Schaapscheerderskou is de benaming in de Lage Landen voor een koele periode in de maand juni. Deze kan voorkomen tussen 5 en 20 juni. In deze periode is het vaak bewolkt en koud en kan er zelfs nog nachtvorst optreden.
De naam is afkomstig uit de tijd dat in deze periode de schapen geschoren werden.
Zomerweer in juni houdt zelden de hele maand stand. Meestal draait de wind na de eerste zomerse of zelfs tropische dagen van zuid naar noordwest of noord. De zee is nog relatief koud terwijl er door de verhitting van het vasteland een opstijgende luchtbeweging ontstaat die een lagedrukgebied doet ontstaan boven Midden-Europa. Aan de achterzijde van die depressie stroomt aanzienlijk koelere lucht uit het Noordzeegebied Europa binnen. Boven de nog relatief koude Noordzee ligt in deze tijd van het jaar vaak een grijs wolkendek of een gebied met mist dat met de noordwestelijke stroming onze kant op komt.
De felle juni-zon maakt dan plaats voor een grijs wolkendek en zeker in de wind is het ronduit koud. Zo'n weersomslag van warm en zonnig in koel en somber weer is in juni niet ongewoon. Vooral rond het midden van de maand moeten we het vaak bezuren. Schaapscheerders maakten vroeger van deze grijze koele periode gebruik om de schapen te scheren, vandaar de benaming schaapscheerderskou. Vanwege de veelal grote neerslaghoeveelheden en de noordwestenwind spreekt men ook wel van de noordwestmoesson.
Meestal houdt dat koele en sombere weer wel enkele dagen aan, zodat de kale huid van de schapen niet blootgesteld wordt aan de felle junizon. De Schaapscheerderskou is vergelijkbaar met de IJsheiligen, alleen is de afkoeling zo laat in het voorjaar minder groot. Ook is de kans op vorst aan de grond in juni een stuk kleiner, maar temperaturen van iets onder nul zijn in deze maand zelfs op waarnemingshoogte van anderhalve meter zeker niet uitgesloten.
Uit onderzoek blijkt dat de schaapscheerderskou in Nederland doorgaans valt tussen 18 en 24 juni, maar het kan ook eerder of later zijn. Een kou-inval met regen later in deze maand of begin juli wordt ook wel in verband gebracht met "Zevenslapersdag", oorspronkelijk op 27 juni. De datum is na de Gregoriaanse kalenderhervorming in 1582 tien dagen verschoven, zodat het tegenwoordig eigenlijk om 7 juli gaat.
De benaming "Zevenslapers" is gebaseerd op een legende over zeven jongelingen die vanwege de vervolging van christenen enkele honderden jaren na het begin van onze jaartelling op een berg bij Efeze (Turkije) in een grot moesten vluchten. Daar vielen ze in een diepe slaap tot ze bij toeval op, wat toen 27 juni was, werden ontdekt en wakker gemaakt (zie Zeven Slapers van Efeze). Regen op "Zevenslapersdag" zou 'garant' staan voor zeven natte weken. (wikipedia)
