en weilanden zo ver het oog rijkt.

Hier en daar een grote boerderij en een kapel langs de weg en bloeiende randen aan de velden, de klaproos en wilde kamille trekken vlinders aan, mooi om te zien en heb vandaag geluk dat we een paar prachtige foto’s konden maken van vlinders. Hier word er ook veel vlas gekweekt, dat nu reeds afgedaan is en op rijen op het veld ligt. Nog even en dan worden ze op balen gerold. Het is wel mooi om te zien. Dan komen we aan het vliegveld met kleine sportvliegtuigen en dan wandelen we naar Avernas-Le-Bauduin. Op de Ruisseau Henri-Fontaine, die het dorp doorkruist, waren vroeger meerdere watermolens actief. Het reliëf is gematigd : van 105 meter in de vallei van Henri-Fontaine tot 141 meter aan de tumulus van Avernas. Langs de kerk Maria Hemelvaartskerk; het huidige kerkgebouw dateert uit de 14e eeuw, maar de toren met achthoekig dak is voor een belangrijk deel nog die van de oorspronkelijke, 11e-eeuwse constructie.

Onder het pastoorschap van Claude Rochette (1720-1757) werd de kerk gedeeltelijk herbouwd. Bij een in 1768 uitgevoerde restauratie werd baksteen gebruikt die sterk met de oudere, uit silex opgetrokken delen contrasteert. Avernas telt nog verschillende grote boerderijen; Sint-Laurentiushoeve (Ferme Moës) De geschiedenis van deze naast de kerk gelegen hoeve gaat terug tot de 11e eeuw. Twee in haar gevels verwerkte wapenstenen (van de abten Guillaume Natalis en Grégoire Lembor) herinneren eraan dat de hoeve tijdens het Ancien Régime eigendom was van de Sint-Laurentiusabdij te Luik. Gedurende het grootste deel van de 18e eeuw werd zij verpacht aan de familie Malcorps.

Na de Franse Omwenteling gingen de monniken van Sint-Laurentius op de vlucht om in Duisburg te hergroeperen, terwijl hun bezittingen in België door de Franse autoriteiten als zwart goed openbaar verkocht werden. Toen alle formaliteiten afgewikkeld waren, bleken de kopers van de hoeve van Avernas-le-Bauduin de monniken van Malonne te zijn. Op hun beurt verkochten deze laatsten de Sint-Laurentiushoeve omstreeks 1805 aan J. J. Dejaifve, landbouwer te Hingeon, wiens familie haar tot in de jaren zestig van de 19e eeuw behield. De daaropvolgende eigenaars, de familie Detilleux, verkochten de hoeve in 1955 aan Laure Stasse, weduwe van Auguste Moës (1881-1926). Hoeve Dochen . Sinds het begin van de 19e eeuw wordt deze belangrijke hoeve bewoond door de uit Grand-Hallet afkomstige familie Dochen, die aan Avernas-le-Bauduin enkele burgemeesters leverde : Jean-Baptiste Dochen (1833-1904) van 1872 tot 1896, zijn zoon Jean-Pascal-Philippe (1871-1956) van 1908 tot 1953 en kleinzoon Jean-Baptiste (1917) van 1953 tot 1965. De familie Dochen was sinds 1863 ook stichter en eigenaar van de suikerfabriek van Avernas, die bieten verwerkte van de landbouwers van Avernas-le-Bauduin, Bertrée, Hannuit, Thisnes, Crehen en een deel van Truielingen. De fabriek fusioneerde in 1924 met die van Landen, maar in de praktijk nam de Landense vestiging geleidelijk de volledige productie van Avernas over. In 1931 werd de fabriek van Avernas dan ook gesloopt.

Cense de Marneffe (Ferme Mehauden ) Deze hoeve werd in 1723 gebouwd door Martin de Marneffe, meier (1721-1742) van Avernas. Zijn afstammelingen bleven het landbouwbedrijf uitbaten tot Anne-Christine Snyers, weduwe van de in 1822 overleden Jean-Jacques de Marneffe, hertrouwde met Charles Wauthier, burgemeester (1848-1872) van Avernas. Louis Wauthier, neef van deze laatste en eveneens burgemeester (1896-1906), volgde zijn oom na diens overlijden op de hoeve op. Tussen 1898 en 1908 werd het gezin Wauthier echter door tuberculose zo goed als weggevaagd. Slechts één dochter ontkwam aan de gevreesde ziekte. De hoeve werd aanvankelijk (vanaf 1914) verhuurd aan en later (in 1954) gekocht door de uit Crehen afkomstige familie Fayasse, waarvan de leden enkel oog hadden voor de rendabiliteit van hun boerenbedrijf. De hoevegebouwen en het met zeldzame boom- en heestersoorten beplante park eromheen verkommerden decennialang. De familie Mehauden, die de hoeve in 1972 verwierf, herstelde haar sindsdien weer in haar oude luister.

Dat deze prachtige boerderijen er nog zijn en bewonderd kunnen worden danken we aan de eigenaars die ze met veel zorg door de eeuwen heen bewoont en verzorgt. We wandelen nog een eind door de velden en langs de weilanden en dan komen we terug in Grand Hallet met zijn kasteel en kasteelboerderij. Dan komen we terug aan ons vertrekpunt en zo eindigt een aangename wandeling.

Voor het fotoalbum de link volgen

Van Grand-Hallet

Mooie vlinders