BRUSSEL (KerkNet/Cathobel) - Mgr. Jousten, de bisschop van Luik, publiceerde een document met pastorale oriëntaties voor de begeleiding van rouwenden. Aan het document ging ruim vier jaar reflectie en overleg vooraf. Het document streeft er vooral naar dat er in elke pastorale eenheid minstens een begeleidingsteam wordt opgezet voor de begeleiding van rouwenden. Het document geeft oriëntaties aan voor die rouwbegeleiding en vraagt priesters en diakens, evenals andere pastorale verantwoordelijken en de ruimere kerkgemeenschap, zich sterker en deskundiger te engageren voor de rouwbegeleiding.

Kerkelijke begeleidingsequipes

De bisschop vraagt de priesters en andere pastorale verantwoordelijken de nabijheid van Christus bij de rouwenden tot uitdrukking te brengen en de aandacht van de Kerk voor de boodschap van de christelijke hoop, die wordt uitgedrukt in de Verrijzenis, sterker uit te drukken. Daarbij kan men de rouwenden een luisterend oor bieden, de dialoog met hen aangaan, hen steunen en met hen bidden. "Afhankelijk van de omstandigheden kan dat de vorm aannemen van een bezoek aan huis of het funerarium, een gebedswake of aanwezigheid bij de uitvaart en verdere opvolging". De bisschop van Luik spoort aan tot de oprichting van kerkelijke begeleidingsequipes voor de rouwenden. Die zorgen er ook voor dat de priesters, diakens of andere pastorale verantwoordelijken deze last niet alleen moeten dragen. Leden van de equipe kunnen in de mate van het mogelijke en mits onderlinge afspraken rouwenden bijstaan en met hen de rouw dragen, met hen bidden en samen de uitvaart voorbereiden of een pastora al traject met hen afleggen. Toch spoort de bisschop ook aan tot de nodige gereserveerdheid en gevoeligheid voor de band van de overledene met zijn omgeving en aandacht voor de noden van zijn omgeving.

Kwaliteitsvolle nabijheid

"De kerkelijke begeleiding van mensen in rouw moet gestructureerd en gecoördineerd worden, om een zo groot mogelijke nabijheid te garanderen. Leden van het team moeten daarvoor ook opgeleid worden en ze zullen hun bezoeken autonoom, maar steeds gecoördineerd en in afspraak met de priester of zijn vertegenwoordiger uitvoeren. Voor de opleiding kunnen de teams beroep doen op de pastorale diensten voor de liturgie en sacramenten. "De vorming zal hen in staat stellen op waardige en correcte wijze de gebedswaken vorm te geven en de begrafenissen voor te bereiden".

Nieuwe kerstbrochure van kardinaal Danneels
MECHELEN (Kerknet) - 'Hun stem heeft weerklonken tot aan de uiteinden der aarde' (Rm 10, 18). Maar klinkt onze stem wel hier bij ons? Spreken we nog over ons geloof waar anderen het kunnen horen? Of zwijgen we?
'Ge moet er met uw kinderen telkens opnieuw over spreken, wanneer ge thuis zijt of onderweg, als ge slapen gaat en opstaat,' zei Mozes (Dt 6, 7). En vooraleer hij van ons wegging, herhaalde Jezus dat: 'Gaat en onderwijst' (Mt 28, 19). We moeten dus spreken, zonder ophouden en tot iedereen. En wat doen wij? We zwijgen . Er wordt onder ons zo weinig over God en zijn Zoon gesproken, behalve dan in een paar zeldzame bevlogen ogenblikken en dan meestal nog in ons zelf. Waar is die nauwelijks te bedwingen drang tot spreken van de leerlingen op de Pinksterdag naartoe? 'Petrus verhief zijn stem .' (Hnd 2, 14) Toen de rechters Petrus en Johannes verboden nog over Jezus tot de mensen te spreken, antwoordden ze : 'Het is voor ons onmogelijk niet te spreken over wat wij gezien en gehoord hebben' (Hnd 4, 20). Waar zit in ons nu die drang om naar buiten te treden en aan anderen te vertellen wat ons beroert? Alsof de deuren van de bovenzaal weer dicht gedaan zijn. Zijn wij opnieuw in een beloken tijd aanbeland, zoals de apostelen tussen Pasen en Pinksteren?
Die vaststelling vormt het uitgangspunt van de kerstbrief 2006 van kardinaal Godfried Danneels. Met een heldere analytische kijk op de hedendaagse mens en met een luisterend oor voor de Schrift roept de kardinaal op om geloofsverkondigers te worden. Hij beschrijft eerst hoe God tot mensen spreekt en op welke wijze Hij zijn liefde voor hen uitzegt. Vervolgens gaat de kardinaal na hoe de Kerk die boodschap doorgeeft en welke elementen daarin belangrijk zijn. Ten slotte geeft hij een portret van de hedendaagse verkondiger en geeft hij smaak om de Blijde Boodschap te ontvangen en door te geven. De brochure past in het opzet van de B elgische Bisschoppen om in de komende jaren meer aandacht te hebben voor de geloofsverkondiging. Het is een uitdagend en bemoedigend woord voor al wie met predikatie of catechese te maken heeft, maar ook voor iedere gelovige die hunkert om de Blijde Boodschap te horen, te ontvangen en te delen.

Praktisch
De kerstbrochure 'Een Blijde Boodschap' kost 1,75 euro (exclusief verzendingskosten) en zal ter beschikking zijn vanaf 15 december 2006.
Besteladres: persdienst van het aartsbisdom Mechelen-Brussel, Wollemarkt 15 in 2800 Mechelen, tel: 015 21 65 01 en e-mail: maria.peeters@diomb.be.
Kardinaal Godfried Danneels, Een Blijde Boodschap. Van verkondiging tot onderricht (uitgave van het Aartsbisdom Mechelen-Bussel, 2006).

81ste 'Semaines Sociales de France'

BRUSSEL (Kerknet/SIR) - Naar aanleiding van de 81ste 'Semaines Sociales de France', die dit jaar van 24 tot 26 november gehouden werd, worden 12 voorstellen gedaan voor een rechtvaardiger samenleving. De voorstellen hebben betrekking op onderwijssteun voor minder begunstigde kinderen, maar evenzeer zorg voor daklozen, arbeiders en immigranten. Franse leken overlegden een week lang over een rechtvaardige samenleving. Michel Camdessus, de voorzitter van de 'Semaines Sociales', stelde dat de voorstellen - met het oog op de komende verkiezingen - een handig hulpmiddel moeten zijn om het debat over rechtvaardigheid te heropenen en zijn stem als burger en als christen te laten horen. De deelnemers kregen ook een groet van paus Benedictus XVI. De campagne wordt ook ondersteund door de website www.unesocieteplusjuste.org, waarin de thema's uiteengezet worden.
Jean-Baptiste De Foucauld, die voorzitter is van verschillende verenig ingen, stelde voor dat bejaarden zich na hun pensionering vrijwillig een jaar ten dienste zouden stellen van de gemeenschap. Rubens Ricepero en Pascal Lamy discussieerden over het wegwerken van de onrechtvaardigheid tussen Noord en Zuid. Daarbij werd aangedrongen op meer uitwisseling en werd onderstreept dat vele problemen kunnen opgelost worden door een hervatting van de onderhandelingen bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO). In afwachting daarvan is er hulp nodig voor de landen van het arme Zuiden. Het Poolse Europarlementslid Bronislaw Geremek stelde op de bijeenkomst vast dat er ook tussen de Europese landen onderling nog te grote verschillen bestaan. Hij pleitte ervoor om eerst en vooral werk te maken van de tewerkstelling en drong ook aan op hervormingen om de toegang tot het onderwijs te vereenvoudigen.

ANTWERPEN (Kerknet) - Dinsdag avond organiseerde de Vereniging voor Promotie en Communicatie (VEPEC) in aanwezigheid van kardinaal Godfried Danneels een debatavond rond het thema 'Kerk & Media'. De eerste gastspreker was Chris Van Roey. Hij is verantwoordelijk voor de communicatie bij Mobistar. Van Roey vroeg zich af waarom de kerk niet zo populair is als de kardinaal. Als antwoord op vraag 'hoe kan de kerk in Vlaanderen aan sympathie winnen?' presenteerde hij een strategische nota met enkele aanbevelingen.
De analyse van Van Roey werd met cijfermateriaal ondersteund door het marktonderzoek van Ben Decock van het onderzoeksbureau &Compagnie. In vergelijking met een gelijkaardig onderzoek uit 1998 bleek dat de populariteit van de kerk slechts heel lichtjes erop is vooruitgegaan, terwijl die van de kardinaal sterk gestegen is. Nochtans heeft de kerk een ijzersterke boodschap waaraan zelfs veel nood is in de huidige samenleving. De kerk beschikt met andere woorden weliswaar over een sterke identiteit, maar ze kampt met een slecht imago. In marketingtermen is de reden daarvoor onder meer dat de kerk af te rekenen heeft met een communicatieprobleem.

Durf
Iedereen keek uit naar de 'reclamecampagne voor God', voorgesteld door Harry Demey van het reclamekantoor LDV United. Op basis van de bevindingen van Van Roey en Decock ontwierpen zij drie reclamecampagnes om God opnieuw bespreekbaar te maken op een frisse manier die door de modale Vlaming geapprecieerd zou kunnen worden. Het uitgangspunt van de eerste campagne, met als centrale slogan: 'Durf geloven', gaat uit van het feit dat meer dan de helft van de Vlamingen zich als gelovig bekent. Vaak gaat dat geloof niet verder dan dat men in iets gelooft, het zogeheten 'ietsisme'. De campagne speelt daarop in met slogans als: 'Leven als iets in Frankrijk? Iets zij dank? Iets beware u? Iets en klein pierke? ...

God & mens
De tweede campagne werd door het publiek als iets moeilijker ervaren. Uitgangspunt hier is dat het onderzoek uitwees dat mensen eerder bereid zijn om in iets abstracts te geloven dan wel in iets concreets: de hemel ja, maar de bevolking ervan door engelen eerder niet. Bovendien wilde men niet tegen de borst stoten van de hedendaagse wetenschappelijke opvattingen. Dat blijkt duidelijk uit slogans als "Met die engeltjes wou ik eigenlijk gewoon zeggen dat er altijd iemand over je waakt." Het centrale motto van de tweede campagne luidt "God. Ik ben ook maar een mens".

Dichtbij de mensen
De derde campagne ten slotte speelt in op het antidogmatisme van vele mensen die beweren nog gelovig te zijn. God wordt er gepresenteerd als iemand die zeer dicht bij de mensen staat.
Dat uit zich in slogans als: 'Ik verwacht u zondag in de kerk . als Beerschot niet speelt', 'Gij zult niet stelen, wacht liever op de wintersolden' of nog 'Spreek me niet van de jeugd die zweeft, mijne kleine zei ook dat hij over water kon lopen'.
Jan-Willem Wits, hoofd pers en communicatie van de Nederlandse bisschoppenconferentie, vertelde over enkele marketingprojecten in de Nederlandse rooms-katholieke kerk. Hij hield een warm pleidooi voor creativiteit en durf. Met weinig middelen kan immers heel wat verwezenlijkt worden.

Prijskaartje
De avond werd besloten door een interview van Kathleen Cools (VRT) met kardinaal Danneels. Zij moest trachten te weten te komen of hij gewonnen was voor de hele reclamecampagne en of er concrete stappen zouden worden ondernomen. De kardinaal benadrukte dat dit een beslissing is van de Belgische bisschoppen en dat er allicht een prijskaartje (1,5 à 2 miljoen euro naar verluidt) aan hangt dat te hoog gegrepen is voor de Belgische kerkgemeenschap. De kardinaal is zeker gewonnen voor enkele creatieve projecten met betrekking tot de gepresenteerde geloofscommunicatie. Overleg met zijn collega-bisschoppen zal moeten uitwijzen wat haalbaar is.

BRUSSEL (Kerknet) - Professor Nissen schetste naar aanleiding van de 100ste verjaardag van SAW/Sobriëtas de geschiedenis van 100 jaar drankbestrijding in katholieke middens. De geschiedenis van SAW/Sobriëtas gaat terug tot 1906, als J. De Hasque de Sobriëtasbewegng opgericht als federatie van bestaande verenigingen, die naar een oplossing zochten voor het alcoholvraagstuk. Terwijl de drankbestrijding in Nederland ontegensprekelijk verbonden was met het ontstaan van de christendemocratie, werd in Vlaanderen de ontvoogdingsstrijd gekenmerkt door een groeiende matigheidsbeweging. Vanuit een evangelische en toen beginnende sociale bewogenheid werd de preventieve drankbestrijding vertaald in actie voor de bevordering van de christelijke matigheidsbeweging.

Mgr. Ariëns
Professor Nissen onderstreepte in zijn uiteenzetting vrijdagavond sterk de rol van Mgr. Alphons Ariëns, een sociale hervormen en grondlegger van de katholieke arbeidersbeweging en matigheidsbeweging in Nederland. "Pater Alphons Ariëns heeft nooit gestreefd naar onthouding, maar wel naar matigheid." In Vlaanderen en hier in Antwerpen kreeg de beweging vooral een belangrijke impuls van de Antwerpse dominicanen, waarbij pater L. Vanden Bogaert een voortrekker was. Hij richtte de bond voor onthoudingsbewegingen op. "Het model voor de organisatie zou België dan weer later van Nederland ontlenen." Toch waren er volgens prof. Nissen ook verschillen. Zo was er in Vlaanderen geen diocesane tussenschakel, die er in Nederland op vraag van de bisschoppen werd ingelast. In Nederland werd aanvankelijk ook de benaming 'Kruisverbond" gebruikt. Die naam was ontleend aan de 'The Ligue of the Cross' in Engeland. De Engelse beweging, die al in 1828 op gan g kwam, zou al van kort na de oprichting streven naar volledige onthouding. De figuur van Alphons Ariëns was ook voor Vlaanderen erg belangrijk. Een van zijn bekendste toespraken was: 'De gesel van de eeuw', een toespraak die later in drukvorm werd uitgegeven en ook in Vlaanderen een grote verspreiding zou kennen.

Prof. Nissen

Sociaal probleem
"Alcoholisme werd aanvankelijk als een individueel en niet als een sociaal probleem beschouwd (...) In de negentiende eeuw veranderde de omgang met het alcoholisme. De nood aan arbeidsdiscipline, onder meer bij het bedienen van de machines, maakt dat het alcoholisme voor de werkgevers een probleem werd. De moderne industriële samenleving riep door haar sociale ontreddering tegelijk ook zelf het probleem op." Prof. Nissen onderstreepte dat men bij de katholieke drankbestrijding al van bij de aanvang oog had voor de band met de sociale context. "Zo streefde men ernaar de arbeiders hun waardigheid te laten behouden."

Wetten tegen drankmisbruik
Een belangrijk probleem in de strijd tegen drankmisbruik was het feit dat de sociale tolerantie voor drank erg groot was. "Drinken werd met gezelligheid verbonden. Dat zorgde ervoor dat de pioniers in Vlaanderen in het begin erg veel weerstand moesten overwinnen. Meedrinken werd beschouwd als onderdeel van de christelijke levensvreugde en belangrijke contracten of gebeurtenissen werden wel vaker met meer dan een glaasje beklonken." Sobriëtas heeft steeds erg goed beseft dat dit een sociaal probleem was. Ook Alphons Ariëns, waarvoor het proces voor de zaligverklaring intussen al in een erg ver stadium gevorderd is, besefte dit. Daardoor was hij een profeet en een voorloper. Een echt keerpunt werd pas bereikt toen ook de politieke wereld zich met het probleem ging bezighouden. Zo legde de overheid sluitingsuren op, kwamen er wetten over het dankmisbruik en uiteindelijk ook de zo belangrijke wet Van de Velde. "Ik hoop dat het vis ioen van Alphons Ariëns levensvatbaar mag blijven. Daarin gaat de soberheid samen met het respect voor de waardigheid."

Viering 100 jaar SAW/Sobriëtas

BRUSSEL (Kerknet) - Afgelopen vrijdag is met een academische zitting de 100ste verjaardag herdacht van SAW/Sobriëtas. Prof. Johan Van der Vloet herinnerde er in zijn inleiding aan dat Sobriëtas ontstond naar aanleiding van het alcoholisme van vele arbeiders in de industrie, die de welvaart voor anderen moesten scheppen, maar vaak zelf eraan kapot gingen. "Het is opvallend hoe wij in de jaren 1960 een enorme welvaart begonnen te ontwikkelen, maar hoe al in de jaren 1970 de roep om welzijn steeds sterker werd. Soms lijkt het alsof onze welvaart een bedreiging vormt voor onze geestelijke gezondheid (...) Nog steeds zijn er vele vormen van verslaving." Prof. Van der Vloet benadrukte dat Sobriëtas zich steeds vanuit een christelijke motivatie daartegen heeft ingezet.
Na de inleiding dankte voorzitter Wim Van Dessel de vele aanwezigen, waaronder ook de Antwerpse bisschop Mgr. Vanden Berghe. Ook hij wees er op dat de zending zeker nog niet voltooid is, omdat er nog stee ds vele vormen van verslaving bestaan. "Vluchten lijkt typisch voor de mens. Er is de geestelijke vlucht in het Noorden, maar ook de vlucht van de armen van het Zuiden naar het Noorden."
De Nederlandse historicus Professor Nissen gaf daarna een historische schets van de drankbestrijding in België en Nederland. Daarbij onderstreepte hij sterk de rol van Mgr. Alphons Ariëns die in 1905 de katholieke arbeidersbeweging en matigheidsbeweging op gang bracht. De idee voor de matigheidsbeweging kwam vanuit Vlaanderen, maar later zou Vlaanderen op zijn beurt leren van Nederland voor de organisatie daarvan.

Voorzitter Wim Van Dessel

Waar ligt onze schat?

Broeder René Stockman, de algemene overste van de Broeders van Liefde, onderstreepte in zijn inbreng over de betekenis van soberheid dat de Mammon in onze samenleving de God van het christendom wel lijkt te vervangen. "Waar men vroeger beweerde dat bij God alles mogelijk is, zegt men vandaag dat met geld alles mogelijk is". Broeder Stockman verwees naar de gouden regel, die oproept geld eerlijk en genereus te gebruiken en niet alleen voor de eigen veiligheid. "Zorg ervoor dat geld niet de nummer één wordt in uw leven. Dat is de weg van de echte soberheid, de echte sobriëtas." Hij voegde eraan toe dat vasten en soberheid geen doel op zich mogen worden. "We moeten ons steeds voor ogen houden waar onze schat ligt. Daar ligt ook ons hart (...) Waar ligt onze parel vandaag? Ligt die niet in het echte mens zijn, waarbij God het eerste en het laatste woord heeft in ons leven. We zullen vervulling vinden in onze relatie met God, door onszelf te geven aan anderen (...) Nederigheid betekent dat we weten dat we zelf niet het eerste en het laatste woord hebben over ons leven. We moeten geen angst hebben. Er wordt voor ons gezorgd. We moeten sober worden om echt vrij te worden."

Armoede is van alle tijden

Vlaams minister-president Yves Leterme plaatste de soberheid in zijn uiteenzetting in politiek-economisch perspectief. Daarbij onderstreepte hij dat soberheid niet strijdig is met de groei van onze markteconomie, waarin steeds de mens centraal moet staan. Hij riep echter ook op te beseffen dat geen groei een afbouw van onze welvaart betekent en ten koste gaat van onze zorgmaatschappij. "We moeten ons echter afvragen welke groei we willen." Tot slot onderstreepte hij dat we dreigen te vergeten dat er ook trage vragen zijn, die tijd nodig hebben om beantwoord te worden. "Matiging en soberheid kunnen een plaats krijgen in onze samenleving, als we de tijd opnieuw tijd laten zijn."
Hilde Kieboom van de Sint-Egidiusgemeenschap wees erop dat armoede van alle tijden is en de kloof tussen arm en rijk alleen maar verder lijkt toe te nemen. "Armen, alcoholisten, drugverslaafden, gevangenen . kortom, de meest kwetsbaren in onze samenleving zijn daar het eerste slachtoffer va n." Hilde Kieboom vroeg ook extra aandacht voor de groeiende groep bejaarden, die met eenzaamheid kampen. "Steeds meer zieke en oude mensen wachten op bezoek dat niet komt." Volgens haar kunnen we ook nog iets leren van Afrika, dat ons het belang van solidariteit leert. "Het wonderbaarlijke is dat er bij hen telkens genoeg is voor iedereen. Toch zijn de problemen van mijn Afrikaanse vrienden niet min (...) Afrika leert ons dat men weinig middelen en veel goede wil wonderen kan doen. Dat moet een les zijn voor ons in Europa. Daar leerde ik de uitspraak van Paulus begrijpen: als ik zwak ben, ben ik sterk."

Vlaams minister-president eregast op viering 100 jaar SAW/Sobriëtas

BRUSSEL (Kerknet) - Vlaams minister-president Yves Leterme was vrijdagavond eregast tijdens de viering van de 100ste verjaardag van SAW/Sobriëtas, dat in 1906 werd opgericht als overkoepelende federatie van bestaande verenigingen die naar een oplossing zochten voor het alcoholvraagstuk. Die verjaardag werd herdacht met een academische zitting in het provinciehuis in Antwerpen.

Minister-president Yves Leterme

Economie staat ten dienste van de mens

"Verslaving begint wanneer men niet meer genoeg heeft aan de dingen, maar gedreven wordt door de drang naar meer geld, macht, gelding en bezit. Daarbij verwees hij naar de Griekse filosoof Aristoteles die er in zijn ethiek voor pleit het midden te houden tussen te veel en te weinig. Te midden van dat spanningsveld moeten we de matiging vorm geven. "Toch ben ik het niet eens dat de soberheid haaks staat op de groei van onze markteconomie. We moeten ons echter afvragen welke groei we willen. Geen groei betekent een afbouw van onze welvaart en zal ten koste gaan van onze zorgmaatschappij. Anderzijds kan de economische groei de mens volledig in beslag nemen en opvorderen. Economische groei mag niet ten koste gaan van de mens (...) Soberheid vanuit economisch-politiek perspectief betekent dat we het geluk van de mens voor ogen houden. Ik meen dat dit een typisch kenmerk is van ons Rijnlandmodel." Dat impliceert volgens Leterme dat economische en politieke verantwoordelijken ove rleg voeren met alle betrokkenen.

Druk, druk, druk

Minister-president Leterme verwees in zijn toespraak ook naar de enorme tijdsdruk in onze maatschappij. "Dat doet ons vergeten dat er ook trage vragen zijn, die tijd nodig hebben om beantwoord te worden." Hij had het in dat verband onder meer over het gezin, maar ook naar vragen in verband met lijden en dood. "Matiging en soberheid kunnen een plaats krijgen in onze samenleving, als we de tijd opnieuw tijd laten zijn."