REIS NAAR NORMANDIE 

VAN 3 TOT 8 AUGUSTUS 1995

1ste dag - donderdag 3 augustus.

Het is 5.30 u wanneer we de garage te Oostduinkerke buitenrijden. De kilometerteller staat op 12.880. Langs de gewone wegen, via Koksijde en De Panne-Adinkerke, overschrijden we de Franse grens. Even verder kunnen we in Ghyvelde de autosnelweg A 16 oprijden. Nog steeds is het deeltje tussen Veurne en de Belgisch-Franse grens niet afgewerkt. Boulogne, 102 km ver, bereiken we om 6.30u. Op het einde van de autosnelweg wordt de richting Abbeville goed aangegeven zodat we de ontwakende stad Boulogne moeiteloos kunnen voorbij rijden.

Abbeville bereiken we om 8.05 u en na 189 km gereden te hebben. Het is onze bedoeling hier uit te kijken naar de kiosk waarin bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog een groep, van Duitse sympathieën verdachte Belgen, werd opgesloten. Daaronder was onder andere de leider van het Verdinaso (Vereniging van Dietse nationaalsocialisten) Joris Van Severen. Door het bevel van een dronken Franse officier werd een grote groep, zonder enige vorm van proces, afgemaakt. Minstens drie onder hen hadden helemaal niets te maken met een of andere Duitse gezindheid. Later werden deze drie onschuldigen, waaronder een in Gent geboren vrouw, begraven op het Belgisch militair kerkhof in De Panne, onder een uniform militair zerkje... De kiosk kunnen we echter niet onmiddellijk vinden, zelfs niet na een aantal straten doorkruist te hebben. In een oude gids vonden we dat Joris Van Severen zou begraven liggen op het kerkhof van Abbeville. Daar we de kiosk niet kunnen vinden laten we ook de speurtocht naar het kerkhof achterwege. Na nog bij een bakker enkele verse croissants gekocht te hebben zetten we onze tocht verder.

Nu gaat het richting Le Tréport, meer bepaald het voorstadje Eu. Bij onze aankomst aldaar is het 9 u en hebben we 225 km achter de rug. Voor een bezoek aan het kasteel moeten we wachten, tot 10 u. Ondertussen brengen we een bezoek aan de, in de onmiddellijke omgeving gelegen, collegiale Notre-Dame en Saint-Laurentkerk. Na even in de kerk te hebben rondgekeken opent een kerkbediende bereidwillig de deur van de crypte. Deze onderaardse ruimte bevat tien praalgraven van leden van de familie d’Artois. Op de grafzerk van Helene de Melun wordt onze aandacht getrokken door volgende tekst: CY GIST NOBLE ET PUISSANTE DAME MADAME HELENE DE MELEUN FILLE DE HAULT ET PUISSANT SEIGNEUR MESSIRE JEHAN DE MELEUN CHEVALIER ET DE MADAME JEHANNE D’ABBEVILLE SEIGNEUR ET DAME D’ANTRAING D’EPINOY VICONTE DE GAND ET CONNESTABLE DE FLANDRE EN SON VIVANT FAME DE HAULT ET PUISSANT PRINCE MONSEIGr CHARLES D’ ARTOIS CONTE DE EU ET PAIR DE FRANCE LAQUELLE TRESPASSA LE XX JUILLET L’AN DE GRACE MIL CCCC ET LXXII PRIEZ POUR SON AME. Helene de Melun was de 2de echtgenote van Charles d’Artois. We kopen een gidsje waarin de teksten van de grafzerken zijn opgenomen.

Om 10 uur bezoeken we het kasteel van Louis-Philippe (te Eu). De rondgang is vrij beperkt, waarschijnlijk door de aan gang zijnde restauratiewerken. Het is duidelijk te zien dat deze werken geen overbodige luxe zijn. Een aantal kamers van het kasteel zijn ingericht in de stijl van medio 19de eeuw. De meeste kamers en gangen waren toen reeds voorzien van een centrale verwarming, een buisvormig toestel van ongeveer 1,5 m hoog en een diameter van ongeveer 20 cm, waarin een spiraal voor de afgifte van de warmte zorgt. De toegangsprijs voor het kasteel bedraagt 20 FF per persoon.

Ons bezoek aan Eu eindigt om 10.30 u. Tot nu toe is de temperatuur nog te harden. Bij een sanitaire stop tussen Abbeville en Eu voelde het zelfs nog vrij fris aan. Pas na de middag stijgt de thermometer tot boven de 30 graden.

We nemen de D925 naar Dieppe maar wijken daar af van onze vooropgestelde route. We volgen nog een tijdje de kust via de D75 en stoppen voor een middagpauze in het badstadje Quiberville. Daar eten we een bakje friet met een worstje (1 kleine friet en 1 grote met 1 worstje = 60 FF). We hebben op dat ogenblik 287 km afgelegd.

Om 12.25 u zetten we onze weg verder tot in Veules-les-Roses en nemen daar de D142 naar Yerville. Vervolgens gaat het via de N29/E44 naar Yvetot alwaar we de ringweg nemen en vervolgens de D131 en D490 richting Pont de Brotonne. Net voor de brug slaan we links af naar Saint-Wandrille.

Omstreeks 14.30 u komen we aan in het dorpje en brengen een bezoek aan het Benedictijnerklooster. Er zijn gidsenbeurten voorzien om 15 en 16 uur. Eerst bekijken we de plaatsen die vrij toegankelijk zijn: de ruïne van de oude kerk (gedeeltelijk afgebroken tijdens de Franse Revolutie), de klokken die in een klokkenstoel hangen in het park en de nieuwe kerk. Deze laatste heeft geen versieringen. De traditie van de Benedictijnen het wil zo. De muren zijn gedeeltelijk opgetrokken in silexsteen (vuursteen) zoals die in het zuiden van Engeland veelvuldig voorkomt. Ook hieruit blijkt nog eens dat Engeland ooit eens één was met het continent. Vooral het zuiden van het eiland vertoont veel gelijkenis met Normandië (o.a. de bouwstijl zoals de vakwerkhuizen).

Terwijl we aan het wachten zijn op de gidsenbeurt van 15 uur vormt een Duitse scoutsgroep een kring, samen met een pater Benedictijn, en zingen zacht enkele liederen onder begeleiding van de gitaar.

We betalen 20 FF per persoon voor de gidsenbeurt. Achteraf voelen we ons een beetje in de maling genomen daar we hoofdzakelijk de vrij te bezoeken delen van de abdij aandoen. Het enige toemaatje dat we krijgen is het bezoek aan de kruisgang alwaar we slechts door één van de vier gangen mogen wandelen. De rest van de abdij krijgen we niet te zien. Onze gids is een bejaarde pater, corpulent en het haar kort geknipt tot op de millimeter. Na iedere twee zinnen lacht hij met zijn eigen grappen zonder dat deze bij zijn toehoorders een glimlach kunnen ontlokken. Zijn zwart habijt heeft minstens zijn eerste communie achter de rug. De onderste delen van de mouwen werden reeds vervangen maar ook de vernieuwde delen rafelen reeds uit. Iets wat mij nog niet was opgevallen, en waarop Lea mijn aandacht vestigde, waren de grote voeten van de pater. Na enig schatwerk komen we tot het besluit dat de man een maat 47 of 48 moet hebben.

Daar de abdij van Saint-Wandrille in een vallei ligt, is het hier praktisch windstil, wat meebrengt dat de warmte bijna ondraaglijk wordt. Onze dagteller wijst 354 km aan.

We verlaten Saint-Wandrille om 16.20 u. Even later bereiken we de Pont de Brotonne. Het is nu de derde van de drie Seinebruggen, gezien vanuit de zee, na de Pont de Normandie en de Pont de Tancarville. We betalen voor het gebruik van de brug 10 FF. Via de D313, die daar door het Forêt de Brotonne loopt, komen we aan de autosnelweg A13 (Parijs-Caen). Het gebruik hiervan kost ons 7 FF. Enkele kilometer verder nemen we de afrit “Rouen-Ouest - Rouen Centre”. Op de weg tussen de afrit en het stadscentrum vinden we in St.-Etienne-du-Rouvray het Elf-benzinestation waarachter het hotel Formule 1 ligt. Eerst tanken we 29 liter benzine en betalen 162 FF. Wanneer we het hotel binnenkomen is het 17.10 u.

De gerant van het hotel is een Afrikaan. Daar we vooraf gereserveerd hebben is het inboeken vlug geklaard. We betalen de drie dagen die we hier zullen verblijven vooraf (140 FF x 3 + 3 x 2 ontbijten aan 22 FF = 552 FF) Terwijl de gerant op het antwoord wacht van de computer verlopen er enkele minuten. Om de tijd te doden leest hij enkele verzen uit een gekopieerd boekje van de Koran. We krijgen het nummer van onze kamer en het codenummer om de deur van het hotel en onze kamer te openen(getal van 6 cijfers). Het systeem van de Formule 1 hotels is gebaseerd op enkele simpele regels: goedkoop, proper, eenvoudig en uniform. Een uitstekende formule voor trekkers die te oud zijn om nog in een tentje te slapen. De kamers zijn overal steeds op dezelfde wijze ingericht: een dubbel bed met lakenzak (de twee lakens zijn aan elkaar genaaid), een bedsprei, boven het dubbel bed een enkel bed - bereikbaar met een laddertje, in de ene hoek een driehoekig tafeltje - vastgehecht aan de muur, in de andere hoek een lavabo - eveneens driehoekig - met grote spiegels, een Tv-toestel en één stoel. Dit systeem heeft het voordeel wanneer men b.v. van het ene hotel Formule 1 naar het andere gaat, men zich niet meer moet aanpassen aan de kamer. De toiletten ende douches zijn gemeenschappelijk. In principe hebben de deuren van de gang een bepaald kleur (geel, rood, enz.). De gele gang gebruikt normaal de toiletten en de douches met een gele deur, enz. Wanneer deze echter bezet zijn maakt men gebruik van de installaties met een andere kleur. Terzake ondervonden we nooit enig probleem. Na het gebruik van de toiletten en de douches worden deze volledig gereinigd met warm water en desinfecterend middel. Het enige probleem dat zich hier kan voordoen is op warme dagen. Dan kan het na het reinigen wel een beetje te warm zijn in de cabines.

Na een verfrissende douche, geen overbodige luxe in temperaturen van boven de 30 graden, rijden we richting Rouen-centrum. Zonder problemen geraken we aan de Seine. Rouen bestaat uit twee delen: de nieuwe stad - ten zuiden van de Seine, en de oude stad - ten noorden ervan. We rijden over de 1ste Seinebrug, de meest westelijk gelegen, die uitkomt aan de “Chaussee des Belges en slaan rechts af. We volgen de Seine enkele honderden meters en parkeren ons op een van de grote parkings langs de straat, even voorbij de derde brug. Van daaruit moeten we amper vijf minuten wandelen vooraleer we in het oude stadsdeel zijn. Het is onze bedoeling hier een goed restaurant te zoeken voor een stevige maaltijd. Zoeken is echter een groot woord. Na een tiental minuten besluiten we in een straat even voorbij de kathedraal binnen te stappen bij “Chez la mere Michel”, een Italiaans restaurant. Meteen een voltreffer. De eetzaal op de eerste verdieping is smaakvol ingericht en wat meer is: luchtgekoeld! Het personeel is uitermate vriendelijk en wanneer ik de kelner vertel dat ik hier en daar wat problemen heb met de taal, vergoelijkt hij met: “Wanneer ik in Uw land zou komen, zou ik heel wat meer taalproblemen hebben.” Naast het restaurant op de eerste verdieping is er op het gelijkvloers een thee- en ijssalon en in de kelder een pizzeria. Het eten smaakt er zo voortreffelijk dat we besluiten de drie volgende avonden hier terug te keren. Na het eten beslissen we onmiddellijk naar het hotel terug te keren daar het een lange en vermoeiende dag was. Onderweg kopen we nog in een winkeltje wat fruit (10 FF).

Het hotel Formule 1 in St.-Etienne-du-Rouvray is één van de weinige hotels van de keten die een afsluitbare parking heeft. Hiervoor dient 10 FF. per nacht betaald te worden. Gezien de stedelijke omgeving maken we hiervan graag gebruik. Het nadeel is dat tussen 22 u en 6 u niemand meer in zijn voertuig kan daar de gerant, die alleen over de sleutel beschikt, dan niet aanwezig is. Wat de aanwezigheid van de gerant betreft, die is beschikbaar tussen 7.30 u en 10 u en tussen 17 u en 22 u. Buiten deze uren kan men gebruik maken van zijn kredietkaart en de automaat aan de toegangsdeur van het hotel (voor zover er nog kamers beschikbaar zijn).

De warmte zorgt wel wat voor problemen om de kamer voldoende af te koelen. Uiteindelijk vinden we er een systeem op. Daar onze kamer op het einde van de gang ligt zetten we onze deur op een kier doormiddel van de anti-inbraakhaakje waarmee deze is uitgerust. Samen met de volledig geopende venster kunnen we voor voldoende afkoeling zorgen zodat bij het slapengaan de temperatuur, weliswaar nog warm, maar aanvaardbaar is.

Onze eerste dag eindigt omstreeks 22.30 u na eerst nog even het thuisfront te hebben opgebeld en na een afstand van 420 km te hebben afgelegd.

2de dag - vrijdag 4 augustus.

Na een relatief goede nachtrust, gelet op de omstandigheden (de warmte en de ongewone omgeving) worden we omstreeks 6.30 u wakker. Het gebruikelijke ochtendritueel: scheren, douchen, bezoek aan het toilet gevolgd door het ontbijt. Dit laatste is eenvoudig doch er is voldoende en bijvragen mag (2-tal piccolo’s, eierbrood, confituur, boter, fruitsap, keuze uit koffie, thee, chocolademelk)

Omstreeks 8.30 u verlaten we het hotel richting Rouen en dit voor een volle dag stadsbezoek. Het is nog vrij warm, de nacht bracht weinig of geen afkoeling. Onze bagage blijft op de kamer achter.

Amper na tien minuten rijden zijn we op dezelfde parking van de vorige avond, dicht bij de Pont Boieldieu. Er is plaats te over.

Via het bekende “Gros-Horloge”, een soort belfort zonder toren, bereiken we de Place du Vieux-Marché. Een gezellig plein waarop in het midden een moderne kerk staat ter ere van Jeanne d’Arc en een overdekte markt. Daar het museum Jeanne d’Arc, aan dit pleintje gelegen, pas opent om 10 uur, blijven we nog even het plein bewonderen. De toegang tot het museum kost 22 FF pp. Doormiddel van wassen beelden worden hier een aantal taferelen uitgebeeld die het levensverhaal van Jeanne d’Arc weergeven. Ieder tafereel is voorzien van een klankband met uitleg. Men kan kiezen uit Frans, Engels, Duits en Italiaans. Van de Nederlands sprekende buren uit het noorden heeft men hier blijkbaar nooit gehoord. In het begin van de rondgang zien we een toonkast met daarin een aantal afgietsels van zegels van tijdgenoten van Jeanne d’Arc. Eén ervan hoort toe aan Hugues de Lannoy en stamt uit 1425. Mogelijk is dit een verwante van Gilbert de Lannoy, heer van Drongen in de 14de eeuw.

Bij het buitenkomen van het museum slaat het dorstgevoel toe en zoeken we op het plein een geschikte gelegenheid. Bij het bekijken van de prijslijsten valt het ons op dat er ook hier (zoals in Parijs) twee verschillende prijzen geafficheerd zijn nl. een prijs voor de tooghangers (de goedkoopste) en een prijs voor diegenen die in de gelagzaal en op het terras gaan zitten. Twee bitter-lemmons kosten ons 29 FF, dit is ongeveer 90 BEF het stuk!

Ons volgend bezoek is aan de toren waar Jeanne d’Arc werd opgesloten net voor haar terechtstelling op de Place du Vieux-Marché (10 FF pp). Buiten het bezichtigen van het bouwwerk biedt de permanente tentoonstelling (foto’s en tekstborden) weinig interessants.

Van de toren naar de Abbatiale Saint-Ouen is het slechts enkele minuten wandelen. Net naast de Abbatiale is het prachtige stadhuis van Rouen gelegen. Voor beide gebouwen ligt een vrij uitgestrekt plein, mooi versierd met bloemen en het standbeeld van Napoleon. De Abbatiale van Saint-Ouen behoorde oorspronkelijk aan de Benedictijnerabdij met die naam. Binnenin krijgt men een overdonderende indruk van de hoogte van het gebouw. Het bevat nagenoeg geen versierselen zoals schilderijen en meubilair. Zelfs stoelen ontbreken er, waardoor de ruimte nog groter gaat lijken. Opvallend is de witte steen waarmee de kerk is opgetrokken. Het is een zachte steensoort uit de streek die als voornaamste probleem heeft: de verpulvering na verloop van tijd en het afscheiden van een krijtachtig poeder. Net zoals de andere religieuze gebouwen die we die dag zullen binnenlopen, biedt deze Abbatiale enige verfrissing terwijl buiten de thermometer stijgt tot boven de 30 graden.

Daar het ondertussen middag is geworden en tijd om de inwendige mens te versterken, vinden we langs de overkant van de Abbatiale een eenvoudige sandwichbar waar we rustig enkele belegde broodje met wat frisdrank kunnen verorberen.

Tot 14 uur zijn de meeste monumenten en musea gesloten. Van die gelegenheid maken we gebruik om wat te rusten op een bank in het park achter de Abbatiale en het stadhuis. De meeste banken zijn bezet met puffende mensen. In het park ontdek ik toevallig het borstbeeld van een “petit Belge” - de dichter Emiel Verhaeren (begraven te Mariekerke aan de Schelde). Een straat die uitkomt op het park draagt de naam van “rue abbe de l’Epeé”, wel geen landgenoot maar toch goed bekend te Gent als promotor van het doofstommenonderwijs.

Even voor 14 uur zetten we onze wandeling verder. Rouen telt heel wat straten die nog volledig bestaan uit typische Normandische vakwerkhuizen. Deze stijl is vooral gebruikt in “Hoog-Normandië”. Laag-Normandië kent daarentegen meer een stijl die bestaat uit robuuste natuursteengebouwen.

De kerk van Saint-Vivien bezit, in tegenstelling met de altaarschilderijen in onze kerken, een beeldengroep boven het altaar. Wanneer men achteraan in de kerk staat valt het op dat het beeldhouwwerk hel verlicht is, echter zonder dat er enige elektrische toestand aan te pas komt. Pas bij het nabij komen ontdekt men dat er boven de beeldengroep een bovenlicht zorgt voor de nodige verlichting.

De kerk van Saint-Machou is vooral bezienswaardig wegens zijn prachtig gebeeldhouwde deuren die spijtig genoeg (tijdens de Franse Revolutie) werden beschadigd (heel wat kopjes ontbreken).

We besluiten ons bezoek aan Rouen met de kathedraal van deze stad. Aan één van de torens zijn restauratiewerken aan de gang, waarschijnlijk een werk van lange adem. Het noordertransept is reeds volledig gerestaureerd met een prachtig resultaat. De kranskapellen van het koor en de crypte zijn niet vrij toegankelijk voor het publiek. Op regelmatige tijdstippen zijn er gidsenbeurten (eentalig Frans). Kostprijs 10 FF pp. In de koorgang liggen een viertal siergraven. De gids leert ons dat hier het hart van Richard Leeuwenhart begraven ligt. Hij wijst ons tevens op een glasraam uit de 13 de eeuw, het enige in Frankrijk dat door de kunstenaar gesigneerd werd.

Even voor 17 uur komen we in het hotel aan. Daar we over een codenummer beschikken kunnen ten allen tijde binnen. Na een verfrissende douche rijden we terug naar Rouen en stappen er weer binnen bij “Chez la mere Michel”. Die avond proeven we er de heerlijk frisse salades als voorgerecht, de vis-tagiatelli en het sublieme Italiaanse sorbet.

Op de terugweg naar het hotel stoppen we nog even aan het winkeltje van vorige avond en kopen er frisdranken en fruit.

Onze auto laten we achter op de betaalde parking van het hotel.

Omstreeks 22 uur gaan we slapen na eerst nog goed de kamer te hebben verlucht.

3de dag - zaterdag 5 augustus.

Naar mijn gevoel was de voorbije nacht iets frisser dan de voorgaande. Na een bezoek aan de douche en het nemen van het ontbijt vertrekken we om 7.30 u in de richting van Rouen. Op het einde van de noordelijke weg langsheen de Seine in Rouen nemen we de richting Darnetal, de E46-N31. Wanneer we in Martainville aankomen, omstreeks 8.15u, zijn we nog veel te vroeg om het kasteelmuseum te bezoeken. We besluiten de E46-N31 nog wat verder te volgen en het mooie heuvelachtige en beboste landschap te bewonderen. Net buiten het bereik van onze landkaart (Michelin nr. 231) keren we terug en stoppen we even in het dorpje La Feuillie. De toren van het kerkje heeft een buitengewone spitse naald. Een bereidwillige bewoner van het dorpje opent voor mij het eenvoudig maar dringend aan restauratie toe zijnd kerkje.

Even voor 10 uur zijn we terug aan het kasteel van Martainville. Een grote zittribune en spots verraden dat hier ‘s avond een klank- en lichtspel wordt opgevoerd.

De toegang tot het kasteelmuseum kost ons 20 FF pp. De collectie bevat Normandisch meubilair, kunst en klederdracht. Vooral de grote kantwerken hoofddeksels van de vrouwen vallen ons in de smaak. We leren er ook dat de favoriete Normandische kleuren blauw en rood zijn.

Na het interessante bezoek keren we rond 11 uur terug in de richting van Rouen en stoppen aan het kasteel van Vascoeuil. De toegangsprijs bedraagt 35 FF pp. Het betreft hier een geslaagd gerestaureerd kasteel dat nu gebruikt wordt als expositieruimte. Het bezit trouwens enkele beeldhouwwerken van Salvator Dali. Een mooie tuin vervolledigd het geheel. Wel vinden we achteraf de toegangsprijs wat overdreven.

Gezien we wat tijd over hebben, wijken we van ons vooropgesteld programma af en volgen vanaf Vascoeuil de D1, de N14 en de D2 richting Les Andelys. Onderweg, in Fleury, stoppen we om in een grootwarenhuis wat frisdrank en bij een bakker croissants en broodjes te kopen. Net buiten Fleury vinden we een schaduwrijk plekje om te eten. Niettegenstaande de frissere nacht is het nog warmer dan de twee voorgaande dagen.

In Les Andelys, in de buurt van de ruïne van het Chateau Gaillard, heeft men een prachtig uitzicht over de Seinevallei. We volgen enkele kilometer de Seine tot in Thuit en vervolgens de D126. Daar moeten we wat zoeken om de juiste richting te vinden naar Rouen wegens een wegomlegging, maar al vlug zitten we in de goede richting. Dan gaat het door Rouen via de noordelijke weg langsheen de Seine en vervolgens langs de D982 naar Saint-Martin-de-Boscherville.

In het dorpje, waar we de gewezen abdij Saint-Georges-de-Boscherville vinden, stoppen we. Een cafeetje recht tegenover de abdijkerk lokt ons om uit te blazen op het geïmproviseerd terras, amper een drietal tafels groot, in de schaduw. De thermometer wijst precies 30 graden aan (in de schaduw!).

De kerk van Saint-Georges-de-Boscherville is vrij toegankelijk. Ze is opgetrokken met spierwitte krijtsteen uit de streek. Binnen in de kerk is het dan ook bevreemdend helder, ondanks de niet al te grote ramen. Om de rest van de gewezen Benedictijnerabdij te bezoeken moeten we 25 FF pp betalen. Bij de ingang krijgen we een met de hand geschreven Nederlandstalige uitleg mee. Het meest markante is de kapittelzaal. Aan de ingang van deze bevindt er zich een drietal mooi gereconstrueerde gebeeldhouwde zuilen.

In het winkeltje naast het dorpscafé kopen we wat fruit. De uitbaatster is dezelfde van het café. Doormiddel van een deur achter de cafétoog kan ze tevens het winkeltje bedienen.

Via Rouen komen we terug aan het hotel omstreeks 17 uur. We tanken in het Elfstation aan het hotel 105 FF benzine.

‘s Avonds smullen we bij “Chez la mere Michel” een heerlijke pizza, van het soort dat enkel door een Italiaan kan klaar gemaakt worden.

Tijdens het terugrijden naar het hotel speuren we de hemel af naar verfrissende wolken. In de verte zie we wel iets hangen dat er op lijkt maar boven onze hoofden zijn het enkel lichte slierten. We twijfelen er dan ook aan of de hitteslag een einde zal nemen.

4de dag - zondag 6 augustus.

Wanneer ik omstreeks 5.30 u wakker wordt meen ik buiten een bekend, maar de laatste tijd schaars, geluid te horen. Eerst geloof ik mijn eigen oren niet maar wanneer ik mijn hand naar buiten steek voel ik het heerlijke vocht, dat men regen noemt, op mijn hand. Zonder iets te zeggen trek ik Lea uit bed en duw haar hand naar buiten. Ook bij haar lokt het een blijde reactie uit als ze de regendruppels voelt.

Vandaag verplaatsen we ons logement van Rouen naar Saint-Lo. Het weer, na een korte regenbui en een enkele donderslag, is bewolkt. Na de douche en het ontbijt is onze bagage vlug klaar en kunnen we om 7.45 u vertrekken. Onze kilometerteller wijst 13.534 aan.

Om het stukje A 13 te vermijden rijden we via Grand Quevilly, Petit Couronne en Grand Couronne, de industriezone van Rouen, naar het kasteel van Robert le Diable te Moulineaux. We besluiten het kasteel zelf niet te bezoeken (pas open om 9 u). Net voor het kasteel staat een stuk ruïne, ingericht als herinneringsmonument aan de Frans-Duitse oorlog, meer bepaald aan de slagen van Moulineaux van 30/31 oktober 1870 en 4 februari 1871.

We vervolgen onze weg via de N138-E402 naar Bionne en verder naar Bernay (63 km). Daar stoppen we even en gaan de mooie Sainte Croixkerk binnen. Alhoewel de folders hier mooie oude huizen situeren vinden we er hier op het eerste zicht weinig terug.

Verder gaat het via de N138-E402 naar Broglie, Monnal, Gacé, Nonant le Pin. Na 130 km komen we in Seés aan. We kopen wat drank en iets te eten naast een fotofilmpje (58 Fr. - 36 stuks). Daar het zondag is en er in de kerk een dienst aan de gang is, kunnen we de, op het eerste zicht, mooie en interessante kerk niet binnen.

Van Seés gaat het langs de N158 richting Argentan maar slaan af via de D924 richting Flers. Na ongeveer 18 km rechtsaf, de D909. We rijden de Suisse Normande binnen. Bijna de ganse dag rijden we over rustige, soms verlaten wegen. Hier is het nog prettig autorijden. De streek is zeer heuvelachtig met veel groen en bossen. Onze Ardennen zijn hiertegen slechts een klein broertje.

Omstreeks de middag komen we in Pont d’Ouilly aan (204 km), een pittoresk dorpje aan een snelstromende waterloop. We eten er enkele belegde Franse broden.

Onze volgende bestemming is het stadje Villedieu-les-Poêles, bekend om zijn koper. We volgen hiervoor de D512 tot Vire en vervolgens de D524 tot Villedieu. Rond het marktplein zijn er heel wat winkeltjes waar men koperen voorwerpen kan kopen. Enkele van die zaken zijn op de rand af kitscherig. Onze aandacht wordt getrokken door een uithangbord dat een bezoek aan de klokkengieterij aanprijst. Een bezoek kost 12 FF pp. Als gewezen vormer-gieter moet ik de uitleg van de gids niet aanhoren, wat mij de gelegenheid geeft hier en daar wat rond te snuisteren. Blijkbaar werd hier de afgelopen vrijdag (twee dagen voordien) nog een klok gegoten want de smeltoven en de gietstam van de klok voelen nog warm aan.

De kerk van Villedieu bezit enkele prachtige vergulde (?) ornamenten die het zien waard zijn.

De D999 brengt ons te slotte in Saint-Lo. Zonder problemen vinden we het hotel Formule 1 in de Z.A. (Zone d’Activite) La Chevalerie, achter het Ibishotel. Bij onze aankomst aan het hotel regent het een kwartiertje pijpestelen. Na de gebruikelijke administratieve geplogenheden (we betalen ineens de twee dagen) en de sanitaire handelingen gaan we in Saint-Lo op zoek naar een gepast restaurant. We doorkruisen ettelijke keren het klein verlaten provinciestadje en komen uiteindelijk tot het besluit dat hier slechts één restaurant is. Niettegenstaande ze geen concurrenten hebben, is het eten in de Auberge Normande uitstekend, tot de Pommeau Normande als aperitief toe.

Die dag was de temperatuur uitstekend, bewolkt en ongeveer tien graden frissen dan de voorgaande dagen. We hebben die dag 321 km afgelegd.

5de dag - maandag 7 augustus.

Bij het opstaan is het hevig aan het regenen. Om 7.45 u vertrekken we aan het hotel en tanken in de buurt (140 FF = 24,42 l).

We nemen de kortste weg naar de Mont-Saint-Michel die reeds van in Saint-Lo staat aangegeven. We volgen de D999 naar Villedieu-les-Poêles en vervolgens de E03-N175 naar Avranches. Eens in de buurt van deze stad wordt het verkeer een heel stuk drukker, vermoedelijk wegens de wegen die naar Saint-Malo en Rennes lopen. Enkele kilometer voorbij Avranches nemen we de D43, D75 en de D275. Reeds vanop deze weg is de Mont-Saint-Michel goed te zien. Bijna op het einde van deze weg moeten we even stoppen om een grote kudde schapen, met zwarte koppen, de weg te laten oversteken. Deze schapen grazen op de zoute weiden langsheen de baai van de Mont-Saint-Michel, waardoor het vlees een bijzondere smaak heeft.

De Mont-Saint-Michel bereiken we na 82 km om 9.10 u. Gezien het vroege uur is het er nog relatief rustig. Zonder file kunnen we de grote parking oprijden (15 FF voor 24 uren). Op de parking staan reeds tientallen mobilhomes. Waarschijnlijk hebben die hier de nacht doorgebracht. Aan de eerste poort van de Mont lopen we even langs het bureau voor toerisme en krijgen er een plannetje toegestopt. Een tekst verraad dat er om 10.10 u een Duitstalige gidsenbeurt is in de abdij. Langsheen het smalle straatje, afgezoomd met winkeltjes die uitpuilen van de prullaria, bereiken we de ingang van de abdij. Daar betalen we 36 FF pp. Men kan de abdij vrij bezoeken maar enkel met de gids (gratis) kan men alle plaatsen aandoen. We zijn amper enkele ogenblikken op het zogenaamde terras als de jonge vrouwelijke gids haar uiteenzetting begint. Van haar vernemen we dat hier nog drie Benedictijnerpaters zijn en één Benedictinessenon. Ieder jaar komen hier op de Mont-Saint-Michel 2 miljoen bezoekers. Tussen de hoogwaterlijn en de laagwaterlijn van de zee ligt een afstand van 16 km. Bij springtij vordert de zee 60 meter per minuut. Een gevaarlijke situatie dus voor strandlopers die de situatie niet kennen. Door de aanleg van een vaste oeververbinding dreigt de baai te verzanden en de Mont zijn statuut van eiland te verliezen. Er bestaan plannen om de vaste verbinding weg te breken en een brug te bouwen in de plaats. In het naar beneden komen stappen we een sandwichbar binnen om de inwendige mens te versterken. Om 12.30 verlaten we de parking. In de tegenovergestelde richting, dus naar de Mont toe, staat een kilometerslange file aan te schuiven.

Na in een plaatselijke supermarkt wat drank gekocht te hebben, rijden we via hetzelfde weggetje naar Avranches. Terwijl Lea wat winkels bekijkt in die stad, bezoek ik in het stadhuis een tentoonstelling van manuscripten afkomstig uit de abdij van de Mont-Saint-Michel. Aan de ingang krijgen de bezoekers een vergrootglas ter beschikking om nog beter de miniaturen en kapitalen te kunnen bewonderen. De dames, die met het toezicht belast zijn, vragen zelfs aan de bezoekers of ze nog “bijkomende vragen hebben”. Het bezoek kost mij 20 FF met daarin begrepen nog twee bezoeken aan o.a. de schatkamer van de Saint-Servaisbasiliek. Daar er daar op dat ogenblik een dienst bezig is, is de schatkamer gesloten.

Vanop het terras, van het prachtig met bloemen versierde park van Avranches, heeft men normaal een prachtig uitzicht op de baai en de Mont-Saint-Michel. Wegens het overtrokken en mistig weer valt het uitzicht enigszins tegen.

We verlaten de stad om 15 u. Onze dagteller wijst op dat ogenblik 110 km aan.

Daar het nog te vroeg is om nu reeds terug te keren naar ons hotel besluiten we eerst nog het badstadje Granville aan te doen (via de D973). Op onze kaart staat de Point du Roc (niet verwarren met de Pointe du Hoc) aangegeven als uitzichtpunt. Bij het binnenkomen van Granville weten we al hoe laat het is: stapvoets verkeer het ganse stadje door. Bij de Pointe du Roc kunnen we onmogelijk een parkeerplaats vinden en zien ons, niettegenstaande het mooi uitzicht, verplicht het stadje met eenzelfde sukkelgang te verlaten.

Wat het verkeer betreft. De afgelopen dagen hebben terug moeten vaststellen dat de Fransen autorijden als gekken. Vooral in en rond de steden valt dit op. Slingeren van de ene naar de andere rijstrook is er schering en inslag. Wanneer je als vreemdeling aan een kruispunt even twijfelt welke richting je gaat nemen heeft dit al vlug een toeterconcert voor gevolg. Waarom de Franse overheid kosten doet om borden met “max 50 km/uur” te plaatsen, weet ik niet, er is toch niemand die ze respecteert.

Nu gaat het richting Coutances, maar na enkele kilometer volgen we de D13 om dan in Saint-Denis-le-Gast de D38 te volgen. Nog maar eens één van die vele mooie weggetjes in Normandië.

Bij onze aankomst in het hotel te Saint-Lo hebben we 190 km afgelegd.

Gisterenavond ontdekten we dat het hotel Formule 1 reclame maakt voor het tegenover liggende restaurant “Le Restaurant” van het Ibishotel door een spijskaart uit te hangen. We besluiten het niet ver te gaan zoeken en bij ervaring weten we dat “Le Restaurant” uitstekend is. De Pommeau Normande, de halve liter roséwijn en de coupe Normande, die rijkelijk overgoten is met drank, als dessert maken dat ik wel enige moeite moet doen om de rekening te kunnen lezen.

6de dag - dinsdag 8 augustus.

Om 7.45 u vatten we de terugweg naar huis aan. Onze kilometerteller staat op 14.067.

Eerst tanken we in de buurt van het hotel 83 FF benzine (5,740 FF/liter). Onze reisweg loopt via de D972. Na een 20-tal kilometer slaan we af richting Caen langs de D13. Net zoals voor twee jaar ondervinden we enige moeilijkheden in Caen om de juiste weg te vinden richting Lisieux. De N13 brengt ons naar Vimont waar we de D47 nemen naar St.-Pierre-sur-Dives en verder de D4 richting Orlec. In Lovarit slaan we rechtsaf, de D579 volgend.

Om 10 uur bereiken we na 132 km Vimoutier, het Camembertstadje. Op het marktplein drinken we koffie in een bar. Op het plein staat een beeld van een Normandische koe en van de grondlegster van de Camembertkaas Marie Harel.

Het dorpje Camembert is in de onmiddellijke buurt gelegen (5 km) en we vereren het met een bezoek. Het is 11.15 u en hebben 140 km achter de rug. Naast nog een Belg, te zien aan de nummerplaat van een geparkeerde wagen, zijn we hier de enige bezoekers in het dorpje dat gelegen is in een prachtige omgeving. Via Vimoutiers rijden we langs de D579 richting Lisieux alwaar we de D5794 en de D579 nemen naar Honfleur. Enkele kilometer voor we aan de Seine komen zien we reeds de flikkerlichten op de pijlers van de nieuwe indrukwekkende Pont de Normandie. We betalen 32 FF om over de brug te rijden en stoppen op de parking langs de overzijde. Het is dan ongeveer 13 u. In het selfservicerestaurant gebruiken we het middagmaal. Daar Etretat voor twee jaar ons goed bevallen heeft, maken we een ommetje langs dit kuststadje. We stoppen er van 14.45 u tot 15.20. Een ijsje kost er ons niet minder dan 90 BEF. Op dat ogenblik hebben we 261 km gereden.

We vervolgen langs Yvetot, Yerville, Tôtes, Saint-Saens en Neufchatel-en-Bray. Onderweg zien we hier en daar werken aan een nieuwe autosnelweg (Rouen-Abbeville). De laatste 20 km voor Abbeville kunnen we reeds gebruik maken van de nieuwe snelweg.

Tussen Abbeville en Boulogne worden we enigszins opgehouden door een wagen met bovenop een bagagedrager met een blauw afdekzeil. De bestuurder heeft blijkbaar alle tijd en laat een kleine file auto’s achter zich. Door een toeval komt op een bepaald ogenblik voor de bewuste wagen een grote logge vrachtwagen, met daarop een werfwagen, rijden. De snelheid van de file daalt tot onder de 50 km/u en dit gedurende een 20-tal kilometer. Plots verandert de vrachtwagen van richting en zien we de slenteraar met blauw zeil vooruitschieten als een pijl uit een boog, steeds maar zijn snelheid opdrijvend. Door de afstand is het ons onmogelijk de nummerplaat te lezen maar ik heb het vermoeden dat het een Brit is. Meer nog, dat deze eerst nog wat te vroeg was om zijn ferry te halen en door het oponthoud plots in tijdnood begon te geraken. Even later kunnen we toch dicht genoeg naderen en zien dat er inderdaad een Britse nummerplaat op het voertuig steekt. Tot in Boulogne kunnen we met veel moeite de wagen volgen die daar de richting van Calais kiest.

In Boulogne stoppen we aan een McDonaldrestaurant, tevens een drive-in hamburgertent. We hebben dan 510 km gereden en het is 19.40 u.

Via de snelweg Boulogne-Belgische grens bereiken we tenslotte Oostduinkerke om 20.55 u en na 616 km gereden te hebben die dag.

Onze kilometerteller wijst 14.683 km aan, wat betekent dat we op de zes dagen in totaal 1.803 km afgelegd hebben.

Conclusie:

De eerste drie dagen waren te warm voor dit soort van reizen, de laatste daarentegen uitstekend (lichtjes regenachtig, meer wind maar gemakkelijk en goed reisweer). Al wat in de planning was opgenomen kon probleemloos uitgevoerd worden. Het rijden op de plattelandswegen van Normandië is prettig, ontspannend en afwisselen.