“In mei leggen alle vogels een ei”. Een bekend gezegde in het Nederlands, maar klopt dit wel?

We kunnen deze weerspreuk alvast weerleggen, want niet alle vogelsoorten leggen hun eieren in dezelfde maand. Het hangt zowel van de vogelsoort als van het klimaat af wanneer een vogel eieren legt.

VOGELSOORT

Ten eerste is er een verschil tussen standvogels en trekvogels. Standvogels blijven het hele jaar door bij ons terwijl trekvogels in warmere oorden overwinteren. Zo komen vele trekvogels pas bij ons aan wanneer vele standvogels al volop bezig zijn met hun nestje.

Standvogels, zoals sommige eenden, leggen hun eitjes zelfs al in februari. Merels en mussen beginnen in maart en mezen dan weer rond 1 april.

Ook bij trekvogels is er een verschil. Zo is de ooievaar al in maart in het land en al flink aan het broeden. De komst van de boerenzwaluw is traditioneel het teken van de start van de lente. Deze vogel komt tussen eind maart en mei terug naar ons land. De vroegste zijn al aan het broeden in april. Andere trekvogels zoals de koekoek, de wielewaal en de grauwe vliegenvanger komen terug in de laatste tien dagen van april en starten dan begin mei.

Roofvogels zoals de bosuil zijn niet afhankelijk van de insecten die in de lente talrijk aanwezig zijn en dus leggen zij hun eieren al in februari.

KLIMAAT

Ook de opwarming van de aarde speelt hier een belangrijke rol. Als het voorjaar warmer is, zullen er veel vroeger op het jaar insecten zijn. Insectenetende vogels, zoals de pimpelmees moeten ervoor zorgen dat hun jongen opgroeien wanneer het meest voedsel beschikbaar is. In een warmer voorjaar gaan ze daarom eerder eieren leggen. Zo werd berekend dat de pimpelmees nu gemiddeld 10 dagen eerder broedt dan 30 jaar geleden.          

Vogels lopen hier wel meer gevaar, want zij reageren sneller op een temperatuurstijging, en wachten niet op een stabielere hogere temperatuur. Daardoor kunnen zij voedselschaarste krijgen, want hun voedsel, de rupsen en andere insecten, hebben die langere stabiele periode wel nodig. Daarom is het altijd nuttig dat je blijft bijvoederen in je tuin!