De voorjaarsvakantie, krokusvakantie of carnavalsvakantie is een schoolvakantie van een week die in Nederland meestal wordt gehouden in de tweede helft van februari en in België in de week van Aswoensdag. Deze vakantie werd in de jaren zeventig ingevoerd bij wijze van onderbreking van de sombere wintermaanden, maar ook op vraag van mensen die op wintersport gaan of carnaval vieren. 

In Nederland worden schoolvakanties gespreid over de landsdelen. De voorjaarsvakantie wordt in het zuiden zo veel mogelijk gepland rond carnaval, elders heeft men dan een week eerder of later vrij. De verschillende bestemmingen voor de vrije week hebben tot een opmerkelijk probleem geleid. Besturen van carnavalsverenigingen klaagden in 2005 dat veel zuiderlingen in de voorjaarsvakantie naar de wintersport gaan, en zodoende niet aan het carnaval kunnen deelnemen.

In Nederland is het traditie dat de koninklijke familie in de voorjaarsvakantie op skivakantie gaat in het Oostenrijkse Lech. Op de maandag van deze skivakantie is er een fotomoment.