Ik ben Van Camp Alfons, en gebruik soms ook wel de schuilnaam fonne - ennof - fons - alfons - fonsvc - alfie en ook alfonsvc.
Ik ben een man en woon in Antwerpen (België) en mijn beroep is gepensioneerde politieman.
Ik ben geboren op 29/12/1935 en ben nu dus 88 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: voetbal - genealogie - zwemmen - tennis en geschiedenis en foto's over Antwerpen.
Uitstap of Wandeling 8 - van Frans Halsplein tot Brouwersvliet -
In onze vorige uitstap nr 7 waren wij geëindigd bij het "Oasemannetje" op het Frans Halsplein. Wie echter vindt dat deze wandeling te kort was, kan de draad terug opnemen en via de Sint-Jacobsmarkt links de Lange Sint-Annastraat inwandelen.
Aan de rechterzijde van deze straat ziet u een gebouw van een soort neo-Vlaamse-renaissancestijl,ontworpen door Frans Baeckelmans in 1885.
(foto eigen beheer)
Boven de toegangspoort een fraai bewerkte makelaar, met een kopie van het beroemde beeld van Franciscus van Assisi.
(foto's eigen beheer)
We gaan verder en komen terug op de Ossenmarkt, dit tof plein kennen we nog van onze vorige wandeling. Het is volledig verkeersvrij gemaakt. Het plein betrekt zowel bewoners, studenten, recreanten als toeristen aan. Een voorbeeld van gezellig Antwerpen. (Bron : gelezen in de brochure "Antwerpen, Werf van de Eeuw, een nieuwe fase) We kruisen nu het plein diagonaal tot aan de Rodestraat. Herinnert U het rechts gelegen Begijnhof nog ? Ga er toch nog maar eens binnen, ga rechts even het steegje in
(foto eigen beheer) in en wandelt rond de tuin tot bij de huidige kerk (foto eigen beheer) en kijk naar het beeld (18° eeuw) in de aangebouwde kapel, de zogenaamde "Sprekende God " (foto eigen beheer) Zoals George Van Cauwenbergh beschrijft in zijn "Gids voor Oud Antwerpen", verhaalt de legende dat dit beeld tijdens de komst van de Fransen in 1798 tot een biddend begijntje zei : "Draag mij in de kelder" wat het mensje eigenhandig deed. Na het vertrek waren er 3 sterke mannen nodig om het terug op zijn plaats te krijgen.
In de kerk zelf kunnen we rechts in de kruisbeuk de "Kruisafneming" van Jordaens en links " De bespotting van Christus" van Adam Van Noort bekijken. (Nota auteur : de kerk is alleenlijk te bezichtigen elke woensdag van 11.00 uur tot 14.00 uur).
Wanneer we terug buiten komen zien we helemaal links in een hoekje tegen de kerkgevel een "pisseintje" of "urinoir"
(foto eigen beheer) Wat staat dat daar te doen en wat moesten de Begijntjes daar mee beginnen ? De uitleg is simpel, nl. dat in die tijd een Belgische wet voorschreef dat aan ieder kerkgebouw zo'n ding moest staan.
Links in de tuin kunnen we nog beelden van de calvarie terugvinden.
We verlaten nu het Begijnhof en slaan rechts de Rodestraat in tot aan de Paardenmarkt waar we links afslaan en blijven het voetpad langs de linkerzijde volgen.
We bemerken aan het nr 94 het "Knechtjeshuis"
(foto's eigen beheer) dat dateert van 1558 en waar nu het Stedelijk Lyceum is ondergebracht (nota auteur : een knechtje was het dialect voor een jongen). Dit huis was een instelling behorend tot de Burgerlijke Godshuizen van Antwerpen (nu het O.C.M.W.) waar men jongens, wezen en verlaten kinderen opnam, ze verzorgde en ze een ambacht zoals kleermaker, bakker, kousenmaker, wever, schoenmaker, zeeldraaier, enz. aanleerde. De tegenhanger hiervan is het "Maagdenhuis" aan de Lange Gasthuisstraat 33 te Antwerpen (nota auteur : een maagd was het dialect voor meisje), maar meer hierover in één van onze volgende uitstappen. (Bron : gelezen in de "Historiek van Antwerpen).
Aan het nr 92 bevindt zich het"Maria Godshuis" dat bestuurd werd door Zusters van Liefdadigheid, gezegd van het Heilig Hart, en gesticht werd in 1824, door de Maatschappij van christelijke liefdadigheid, die tot doel had ongeneesbare zieken en behoeftige ouderlingen, hulp en ondersteuning te bezorgen. Nu maakt dit pand deel uit van de voormelde school.
Aan de overzijde van de straat de "Sint-Antoniuskerk"
(foto eigen beheer) Augustijn Theys schrijft in zijn boek "Historiek der straten en openbare plaatsen van Antwerpen" dat deze kerk, onder bouwkundig oogpunt, niets werkwaardigs aanbiedt. Er zijn wel verscheidene uitmuntende schilderijen van Rubens, Van Dijck, e.a. te bewonderen. In de gevel het beeld van de Heilige Ludovicus
het enige uit een reeks van 7 heiligen. Het staat opgesteld uiterst links onder het roosvenster hoog boven het hoofdportaal van de kerk. In het portaal van de kerk (aan nr 107) een afbeelding van Antonius van Padua, een heilige.
(foto eigen beheer)
Langs dezelfde zijde van de straat bevindt zich naast de kerk het Ulrickstraatje.
(foto eigen beheer) Ooit al van gehoord ? Vroeger heette dit "het Vliegenstraatje". De meeste Antwerpenaren kennen dit straatje niet. Volgens George Van Cauwenbergh opende ene Ulrick Pels in de 16° eeuw het straatje en noemde het : "opt clapdorp int Ulrickstraetken". In de 18° eeuw heeft de volksmond het verbasterd tot Donderickstraete; in de 19° eeuw wordt het "Vliegenstraatje", vermoedelijk door de paardenvijgen die door deze beesten werden achtergelaten en waar de vliegen zich te goed konden aan doen.
Even verder aan het nr 89 het "Godshuis Almares", het gebouw waar een madonnabeeld op een sokkel staat.
(foto eigen beheer) Dit is een instelling voor "twaalf vrouwen", dat vanaf de 16° eeuw "Almares" heet, naar de naam van ridder Alvarez Alvaras, eerste burgemeester van Antwerpen.
Wij wandelen nog steeds aan de linkerzijde voorbij de Vekestraat en komen aan 2 kleine steegjes respectievelijk "de Toog",
(foto eigen beheer) dat vroeger een markt was waarbij het op de jaarmarkt verboden was al de paarden die er zich reeds bevonden, in beslag gesteld en tot op de dag der markt te kopen of te verkopen. De "Roskamgang" was daarentegen een stal waar iedereen zijn paarden kon stallen tot op het ogenblik van de verkoop.
(foto eigen beheer)
Op het einde van de Paardenmarkt komen we op de Varkensmarkt. Daar gaan we naar rechts in de Boterhamstraat, na de Quinten Matsijsdoorgang, misschien het kleinste straatje van Antwerpen, gezien er maar één huisnummer is, nl het nr 2.
Vervolgens gaan we naar links en belanden in de Falconrui, die samen met het Falconplein hun naam kregen door een uitgestrekte eigendom onder de naam "Falconhof en Falconbroek", behorende aan een Italiaan, genaamd Falcon de Lampagne, afkomstig van Pistoie, nabij Florentië, muntmeester van hertog Jan III van Brabant. Deze hertog stichtte er een nonnenklooster, die men al gauw de falcontinnen noemden. De open plaats van het klooster kreeg de naam van Falconplein.
In de Falconrui zien we een groot hypermodern gebouw "Het internationaal Zeemanshuis".
(foto eigen beheer) Dit gebouw heeft tot doel kost en inwoon te bezorgen tegen matige prijzen aan zeelieden van alle landen, die ontschepen te Antwerpen. Het werd opgetrokken op de gronden van de vroegere Falconkazerne.
Omstreeks 1810 maakt het oude klooster plaats voor een kazerne en blijft staan tot vlak voor de tweede wereldoorlog. Enkel de grote schone imposante ingangspoort in blauwe steen, "de
"Falconpoort", die we terugvinden aan het nr 39, bij het rechts afslaan op het Falconplein was de ingang naar het oude klooster. Zij werd gebouwd in 1671 zoals te lezen is op de steen : "VerUs regULarIUM DoCtor", wat wil zeggen ; "de Ware Leeraer der Regulieren".
Het Falconplein, vroeger gekend, als plein waar de winkeltjes met namaakgoederren uit de grond rezen, doch professioneel
(foto eigen beheer) opgekuist door de politie, ligt er nu vredig bij. Het is nu het kloppend hart van het Schipperskwartier. Met de heraanleg van het plein wil het distrikt Antwerpen, dit plein creëren voor evenementen waar buurtfeesten, markten en voorstellingen van de Zomer van Antwerpen kunnen plaatsvinden. (Bron : gelezen in de brochure "Antwerpen, Werf van de Eeuw, Een Nieuwe Fase).
We stappen verder tot aan de Oude Leeuwenrui, die in het verleden haar naam kreeg van de brouwerij "De Oude Leeuwen" (was gelegen in het nr 4), waar we de eerste straat rechts inslaan, nl. Generaal Belliardstraat en bekijken het relïëf van beeldhouwer Lodewijk van Esbroeck, op de zijgevel van het Zeemanshuis.
(foto eigen beheer)
Ten einde van de Generaal Belliardstraat draaien we links af en we komen in het andere stuk van de Falconrui en stappen in de richting van het Hessenplein, dat haar naam ontving van het grote gebouw dat de stad oprichtte van 1562 tot 1564 voor de aanzienlijke vervoerdienst, voor de Antwerpse handel en voornamelijk de Duitse kooplieden, die ze naar Duitsland hadden ingericht. Het gebouw zelf kreeg de naam "Hessenhuis"
naar de werklieden gezegd "Hessen", die er gebruikt werden voor de lading en lossen van de wagens.
Alvorens daar aan te komen, zien we aan het nr 33 van de Falconrui een poort, met een koperen plaats waarop men kan lezen : "Hier leefde en werkte Jos Hendrickx - Graficus van 1907/1971. Dit huis was het Godshuis Van Der Biest en is een beschermd monument. In 1504 stelde Jan Van Der Biest zijn woning ter beschikking van 16 oude vrouwtjes. In 1967 werd het gesloten.
Even verder langs de linkerzijde aan het nr 47 de tegenhanger van voornoemd huis, het "Godthuys, Gefondeert By Cornelis Lantschot Anno 1656".
(foto eigen beheer) Dit huis werd bij testament opgericht in 1656 door Cornelis Lantschot. Het was een rustoord voor 12 oude mannen en bleef in gebruik tot 1968.
We gaan links het Hessenplein op en begeven ons naar de verkeerslichten, waar we oversteken en rechts afslaan naar de Ankerrui die jaren geleden bestond als bevaarbare vliet en verbonden was met de Brouwersvliet. Nu loopt er vanaf de Tunnelplaats, onder de Oude Leeuwenrui en Brouwersvliet de "Immalsotunnel" of "Konijnenpijp"
(foto eigen beheer)
We blijven langs de linkerzijde van de voertuigentunnel tot aan de splitsing Tunnelplaats - Koeikensgracht, die haar naam ontving van de destijds gevestigde "de Drij Koeikens" en bezoeken even de "Zeemanskerk"
(foto eigen beheer)
We verlaten de kerk en slaan links de Italiëlei op waar we links van ons het magistrale gebouw van de "belastingen" bemerken.
(foto's eigen beheer) We laten dit voor de belastingsbetaler te vermijden gebouw voor wat het is en draaien nu links terug de Koeikensgracht in om terug richting Ankerrui te gaan naar de Entrepotplaats, eertijds niets anders dan een nauwe doorgang, genaamd Bakenstraetje, die aanzienlijk verbreed werd in 1842 voor het leggen van een ijzerenweg.
We wandelen verder via de Godefriduskaai
(foto eigen beheer) en slaan links de Zeevaartstraat in om dan rechts terug op de Oude Leeuwenrui te komen waar zich het vroegere Stapelhuis bevindt. Het 142 jaar oude Sint-Felixpakhuis is helemaal gerestaureerd en gerenoveerd en biedt nu onderdak aan het stadsarchief. Het pakhuis is aan een tweede leven begonnen als "FelixArchief", waar zich het geheugen van de Stad zich bevindt.
Bent U op zoek naar de geschiedenis van Uw Antwerpse woning ? Zoekt U foto's uit de oude doos ? kortom, wil U meer weten over de geschiedenis van 't Stad, ga dan gerust binnen, men kan er de documenten gratis raadplegen. Voor de genealogen-opzoekers een must om dit archief te bezoeken. Wandel hier binnen en ge zult versteld staan welke veranderingen dit stapelhuis heeft ondergaan.
In augustus 2006 kreeg het Antwerpse collectieve geheugen een nieuw en stijlvol onderkomen in het volledig gerestaureerde Sint-Felixpakhuis. Maar liefst 112.009 archiefdozen verhuisden van de Venusstraat naar de nieuwe locatie aan de Oude Leeuwenrui. De renovatie van het pand kreeg in 2007 de Belgian Building Award in de categorie Cultureel Erfgoed. De jury noemde het een bijzonder intelligente renovatie van technisch hoog niveau. Achter de prachtige gevel kan je in het verleden van Antwerpen duiken. Je vindt er documenten van de stedelijke administratie sinds de 13° eeuw. Ook heel wat personen, families, bedrijven, verenigingen en particuliere instellingen schonken in de loop der tijd hun archieven aan het stadsarchief. (Bron : gelezen in een brochure "Antwerpen, werf van de eeuw, Een nieuwe fase).
Naast het archief zijn er ook nog ateliers en polyvalente ruimten. De benedenverdieping en kelders zijn een veelzijdige marktzone met boekenwinkels en andere handelszaken. Zeer belangrijk aan dit gebouw is de lichtstraat van 70 meter lang en 6.45 meter breed, die een belangrijke verbinding vormt tussen de historische binnenstad en het eilandje.
(foto eigen beheer)
Eens terug buiten gaan we rechts tot aan het Van Schoonbekeplein, die we dan ook rechts inslaan om vervolgens links de Adriaan Brouwersstraat in te gaan. Kijk eens naar het nr 17, herberg "Dirty Duck", met zijn alleraardigst "Spaans Deurke"
(foto eigen beheer) en het nr 19 naar een kanonbal door de Engelse Navy aan het adres van Napoleon afgeschoten, de datum 1814 is keurig vermeld.
Vergeet ook niet eens tijdens de openingsuren een bezoek te brengen aan het "Water -of Brouwershuis" in het nr 20
(foto eigen beheer) (te bezoeken dagelijks van 10.00 uur en 16.00 uur, behalve op maandag) , dat in 1561 door de stad werd aangekocht en in 1931 de bestemming kreeg als museum. Het heeft het aanzicht van een armzalige woning met trapgevels. Van binnen is het gebouw zeer merkwaardig. Dit 16° eeuws gebouw was eigenlijk een waterhuis bestemd voor de waterverdeling aan de brouwerijen in de omgeving. De 16° eeuwse installatie is grotendeeld intact gebleven, evenals de rijkversierde Raadzaal der brouwers.
Als eindpunt wandelen we dan door de Giststraat tot op de Brouwersvliet
vroeger nu - (foto eigen beheer) meer dan een eeuw de stadsgracht, waar de achtergevel van het Brouwershuis kan bewonderd worden.
Door al dat water -en biergedoe hebben we grote dorst gekregen en zoeken het eerste het beste "kapelleke" op om vandaar uit met tramlijn 4 op Sint-Pietersvliet richting Groenplaats te rijden.
Uitstap of Wandeling 9 - Bezoek aan het Eilandje -
Onze vorige uitstap eindigden wij op de Brouwersvliet. Vandaag gaan we het "Eilandje" verkennen, maar hoe moeten we daar geraken? Als vertrekpunt nemen we de Groenplaats, waar we tram 4 nemen richting Meir en rijden tot zijn eindhalte aan het "Tolhuis", zegge St.Pietersvliet / St.-Paulusplaats.
Het Sint-Pietersvliet was eens een binnenhaven waar de heren Geefs en Schadde het "Tolhuis" bouwden van 1894 tot 1899. Wegens verzakkingen werd dit gebouw volledig afgebroken en vervangen door het huidig gebouw. De naam van "Tolhuis" werd geplaatst boven de ingang van het gebouw.
Wanneer we de tram verlaten begeven we ons in de richting van de kaaien en blijven aan de rechterzijde van de kade. Aan de verkeerslichten aan de Brouwersvliet steken we, via de voetgangers-overgang over, om vervolgens onze weg verder te zetten richting Noord. Op de hoek van de Brouwersvliet met de Tavenierskaai zien we een gebouw, met daarvoor een standbeeld van Jozef J. Peters. (foto eigen beheer) Dit is het gebouw van het "Vlaams Economisch Verbond"
Na ongeveer 200 meter, op de wijde kaairuimte, zuidwaarts van de Bonapartesluis (nu verdwenen voor de aanleg van de rijweg op de Rijnkaai), verrijst het imposant gebouw, nl "Het Loodswezen".
(foto eigen beheer) Het is een 19° eeuwse constructie met ruime zalen, waarin de diensten van de rivierloodsen, zowel als de technische diensten van de Zeeschelde, de installaties van de radiotelegrafie -en telefonie zijn ondergebracht. Wandel hier eens rond en ontdekt het standbeeld ter ere van de gesneuvelde zeelieden.
(foto eigen beheer)
Hier beginnen we in feite met de verkenning van het "Eilandje". Het is gelegen op de meest noordelijke plek waar Napoleon een militaire haven wou uitbouwen als bolwerk tegen Engeland. Het gaf de aanzet tot het graven van de eerste dokken van Antwerpen, daardoor verloren de pakhuizen in de omgeving hun functie. Sinds enkele jaren wordt wonen aan het water beschouwd als een waardig alternatief voor wonen in het groen en krijgen veel oude panden een nieuw leven als lofts.
Terug op de kaai (Tavenierskaai) steken we over naar het Bonapartedok, het kleinste en oudste dok dat gegraven werd in 1811, onder het bewind van Napoleon, en volgen de Sint-Aldegondiskaai tot aan de Hanzastedenplaats. Hier slaan we links af (de vroegere Oostendekaai en Veurnekaai) en op de plaats waar in het verleden het "Oosterhuis" stond, verrijst nu het "Nieuwe Museum aan de Stroom", kortweg het "MAS" genoemd.
Het Oosterhuis
Het MAS vertelt het verhaal van de stad, haar inwoners, de stroom en de haven. De ruggegraat zijn de voormalige collecties van het Nationaal Scheepvaartmuseum, het Volkskundemuseum, het Etnografisch Museum en delen van het Museum Vleeshuis : een verzameling van 400.000 items.
Het gebouw is ontworpen als een stapelhuis met tentoonstellings ruimten, een café, een panoramisch restaurant en een verticale wandel boulevard. De officiële opening is echter voorzien voor 2010. Je kan het MAS-infopunt aan de Sint-Aldegondiskaai nu al bezoeken
(foto eigen beheer) (www.mas.be) (Bron : gelezen in Antwerpen, Werf van de Eeuw, een nieuwe fase).
We gaan nu de Nassaubrug over, waar links het lichtschip op rust de "Westhinder III" ligt gemeerd.
(foto eigen beheer) Dit schip waarschuwde voor hindernissen of ondiepten en waren in feite drijvende "vuurtorens".
We wandelen verder langs de Nassaustraat om ten einde links af te slaan aan de Amsterdamstraat. Wanneer we aan de verkeerslichten komen zijn we terug op de Rijnkaai gekomen, waar we recht tegenover ons de Hangar 27 zien, daar waar het televisiestation ATV is gevestigd.
Wij gaan echter naar rechts en volgen de Rijnkaai richting Noord, richting Kattendijkbrug, tot aan de gebouwen van de "Waagnatie"
(foto eigen beheer) Zo komen we aan het kruispunt met de Montevideostraat waar voorbij deze straat de befaamde "Red Star Line" gevestigd was.
Tussen 1873 en 1935 brachten hun schepen bijna 3 miljoen emigranten van Antwerpen naar Canada en Ellis Island in New York. Vanuit heel Europa kwamen ze in Antwerpen toe, hopend op een beter leven in de Nieuwe Wereld. Duitsers, Zwitsers, Oostenrijkers, Polen, Russen, Italianen, ... alle nationaliteiten kozen in de Scheldestad voor het ruime sop.
De 3 gebouwen aan de Rijnkaai zijn een belangrijk deel van het gemeenschappelijk geheugen. RSL1 op de hoek van de Rijnkaai en de Montevideostraat, RSL2 in de Montevideostraat en RSL3 aan de Rijnkaai. De RSL-loods op de hoek van de Montevideostraat en de Rijnkaai werd begin van de jaren 1920 verbouwd en heringericht.
(foto eigen beheer)
We gaan nu verder tot de eerstvolgende straat, de Limastraat, waar de rechts in gaan. Hier zouden we "De Shop" moeten terugvinden. 4. "de shop". Gewezen aanwervingsbureau voor de havenarbeiders. Sinds 1937 was een aanwervingslokaal gelegen op de hoek van de Braziliëstraat en de Rijnkaai. Sinds 5 februari 1940 is het aanwervingsbureau (nu beter bekend als "'t kot") gelegen aan de Napelsstraat. De shop krijgt niuuewe bestemming als grand café en in de kelder een evenementenzaal.
De Limastraat is gelegen langs het Sadok-Zuidkaai van de Kattendijksluis. Aan het Kattendijkdok, Westkaai, gekomen zien we een heel blok van magazijnen, nl. "De Montevideomagazijnen",
die er zéér bouwvallig bijliggen. Ze werden opgericht in 1895 en hebben de typische "Shed"-daken die naar het noorden staan gericht, zodat de goederen, dozen met boter, kaas, sigaretten,hesp, thee, koffie, enz. van het Engelse leger, minder snel zouden bederven. Hun naam is afkomstig van de schepen die destijds op Rio de la Plata vaarden. De aanleg van de nieuwe montevideowijk en het limaplein start in 2008 en zal verschillende jaren duren. Hier zouden in de toekomst 6 slanke woontorens van 16 verdiepingen en 60 meter hoog in de skyline van het Eilandje moeten oprijzen. Twee torens zouden moeten klaar zijn in 2009. Dit project past volledig in de opwaardering van de Montevideowijk en zal met het Montevideopakhuis, de Shop en de Red Star Line museum voor een bruisende sfeer zorgen in de buurt. (Bron : Antwerpen, Werf van de Eeuw, een Nieuwe Fase).
We vervolgen onze weg en komen aan het gebouw waar het "Koninklijk Ballet van Vlaanderen" haar voorstellingen geeft.
(foto's eigen beheer)
Aan het einde van het Kattendijkdok gaan we naar links en steken de Londenbrug over. Links van de brug liggen respievelijk de "Flandriaboten" en de "Schooltjalken" gemeerd. We gaan nu naar links de Kattendijkdok Oostkaai op en laten "Ziegler" links van ons, en stappen verder richting Mexicobrug.
We nemen nu de 2° straat rechts, de Cadixstraat, en op de hoek rechts met de Napelsstraat is de Stedelijke Middenschool gelegen, het Instituut voor Sierkunst en Ambachten - Muzische vorming. De straat verder in de Cadixstraat draaien we rechts in, dit is de Kempischedok Westkaai waar in het nummer 72, het "aaanwervingslokaal voor de havenwerkers" is gevestigd. Dit geheel van loodsen en kantoren, werd in 1938-1939 gebouwd, naar een ontwerp van stadsarchitect Emiel Van Averbeke. De zakelijke, industriële stijl en het materiaalgebruik zijn duidelijk afgestemd op het schoolgebouw ernaast, ontworpen door dezelfde architect. Het gebouw behield tot op heden, althans de helft, zijn oorspronkelijke functie, waardoor het voor de geschiedenis van de Antwerpse havenarbeidersd een belangrijke materiële getuige vormt. De noordelijke helft maakt nu deel uit van de school. De zuidelijke helft fungeert nog steeds als aanwervingslokaal voor havenarbeiders en wordt in de volksmond het "Kot" genoemd. (Bron : gelezen in "Open monumentendag - import en export - 10.9.2006).
We wandelen verder en komen alzo op de Noorderplaats en gaan naar rechts de Londenstraat in. Steken voorzichtig het kruispunt aan de verkeerslichten over. Wanneer wij aan de overkant van de straat zijn blikken we even achterom en bekijken de mooie gevel van de school waar "Technisch Onderwijs"
(foto eigen beheer) wordt gegeven.
De tweede straat links in de Londenstraat is de Kribbestraat, waar het "Pirateneiland" is gelegen. Het binnenspeelparadijs in een gerenoveerd pakhuis, toegankelijk voor kinderen van 2 tot 12 jaar.
We verlaten deze straat langs de Napoleonskaai en gaan naar links de Entrepotplaats op, waar eens de "Koninklijke Entrepot" was gevestigd. Van dit entrepot is niets meer te bespeuren, maar kijk eens hoe mooi de Stad dit hier gerenoveerd heeft. Van de kade rond de Oude Dokken wordt een aangename promenade gemaakt met aanplantingen, aangepaste verlichting en zitbanken. Het is hier rustig verpozen op een bank.
(foto eigen beheer) en de beweging van de talrijke "yachten" die in het Willemdok gemeerd liggen te bekijken. Met het Willemdok heeft Antwerpen sinds 2000 een tweede aanmeerplaats voor zeilschepen en jachten.
(foto eigen beheer) We volgende de kade en komen alzo terug op de Godefriduskaai, waar we de eerste straat links, de Zeevaartstraat ingaan, om dan rechts de Oude Leeuwenrui op om via de Brouwersvliet terug naar ons beginpunt te wandelen, waar we dan terug aan het Sint-Pietersvliet de tram 4 kunnen nemen richting Groenplaats.
Genoten van deze wandeling ? Dit was dus het befaamde "eilandje" waar wonen, tegen een hoge prijs, in zal zijn.
Onze volgende uitstap of wandeling zal over de kaaien met de onmiddellijke omgeving gaan.
Uitstap of Wandeling 5 - van Groenplaats via Grote Markt en oude stad naar Veemarkt -
Wij vertrekken voor deze 5° uitstap terug van op de Groenplaats en gaan nu meer de toeristische toer op in het oude centrum, het hart van Antwerpen.
We steken de Groenplaats over en laten onze goede vriend
P.P.Rubens rechts van ons en begeven ons daarna richting Kathedraal. (foto eigen beheer)
Deze bereiken we via de Jan Blomstraat, ook het Molengat of Rioolstraat geheten.
Aan het einde van de Jan Blomstraat, tegen de zuidkant van Onze-Lieve-Vrouwkerk, zien we een beeldengroep : "Het monument van de Torenbouwer van Pieter Appelmans" naar de hand van Jef Lambeaux, die een werkplaats met steenkappers voorstelt.
(foto eigen beheer) Wij zijn nu aangekomen op de Handschoenmarkt en bewonderen het mooie hoofdportaal van deze kathedraal, getekend door Fr. Durlet, en uitgevoerd door J. De Boeck en J.B. Van Wint, van 1903 tot 1906. Het is precies een kantwerk in steen
(foto eigen beheer) (Nota auteur : De kerk is te bezichtigen van maandag tot vrijdag van 10/17 uur/ zaterdag van 10/15 uur en op zon -en feestdagen van 13/16 uur. Toegangsprijs per persoon is 2 Euro).
Tevens kunnen wij de vele restaurants en souvenirswinkels opmerken.
De Kathedraal of O.L.V.-kerk is alleszins de schoonste der Antwerpse kerken. De kerk is 117 meter lang en 65 meter breed en wordt door 125 zuilen gedragen. De toren is 123 meter hoog.
Men heeft de toegang tot de toren langs 622 treden (volgens G. Cauwenbergh in zijn boek "Gids voor Oud Antwerpen" : 616 + een ijzeren ladder). De beiaard die we misschien nu horen, is samengesteld uit 47, in 1973 in Nederland, gerestaureerde klokken.
De O.L.V.-kerk is rijk aan kunstschatten. Van een schrijn van indrukwekkende kunstwerken met maar liefst 4 Rubensschilderijen en bekijk de tal van beelden, schilderijen o.a. de 2 meesterwerken van Rubens, de "Kruisverheffing" en de "Kruisafneming",
De Kruisafneming
in de 2 Kruisbeuken en de "Hemelvaart" van Maria boven het Hoogaltaar.
Hemelvaart van Maria
Alles in deze kerk is merk -en bezienswaardig en het loont de moeite om er even te vertoeven. (Gelezen in Beroemd Antwerpen, uitgegeven in 1933, tekst van F. Lieshout, Geschied-schrijver).
Terug buiten de kerk laten we de "putkevie" rechts van ons (wordt later besproken) en gaan links het Tempelstraatje in. Op het einde van dit straatje betreden wij de Oude Koornmarkt met haar verscheidene interessante gevels die het straatbeeld bepalen.
Wandelend in de richting van de Schelde passeren wij links de Pelgrimstraat, genoemd naar de 15° eeuwse herberg "De Pelgrom". We gaan verder richting Schelde en komen aan het nr 16 aan, nl.
"De Vlaaikensgang"
Ga gerust binnen en ge wordt ondergedompeld in een oase van rust. We volgen de route tot aan het einde, waar we tijdens ons bezoek verschillende stadia van restauratie kunnen bewonderen.
Wij verlaten nu deze gang langs de Pelgrimstraat en gaan terug richting Kathedraal. Wij steken de Oude Koornmarkt over en gaan rechts de Quinten Matsijsdoorgang in (naar het schijnt het kleinste straatje van Antwerpen ?), en komen terug uit op de Handschoenmarkt
Nu kunnen we de put van "Quinten Metsys",
(foto eigen beheer) de uit 1490 daterende putkevie bewonderen. Boven de put op het smeedwerk staat een Brabo in volle uitrusting.
Wij verlaten nu de Handschoenmarkt, via het links gelegen klein straatje, en laten dus de Blauwmoezelstraat rechts van ons, zodat wij onmiddellijk de "Grote Markt" betreden.
Wij bemerken onmiddellijk dat dit het hart is van Antwerpen en ook de meeste gefotografeerde plaats met zijn prachtig Stadhuis , omgeven door mooie gildenhuizen en centraal het Brabofontein.
Wij nemen eerst het prachtige Stadhuis, dat één van de grootste voorbeelden van Italiaanse renaissance is in de Nederlanden
onder loupe. Het bijzonderste gebouw der Grote "merct" dat tamelijk bekend is. Het werd gebouwd volgens de plannen van Cornelis de Vriendt, genaamd Floris. In 1565 werd het plechtig ingehuldigd. De topgevel is versierd door 3 wapenschilden, links dat van het hertogdom Brabant, in het midden dat van koning Filips II en rechts het wapen van het markgraafschap Antwerpen. Tussen deze 3 vergulde wapens staan in twee rondboognissen beelden die de deugden van de stad uitbeelden, nl. rechtvaardigheid en wijsheid. Een bouwlaag hoger staat in een centrale nis een O.L.Vrouwebeeld van de hand van Filips de Vos uit het einde van de 16° eeuw. (Bron : gelezen in "Wandelen voor oud Antwerpen, uitgegeven door de Stichting Monumenten en Landschapszorg).
Het eerste stadhuis werd omstreeks 1400-1410 opgericht. En het heeft er gestaan tot rond 1561, wanneer met de bouw van het tegenwoordige prachtige gebouw werd begonnen. Men ziet er prachtige muurschilderijen. Vooral de Leyszaal wekt de algemene bewondering. Bij een bezoek aan het stadhuis zal men ook vooral aandacht schenken aan de prachtige beeldhouwwerken in hout en marmer die er aanwezig zijn, de schone eretrap, de eeuwenoude ouderwetse schouwmantel, waarvan de meeste ware kunststukken zijn.
Voor het Stadhuis, waar tot 1882 de Vrijheidsboom stond, staat nu het bronzen standbeeld van Jef Lambeaux. Het dateert uit 1887 en stelt Brabo voor die de hand van de verslagen reus Antigoon wegwerpt.
Enkele Gildenhuizen, die het stadhuis omgeven, zijn nog authentiek, zoals het "Cuypershuis" (Nr 5), het vroegere ambachtshuis van de kuipers dat dateert uit 1579. Het Sint-Matthiasbeeld, de patroon van de kuipers bevindt zich op het driehoekig fronton van de gevel.
Een andere gevel, juist ernaast in het nr 7, het huis 'Spaengien" is eveneens mooi om te bekijken met het romantisch ruiterstandbeeld van St.-Joris met draak, van Jef Lambeaux.
Loop maar gerust rond en neem Uw tijd om al deze prachtige gebouwen, waarachtig geschiedenis verscholen zit, te bekijken.
We verlaten nu de Grote Markt richting Suikerrui en gaan in de richting van de Schelde. Deze Suikerrui ontving haar naam van de suikerzieders en bakkers die er woonden. Op het plantsoen, langs de zijingang van het Stadhuis, stond vroeger een huizenblok van het Paardenstraatje en wordt ingenomen door Meuniers "buildrager",
(foto eigen beheer) de havensjouwer, die het heldhaftig verzet tegen de V-wapenaanvallen 1944-45, de "bibbergeld-episode" herdenkt. Vandaar de tekst op de sokkel "Arbeid en Vrijheid".
We gaan nu verder tot aan de Ernest Van Dijckkaai, waar men een goede kijk heeft op de Linkeroever, en slaan rechts af. Alvorens dit te doen bekijken we even het mooie "Hansahuis"
Dit huis werd gebouwd door de Duitse koopman-bankier Malinckrodt. Bovenaan de afbeelding van Rijn en Schelde in de vorm van baardige oude heren.
Aan de kant van de Kaasstraat wenkt de "scheepvaart". Bekijk eveneens de beelden van de forse vrouwen op de gevel, vermoedelijk een echte 'Rubenstrek'.
We slaan nu rechts de Ernest Van Dijckkaai in en begeven ons richting Noord tot aan de trapjes, waar Willem Ogier zijn plaats heeft gekregen.
(foto eigen beheer)
Willem Ogier (1618-1689), schoolmeester, factor van "De Olijftak" te Antwerpen, schreef toneelspelen, die de 7 hoofdzonden behandelden, nl. : Gulsigheydt (1639) - Hooveerdigheydt (1644) - Gramschap (1645) - Onkuysheydt (1645) - Haet en Nydt (1647) - Traegheydt (1677) en Gierigheydt (1678)
We gaan de trapjes niet op en blijven het voetpad volgen en slaan de 1ste straat(of plaats) rechts in, zodat wij recht tegenover de Palingbrug staan (foto eigen beheer)
we wandelen er onder door en komen op de Burchtgracht uit. We gaan onmiddellijk naar rechts en gaan de kleine helling op tot aan de "Drie Hespenstraat" waar zich de "Bloedberg" bevindt.
(foto eigen beheer)
Deze beeldengroep is van de hand van Cornelis Van Dael (1741).
We nemen nu de Repenstraat, dat is de straat met de grote trappen naast het Vleeshuis.
Wist U dat zich hier de "Poesje" bevindt ? De Poesje van de Reep, met zijn zowat 250 stangpoppen waaronder o.a; de Neus, Schelle en Kop, is de enige overlevende van een hele reeks, wanneer wij de Poppenschouwburg Van Campen buiten beschouwing laten (zie uitstap 4).
Eens boven gekomen komt men aan het "Vleeshuis".
Eén der best bewaarde gebouwen van onze oude stad, die een historische waarde bezitten. Het staat daar al van 1503 en is van de hand van bouwmeester Dominikus de Waghemaekere. Vroeger was hier de vleeshalle. Het gebouw werd gerestaureerd in 1913 en officiëel ingewijd als Museum van Ambacht -en Sierkunsten, met een sterk accent op de historische betekenis van Antwerpen als artistiek centrum.
Wanneer wij terug buiten komen bevinden wij ons in de Vleeshouwerstraat, met rechts van ons de Kuiperstraat. In deze straat aan de linkerzijde bevindt zich het "Bullinckplein".
(foto eigen beheer) Wandel er gerust binnen en U zult versteld staan van de rust die daar heerst.
Eenzelfde plein vindt ge terug juist tegenover het Vleeshuis,nl. het 'Ruckersplein". Bekijk de handen, die onder het gewelf staan.
(foto eigen beheer)
met een uitgang in de Lange Doornikstraat.
We gaan naar rechts en komen in de Oude Beurs, waar we links inslaan. Aan het nummer 16, kunnen we de inkompoort van het huis "De Spiegel" bekijken.
(foto eigen beheer) Een echt "Spaans deurke". Het bas-reliëf van de deur stelt een vrouw met kinderen voor die zich in een spiegel bekijkt.
We gaan nu links De Hofstraat in tot aan de Koraalberg,
(foto eigen beheer) die volgens historici het hoogste punt van Antwerpen zou zijn. Aan het pleintje gaan we naar rechts in de Zirkstraat tot tegenover de Stoelstraat het "Spaans huis" "El Valenciano", met zijn vele Spaanse produkten, kunnen bezoeken.
(foto's eigen beheer)
Ga nu de Stoelstraat in waar nog één van houten gevels te bewonderen valt. Aan het einde van de straat komen we in de Zwartzusterstraat waar het klooster van de Zwartzusters zich bevindt
(foto eigen beheer)
We gaan nu in de richting van de Veemarkt,
het hart van het Schipperskwartier, waar zich de Sint-Pauluskerk bevindt en waar we onze uitstap of wandeling eindigen. Wie deze uitstap tekort vindt raden wij aan, deze verder te zetten via onze volgende uitstap, die hier bij aansluit.
In onze volgende uitstap, nl. nr 6, vertrekken wij op de Veemarkt en zullen we in eerste instantie de Sint-Pauluskerk bespreken.
Uitstap of Wandeling 6 - van Veemarkt naar Wijngaardbrug-Minderbroedersrui.
Onze vorige uitstap eindigde dus op de Veemarkt, waar we de draad terug opnemen om aan onze zesde uitstap te beginnen.
Het eerste wat ons opvalt boven de huizen, is de Sint-
Pauluskerk. (foto eigen beheer)
Ga tot op de hoek met de Zwartzusterstraat waar een monumentale poort (foto eigen beheer)
ons uitnodigt om de kerk te bezoeken. De drie heiligenbeelden bekronen het fronton. Links, naast Maria, Paulus. Rechts Dominicus. Alle 3 het werk van J. DeCock (1734). Op het gevelveld een door J.P. Van Baurscheit Sr gebeeldhouwd tafereel : St.-Catharina van Siënna overhandigt de rozenkrans aan Dominicus, stichter van de dominicanen -of predikherenorde. (Bron : gelezen in de "Gids voor Oud Antwerpen van G. Van Cauwenbergh)
Naast deze kerk is op het vroegere Dominikanen kerkhof naast de tempel, opgericht in 1709, een prachtige "Calvarieberg"
gelegen. Hij bevat meer dan 60 beelden van heiligen en voorstellingen uit het lijden van Christus. Boven de Calvarieberg staan het beeld van de gekruiste Christus met Maria en Joannes ernaast. (Bron : "Beroemd Antwerpen" 1933, tekst van F. Van Lieshout, Geschied-schrijver)
Wanneer we de prachtige kerk verlaten, gaan we rechts de Nosestraat in en komen alzo op de Sint-Paulusplaats. Op de plaats waar nu het Grieks restaurant "Athene".
(foto eigen beheer) gelegen is, was vroeger een politiebureau, nl. dit van de 1° wijk. Kijk ook naar de gevel ernaast, U zult er een keurig zwart geverfde kanonbal zien, (boven de middelste raam, tussen de 1ste en 2de verdieping van het café) afkomstig van een bombardement van de Hollandse vloot in 1831.
Wij slaan nu rechts de Sint-Paulusstraat in en wandelen zo'n 100 meter verder. Aan de rechterzijde, bevindt zich een poort, ga daar gerust binnen. Op het binnenplein ziet U een monument dat opgericht werd ter gelegenheid van de vele vluchtelingen die de vlucht namen naar het Westen.
(foto eigen beheer) Tekst : """Onbekende vluchteling, ingehuldigd 8.5.2005 ter nagedachtenis van alle vluchtelingen die hun tocht nbaar het rijke Westen niet overleefden."""
Eens terug buiten, slaan we rechts af, en wandelen met lichte tred tot aan het pleintje van de Minderbroedersrui, waar we het beeld van Paul Van Ostaijen bewonderen.
Paul Van Ostaijen (1896-1928)
(foto eigen beheer)
Paul Van Ostaijen was de grote vernieuwer en experimentator in het Nederlandse taalgebied, die niet alleen de eigentijdse stromingen van de moderne poëzie, zoals het Frans Kubisme en het Duitse expressionisme hier vertegenwoordigde, maar ook door zijn werk aan de ontwikkeling van deze stromingen heeft bijgedragen. (Bron : gelezen op het Internet : www.brakkehond.be)
We draaien achter het pleintje naar rechts, in de Coppenolstraat, laten de Jeruzalemstraat rechts van ons, en gaan rechtdoor in de "Oude Waag". Bekijk het indrukwekkend huis aan het nummer 6, "De Waghetol" met zijn mooie barokpoort.
(foto eigen beheer)
Ga nu gewoon enkele meter verder en draai links de Wolstraat in tot aan het nummer 30. Dit huis heette trouwens "Het Scilt van Londen" en is gesierd met een mooi "Spaans deurke". In het smeedwerk prijkt een druiventros, herinnering aan een taverne uitgebaat door wijnkooplieden.
(foto eigen beheer)
Bescheidener dan de barokke Carolustoren, maar uit dezelfde periode, zijn her en der verstrooide "Spaanse deurkes". In deze straat logeerde Albert Dürer gedurende 9 maanden, maar in de 18° en 19° eeuw verviel het en namen de wild bemeubelde staminees en simpele boetiekjes hun intrek.
Steek nu de straat over, maar let op het tramverkeer, en opent de eenvoudige deur aan het nummer 37. Lees het straatnaambord boven de deur, nl. "Bontwerkersplaats", waar sinds 1422 het godshuis van de pelsmakers was. Achter deze poort verscholen, loopt een klein steegje, wandel tot aan het ijzeren hek waar men een prachtig zicht heeft op deze binnenplaats.
(foto eigen beheer)
We verlaten deze oase van rust, gaan rechts, steken de straat over tot aan de linkerzijde gelegen Hoofdkerkstraat. We gaan in de verlengenis van deze straat, de Pieter en Paulusstraat in, tot aan de Wolstraat en bekijken de poort van het Sint-Annagodshuis,
(foto eigen beheer) die we in onze vorige uitstap hadden overgeslagen. In het Sint-Annagodshuis aan de Korte Nieuwstraat wordt sinds enkele jaren een restaurant uitgebaat, maar velen weten niet dat ernaast nog een smal steegje is, dat de straat verbindt met een gezellige binnenplaats. Hier kan men in alle rust van de stilte genieten.
We gaan terug de Pieter en Paulusstraat in tot aan het rechts gelegen gewelf, dit is een kleine overbrugging waar zich de bronzen gedenkplaat van de grootste journalist van Vlaanderen, nl. August Snieders zicht bevindt. Het bas-reliëf is een werk van Simon Jossens en toont naast de beeltenis van Snieder o.m. de kanten kathedraal van de stad.
(foto eigen beheer)
Wanneer we nu het gewelf verlaten komen we op het Hendrik Conscienceplein, met zijn Stadsbibliotheek, het standbeeld van de dichter en de Carolus Borromeuskerk. Men waant zich hier precies in een stukje Italië. De grandioze gevel van de kerk brengt U in de zuiderse sfeer.
De indrukwekkende gevel is rechtstreeks geïnspireerd door die van de veertig jaar oudere moederkerk van de orde te Rome: de Gesù of Jezuskerk, opgetrokken door Giacomo della Porta. Zo is deze voor Antwerpen toen hypermoderne kerk in feite een nieuwe versie van een ouder model. Bij een barokgebouw is vooral de gevel van tel. Deze moet de aandacht van de voorbijgangers trekken. Hier is het effect sterker en grandiozer dan bij de talloze barokke gevels te Rome omdat alle beschikbare middelen worden aangewend. (Bron : gelezen op het Internet : www.topa.be) De gevel is opgetrokken in Balegemse zandsteen en blauwe hardsteen voor de zuilen en hoofdgeledingen. De monumentale deur wordt geflankeerd door rondboognissen waarin de beelden van Sint-Petrus en Sint-Paulus prijken.
(foto eigen beheer)
het mooie interieur van de kerk.
Het plein, dat gedurende lange tijde de naam "Jezuïetenplein" droeg, is natuurlijk genoemd naar de schrijver die zijn volk leerde lezen en kreeg hier een plaatsje voor de Stadsbibliotheek om uit te rusten. Hier kan hij rustig het publiek en de Carolus Borromeuskerk aanschouwen. In een passage in de Atlas van Antwerpen van Roger Binnemans en George Van Cauwenbergh lezen wij dat de toren van Sint-Carolus,
(foto eigen beheer) spijts zijn bescheiden afmetingen de mooiste baroktoren is in Vlaanderen, en wel één der mooiste van heel de wereld.
(foto eigen beheer)
(foto eigen beheer)
Men had Hendrik Conscience nooit beter kunnen plaatsen dan onder het portaal van onze hoofdbibliotheek. Hij immers leerde zijn volk lezen. Onze Vlaamse romanschrijver is afgebeeld in zittende houding, met de pen in de hand. F. Joris heeft de grijsaard meesterlijk weergegeven (Bron : gelezen in Beroemd Antwerpen 1933, tekst van F. Lieshout)
We verlaten het plein via de linkerzijde van de kerk en komen alzo op de Wijngaardbrug, waar Albrecht Dürer een bronzen gedenkplaat kreeg aan de hoek met de Grote Goddaard.
(foto eigen beheer)
Deze gedenplaat werd geschonken door de stad Neurenberg, geboorteplaats van Albrecht Dürer (1471-1528) vermeldende dat de kunstenaar in 1520-21 bij Joost Planckfelt verbleef, die een herberg- logementshuis "Enghelenborg" in de Wolstraat 19.
Dürer is vooral bekend om zijn veelzijdigheid. Hij is de bezeten reiziger door Europa en Italië, niet alleen op zoek naar beelden van de Renaissance, maar ook naar natuurlijke fenomenen, die hij met veel aandacht vast weet te leggen. Naast een meesterlijk schilder is hij ook een geniaal graveur en schepper van houtsneden. Ook daar blijkt de invloed van de Gotiek. Dürer was ook meetkundige.
(Bron : Internet "Wikipedia")
Wij eindigen hier deze uitstap en weten dat velen zullen denken dat dit maar een kleine uitstap was, maar wie er een heuse wandeling wilt van maken raden wij aan de "uitstappen 5 en 6" achtereen te doen.
De volgende uitstap 7, beginnen we dan terug op de Wijngaardbrug en gaan we richting Stadswaag om zo verder te wandelen naar de Ossenmarkt.
Uitstap of Wandeling 3 - van de Teniersplaats naar het Centraal Station -
Bij de vorige wandeling hadden wij als eindpunt gekozen voor de Teniersplaats. Voor de 3° uitstap of wandeling vertrekken we terug op de Teniersplaats en slaan onmiddellijk de Frankrijklei op, in de richting van de Italiëlei.
Het eerste gebouw dat wij aan de overzijde van de lei zien is de
"Antwerp Toren".
Een 50tal meter verder, op de Frankrijklei, bevindt zich nu het prachtig opgekuist en gerenoveerd "Operagebouw"
De opdracht voor de bouw werd door burgemeester Jan Van Rijswijck gegeven in 1899 onder impuls van componist Peter Benoit. De architecten Alexis Van Mechelen en E. Van Averbeke werden hiervoor aangesteld. Uiteindelijk werd het gebouw tussen 1904 en 1907 opgetrokken.
We stappen nu verder in de richting van het noorden en komen op een kruispunt dat in de loop der jaren een gedaanteverwisseling heeft ondergaan.
Ten eerste : op de hoek met de Kipdorpbrug stond vroeger het door ons 50plussers gekende "Jeugdtheater" waar de meeste in hun schooltijd in de lagere klassen, naar toe gingen om de voorstellingen bij te wonen. In 1866 besloot het stadsbestuur tot de bouw van een VlaamseSchouwburg aan de Kipdorpbrug.
Het gebouw zou in 1874 in gebruik genomen worden en bij deze gelegenheid nam het Nationaal Toneel de naam van zijn nieuwe thuishaven aan : Nederlandsche Schouwburg.
Dat is nu al lang verleden tijd, want op dezelfde plaats staat nu een flatgebouw "President Building" of door de Antwerpenaars gedoopte "Tijsmansbuilding".
Ten tweede : op 13 maart 1972 werd er een 'noodbrug' aangelegd, op het kruispunt Frankrijklei - Italiëlei - Franklin Rooseveltplaats, om het verkeer op de leien vlotter te doen verlopen. 34 uur na de plaatsing mocht burgemeester Craebeckx de noodbrug aan de Italiëlei openen.
Op 1 augustus 2006 startte de eigenlijke afbraakwerken. Eerst werd de brug ontmanteld en werden de hellingen van de brug weggehaald. In de nacht van vrijdag 11 of zaterdag 12 augustus werden de laatste brugdelen over het kruispunt weggehaald.
Nu we toch op het kruispunt zijn, zullen we maar ineens de huidige Franklin Rooseveltplaats, bij de Antwerpenaren beter gekend als de "Geuzenhofkes", bespreken.
De aanleg gebeurde rond 1867 en werd dan "Victorieplaats"/ Place de la Victoire genoemd, ter herinnering van de overwinning van de Antwerpenaren op het leger van de hertog van Alençon in 1583, de zogenaamde "Franse Furie". Korte tijd daarna werd het "Gemeenteplaats"
Na de overwinning van de geallieerden in wereldoorlog I werd het in 1919 opnieuw "Victoriaplaats"
Die naam moest na wereldoorlog II wijken voor "Franklin Rooseveltplaats", de Amerikaanse president, als huldeblijk voor het Amerikaans aandeel in de bevrijding.
De volkse benaming "Geuzenhofkes" verwijst naar de vroegere toestand van het plein, dat aanvankelijk bestond uit "4" hofkes met een standbeeld erin. Deze parkjes moesten rond 1950 wijken voor het toenemend verkeer. (Bron : gelezen in Gazet van Antwerpen)
(Fotoarchief GvA) 1948 : wel openbaar vervoer, maar nog geen sprake van een ijzeren "noodbrug".
31.7.1951 : de bomen van de "Geuzenhofkes" worden geveld. Deze square's waren 1875 ter verfraaiing van het stadsbeeld door het toenmalige liberale gemeentebestuur aangelegd, vandaar de bijnaam "Geuzenhofkes".
Deze plaats is nu omgetoverd als eindpunt van verschillende autobussen van De Lijn.
Wij hebben nu genoeg gezien op de Franklin Rooseveltplaats en gaan verder tot aan het kruispunt met Van Ertbornstraat en steken aan de verkeerslichten, links de rijbaan over richting Osystraat en bemerken op de hoek links het Terminus Hotel.
Dit hotel lig in het hart van onze stad en in de onmiddellijke omgeving van het Centraal Station, de Zoo en de grote winkelcentra.
Het aan de rechterzijde gelegen gebouw is het
Koninklijk Atheneum.
Deze school, of eerder "temple of education" was één der grootste projecten waarmede het gemeentebestuur een verkiezingsoverwinning behaalde in het jaar 1880. Veel van deze projecten (Opera, Gerechtshof, Nationale Bank, enz...) werden gebouwd langs de 10 nieuwe centrale boulevards. De 4 brede tuinen, die eens een open ruimte vormden voor het gebouw zijn verdwenen voor het drukke verkeer. Het gebouw zelf, alhoewel, heeft zijn originele hoofdingang behouden.
We wandelen nu verder langs het gebouw en slaan de eerste straat rechts in, de Pijlstraat, steken deze over en komen op het "deConincplein" terecht. In het hart van het statiekwartier werd dit driehoekig pleintje gebruikt, in de jaren '60, voor een populaire stop na het uitgaan en voor een snack of "last dance". Night-time entertainment was hier schering en inslag, wat hinder met zich meebracht voor de bewoners. Wellicht het kleurrijkste pleintje van Antwerpen. Naast de Aziatische en Afrikaanse winkels en cafeetjes, vind je hier nog tientalle andere culturen terug.
Waar nu de stadsbibliotheek gevestigd is was vroeger garage "Permeke". Er is veel om te doen geweest om deze 'boekerij' van de Lange Nieuwstraat naar zijn nieuwe standplaats te brengen. De stasbibliotheek nam in ieder geval de naam van "Permeke" over.
Stadsbibliotheek Permeke
Alhoewel hier niet meer zo veel te beleven valt, wordt het toch ook "Het boekenplein" genoemd. Sinds januari 2005 vindt hier maandelijks een boekenmarkt plaats, en deze sympathieke verzameling kraampjes met oude boeken is ondertussen een heuse klassieker geworden.
Als we nu het plein verlaten gaan we in de richting van de twee "stenen leeuwen" en komen we in de Antwerpse Chinese hoofdstraat waar men allerlei Chinese winkels en grootwarenhuizen, naast restaurants, e.a. aantreft. De stads-"Chinatown" heeft de attractie van het Belgo-Chinese volk die van her en der naar hier komen om hun voorraad goederen op te slaan. Vele niet-oriëntaalse mensen hebben hun weg gevonden naar de exotische supermarkten voor het thuis-kokerellen en het Chinees vuurwerk bij Nieuwjaar.
Ongeveer in het midden van de straat bevindt zich "de Criée"
de roemrijke overdekte markt in de Antwerpse stationsbuurt. Deze verbindt de Van Wesenbekestraat met de Van Schoonhovenstraat.
We verlaten "De Criée" langs de Van Schoonhovenstraat en gaan in de richting van het Koningin Astridplein. We blijven langs de linkerzijde van het plein. Kijken even achter ons en bekijken het "Park Plaza Astrid Hotel"
Park Plaza Astrid Hotel Antwerpen ligt middenin het centrum van de diamantstad en is in 2007 totaal gerenoveerd. Het karakteristieke gebouw waarin het hotel is gehuisvest, is ontworpen door de bekende Amerikaanse architect Michael Graves. U kunt hier gratis gebruik maken van het verwarmde zwembad, de sauna, het Turkse stoombad en de fitness apparatuur.
Naast het Park Plaza Astrid Hotel is het onderwaterparadijs Aquatopia
gevestigd, een van de nieuwste en spannendste attracties van Antwerpen. Hier kunt u zich onderdompelen in de rijkdom van de onderwaterwereld om te ontdekken wat Moeder Natuur in haar meren en oceanen verborgen houdt. U vindt hier onder meer 10.000 vissen en kunt meevaren met een onderzeeër.
Wij blijven langs de linkerzijde van het "Koningin Astridplein"
dat een ware gedaantewisseling heeft ondergaan. Vroeger waren hier prachtige plantsoenen, doch nu is het herschapen in een troosteloos geheel. Rond het plein waren er in het verleden veel hotels, enkele hebben de tijd nog overleefd, maar ... cinema's en de Billiard Palace zijn verdwenen en moesten plaats ruimen voor snackbars, een super-markt en andere zaken.
We zijn nu werkelijk beland in het "Statiekwartier", dat samen met het de Conincplein, diende als uitgangsbuurt. Wie kent er nog de instelling "De Lachende Koe" in de Statiestraat ?
Alvorens we naar de richting van het Centraal Station te gaan passeren wij het "Diamantmuseum". Bekijk de afgebeelde foto en U zult het groene plantsoen van weleer nog opmerken.
foto - gevel van het Diamantcentrum - (copyright Diamantmuseum)
De eerste diamanthandelaars vestigden zich in Antwerpen in de 16° eeuw. Dit museum geeft de hoofdpunten uit de geschiedenis van de diamant en vertelt ons de oorsprong en vooruitgang van deze schitterende steen. De schatkamer is rijk aan een verzameling antieke en interessante juwelen en in het museum worden regelmatig de hoogtepunten weergegeven wat er zoal gebeurt in de diamantwereld. Gelegen in het hart van Antwerpen, ontdek je alle mogelijke informatie over diamant. Diamant is een magisch woord, dat beelden oproept van rijkdom en macht, van onoverwinnelijkheid en kracht. Maar tegelijk ook van schoonheid en liefde. Levendig beeldmateriaal, klank -en lichteffecten ontvouwen in het museum het proces van het ontstaan van de diamant tot sierdiamant in schitterende juwelen. (Bron : gelezen op de site van het Diamantmuseum)
Even verder links in de hoek, bevindt zich de "Zoo",
de moeite om eens te bezichtigen bij een volgend bezoek.
We gaan nu langs de zijingang van het "Centraal Station"
binnen, dat in 1905 gebouwd werd door bouwmeester Delacensuve. Neem Uw tijd en bekijk de monumentale trap naar de perrons. Even verder, naast deze trap, bevinden zich de roltrappen naar de verschillende verdiepingen van de onlangs nieuwe aangelegde perrons. Dit station met zijn 75 meter
hoge koepel heeft eveneens een grote verandering ondergaan. Op de verschillende aangebouwde verdiepingen komen en vertrekken nu treinen, o.a. de snelheidstrein, waarvan de sporen werden doorgetrokken van onder de stad tot aan de Damstatie. Wandel hier eens rond en bekijk de mooie snackbarretjes en winkeltjes die er werden ingebouwd. Werkelijk het geheel is héél mooi. In de ondergrondse garage en fietsenstalling is het daarentegen, kil en onaangenaam, en akelig stil.
We vinden onze weg terug en verlaten langs één van de zijuitgangen het station en komen zo in de Pelikaansstraat terecht, de straat van de diamantairs, vandaar de vele juwlierswinkels. Diamonds are forever. A diamond is a girls' best friend en ga zo maar door. De eeuwenoude flirt tussen mens en de schitterende steen komt ruim aan bod. (gelezen in de gidsenbrochure Antwerpen)
We verlaten nu het diamantkwartier en begeven ons op de
De Keyserlei.
Deze winkelboulevard zit diep in het hart van elke Antwerpenaar, die zowel het bioscoopcomplex als de vele restaurants en cafés weet te waarderen.
Verder in de lei bevindt zich het shopping center "Century Center", waar verschillende winkels zijn ondergebracht, zoals bv. Media Markt met zijn ontelbare toestellen en elektronica.
Het bekendste hotel op deze lei is het "Keyser hotel"
De Keyserlei wordt ook wel eens vergeleken met de "Champs Elysées" van Parijs in Frankrijk, maar dan in mineur.
Het belangrijkste feit dateert echter bij het einde van de tweede wereldoorlog wanneer het "Rex-concern" van de heer Heylen getroffen werd door een Duitse V-2 raket waarbij 757 doden vielen.
Een uittreksel uit de media van die tijd volgt hieronder :
Cinema REX geraakt door Duitse V-2 raket
16 december 1944 - De bioscoop in Antwerpen werd het slachtoffer van de zogeheten vliegende bommen-campagne van de Duitsers. Een V-2 bom verwoestte de volgepakte bioscoop volledig.
De klap zorgde ervoor dat het dak naar beneden kwam en op de toeschouwers viel. Daarnaast ontplofte de ketel van de verwarming, waardoor sommige vastzittende slachtoffers leven verbrandden. In totaal werden 567 dodelijke slachtoffers geborgen. Daarnaast raakten er nog 291 mensen gewond.
De bioscoop en 130 omliggende huizen werden beschadigd door de bom. Naar aanleiding van de bom op de bioscoop besloot de burgemeester om alle publieke evenementen stop te zetten. Hiermee wilde hij voorkomen dat er nog eens met één bom zoveel dodelijke slachtoffers zouden vallen.
In totaal vielen er bij het vierdaagse bombardement op Antwerpen 757 doden.
Wij hebben nu genoeg vertoefd in het statiekwartier en zijn dus aan het einde gekomen van onze 3° uitstap, die dus eindigt aan de Frankrijklei.
Volgende maal, de 4° uitstap of wandeling, zal gaan via de Lange Nieuwstraat,één de voornaamste straten van de stad. Zij telde vanaf haar ontstaan in de 14° eeuw een aantal belangrijke herenhuizen. Tot in de 19° eeuw bleef ze deze belangrijke residentiële functie vervullen, waarna de kantoorfunctie begon te overwegen.
Uitstap of Wandeling 4 - van de Teniersplaats via Frankrijklei, Kipdorpbrug, Lange Nieuwstraat richting Groenplaats -
Genoten van onze vorige uitstap ? Ja ? Dan gaan we nu eens de Lange Nieuwstraat en omgeving verkennen, wegens de veelheid en schoonheid van haar herenhuizen en monumenten die we zullen tegenkomen. Vandaag is er nog een beetje van dit schoon bewaard, alhoewel we het meestal achter al dan niet gesloten poorten houden. De moeite om hier eens Uw lichtje op te steken. Velen zullen deze kant van onze stad niet kennen maar als echte Antwerpenaar moet men daar toch maar eens rondkuieren. Het is verantwoord van de Meir over te stappen naar de hiermee gelijklopende Nieuwstraat, want ze deed in aristocratisch opzicht niet ten onder voor de eerste. (Bron : Gids voor Oud Antwerpen, George Van Cauwenbergh)
Daar, waar wij onze vorige uitstap eindigden, nl. de Teniers- plaats.
nemen we de draad weer op en vertrekken via de Frankrijklei, links in de richting van het Noorden.
Onderweg bekijken we nog even, aan de overkant, de "Tower Building" en het "Operagebouw".
Voor de Kipdorpbrug, aan de "President Building", gaan we links waar we ofwel de Lange Nieuwstraat of de Sint-Jacobsmarkt kunnen nemen. Op de hoek van deze straten bemerkt men een beeldengroep, opgericht door de broederschap van de "Orde der Allerheigligste Drievuldigheid tot verlossing der kristene slaven", gevestigd in de Sint-Jacobskerk in 1643. (foto eigen beheer)
Die bevrijding gebeurde niet met het zwaard maar met de portemonnaie, wat ook een afdoend wapen kan zijn. Links en rechts van de engel een moorse en een blanke slaaf die hun boeien hebben verloren, daarboven de Heilige Drievuldigheidssymbolen.
Wij nemen echter de Lange Nieuwstraat, na eerst een blik geworpen te hebben in de Jezusstraat waar we het "Veiligheidsmuseum" nog net opmerken.
(foto eigen beheer)
Als één der voornaamste straten van de stad telde zij vanaf haar bestaan in de 14de eeuw een aantal belangrijke herenhuizen. Tot in de 19de eeuw bleef ze deze belangrijke residentiële functie vervullen, waarna de kantoorfunctie begon te overwegen.
In het eerste gedeelte is er niet veel te zien, zodat wij doorstappen tot aan het nr 94 , waar we de voortreffelijk gereconstrueerde gevel, meesterwerk van Jan Pieter van Baurscheit de jonge, grootmeester van de Antwerpse rococostijl bewonderen.
(foto eigen beheer)
Jan Pieter Van Baurscheit de jonge (1699-1768) bouwmeester van het ICC of voormalig Koninklijk Paleis en het Osterriethuis op de Meir. Dit huis het voormalig "Hotel du Bois", thans schoolgebouw der Dames van het Kristelijk Onderwijs.
(foto eigen beheer)
Wij stappen verder tot aan de Sint-Jacobsstraat, waar we zowel van in deze straat als van de Lange Nieuwstraat een mooi zicht hebben op de
Sint-Jacobskerk
Deze massieve toren bestaat uit 5 geledingen en wordt door 2 kleine puntdaken afgedekt. Op de steunpilaren langs de straatzijde staan monumentale beelden uit natuursteen. Zij dateren echter van 1921. Boven het portaal staat een kruisbeeld, dat geflankeerd wordt door de Heilige Maagd en Johannes. In de kerk vindt men een aantal interessante voorwerpen. Zo is er het schilderij "O.L.V. met heiligen" uit 1634 van Rubens, maar er zijn ook werken van Metsys Van Dijck Jordaens, enz.....
Aan de linkerzijde van de straat is er voor het ogenblik niet veel op te merken, buiten het gebouw dat eens dienst deed als politie-bureau voor de Zone West.
Juist daartegenover, een boeiend rijtje. Eerste het Nr 45, het huis Bracht dat in 1586 luisterde naar de smakelijke naam "Bolonia laGrassa" en bewoond werd in 1589 door J.B. Spinola.
(foto eigen beheer)
Aan de overzijde bemerken wij een gebouw dat vroeger werd door de Antwerpenaar gekend was als "Bureau voor Bevolking van deStad Antwerpen". Sedert enkele jaren is dit bureau verhuisd naar de Lange Gasthuisstraat.
(foto eigen beheer)
Na dit gebouw bekeken te hebben, gaan we verder en kijken even in de Borzestraat, waar een zijingang is van de "Handelsbeurs". Sinds 1531 het centrum van de Antwerpse handels -en geldmarkt. Deze beurs brandde tot tweemaal toe af. Langs de zijde van de Borzestraat prijkt boven de ingang, in witte natuursteen, het stadswapen bekroond door een dubbele adelaar en de datering "anno 1531".
(foto eigen beheer)
Even voorbij de Borzestraat bevindt zich de ingang van de "Schippersbeurs" ,
(foto eigen beheer)
een smal gebouw dat op het einde van de 19° eeuw in neogotische stijl werd opgetrokken. Op de borstwering en onder de 3 spitsboogvensters werd het Antwerps stadswapen aangebracht, geflankeerd door de symbolen van de handel, terwijl bovenaan een bas-reliëf van een schip naar de functie van het gebouw verwijst.
Juist tegenover de Schippersbeurs bevindt zich de Sint-Niklaasplaats. Wij gaan via de in laat-barok omlijste ingang en komen alzo op het pleintje. Daar zien wij het oorspronkelijke Sint-Niklaas beeld dat in 1707 op zijn sokkel werd geplaatst.
(foto eigen beheer) De madonna is ouder en is van ca 1697
. (foto eigen beheer)
De Poppenschouwburg Van Campen
(foto eigen beheer) met zijn populaire voorstellingen en het restaurant (links van ons) brengen hier nog wat ambiance.
We steken nu de Sint-Kathelijnevest over en bekijken de beeldengroep op de hoek van de Korte Nieuwstraat, nl. "DeKalvarieberg", die hier sinds 1736 staat. Men kan de onmetelijke smart op de gezichten op de beelden van de Heilige Johannes en Moeder Gods aflezen.
(foto eigen beheer)
We blijven aan de rechterzijde van de Sint-Katelijnevest en wandelen tot aan de eerste straat rechts, de Beggaardenstraat. Van hieruit hebben we nog een zicht op een zijingang van de "Handelsbeurs".
(foto eigen beheer)
We slaan de Beggaardenstraat rechts in en lopen ten einde tot de Sudermansstraat, waar we links afslaan en bekijken op de hoek, aan de gevel van het gebouw Eiermarkt en de Beddenstraat, het beeldje van "Teun de Eierboer of Teun Koekeloer" (foto eigen beheer)
We wandelen nu verder richting Groenplaats en wippen even binnen in het "shoppingcenter GB", met zijn 54 winkels.
Bij het buitenkomen vinden we onmiddellijk links de ingang van het Hilton Hotel
waarvan men op de Groenplaats een beter zicht op heeft.
Wij zijn nu aan het einde gekomen van onze 4° uitstap en hopen jullie terug te zien op de volgende wandeling, die van op de Groenplaats vertrekt en eindigt aan de Ossenmarkt.
Uitstap of Wandeling 1 - van het Nieuw Gerechtshof naar Groenplaats -
Gezien de auteur van dit blog een echte "zuiderling" is, beginnen wij onze wandeling op het Zuid aan het "Vlinderpaleis"
aan de Bolivarplaats. Op deze plaats stond vroeger het majustueuze gebouw van de Zuidstatie gesloopt in het jaar 1963, omringd door het zwemdok "'t Zuid", en later werd deze vlakte de "Konijnenwei" genoemd.
Wegens de aanleg van de autoweg E-3-Kleine Ring, Kennedy-tunnel en Amamtunnel moest zowel het zwemdok, de statie en "den blok Montignystraat - Brederodestraat" verdwijnen.
Op deze plaats is nu het gigantische appartementsgebouw van Amelinckx ('t Hooghe Huys) . Van op de trappen van het Nieuw Gerechtshof hebben we een prachtig zicht op de vernieuwde leien.
Door het doortrekken van de tramlijn van Lambermontplaats, via Emiel Banningstraat tot aan de Bolivarplaats is er nu onder het Gerechtshof, het eindstation voor de lijnen 4 en 12, die een goede verbinding geven naar het centrum van de stad, respectievelijk naar de Groenplaats en het Centraal Station. - - - - - - - - - - - Bij het afbeelden van bovenvermelde foto's van het Gerechtsgebouw hebben wij ons gehouden aan het "recht op beeldgebruik" en vermelden hierdoor de Ontwerper TV RRP/VK/OAP + vermelding van copyright Regie der Gebouwen. - - - - - - - - - - -
Eens op tram 4 gestapt begeven wij ons via de Emiel Banning-straat richting centrum stad en passeren de Lambermontplaats, waar zich het in de volksmond noemende "Stenen bootje" gelegen is.
Dit volumineuze monument, dat op 15 augustus 1912 werd ont-huld in aanwezigheid van koning Albert en koningin Elisabeth, toont enkele prachtige bronzen beeldengroepen. Het middenstuk werd opgevat als een stenen boot, die nu vrije doortocht op de Schelde heeft. Achter in de boot zit de eerbiedwaardige Lambermont op een bankje in gedachten verzonken. Zijn politieke suksessen staan zowel in het Nederlands als het Frans in de flankerende arduinsteen gekapt : 1861 herziening van het tolstelsel; 1863 vrijmaking der Schelde; 1874 rechter der onzijdige naties; 1885 erkenning van Kongo; 1890 konferentie tegen slavernij.
Baron August Lambermont (1819/1905)
In Antwerpen zal men hem echter vooral herinneren als de man, die de impuls gaf tot het afkopen van de Scheldetol.
(Bron : tekst van Piet Schepens in "Antwerpse standbeelden) - - - - - - - - - - - We rijden nu verder en belanden op de Leopold de Waelplaats, in het hartje van het "Trendy Zuid", the place to be, met aan de rechterzijde Het Museum voor Schone Kunsten. Dit museum is ondergebracht in een prachtig gebouw van Victor Horta, dat om die reden alleen al een bezoek waard is.
Het museum is opmerkelijk. De schilder -en beeldhouwwerken omvatten een periode van zes eeuwen, vanaf de periode van de Primitieven tot en met de vorige eeuw. Enkele meesterwerken zijn te bewonderen in de randen van dit blog.
Voor het museum bevindt zich de fameuze "diepe fontijn". Het is een waterspiegel van de Spaanse kunstenares Christina Iglesias en stelt een rechthoekige waterbak van 34 bij 14 meter voor. De vloer wordt bekleed met 2.700 platen in koperkleurige hars, die bladeren voorstellen. In het midden bevindt zich een spleet, waaruit het water opwelt en weer verdwijnt "zoals eb en vloed", geïnspireerd door de Schelde. (Tekst overgenomen uit Gazet van Antwerpen).
Aan de overzijde van het museum was vroeger Het Hippodroompaleis gelegen
foto archief GvA
In dit gebouw werden talrijke revues opgevoerd en grote circussen wisselden af met wereldwijdeberoemde spektakelgroepen, en men mag zeggen dat het ganse Zuidkwartier bloeide zolang het goed ging met het Hippodroompaleis.
Wij herinneren ons nog, als kleine jongen, het optreden van "Loewieke Staal" en "Charel Janssens". Sketchen waar naar uitgeke-ken werd. Ook de circussenmet hun wilde dieren trok menig Antwerpenaar naar dit gebouw.
Toen later het verval intrad en na jaren van leegstand, nam de wijkbedrijvigheid ook gevoelig af en werd het in 1972 afgebroken. Nu ten huidige dagen, werden in het afgebroken huizenblok prachtige appartementen en loften gebouwd.
foto archief GvA
Verschillende eethuizen openden hun deuren, alsook de supermarkt Delhaize, zodat men nu spreekt van het "trendy Zuid", waar het gezellig wonen is. - - - - - - - - - - - Via de Volksstraat rijden we nu de Nationalestraat in met op de hoek met de Kronenburgstraat Het Tropisch Instituut<
waar een 320tal wetenschappers, technici en ondersteunend personeel werken. De officiële opening vond echter plaats in 1933. In 1993 werden het gebouw en de tuin geklasseerd als munument. Het Art-Deco interieur van de met arduinen beklede voorbouw aan de Nationalestraat is in de oorspronkelijke staat gebleven. De tuinen rondom de gebouwen zijn uniek.
We vervolgen nu onze weg in de Nationalestraat, de vroegere Boeksteeg. Deze naam vinden wij terug op het hoekhuis Nationale- en Aalmoezenierstraat, nl. café "Boeksteeg
Een 100tal meter verder aan de rechterzijde van de straat rijden we voorbij de Theodoor Van Rijswijckplaats, waar "Den Door", poète maudit van een generatie, volksvriend, strijder voor de Vlaame Zaak, verdediger van de Vrije Gedachte", staat te pronken.
Op 28.8.1864, werd zijn standbeeld gebeiteld door L. De Cuyper, ingewijd in het Antwerp stadspark. Den Door, zoals hij werd genoemd, stond er in goed gezelschap. Twee collega's, Frans De Cort en Jan Van Beers, vonden immers ook een plaats in de hoek der poëten van het park. De arme liereman van het Vlaamse volk zou er echter maar 20 jaar staan. Men vond dat het beeld een beetje verloren ging tussen al dat lover en verplaatste het naar het pleintje aan de Ijzeren-waag. Een en ander ging gepaard met een grootse plechtigheid ter ere van de geliefde volksdichter. Als inzet werd het lied "Vlaanderen" van Van Rijswijck, op muziek gezet door Richard Hol, gezongen door 1.000 leerlingen der stadsscholen onder leiding van Peter Benoit. Ter gelegenheid van de inwijding van het standbeeld werd ook het pleintje van de Ijzerenwaag omgedoopt in Van Rijswijckplaats. Dat gebeurde op verzoek van de bewoners, die zelfs pleitten voor de benaming Theodoor Van Rijswijckplaats. Op voorstel van de nuchtere en zakelijk aangestelde burgemeester Leopold de Wael, werd echter de voornaam weggelaten.... tot in 1976. Kennelijk oordeelde men toen dat Theodoor te vaak werd verward met zijn neef en burgemeester Jan. Sedertdien heet het daar volledigheidshalve en duidelijkheids-halve "Theodoor Van Rijswijckplaats". Hij wordt vaak beschreven als een groot flamingant. Terecht, want zijn razend populaire hekeldichten, politieke refreinen en volkslie- deren bekampte hij onvermoeibaar Walen en franskiljons en kwam hij op voor de rechten van zijn volk. Toch was den Door ook een grote fratsenmaker, die een goede pot gerstenat niet uit de weg ging en wiens luchthartigheid niet te temperen viel door armoede of tegenslag. In 1847 was het plots gedaan met dichten. Drinken deed hij echter des te meer. In november 1848 belandde hij in het gesticht aan de Rochusstraat te Antwerpen, waar hij 2 maand later volslagen krankzinnig overleed. (Bron : tekst van Piet Schepens uit "Antwerpse standbeelden) - - - - - - - - - - - We zetten onze tocht verder en op een 50-tal meter verder bevindt zich de befaamde Kammenstraat, die de laatste jaren omgetoverd werd tot de "modestraat".
Ondertussen naderen wij de Groenplaats. Hier kan men gewoon van de tram stappen en even rondkuieren, om dan eventueel te voet of met de tram lijn 4, terug richting zuid te rijden of te voet verder te gaan. Hetzelfde kon men bij het begin van deze uitstap, ofwel te voet of met tram lijn 8. Het is aan jullie om te kiezen. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Wij verkiezen echter de tram lijn 4, en rijden terug door de Nationalestraat, om nu de andere kant van de straat te verkennen of te ontdekken.
Zo komen wij aan het Modepaleis
Dries Van Noten werd in een kleermakersgezin in Antwerpen geboren in 1958 en volgde een opleiding aan de befaamde Antwerpse Mode Academie. Als student werkte hij free-lance voor verschillende Belgische labels.
In 1985 lanceerde hij zijn eigen lijn en een jaar later verkreeg hij internationale bekendheid en commercieel succes door zijn mannencollectie die hij showde in Londen met de "Antwerpse Zes".
Het Modepaleis, de flagshipstore van Dries Van Noten, opende zijn deuren in 1989. De mannen- en vrouwencollectie en de accessoires worden verdeeld over twee verdiepingen in dit 19de eeuwse gebouw.
Dries Van Noten speelt een grote rol in de hedendaagse modewereld. Hij heeft showrooms in Milaan en Parijs en winkels in Hong Kong en Tokyo.
Hij gaat zeer intuïtief te werk, weet wat de actieve man en vrouw met een individuele stijl wil en heeft een voorliefde voor textiel en patronen. Hij bezit een artistieke gevoeligheid en heeft oog voor detail. Zijn kleding is naturel en geraffineerd.
Van Noten haalt inspiratie uit verre landen: India, Marokko, China en Egypte, alsook uit vervlogen tijden: de jaren twintig en veertig.
De ontwerper is gekend voor zijn innoverend gebruik van exclusieve stoffen en zijn schilderachtig gebruik van kleuren. Tegengestelden trekken elkaar aan en werken in op kleuren, texturen en patronen. Gewichtloze lagen accentueren de pure vorm en sensualiteit. (Bron : Internet "100 Ideeën - Mode, wastips, vlekkengids, kleuradvies, ...)
De straat bezijden het Modepaleis noemt zich Drukkerijstraat,
deze loopt onmiddellijk tot aan de Vrijdagmarkt. Doch deze plaats zal later in een andere wandeling besproken worden. In de Drukkerijstraat is niet veel te beleven, alhoewel hier het majustueuze stadsmagzijn was gevestigd. Op deze plaats wordt nu een bouwproject ontwikkeld onder de naam Gulden Poort. De koper moest de neo-renaissancegevel bewaren en renoverenen moesten minstens 1,85 miljoen Euro er voor veil hebben.
13 luxe appartementen, waarvan 3 duplexen
Het project Guldenpoort is dus gelegen in het woonblok omsloten door de Korte Ridderstraat, Augustijnenstraat, Steenhouwersvest en de sinds 1880 aangelegde Drukkerijstraat. In de 16 de eeuw, de Gouden Eeuw van Antwerpen, stond hier het stadspaleis van de bankiersfamilie Fugger. Van 1677 tot 1860 stond hier het klooster van de zusters norbertinessen.
De naam Guldenpoort verwijst naar de Gulden Brug, de brug over de Steenhouwersvest in het verlengde van de Drukkerijstraat naar de Vrijdagmarkt. Van deze brug werd gezegd dat de leuningen verguld waren. In navolging van de wederopstanding van de modebuurt is het daarom geschikt te verwijzen naar de Gouden Eeuw en de vernieuwde aantrekkingskracht van deze buurt waarin project Guldenpoort een bevoorrechte ligging geniet.
We begeven ons nu verder richting zuid en bemerken op het pleintje een figuurtje uit het folkloristische Sint-Andrieskwartier, nl.
Frans de Neus
Frans was een grote kerel die bang was van werken. Frans was niet getrouwd en sliep steeds gekleed op wat zakkengoed. Hij dacht er niet aan de handen uit de mouwen te steken als hij nog enkele franken op zak had.
In de Spiegelpoort van de Nationalestraat bevond zich de stapelplaats van houthandelaar Blanckaert. De café's in de buurt hadden daarna aan hem een goede klant. Frans leed namelijk aan chronische dorst die hij probeerde te lessen met romers "Pinard", een soort rode wijn. Vaste klant was hij in het "Pinardkot" op de hoek van de Lange Vlierstraat en het pleintje aan de Nationalestraat.
Als Frans in het "Pinardkot" honger kreeg, kocht hij een pak fritten met pickels en een worst. Of hij haalde in de Steenbergstraat een "gardevil", een gerookte haring die hij met vel en graten naar binnen slokte. Natuurlijk werden fritten of "gardevil" flik doorgespoeld met enorme hoeveelheden "Pinard".
Ook hielpen de lossers en de laders van Blanckaert elkaar aan eten. Zo had Jef, de chauffeur, Frans de overschot van aardappelen met stoofkarbonaden aangeboden. Die had hongerige Frans gretig aangenomen. Hij at alles likkebaardend op zonder te merken dat Jef de aardappalen en de karbonaden had opgemaakt met stampte rode baksteen en roet van de kachel.
Eens wilde Frans de Neus een biefstuk braden. Terwijl deze op het gasvuur in de pan lag, was Frans in slaap gevallen. Plots werd hij wakker door een brandgeur. Hij probeerde het vuur te blussen en zocht naar een fles water, maar hij goot er per vergissing een fles petroleum over. Toen het brandje heviger begon te laaien wierp hij er zijn jas over om het te doven. Toen men Frans de Neus maanden later tegenkwam rook zijn jas nog naar verbrand goed. Hij blijft in de herinnering als één van de stevigste Pinard-drinker uit het Sint-Andrieskwartier.
In de Nationalestraat waren vroeger ook 2 cinema's gevestigd, nl. Ciné "Kinox" en "Peter Benoit", doch van deze zalen is op het huidig ogenblik niets meer te merken. Alleen op de plaats waar Ciné Kinox,gevestigd was verwijst nog een naam naar deze instelling, nl. Café Kinox.
We verlaten nu de Nationalestraat en begeven ons in de Geuzenstraat. We zien recht op het standbeeld "Schelde Vrij"
Dit indrukwekkend 20 meter hoog monument "Schelde Vrij" kwam tot stand ingevolge de afschaffing van de Scheldetol op 12 mei 1863. Het werd eerst onthuld op 14 augustus 1883, 20 jaar na de afschaffing van de Scheldetol. Helemaal bovenaan troont Neptunus met zijn drietand (de uitvinder van het "ferket", zeggen de Sinjoren wel eens oneerbiedig). De god van de zee werd gebeeldhouwd door Jaak De Braekeleer, die ook Mercurius voor zijn rekening nam. De derde figuur van de groep, de vrouw die Antwerpen voorstelt, is van Frans Joris. De leeuwen en de medaillons van Louis Dupuis. Verder staken Malvaux en Van Os ook nog een beitelend handje toe. Eeen voorbeeld van skulpturaal teamwork. Het ijzeren hek en de knappe lantaarns zijn van L. Suetendaal. (Bron : tekst van P. Schepens uit "Antwerpse Standbeelden"
Verder in de straat, nl. De Vrièrestraat bemerken we het Raamtheater waar een professioneel theatergezelschap optreedt.
Het beschikt in Antwerpen over 2 zalen "'t Klein en 't Zuid". Het begon allemaal met een groepje van enkele KNS-collega's die - uit onvrede met het KNS-beleid - nieuwe wegen wilde bewandelen. Een theater waar jonge acteurs samen met geroutineerde spelers zouden kunnen werken voor een breed publiek, maar in een kleinere ruimte. Het nieuwe theater moest "een raam voor nieuwe theaterideeën, worden, een Raamtheater.
We naderen nu terug de "leien", waar men rechts in de verte de vleugels van het Vlinderpaleis kan opmerken, plaats waar onze uitstap begon. Links hebben we nog een beter zicht op de vernieuwde leien.
Wanneer we de Brederodestraat inslaan, gaan we op weg naar ons eindpunt. En om deze eerste uitstap of wandeling af te sluiten, gaan wij de woorden van Bredero eens aanhalen : "het kan verkeren" .
Wij hopen dat U genoten heeft en verwachten jullie op onze tweede uitstap.
Uitstap of Wandeling 2 - van Groenplaats, via Meir, naar de Teniersplaats
De vorige uitstap begon uitzonderlijk op het Zuid met als tussenstop de Groenplaats, wegens haar ligging midden in de stad en omdat het gemakkelijk te bereiken is met het openbaar vervoer. En... wie met de auto komt kan, indien er plaats is, zijn auto kwijt in de ondergrondse garage.
De Groenplaats was vroeger langs alle kanten omringd door een sluitingsmuur rond het aldaar gelegen kerkhof Onze-Lieve-Vrouwe.
Deze plaats staat voor gezelligheid, toeristen die er rond-kuieren, terrasjesbezoekers, jongelui die rondhangen rond het standbeeld van Rubens
(foto eigen beheer) de duiven die er vrolijk rondhuppelen en op sommige dagen kan men er genieten van de muziek voortgebracht vanop de kiosk. In één woord "gezelligheid" is er troef.
De blikvanger is echter het prachtige zicht op de O.L.V.- kathedraal en centraal het standbeeld van Rubens. Rond dit standbeeld is er heel wat te doen geweest. Omtrent 1843 versiert het wel de Groenplaats, maar het heeft een hele tijd geduurd alvorens men een geschikte plaats voor het beeld van de grootste aller Vlaamse schilders gevonden had. Men wilde het op het toenmalige Burchtplein, anderen wilden het weer elders. Toen men het tenslotte wilde onthullen op het Burchtplein bleek het dat de gieterij niet klaar was en men onthulde dan een voorlopig plaasteren model. Toen men met het bronzen beeld aankwam viel het van de wagen. Zodat men met onze Rubens nog al wat last heeft gehad voor hij goed en wel op zijn voetstuk stond. Rubens staat er afgebeeld in de kledij van ambassadeur en heeft enige zinnebeelden der schilderkunst aan zijn voeten. (Bron : gelezen in het werk "Antwerpse Standbeelden" - tekst van Piet Schepens).
Ondergronds is er het Metrostation "Groenplaats", waar de trams in alle richtingen van de stad, en Linkeroever, vertrekken. Tevens kan men er via de roltrappen het GB-warenhuis bezoeken en kan men op het gelijkvloers rondneuzen in de talrijke winkels in het winkelcentrum.
Wij blijven echter bovengronds en nemen de Schoenmarkt. Onmiddellijk aan de rechterzijde op de hoek met de Geefstraat zien we een gebouw waarvan de meeste Antwerpenaren het bestaan niet kennen
Dit eerbiedwaardig bisschoppelijk paleis tart de moderne tijd van supermarkten en dergelijke. Tot in 1878 vergaderden de Belgische Provinciegouverneurs hier en voor het eerst ook de Provincieraad, waarvoor zelfs een zaal voor werd geïnstalleerd. In deze vergader-zaal, uitgerust met de stoelen van de eerste Belgische Senaat, zetelde tijdens de eerste wereldoorlog het Duits Krijgsgerecht.
We vervolgen onze weg in de richting van de Meirbrug - door de Kerckhofstrate, Tien Gebodenstrate (naar huizen Eerste Gebod, Tweede Gebod, enz...), rue Bonaparte, rue de la Préfecture. Kunt U nog volgen ? Allemaal benamingen voor dezelfde Schoenmarkt (Bron : gelezen in Gids voor Oud Antwerpen van George Van Cauwenbergh).
Een weinig verder gaan we op Pelgrimstocht in het nummer 8, het "schoenmakerskapelleke"
(foto eigen beheer)
De Antwerpenaren gaven het kapelleke deze naam omdat de beoefenaarsters van het oudste ambacht hier bij voorkeur kwamen mediteren.
Schuin links zien we een betonnen mastodont van 87,50 meter hoogte (andere informatiebronnen spreken van 87 meter) uit de grond rijzen.
De Boerentoren Vanaf 1928 het bankgebouw van de Kredietbank met zijn kubistische toren, de eerste wolkenkrabber van Europa. De bank moest het vooral van landbouwers hebben en de Sinjoor doopte hem al onmiddellijk als "Boerentoren". Op sommige dagen kan men het gebouw betreden tot de hoogste verdieping waar men een prachtig panoramisch uitzicht heeft over de stad. Op het gelijkvloers worden er regelmatig tentoon-stellingen gehouden.
Wij vervolgen nu onze weg en laten de Eiermarkt links liggen en steken de St.-Kathelijnevest over. Op deze hoek met de Meir was vroeger het gebouw van de "Compagnie Maritime Belge", doch dit gebouw werd onlangs afgebroken en op dezelfde plaats is nu een prachtig complex verrezen met lofts en op het gelijkvloers verschil-lende gekende winkels, zoals "U nited Brands", "Men at Work" en "E-sprit".
Nu zijn we op de zéér befaamde Meir, de winkelstraat bij uitstek belandt. Hier kan men 's namiddags, bij mooi weer, over de koppen lopen, dit in tegenstelling met 's avonds, dan is er geen "kat" te zien.
De Meir, "Mere of Meyr" komt voort van een moeras of stilstaand water, een poel dat zich in de nabijheid van de Huidevettersstraat bevond.
Volgens ingenieur-architect Hans Janssen van EAP architecten-bureau is de Meir : "in feite meer dan zomaar een winkelparadijs. Ook architecturaal is de straat een unieke belevenis. Dat komt omdat ze een vrijwel aaneengesloten geheel vormt van chique, statige gevels die in verschillende, grote bouwstijlen zijn opgetrokken"". (gelezen in Zone-03 dd. 5 t/m 18 dec. 2007)
De statige herenhuizen van vroeger werden omgetoverd tot warenhuizen en winkels. Aan onze rechterzijde bemerken we een gezellige gaanderij de "Meir's Square". Te midden van deze galerij bevindt zich "Mendy's" ,
(foto eigen beheer)
waar men van alle drukte gespaard blijft en rustig iets kan drinken of eten. Zij loopt door tot in de Huidevettersstraat.
Ongeveer naast boekhandel "de Slegte" was vroeger het Sint-Jans-Berchmanscollege gevestigd. Dit gebouw bestaat niet meer en binnenkort verrijzen hier 15 luxeappartementen boven 2 duplexpan-den. Traditie gaat dus plaats maken voor een "trendy" toekomst. Het oorspronkelijk gebouw uit 1889 dat zicht bevindt aan de achterzijde is bijna integraal gebleven.
Aan de overzijde volgt de ene winkel naast de andere zich op en heeft men geen ogen genoeg om rond te kijken.
Ondertussen zijn wij belandt aan de prachtige gebouwen waar res- pectievele "De Fortis Bank"
(foto eigen beheer)
en "Het Koninklijk Paleis" zijn gevestigd.
Voor dat het Koninklijk Paleis zijn bestemming kreeg, stond het in de Antwerpse geschiedenis bekend als het "Hotel van Susteren" naar de bouwer van dit huis. Peter van Baurscheidt was er de bouwmeester van. De voorgevel, die men algemeen als één der schoonste van gans het land beschouwt, is geheel opgetrokken in Bentheimer zandsteen. die zeer fijn van korrel is en nu, na 2 eeuwen, een weergaloze schone tint gekregen heeft. De steenblokken zijn ook zeer merkwaardig door hun uitzonderlijke afmetingen.
Als we nu de hoek omdraaien bevinden wij ons op de "Wapper". Bekijk even de prachtige "Arend".
(foto eigen beheer)
Spijtig genoeg is de fontein in de winter niet in gebruik en blijven de terrasjes van Café "Bistro" ongebruikt.
Rechts van ons zien wij nog een prachtige gevel, nl. de zijgevel van de Fortis Bank van de Meir.
(foto eigen beheer)
Aan de overzijde ligt daarentegen het "Rubenshuis"
Op 1 november 1610 kocht Pieter Pauwels Rubens een pand gelegen aan de Vaartstraat op de Antwerpse Wapper, om er een eigen woning en atelier in te richten, naar eigen ontwerpen. Het duurde wellicht nog tot in 1615 vooraleer hij de woning kon betrekken, maar hij bleef er wonen en werken tot aan zijn dood op 30 mei 1640.
Men betreedt het pand via de grote poort en men belandt op de binnenkoer. De blikvanger is onbetwistbaar de majestatische, barokke portiek, die de binnenkoer afsluit van de tuin, en het eigenlijke woonhuis met het atelier verbindt.
We keren nu op onze stappen terug naar de Meir en blijven even verpozen aan de overkant van de straat waar men een prachtig zicht heeft op de gevel van het huis dat in de 19° eeuw ten onrechte voor de woning van Rubens werd gehouden, maar wel aan zijn familie langs moeder's kant (Maria Pijpelinckx) toebehoorde. Het bovenste gedeelte werd behouden maar in de loop der tijden veranderde het gelijkvloers van supermarkt "Priba" tot kledingzaak "W.E.".
( foto eigen beheer)
Juist naast dit gebouw was vroeger de "gasmaatschappij" gevestigd, waarvan de ruimten nu oordeelkundig benut werden door de kleding- zaak "Zara"
( foto eigen beheer)
En wie herinnert zich nog cinema "Roxy" ? Deze zaal bevond zich waar nu de "C & A" gevestigd is.
Juist aan de overzijde, op de hoek met de Eikenstraat, bevindt zich het "Osterriethhuis", ook wel Hotel van Susteren-du Bois genoemd
wordt terecht beschouwd als een van de mooiste oude patriciërshuizen van de metropool en als een van de meest karakteristieke voorbeelden van de rococostijl in onze streken.
Het Hotel is het laatste grote werk van de Antwerpse architect Jan Peter van Baurscheit de Jonge (1699-1768). In 1749 kreeg deze de opdracht van weduwe Melchior Jozef van Susteren, geboren Régine-Thérèse du Bois, om een oud herenhuis gelegen op de Meir te verbouwen en uit te breiden. Voor die tijd behoorde dit gebouw toe aan Geronimo en Alonzo d'Espinoza, die het in 1560 hadden gekocht. Later, in 1649, werd het huis eigendom van Jacomo Carenna, een rijke Milanese handelaar en kunstliefhebber. Deze gaf het interieur een weelderig uitzicht.
Naast de "C & A" bevindt zich de vernieuwde "Stadsfeestzaal" die 7 jaar geleden afbrandde (2000). De buitengevel werd bewaard en gerestaureerd, evenals de binnenzijde. Het is het "pareltje" van de Meir.
Deze zaal zal door vele oude sinjoren wel in hun geheugen gegrift blijven als de zaal waar alle stadsscholen hun einddiploma van het Lager Onderwijs moest halen, wat gepaard ging met menige commotie
Het stadsbestuur heeft hier werkelijk iets moois gepresteerd. Het interieur is gewoon prachtig en gezellig. Bij het binnenkomen van de zaal wordt men overweldigd door het prachtig plafond. In het midden is er een rondpunt, een bar waar men rustig kan verpozen en langs alle zijkanten werden winkels ingevoegd.
(foto eigen beheer)
Via de monumentale marmeren trap
(foto eigen beheer)
komen we op het balkon waar eveneens winkels en zelfs een restaurant werd geopend. Van hieruit heeft men nog een mooier zicht op het interieur.
(foto eigen beheer)
Langs de roltrappen belanden wij bij supermarkt "Delhaize" en megawinkel "Saturn", en nog vele andere winkels;
Er werd zelfs een uitgang voorzien naar het Hopland, wat goed gezien is, want van hieruit kunnen we de moderne winkels bekijken vooral de verder gelegen Schuttershofstraat. Een straat waar men tegenwoordig wil zijn.
We stappen nu verder in de richting van de Frankrijklei en bekijken even het standbeeld van "Antoon Van Dyck"
(foto eigen beheer)
1951: Het standbeeld van Antoon Van Dijck, sinds 1901 opgesteld in de 'Geuzenhofkes' (Franklin Rooseveltplaats) wordt daar weggenomen en zal tot midden jaren zestig in het stadsmagazijn aan de Desguinlei 'opgeborgen' staan. Na een verblijf op een privédomein in Schilde wordt het beeld in 1982 voor restauratie teruggehaald. Op 9 juni 1983 zal het onthuld worden op de Meir. Allereerst was dit werk van beeldhouwer Leonard De Cuyper (1808 - 1891) op de 'Museumplaats' ingehuldigd (15 augustus 1856). (Bron : Kroniek 008 - Antwerpse geschiedenis).
Kijk ook even naar het standbeeld op de hoek van de Jezus -en Leysstraat, nl. dit van Lodewijk van Bercken,
die vanop jeugdige leeftijd in 1476 een middel uitvond om diamant te bewerken. Een standbeeld dat bezwaarlijk een blikvanger kan genoemd worden, want het prijkt op de eerste verdieping van het hoekhuis. Diamant is reeds van oudsher een bron van Antwerpens welvaart.
Van op deze plaats hebben wij een prachtig zicht op de Leysstraat met de goudgele beklede gevels. Wij stappen verder in de richting van de Teniersplaats waar
"David Teniers" hier zijn plaatsje wel bekomen heeft.
Schilder van de levensvreugde, was de stichter van de Antwerpse akademie. Het standbeeld werd gemaakt door Jaak Ducaju, leeraar aan de akademie.
Bekijk ook eens de prachtige gebouwen op de beide hoeken van de Tabaksvest.
Nu zijn we aan het einde gekomen van onze wandeling. Toch raden wij U aan om nog even vanop De Teniersplaats de 2 prachtige gebouwen te bewonderen op de hoeken van de Tabaksvest. Een knap stukje bouwkunst.
Wij hopen dat U wat genoten heeft van deze wandeling en hopen jullie terug te zien op onze volgende wandeling, die zich het meest zal situeren rond het "de Conincplein" en het "Statiekwartier".