GUSTJE, DE KAATSER

Het kaatsspel in Dendermonde meer dan 50 jaar geleden

volgende ploeg wijd en zijt gekend als beste kaatsers ploeg: Veraerts sergeant in den depot, Camiel Moens slachter, Gabriel Baillon zoon der firma Baillon, Raymond Wielants kassier bij Heyvaert (…), Jules De Wolf koloniale waren, Fred Vermeir pachter en Mil Goossens, zoon van De Platte uit de Palais

De volgende ploeg was ook niet te verleggen: Mestag Leon mijn broer, Dieltjens Pierre vertegenwoordiger Firma De Bruyn, Louis De Lentdecker ijzermagazijn, Pierre Van Der Mijns brugge student in t’ Collège en kreeg altijd de toelating om mée te spelen van den Superior Ledoux, ne waal onderofficier bij de piotte, en Adjudant Vandermeir ook ne waal en bij de kanoniers.

En hier mijne ploeg: Gustje Mestag, Paulinus wachtmeester kanonier geboorte Denderbelle, de witte - zoo noemde men Louis De Rakker - brigadier bij de kanoniers, Fonske Goossens, de broer van Mil ook ne Platte uit de palais en onze vervanger, de kilo van St. Gilles stoker Machinist bij den ijzere weg

We zijn ook de ploeg die laatst aangebleven zijn van de 32 ploegen en die laatst gespeeld hebben op de Groote Markt

(naderhand zijn ze verhuisd naar de Kerkstraat vóór t collège)

We bleven dus met drie: Lebbeke, Hofstade en mijne ploeg, er wierd geloten, we komen eerst uit, dan Lebbeke, dus Hofstade viel in den hoed

we speelde dus tegen de ploeg van Hector Dubois, Honoré Mertens, Waegeman van Grembergen doch schoolmeester in Lebbeke, Uitersprot van Buggenhout geleende man, en Jef De Moor van Aalst, dien tijd mogt ge twee geleende mans nemen

We wierde bij t’ Comiteit geroepen die ook jurijleden waren: de Heere Octaaf en Charles De Leije, René Vertongen, René D’Hondt en Raymond Wielants

ze zouden gaarne hebben dat we de prijze konde afspelen tegen Hofstade en zegde: ge moet uw ploeg versterke, in plaats van kilo neemt Rieke Moens van Herdersem, wij zorgen er voor en t’ kost geen centiem.

Het wierd gedaan, we speelde, wonnen en de prijzen wierde afgespeeld. Dendermonde Hofstade.
Het is de laatste maal dat de wijme schermen vóór de vensters van t’ stadhuis zijn geplaatst, als ook deze van de W^we Bijl en dat de stedelijke harmonie op die houte kiosk voor kaatsspele heeft moete blaze.

Er was schrikkelijk veel volk, Hofstade had zich nog versterkt en kwam op met Jef Moreau, Fr. Verheijde (de slinke), Van Nest van Herp, Jef De Moor en de Lep van Aalst en mijn ploeg met Moens.

Fonske die altijd roeiman hadt gestaan, wilde absoluut kleine kier spelen, een plaats die ik gans mijn leven had gedaan, zelf jaren lang als vervanger bij de gebroeders Moortgat uit de boomwijk en waar ik verscheidene prijzen heb mee helpe winnen

ik stond mijn plaats af en t spel begon. Fons speelde slecht, maar wilde van geen verandere weten, we stonden 0-6, mil zijn broer sprong van tussen t volk, nam Fons hupt en geknupt op en zet hem op mijn plaats en ik kleine keer, t’ spel erneemt en we spelen 6-6 toen 7-6 en t 8^ste verliezen we, dus rust.

Moens gaat bij Moreau: in t kaatsspele was dit kat en hond. Jef, durf ge wedde dat Ge verloren zijt, maar Moreau durfde niet, t’ was nog goed afgeloope voor Henri, want we zijn er verloren met 14 spelen gelijk, en de laatste bal ging 2 maal om en weer, de Witte had maar zijn hand tege te legge, de kaats lag achter hem en slaat den bal over de meet, dus mauvaise en we waren verloren.

De stedelijke Harmonie had het lastig voor de laatste maal, want er moest 30 maal gespeeld worden, hetgeen na elk gewonne spel gebeurde, en zoo eindigde de kaatspelen op de Groote Markt tot tijdens den oorlog 14-18

GEVAARLIJKE TOESTANDEN TIJDENS WO II

Zoo was er ne Zondag foetbalmatch te Grembergen, t’ was vóór de middag, zwart Immy (vrouw die Gustje nogal eens inlicht over toekomstige Duitse acties, jp)  komt bij mij: Nonkel Gust, zegt ze, verwittigt uw vrienden, want er wordt control gemaakt door den duits op het plein, (…) ja, ik wist dat er verscheidene zouden gepakt worden, want er waren mannen die regelmatig de match bijwoonde en Gust was weer de velo op en de mannen gaan verwittigen niet naar Gremberegen te komen, er is control vandaag.

Rap geëten en naar Grembergen om deze te verwittigen van buite de stad, binds de match liep ik nog eens rond om te zien of ik geen achterblijvers zag.

De match was maar aan gang of Duits en zwarte deden hun verschijning op het plein en alles wierd afgesloten. (…)
of er mannen genomen zijn, weet ik niet, mijn dienst was gedaan zonder commandement en zonder witte brigade, man alléénlijk, eige voldoening.
En wilt ge nu nog eens weten wat ik nog deed binds den oorlog, wel te verstaan den 2^de, vraagt dan eens aan Victor Goossens, gepensioneerde onderofficier, hoe dikwijls per dag ik naar de radio kwam luisteren en we van kamer zijn moeten verhuizen en er goed nieuws kwam uit Frankrijk, hoe dikwijls Gustje Mestag ‘Ma Normandie’ zong dat men beneden (want we waren al op t’ eerste versukkeld met onze radio) dacht: t’ is Frankrijk dat zingt, kwam ik niet klaar bij de Fikke, ik walste weg naar Jef Bijl, zijn echte naam was Jef Van Damme, maar daar was het gevaarlijker, rechtover woonde Jan Verriest, ne zwarte, maar Jef trok het hem niet aan,

Goed nieuws? hij gaf volle gaz met den brabançone, ik had al wel te zeggen: kom het aan d’oore van Jan, we zitten er allemaal tussen, er was niets aan te doen.

ik dacht niets dan vrienden te tellen en toch was zulks niet waar, op zekeren dag kwam er nen naamlozen brief bij de veldgendarmerie astridlaan over mij, juist zooals binds den eersten oorlog met dit verschil toen wierd ik verwittigt door nen duitsen officier, zekere Bisshofs, die nevens mij zijn appartement had en niet kon lijden dat de belgen naamloze brieven stuurde en nu door nen agent van politie, die zijn orders moest gaan nemen. Den duits (…) had dien brief op zijn pupiter laten liggen en Verhas, want t was hij, had t’ volgende kunnen lezen: Het huis van Mestag moet dag en nacht bewaakt worden, t’ is lokaal der wite brigade en hij staat aan t hoofd

(…) Dus Verhas is direkt naar huis gegaan, zich in burger gezet en me komen verwittigen: Gust, als ge soms t’ een of t ander hebt uit England, maak het weg, want ge kunt al oogen blikke de duitse politseij krijgen

Het verbranden van papieren was het werk van de vrouw, beelde en t overige was het werk van Gust zijn hamer om het zoo klein mogelijk te maken, ne zak in en recht naar t land van den akker, alwaar ik de ransels van de brusselse garde civik mannen hadt ondergedolven die ze bij mij thuis hadden achtergelaten binds den oorlog 14-18.

Al mijn voorzorgen waren dus goed genomen dank zij Charel.

OVER OPERETTEGEZELSCHAP “KENTERING” TIJDENS WO II

Ik durf verzekeren dat Kentering een club is buiten alle politiek en ik er geen deel zou hebben van gemaakt in geval het tegen overgestelde, sedert den oorlog 14 heb ik niets anders deel uitgemaakt dan van onpartijdige maatschappijen en altijd de meeste vriendschap mèe ondervonden, en zóo is Kentering ook

Met hart en ziel was ik spelend lid zoo lang ik kon, en met groot spijt heb ik moeten stop zeggen, er blijven me nog de zoete herinneringen over van herhalingen en vertooningen en ik hoop dat men iemand in de maatschappij zal vinden die Gustje zal kunnen vervangen in geval van tombola en kaarten verkoopen, dit is mijn vurigste en laatste wens.

Ik herinner me nog heel goed ons vertooninge binds den laatste oorlog in Moerzeke, regen, kar en paard, t’ water meer binnen dan buiten, en we moesten er toch door, kaarte verkocht, de zaal bom vol, we speelde ‘Hare Hoogheid wil niet trouwen’, onze naam was ginder gemaakt en hadde ne schromelijke groote bijval en zoo dikwijls we naar Moerzeke vertooning kwamen geven, hoorde men anders niet dan t is de groep van t’ Prinseske en Erna. Het volk was ten uiterste tevrede, maar wij niet, we moesten terug naar de stad met een vlaag regen op onze cadaver.

De volgende keer was het slechter, we waren aan t’ spelen, was het nu ‘Gasparone’ of ‘de Graaf Van De Luxemburg’, juist durf ik het niet zegge, maar wat ik weet dat het den tijd was van de vliegende bommen en de zaal weer stampvol, ik was juist op de koer toen er nen bom overkwam en ontplofte in Baesrode, ik had het goed gehoord, zweeg om geen paniek te verwekken, maar verwittigde toch de spelers en t is maar na het einde dat het publiek geweten heeft wat er voor gevallen was.

Daar kentering de eenigste operette gezelschap hier in de stad was en met eige volk speelde, zoo als George Dierickx, Fredje Lentdecker, de Vander, Antoinette en Celineke De Deijn om maar deze te noemen en onder t’ Voorzitterschap van mijne vriend Willem De Decker, broeder Alexis en Pa Armand en kentering altijd onder de beste vriendsbanden werkten, waren we hier de geliefkoze en overal welkom zoo als in Schoonaerde, Berlaere, Baesrode, Appels, Lebbeke, Zele waar we ook eens van de oorlogsbrokke hebben gedeeld. (…)

Welke moed die maatschappij gehad heeft om den oorlog door te brengen. Vooreerst t’ was om ontspanning te bezorgen voor het volk en door ons volk, we mochte geen ander stukken spelen dan gecensureerde, vooral geen joodse of Franse schrijvers, voor herhalingen moesten we toelating hebben om later op straat te zijn, want we hadden toen twee leden uit Lebbeke, ik zal ze hier maar noemen: t was onze Jan en Hector, t waren onze beste oppassers niet tegenstaande ze begonnen als figuranten en later als acteurs In alle weer en het zij regen, wind, hagel, sneeuw, vorst, ons Lebbekaars waren daar en altijd van de eerste, ik heb ze nog wete komen bij ijzel met hun kousen over hun schoenen zonder morren omdat de leden van de stad niet waren opgekomen

(…) Ne volgende avond waren we terug aan t’ repeteeren, t’ was in de Roxy, toen vliegers overkwamen en hun eitjes liete vallen, juist achter de statie, al ons spelers waren ook verdwenen, ik stond nog alleen in de zaal, ik dacht: de kelders zijn groot genoeg, ze zullen daar wel schuil vinden en ik blijf hier.

Zekeren avond gaven we vertooning in Zele, prachtig weer, t’ was weer t’ zelfde spel met de vliegers, de vertooning liep ten einde, alles was ingepakt en t’ was of Dendermonde stond in brand, schooner vuurwerk kon men zich niet voorstellen, we vertrokken met kloppend hart en buiten Zele (…) vernamen we maar eerst dat het t’ afweergeschut van Antwerpen was dat naar de vliegers der bondgenoten schoot en toch ging kentering zijn weg voort. (…)

De vertooning in schoonaarde t’ was op ne Maandag, een autocar was aangesproken en in pan gevallen, van schoonaarde telefoneerde men gestadig: waar blijft Kentering, t’ volk is ongeduldig en wij van hier zonder nieuws van de garagist, ik stuurde Nancy, mijn vrouw, bij den overste der Engelse - hier waren we al bevrijdt - ons geval uitgelegd en er wierden aanstonds twee chauffeurs gecommandeerd die moesten gratis de reis naar schoonaerde doen. Binds den tijd dat de chauffeurs om de wagens waren, was men bezig met grimeeren aan deze die eerst moesten opkomen, alsook de kostumeering en we kwamen juist in tijds binnen, want ne gewone chauffeur zou in zoo een record tijd dien afstand niet kunnen berijkt hebben. De plank op en aan den trok en alles liep goed van stapel.

BRADERIE IN DE DIJKSTRAAT

De braderij in de Dijkstraat, daar kan M^r De Herde best over mêespreken, hij was toen Voorzitter van het comiteit en is me komen vragen: Gustje, uw harmonie is onpartijdig, zou ik niet mogen rekenen op uwe medewerking
 en mijn antwoord was: welken dag en uur, mijn mannen zullen er tegenwoordig zijn,
tot wanneer moeten ze spelen, moest ik niet vragen, mijn artiste vroegen niet beter zoo lang mogelijk muziek maken, hier moet ik bij voegen M^r De Herde had mijnen tamboerslager, Emiel Van Gool, al aangesproken en was al verzekerd van den uitslag.
Het huis nevens Pier Coppens, ne verkens slachter, stond leeg, wierd ingericht om concert te geven met uitzending per radio, ik en nog eenige vrienden lieten eenige liedjes horen als afwisseling en na ons volledig program uitgevoerd te hebben, maakte we een wandelconcert in de wijk langs alle kanten toegewijfd.

Hoe lang dit heeft geduurd, weet ik niet en aan den Heer Bestuurder van de Banque d’Alost wil ik dit niet gaan vrage, het is toch al zoo lang geleden en sedert dien tijd heeft dien vent al zoo veel aan zijn ooren gehad.

Het heeft niet lang geduurd of ik had weer zijn bezoek, ge moet me nog eens uit den nood helpen, t’ was Mijnheer August, de passerel moet ingehuldigd worden, er zijn volksspelen, zonder muziek gaat dat niet. (…) ik had zelf niet noodig mijn muziekanten te raadplegen, zeg me datum en uur en ge moogt op ons rekenen.

Bij de inhuldiging op gestelde uur kwam Gustje al spelende met de Marche Sambre et Meuse aan bij M^r De Herde waar het comiteit ons stond af te wachten en stoetsgewijze naar de passerel, alwaar Heer Alfons Goossens het lint doorsnee onder t spelen van den brabançon. Na t einde van de ceremonie wierd er door mijn harmonie een aubade aan den Heer Voorzitter en leden van t’ comiteit gebracht, de gevolge kunt ge zelf wel denken, telken male er een potje wierd gedronken met muziek rond astridlaan, dijkstraat en Bogaerdstraat wierd er gesignaleerd voor de volgende café, altijd nieuw leven in de wijk.
In de Veerstraat hadden ze ook volksfeesten ingericht, maar van niets en over niets gesproken en op hun program stond hulde betoon aan Peeke Mertens, den oudsten inwoner van de Veerstraat,
die dachten t is gedaan met de passerel, dat muziek komt bij ons, niemand was aangesproken en ik was in regel met de kant Bogaerdstraat en volgde wat me was opgelegd. Het comiteit met muziekanten waren ons goed aan t amuseeren bij Irène Bal tot Guillaume Pets kwam binne gestormd met een franse coleire: eh wel, waar blijfde, we wachte al zoo lang.

Wat schilt er, man?

waar blijft die serenade van Peeke.

Wie hebt u er voor aangesproken en ik ben in accoord met den Heer Bestuurder voor deze kant. Ik moet nog een aubade geven aan Jean De Groote en t’ word toegestaan; komen we naar de Veerstraat, maar eerst ne kleinen halt Kasteelstraat bij P. Rooms

en alzoo kwam alles in orde en iedereen tevreden.

CONCERT OP DE GROTE MARKT

Het was onder t’ burgemeesterschap van Van Damme Omer, houten kiosk, t’ begin van keur kermis (…). Het was ten tijde der cirk De Jonghe, de kiosk was afgebroken en we waren gewoon alle 14 dagen concert te geven, we waren toen het eerste en eenigste muziek die op de kiosk mochte spelen en t hetgeen gebeurde was S’ Maandags na keur kermis want S’ Zondags moesten we de cafés gaan bezoeken,

ik rapeleer me goed César Aerts, onzen bombardon nevens t’ schoenfabriek, daar mochten we altijd ne pot pakken, hij hield toen café, Wielands Raymond t laatste huis van de stad en een deel op Baesrode, ne champetter en nog andere.

We waren ons goed aan t amuseeren en ik zeg aan de muziekanten: willen we morgen eens een goede farc uitsteken, er zal een goed potje bij zijn Er is geen kiosk, dus geen concert, en wij geven er een bij mij op t platform boven mijn huis, morgen om 9 uur, juist op dezelfde uur zooals wij gewoonlijk geven.

Ik zorg voor alles, maar gij brengt uw instrumenten binnen als we van t’ keur komen en d’overigen morgen maar in den dag, dan heeft niemand er erg op, en allen waren accoord.

Van s’ morgens af aan den trok, gezorgd voor de verlichting, electriek, ballonetjes, een portaal gefabrikeerd - want ik was stielman - dat open en toe ging, natuurlijk verlicht, nen hautparleur in carton voor de spaeker. Na alles in order was, mijn invités verwittigt en tegen 9 uur was alles klaar

Mijn spaeker en knecht, want die had nen dubbele rol te vervullen, hij was terzelvertijd kelderbaas, t was de lange Dermine, die moest van op het dak tot in de kelder gaan om bier dat naar boven gebracht wierd in twee groote waterkruiken bij de muziekanten en mijn inviteés (te brengen), den dienst daar wierd gedaan door mijn vrouw en Julie Glazer, de Lange zijn vrouw.

Klokslag 9 uur alleman klaar, de lichten aangestoken, Frans De Vos mijn tambour sloeg een marche aan, Mantje D’Herd klopte af en de harmonie begon te spelen. Ja, van alle kanten kwam het volk naar de Markt gestroomd, de klank hoorde men tot in de Boomwijk St. Gilles, Appels en Grembergen.
Alleman wist dat er geen kiosk was en toch was er concert en het volk dat van den buiten kwam, hadden last om ne stoel te vinden. (…) Het portaal ne kier of twee open en toe om de aandacht van t publiek naar om hoog te trekken en de Lange was aan den trok, maar in plaats van de program van t’ muziek te geven, waren het altijd de nummers van de cirk De Jonge, hetgeen nog meer de lachspieren in bewerking brachten.

De muziekanten hadden geen lust om t’ einde te blazen, zoo min of t publiek om naar huis te gaan, al was het reeds 11 1/2 uur

t was maar toen er nen invité sprak: laat ons nu eentje gaan pakke bij Janneke Verlackt in den duitsch en dat ik zei: kom morgen om uw instrumenten of Donderdag vóór naar de repetitie te gaan, dat we het aftrapte, maar daarmee was het spel niet gedaan.

onder t’ drinke van een glasje wierd er beslist onder de oudste een loopkoers in te richte: 3 maal de ronde te doen: markt, Kerkstraat, Beurzestraat, Bieste markt, Ridderstraat en aankomst hoek bij Gustje Mestag, Groote Markt.

de kampioen was de Jos, t’is te zeggen Van Driessche, t was wel 2 uur eer de markt leeg geraakte.

GUSTJE, DE ZWEMLERAAR

Den tijd dat ik op de Groote Markt heb gewoond, want ik heb de oudste inwoner geweest, wil ik u eens uitleggen hoeveel ik er heb leeren zwemmen, want ik was hun professor.

Eerst en vooral: ik had de toelating van Lorent De Wilde te zwemmen in zijn forte te Grembergen achter de witte Gijssels aan t kers capelleke

het stond wel gesignaleerd: verboden te visschen, maar ik had altijd bewijs op zak.

Hier volgen de namen. Notaris Van Der Donck, Xavier Jansens en zoon, Broeckaert Pierre, Julien Le Gat, Sylvain Willems, Gustaaf Callebaut, Herman De Cock, Leon Maes en zoon Maurice, Désiré Ringoot en 2 zoons, Robert Christiaens, Leon Mestag en ik, de professor t’ mannelijk geslacht.

Dochters Leon Maes (2) Gezusters Vermeiren (2) Gezusters Steppé (3) Margueritje De Cock, Dochter Désiré Ringoot, Dochter R. Bruynincx, Vr. G. Callebaut 4 Dochters Van De Vijver autobus Dendermonde Gent, vrouwelijk geslacht

Dus 30 die bijna alle dagen zich kwamen oefenen tot rond jaarmarkt en soms tot nadien, want het waren twee oefeningen op t water en alle dagen verschillend. des Zondags was het uitzondering, den ééne keer piknicken, ieder bracht zijn eten mée, de volgende keer bracht men een phonografke of de Gust zijn clarinet en t was bal op het plein of al ne keer café tafel bij de Steppe, de Gust, bij Xavier, bij de Staaf of bij de Christiaens, wel te verstaan bij de moeder.

Dat we geen cabienen hadden, kund U wel verstaan, alles was geregeld, de mans veranderden van kleeren achter den dijk kant der forten en t’ vrouwvolk den anderen kant, nooit wierd er een oogje geriskeerd.

Ik heb madame Xavier vergeten te noemen, die kwamen per auto en kwamen gekleed af en terug en ik had hun toch een farc gebakken (…) had een koord mée gebracht, twee emers gevonden en onder den auto vast gebonden, op het plein hoorde ze dat niet, maar aan de Witte Gijssels en over de rails van de statie gaf dit zulk lawijt dat iedereen op keek. Xavier deedt alsof hij van niets wist en reed naar huis, t’ was juist café tafel bij hem en we moesten zelf de farc uitleggen.

DE LONDENSE BURGEMEESTER (?) OP BEZOEK

Mijn vrienden uit Londen waren me eens komen bezoeken en ik had hier uitgebazuind: ik krijg het bezoek van de Lord Mayor van Londen en zijn Dame Ze komen hier toe in de statie om 8 uur en (ik) moet ze met muziek hafhalen, ik liet mijn muziekanten zoo wel in t’ geloof als d’andere, mijn vrienden had ik op d’hoogte gezet, hun aanradende hun beste dingen aan te doen.

Mijn muziekanten had ik de God Save the King aangeleerd en ze waren op uur en op post. De trein kwam binnen, (ik zei:) mannen pas op, ik geef de maat en spelen tot wanneer ik met de Lord en zijn Dame bij U kom en ga hun verwelkomen.

Ik had hem (= de Lord Mayor) al in zijn ooren geblazen wat hij moest doen: aan mij zeggen of de muziekanten een glas bier wilde drinken en van aan de statie tot op de Markt waren er veel capellekes en t is maar eerst als we dicht bij huis waren dat de Engelse de Dendermondenaers  konden verstaan, en de Dendermondenaers d’ Engelse t’ was alle eentalig (zatte praat)
Komen mijne vrienden eens naar hier overgevlogen of we correspondeere samen, dan komt die zwans van de Lord Mayor van Londen voor den bijtel hij heete wel geen De Keijser of geen Dendermondenaar, maar Rudolf Van Den Bossche van de Bomwijk en zijn vrouw Euphasie Dauwe van Overmeir.

DE HARMONIE SPEELT TIJDENS DE ZESDAAGSE VAN GENT

t was binds de 6 dagekoers van Gent. Er waren drie muzieken gevraagd, een uit Oostende, Gent en t muziek van Gustje Mestag Dendermonde.

Ieder speelde op zijn beurt, maar wie er meest bij val hield, waren wij. Ook was er prime (…) ze was voor den boemer Goossens uit Baesrode, want hij ree ook mée.

Dat het volk met ons mée leefde, ondervonden we best wanneer onzen toer af was en we moesten herbeginnen en tot ons groot spijt toen we s’ morgens buiten vlogen, niet tegenstaande we wilden betalen om binnen te blijven.

Ge zoudt zeggen: die kerels zullen moei zijn zoo ne dag en nacht binne zitte, ge zult gaan horen, van aan de wintervelodroom tot aan zuidstatie is nog al een eind ver, ewel, we zijn vertrokke met muziek à la fil indienne altijd al spelende tot aan den eerste café, t’ was nen Dendermondenaer die daar woonde juist voor den ingang van de glazestraat dat er ons twee favorie marche door vlogen, t’ ros beiaard en Poperingen (…) en daarmee de glaze in.

Ja, in een groote stad hebt ge altijd nachtcavitjes en nachtuile en het wilde nu juist lukke dat we in zulk gezelschap vielen (…) het gezelschap dat binnen zat te slapen, waren zoo dronken dat ze niet wisten welk kleur hun kostuum bedroeg zoo min dit van de vloer. Onze gros caissier, ne goeie jongen, dien tijd noemde ze hem Jefke - t’ ander wil ik niet bij zeggen -, vroeg aan de inwoners: g’hebt toch water borstel en dwijl. t’ zal hier rap opgeklaard zijn,
nen helper die t’ water aanbrengt en Jefke aan t gieten tot de café vol was tot op de straat (…) en wij (…) langs den andere kant buite, zeggende we komen terug, maar t’ was regelrecht de zuid statie binnen, trein op voor Dendermonde.

Den eenen na den andere viel in t slaap, er zijn er altijd die moeielijk in slaap geraken en deze begonnen de poperingse march te spelen. Staaf met zijn instrument aan de mond, ooge toe, speelde mée.

zoo waren de muziekanten van Gustje Mestag.

MET “DEN AVD” NAAR AALST

t was op ne Maandag van Sinxen (…) bij ons in café. t was elf uur en Robert en Raoul De Herde kwamen juist binnen, en spraken van een vrienden match tegen Aalst.

Gust zou het niet kunnen zijn eenige muziekanten bij een te trommelen voor die match, t zijn toch onze vrienden!

kunt U niet wachte voor dit te vragen tot om 2 uur, want de match begon om 3 uur!

Zie, wacht ne minuut. (…) gij doet de stad, schrijft de muziekanten op die kunnen mee gaan en verwittig hun dat we om 2 uur vertrekken en gij, Staaf, doe het zelve maar neemt Grembergen en ik neem St. Gilles en de boomwijk.

Robert wachte tot den uitslag, verwittigde de garage Van den Abbeele, t’ was toch op zijne weg, en om 2 uur stond de caravaan klaar, chauffeur, voetballers, supporters en harmonie van Gustje Mestag.

Ja, er waren zooveel muziekanten opgekomen dat het buske te klein was en de Gust en de Staaf geen plaats meer hadden, gelukkiglijk was er een porte bagage met galerie, met de ladder van mij en wij er boven op

t’ was nog al wind en we hielden malkaar vast tot aan de café Den Uil in Gijsegem, daar vloog de Staaf zijne strooihoed af, onmogelijk de chauffeur te verwittigen, laat hem maar vliegen ik zorg voor nen anderen in Aalst (zei ik, jp).

Het was op t oud plein omtrent t’ park en met de sterke Capit als keeper, hoe dikwijls hij heeft moeten vissen, weet ik niet meer, maar dat we van aan t plein tot aan t lokaal van den eendracht niets anders hadden gespeeld dan t’ strijdlied en t ros beiaard, we waren immers gewonnen. D’historie van t verliezen van den hoed kwam te berde, eenige airkes van t’ muziek, de Gust aan t zingen opgevolgd door den Berthos en zijn Julie en een omhaling en hadden genoeg rondgehaald om nen nieuwen hoed te koopen.

Alzoo bleef het geld in Aalst en wij met de overwinning en nen nieuwen hoed naar Dendermonde.

DE HARMONIE VAN GUSTJE MESTAG

(Gustje geeft een overzicht van de activiteiten van zijn harmonie.)

opluisteringen op het voetbalplein te Grembergen allen,

Op de vreemde Wetteren, Temsche, sportkring St. Niklaas, Racing Gent, Gantoise, Hamme, Aalst, St. Niklaas Ex., Ronse club, Ronse Assa, Blankenberghe, Ostende V.G., Ostende Assa, Kortrijk 2, White Star, Forestoise, Leopoldclub, St. Ignace, Lebbeke

al deze matchen, zoo wel als deze van Grembergen zijn opgeluisterd geweest met muziek, kosteloos voor A.V.D.

Hier volgen al de feesten door de Harmonie van Gustje opgeluisterd en ook kosteloos

Viering K.A.V.D. promotie en 1^ste Afdeeling

Inhaling Fanion der beeren supportersclub Boomwijk

Vlaamse kermis Grembergen

Oud krijgsgevangen Voorzitter Gaspar Du Caju

Gedecoreerde moed en zelfopoffering Voorzitter Van Hulst Karl

Jefkes en Jeannekes kermis Donckstraat Voorzitter Verleijen Frans

Braderie Brusselsestraat

Braderie Dijkstraat

Braderie Groote Markt. Frans Courtensstraat

Vlaamse kermis op de Veemarkt ten voordeele krijgsgevangene

Inhaling der passerelle bogaerdsbrug Comiteit Voorzitter De Herde

Zesdaagsekoers Gent

Duivenbond Frans Verstraeten

Afscheidstoet van t’ jongmansleven maagd duuve Fia

inhaling Frans Bonduel na een ronde van Frankrijk

velokoersen St Gillis velodrom Eigenaar Dolf Schellekens

Carnaval bohemers inrichter Gustje Mestag

Terugkomst uit Congo van Henri Van Praet

Terugkomst van lord Mayor van Londen (mijn vriend en ame)

kermissen van Grembergen (statie)

Aankomst van St. Niklaas en Nicodemus per boot aan de schelde brug

Afhaling van Charle Moens de ton

Viering de ton 1914-1929 en Concert op de Groote Markt

Concert op de Dender verlichte booten

Concert op de schelde verlichte booten

Jubelviering Verleijen Louis weezentroost

Concert Acrobatis feest ter kerkstraat kermis             

Concert kaatsspel   “                   “             “                    

Wedstrijd voor honden bij çuuke De Minter

Gouden Bruiloft Frans V. Driessche

Afhaling aan de schelde van gedecoreerde moed en zelfopoffer. Antwerpen

Feest bij Schellekens van de Jefkes en de Jeannekes donckstraat

Turnfeest op de Groote Markt St Joris turn en wapengilde

opluisteringen toneel kentering

Wetstrijd op de schelde met pagaaiboten       

liggen wip de vuurpijl  Voorzitter Chef Galle           

liggende wip verbroedering            “      Pol Mertens en Oosterlinck

kozakke vertooning op de wei van Jef Van Zande in de boomwijk

Gouden bruiloft Biva Molenberg

kaartclub Florent Michiels Veerstraat        

Stantje Van Der Meersch

Begrafenis met muziek Charles Quinze Van Houtven

begrafenis   “        “      Jefke Boon Grembergen enz. enz.

GUSTJE OVER ZIJN EERSTE MUZIEKMAATSCHAPPIJ “DE FORTUINZOEKERS”

(…) daar ik een der stichters was, moest ik van t bestuur zijn: dus Voorzitter André Coussement witgoedwinkel nevens den babeleir De Gendt hoek der Bogaerdstraat Meubelmaker, ondervoorzitter Guste Mestag Korenaert, Papa Dierickx uitvoerder Messagerie Van Gend, zijn zoon Arthuur en Georges, Pier Willems, Frans Dormine, Pol Gijssels, Ware Gijssels, Jef Triest, Victor uit de Wildeman en de zoon van Lange Wieze en ne cafèbaas uit het hofke Van Suys in den hoek rechts Ravijts.

De zoon van Lange Wieze die kon pellepatate met haring eten zoo lang hij wilde, maar in t’ vleesch eten von hij zijn meesters.

Bij t bezoek aan de leden was Pa Dierickx den baas, zijn laatste woord was altijd: we hebben nog niet bij Mie kruk geweest, die woonde toen ten einde t prisonstrotje op den hoek. Het was altijd: ah motje toch eentje bij voor Mieke, t was niet noodig t was al gezegd van buiten, we wisten toch da we er intje terug kregen van Mie (…)

Over zijn lotgevallen in die periode

(Gustje gaat nieuwjaar wensen samen met enkele van zijn muzikanten bij o.a. zijn vriend Willem Loret.)

(…) hij woonde toen op de wijngaerdstraat voor bij de plaza, de Willem en zijn zoon de Fikke waren mijne muziekanten, ja dien tijd waren de bezoeken par hoogen hoed, redingot en wit handschoenen en zoo geraakte we in het nieuwstrotje bij Wiezeke Willems in het ros beiaerd en van daar bij de wolleman bij Amedeé Luttens en dan bij de Mathiuu en den hof van Sueys op, bij Revijts en nog altijd par hoogen hoed, redingote en wit handschoenen en slaptituud in de beenen alvorens t klein brugsche over te gaan, bij vossepaal vlogen we nog eens binnen, bij de Pie - ze noemde zijn vráa de geit - en de smalle, we waren toen al verzijld naar t Vestje en vlogen al wachelend binnen bij de zot Herssens en Dook Everaert, hoek prisonstrotje en Mechelsestraat. Ja, Cecile mochten we niet voorbij gaan, den Thuure was toch ook ne mens. We geraakte toch tot bij De Puus Louis en zijn vrou Bonkofsky en in t’ bassingske. Wie ons bij de Fikke uit de Willeman gebracht heeft, weet ik niet meer en mijn vriend Willem kan ik het niet meer vragen. (…)

T’ volgende was wat serieuzer, t was na een repetitie in de Casino, ik had de Willem beloofd hem te komen halen na de herhaling en ik had woord gehouden, we waren weer in onze zotte er was eéne die zei: durfde in uw hemd tot bij Motje De Donder in den tuimeleir gaan, ge moogt er ééne pakke voor mij, en t was nog niet uitgesproke of we waren al weg. Ja, dien tijd waren d’agenten wat breeder dan nu en of die Charel het aan zijn spil had, moet ge niet vragen.

GUSTJE (MET DE TON) IN DE WEER VOOR DE WEZEN

Tot alhier toe weet ge hoe de ton is Onstaan, maar ge weet nog niet hoe ze aan de weesjes heeft gedacht. dat zal ik, Gustje Mestag, u uitleggen.

Ik was heel klein (t is niet dat ik nu groot ben) toen ik in t collegie ter school ging, de weesjongens naar de katholieke school in t gangsche guldenhoofdstrotje, wij (woonden, jp) in dezelfde straat, dus kindergebuurte, ten dien tijde bestond het muziek der weezen onder het bestuur van Clement Kelbaert. ik was altijd op de hoogte van den uitstap en ze waren nog niet in rang of ik stond al aan de deur en volgde mee tot wanneer ze binnen gingen.
Was er wat tijd vrij, speelden we samen met den bal, kaatsen, ik was ne rapied, maar in dien tijd waren er ook nog kerels onder andere ne slinke Frans De Mol en waren we altijd samen tot we de school verlieten, de eene op stiel als schrijnwerker, de andere als kleermaker of meubelmaker (dit waren de stielmannen der weezen) en ik Gustje Mestag ook als meubelmaker, weer kwamen we samen en 1/4 uur tijd waren we aan t’ kaatsen, en zóo kwam het dat we op éénen atelier werkte: Edmond Segers, Geerings Raym., G. Mestag en Victor Coppens bij Prosper Lensens en Frans De Mol bij Louis De Lentdecker. Bij t veranderen van patroon trok ik naar Brussel. Edm. Segers die toen t’ weezenhuis mocht verlaten, kwam me opzoeken en daar ik al een tijdje bij D’Hondt werkte en gaarne gezien was, hadt ik niet veel last om hem binne te brengen. Bij mijn tweede persoon bracht ik er nummer twee bij, t’ was Frans Wils die bij mij in Dendermonde had gewerkt, ne kerel met een straf gehoor, want s’ zater daags toen de meestergast ne klop met den hamer op de schaaf bank gaf, want toen was het 12 uur en wekelijkse betaaldag, riep Frans: mannen t is onbevlekt ontvangenis, douze la patate klok, hij moest toch laaten hooren dat hij wat Frans kostte en zoo geraakte ik terug in Dendermonde bij Victor De Geijter, maar bleef toch altijd in betrekking met de weezen. hoeveel er bij mij hunnen stiel als meubel maker zijn komen leeren, weet ik niet, maar het meesten deels zijn goed door de wereld gekomen. en wilt ge nu eens wat inlichtingen hebben spreekt dan eens Pierke Verstrepen aan, nen oud weesjesjongen nog tegenwoordig in dienst in t pensionnaat Kerkstraat, bij mij werkend tot bij t uitbreken van den eersten oorlog.

Ge ziet dus dat ik altijd heb mee geleefd met onze weesjes en mag U rond uit zeggen dat het Klaasfeest der weesjes door mijn voorstel en goedgekeurd is geweest door al de leden van de ton en dat het zoo een uitbreiding heeft gekregen, zult ge weldra ondervinden.

We zijn dus begonnen met een inschrijvingslijst ten voordeele der weesjes en uitbesteede wezen, alsook ouderlinge in het gasthuis en bracht de som op 2109 fr, vermeerderde t’ jaar nadien met 2000 fr hetwelk geklommen is tot 9 en 10000 fr na het einde, t’is te zeggen na 38 jaar.

Hierbij volgen al de giften meestendeels door mij opgehaald en de andere leden der maatschappij De Ton. Fabrieken. Roos Geerings De Nayer. Grembergen, Manta Waasmunster, Ramlot Junior Boomwijk, Ramlot Desiré t’ Hemelke, Van Impe hemelke, Straetman, St. Gilles, Van Impe Dominique ondergoed voor weesjes die hun eerste communie moesten doen. Philips Brusselschestraat, Termondoise, onbekend couvertuuren, onbekend regenscherm, katholiek fabriek door Jaek Meijs gegeve, Escaut Dendre (schoenen), Charles De Rijck schoenen, W^we Bruynincx wijnen voor weezen en ouderlingen, M^w De Groote cacao, suiker en speculaus voor de weezen en ouderlingen, Leenhouder Remi cacao, suker, speculaus, chocolat enz. samen met Broer Henri uit de Congo en telkens door mij verwittigd.

Cross en Blackwel Baesrode 5 kilo’s carramels voor weeze en ouderlinge

Van Den Abbeele Lebbeke peperkoek fabriek           “        “        “

Vinck Appels peperkoekfabriek                                  “       “        “

Bijna al de slachters van de stad trippe kopvleesch en saucisse en verdeeld onder noodlijdende van de stad, alsook vervroze vleesch volgens huisgezin door Arthuur Boedts geschonken alsook kopvleesch en trippen van twee slachters van St. Gilles, Baesrode en Grembergen. Hannoset Papa en zoon Antoine giften voor de weesjes.

OVER MAATSCHAPPIJ “DE TON”

T’ was in 14. Stichters: we waren met vier: Charles Moens, René Vertongen, Louis De Lentdecker en Gustje Mestag hadden beslist een onpartijdige vriendenkring te stichten, maar wat doel, want we moesten ons toch kunnen verzetten en we wisten niet hoe lang de oorlog zou duren.

We waren dagelijks bijeen en er kwamen vrienden bij, onder anderen Callens Camiel, Willem Loret, Felix Heyvaert, Lucien Disery, Jules Schreijen, Maurice Verhofstadt, Jean Geubels, Maurice Vercruysen, Jefke De Bruycker, later kwamen nog bij Jef Van Kamp, Dominik Van Impe, Alb. Burke, Albert Ringoot, Bertos, Modest Vivier, Frans Gijssels, Isidoor Gijssels, Gebroeders Eeckhout, Pascal Marechal, Leon Mestag, Frans Ring, Fonske Saeys, Gustaaf Van Hoeteghem, Cl. Vanderhaegen, Nestor Du Caju, Mommaerts, Robert De Smet, Julien Legat, Aimé D’Hollander, Heireweghe Joz., Philips Leon, dit waren de leden van de ton, er mochten er maar 12 zijn, er mogt maar eene bij komen bij een afgevalle, (…)

(In 1916 wordt het café van Gustje door de Duitsers gesloten, jp) (…)

Daarmee was de café gesloten, maar niet de ton. Een salon de consommation wierd ingericht op t’ eerste verdiep, al waar de vrienden vergaderden en kennis kwamen nemen over den oorlog door het lezen van den nieuwen Rotterdamsche courant, gesmokkeld in huis gebracht In 1917, terug heropend, nam de Ton terug hare werkzaamheden. (…)

Den 12 Mei 1922 werd de café terug gesloten, gevolgen der Alkoolwet. Groote belooning aan deze die kon bewijzen dat er ooit alkool of gelijk welk verboden drank is verkocht geweest. De ton sloot niet. de bak verhuisde bij een der leden naar t keur, alwaar we gedurende 15 dagen bijeen kwamen en ons vermaak nuttigde.

Buiten het plezier houdt de ton zich ook bezig met liefdadigheids werken. Bindts den oorlog wanneer er sprake was feesten in te richten voor hunne krijgsgevangen broeders, was de Ton altijd op den eerste rang en liet telkens een schoone winst waarvan bewijzen. Noodlijdende zonder het kenbaar te maken, worden door hun geholpen, werk dat heden nog voortgezet wordt. (…)

Vlaggelied De Ton. woorden L. De Lentdecker

(geschreven in 1928 - ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan, jp)

Vele jaren zijn voorbij en vol feestgetij

Vond het tonnespel ook zijn bestaan

Nu vooruit met de schuit, ons verdriet is uit

Onze vlag die wappert bovenaan

Makkers op steeds voorop blijve uw leus

Wij zweren aan de vlag Houw en trouw

Ook de schijfjes en de spleet hebben onze keus

Die zijn wij voor eeuwig getrouw

Refrein

Onze vlag gaat niet verloren

Onze ton blijft steeds bestaan

De schijfjes kunnen ons bekoren

Ons tonnespel staat bovenaan

Onze vlag gaat nooit verloren

Ons tonnespel blijft bestaan

Alleen dit sport kan ons bekoren

Ons Tonneke staat bovenaan

II

Hebt ge last van kou of ruzie met de vrou

Trekt er u niet veel van aan

Kwaad of niet zegt Dag Griet, ik maak geen verdriet

En ge laat ze stillekens maar begaan

Kolossaal, want in t lokaal wacht een attractiekwaal

En ge blijft de vrije frissche klant

Zoo gerust en gemoedelijk dan ondereen

Zingt ge met de schijfjes in de hand.

Refrein

SINT-NIKLAAS OP ‘T VESTJE

Hier volgt nog een van ons mirakels, t’ was binds d’ overstrooming van Grembergen en t gebeurde op t vestje.

Roze Verstraete was een der ondersteunders maatschappij de Ton, dus hadt recht op een bezoek van St. Niklaas; Roze had eenige kinders der overstroomde gevraagd, zeggende: St. Niklaas komt morgen bij ons, ge moogt ook komen en op gesteld uur waren ze daar.

T’ was juist St. Niklaas au grand complet: ceremonie meester, 4 cardinaels, Nicodemus en St. Niklaas. De kinderen in de fond op stoelen, plaats genoeg in t’ midden om met onze ezel te passeeren en het heilig personneel, café stampvol waaronder nen dronken man die begon te zwanze met onze werking (“De Ton” zette zich o.a. in voor de minderbedeelden en de wezen, jp) bij zoo ver dat een van ons cardinale zich niet kon weerhouden en een ongepast woord loste.

St. Niklaas dacht op de gevolgen en ging bij de Cardinaal, en zei: denkt dat ge nen afgezant zijt van den Allerhoogste. en we deden voort met de kinders. Na geschenken gegeven te hebben kwamen we tot bij dien dronkaard en St. Niklaas vroeg hem: eh wel man, hebt ge kinders

Roze en eenige verbruikers riepen: ja heilige man 4
waar woont ge

hier over op dat hofke, zei Roze,

ga recht naar huis en zegt dat St. Niklaas zal gaan komen
 en hij was weg.  Bij t buiten gaan wisten we al dat die man alles verdronk en vrouw en kinders te kort dee. Roze stoempte eenige cigaren in t mandje van Nicodemus en we stapte t’ brugse over en op t hofke links.

Ja, dit was er aandoenlijk en ellendig: man en vrouw, drie kinders en 1 boorlingske op twee stoelen half  gedekt en op hun kniëen.
T’ eerste wat St. Niklaas zei: Nicodemus, ge ziet wat er hier mankeert, ga eens zien wat we hebben.
Juist had ik nog een gewatteerd spreike in rooskleur dat ik gekregen had van het huis Omer De Beul, iets dat we jaarlijks kregen, daarbij boter, café, peén, suiker, cacao, speculoos, peperkoek, bon van 50 kilos gazekolen (want jaarlijks kreeg de ton eenige bons voor d’ arme mensen) en de cigaren die we van Roze Verstraete hadden gekregen. Voor we weg ginge, vroeg St Niklaas: beste man, zijt ge nu tevreden,

hij was nuchter geworden, ja ten uiterste

welnu ge gaat me nu een belofte doen Ik weet dat ge nog al drinkt, vrouw en kinders te kort doet, niet dat ge een glasje drinkt, al heilige in den hemel drinken ook, maar dit is met mate, doet dit ook zoo
 en hij heeft woord gehouden, en nu beste man, voor we weg gaan, rookt eens een van die goddelijke cigaren, hier moeten hemelse geuren komen, want ik durf zeggen het was van doen.

OVER SINT-NIKLAAS EN ZIJN MIRAKELS

(Gustje keert terug naar Dendermonde en heropent zijn café “De oude tinnen pot” op de Grote Markt.)

38 jaar heb ik den rol van Nicodemus St. Niklaas, Sinte Marte en Kobuske vervuld en bezoeken gebracht bij al de kinderen in de volgende scholen; zusters der Maricolen, den aria, College zusters van liefde Grembergen, Lebbeke alsook oud mannen en vrouwen, scholen Appels, Audegem, St. Vincentius Dendermonde, antiekes werkmanskring, in t’ groen huis, congregatie, kinderen in Aalst, volkshuis Lebbeke, volkshuis Dendermonde, Roxy, waar we zijn gevierd geweest bij ons 25 jarig bezoek, scholen in St. Gilles, scholen in Baesrode, congregatie alsook in de casino bij de liberalen Heeren Van Damme en Van Praet, alsook drie dagen huiselijk bezoek bij de kinders van de stad, St. Gilles, Lebbeke, Grembergen.

Dit waren mijn schoonste tijden maar ook mijne lastigste dagen, want eenmaal St. Niklaas en Nicodemus gekleedt dachte we werkelijk dat we heilige waren en soms van 14 uur s’ namiddags tot 1 uur s’ nachts kwam er niets meer over onze lippen en was er soms iemand die ons iets presenteerde t was nog niet uitgesproken of  St. Niklaas was daar al: M^r of M^w, verbod van den Allerhoogste en Zwarte Piet moest soms tegen wil en dank toestemmend knikke.

(…) T’ was een jaar dat er veel zieken in de stad waren en te weinig zusters in t zwart zustershuis (…) na ons jaarlijks gebruik voldaan te hebben, vroeg moeder Overste: St. Niklaas, ge gaat toch Kerstdag vieren, mag ik U t’ volgende vragen, we zitten hier met zooveel zieken en te weinig noviskes, zoudt ge eens een goed woordje voor ons willen doen.

Nicodemus, neemt er nota van, t’ is t eerste dat ge op uw rapport moet voorbrengen, en t’ mirakel was gebeurd: t’ volgend jaar kwam moeder Overste bij ons bezoek met elf Noviskes, ziedaar St. Niklaas, dat is uw werk.

Dat was het eerste maar niet het laatste mirakel, t’ volgend jaar waren we op bezoek bij de kinderen van Glorie Steppé in de Brusselschestraat. De jongste was eenige dagen met tandpijn en omwonden met watte. St. Niklaas gebaarde van niets en begon met de grootste t ondervragen, tot wanneer hij bij de kleinste kwam.

Ne ziekene Madame

och ja hij is al eenige dagen met geweldige tandpijn,

is hij braaf?

den braafste van den hoop.

eet hij goed.

de meeste van allen.

leert hij goed?

den beste en heeft spijt dat hij niet ter school kan gaan.

St. Niklaas kwam dichter en dichter schoof de watte op zij, legde zijn 2 vingers op de wang en zei, we zullen eens zien, t’ zal wel gedaan zijn en t was gedaan. s’ anderendaags ginge we zien, t was ne cigare winkel, en moeder zei: St. Niclaas, g’ hebt een mirakel gedaan, de kleine is al naar school, van als ge uwe 2 vingers op zijn kaak had gelegd, is de pijn verdwenen geweest Bij t buitengaan komt doktor Verbelen voorbij (…) en hij antwoord seffens: dit is mogelijk, dat is sujestie, die kleine heeft zijn gedachte op de echte Klaas gezet en t’ wonder was gebeurd.

t’ volgende was bij Vermeulen te St Gilles, het dochtertje was gebrekkelijk t’ schoonste kindje dat we ooit hadden tegengekomen. blozende wangen gelijk appeltjes, t’ was om in te bijten, het had vernomen dat Klaas de ronde deedt in Dendermonde en zou toch zoo gaarne St Niklaas eens zien en mee spreken. en de moeder sprak Charles Moens aan die Gustje Mestag verwittigde en t’ komplot was gauw beslist. T’ was den derden dag van ons ronde, juist slecht weder, t’ sneeuwde geweldig, we hadden beloofd te komen, dus we waren verplicht nen auto te nemen. De klein lag in ne leren zetel in de salon nevens de venster. hoorde de clakson, t’ stilstaan van den auto, daarna t’ binnen treden van Nicodemus, Cardinaal en St. Niklaas. Ze deed haar best om recht te staan, doch moeder moest haar helpen. en t eerste wat ze zegde was: St. Niklaas, wat ben ik gelukkig dat Ge gekomen zijt, mag ik U iets vragen a.u.b. Ik weet dat ge met Kerstdag terug in den hemel zijt, zoudt ge dan eens wille vragen aan ons lieven Heer, O.L.Vr., St. Pieter, St. Paulus en de andere Heiligen opdat ik toekomend jaar mijn nieuwjaarbriefje zou kunnen aflezen staande op mijn twee voetjes zooals de andere kinderen. De Cardinaal die ook een gebrekelijk kindje had, moest al wenend uit de plaats gaan alsook Klaas. en Nicodemus moest het woord nemen en beloofde dat het eerste gevraagde in mijn rapport zou staan, daarna hernam St. Niklaas en vernam door moeder dat de klein toch zoo braaf was en goed eete enz. enz.
en wat zoudt ge nu toch wille van St. Niklaas, want mijne Nicodemus brengt van avond al het gevraagde bij de brave kinderen naar huis, dan reiden we naar Brussel en vertrekken we van boven op de colonne de Congres naar den hemel.
Al wat ge brengt, is goed, maar een zwart popje zou ik gaarne hebben,
t’ wilde nu lukke dat er nog een zwart popje in den auto was gebleven en toen ik er mée binnen kwam, kon ik de vreugde van dit kindje niet weergeven, t’ was gestatig omhelze en tegen het hart drukken.

GUSTJE IN ENGELAND

(Op 4 november 1918 is Gustjes vrouw een van de Dendermondse burgerslachtoffers. Geruïneerd vertrekt hij na de oorlog naar Londen, waar zijn broer Cesar een patisseriezaak heeft en waar ook zijn broer Jules woont.)

Ik was uitgenodigd met mijn broer Cesar en zijn vrouw, zijn associé Désiré Dolo, zijn vrouw en haar broer, Louis Sylva, we waren met een goei 200 man.

We zaten geschranst, ik met een compagnie italianen, waar de Cijantie wijn nogal floreerde (…) Dat ik me in t’ eten niet liet afdrogen, kunt ge wel raden en embouchuur in t drinken nog veel min.

Na t’ eten wierd er gezongen met accompagnement van een puik orkest. Mijn broer komt be mij en zegt: Gust, ge moet hier ook ne kier zingen. Ja maar, ik kan geen engels en de meeste mensen verstaan er niets van. Ten tweede, ik heb geen muziek bij, ja hij hadt dat al in d’ oor geblaze van die italianen in wiens gezelschap ik was en een was naar de chef d’orkest gegaan en ik wierd geroepen. Ik stond daar nu en wat moet ik nu aanvangen, t’ best is nog mijn serenada espangnola, ik zing twee maal vóór in soerdin, en t’ orkest was er mée weg. Ik verwittigde t publiek dat ze de refrein moeste mee zingen en of ze t’ deden. Bij t einde was t een gefluit en geroep, alzoo erg als voor ne koning en ik liep niet, ik vloog van de scène en mijn broer achter mij: Gust, ge moet terug,

ge denkt toch niet dat ik ne zot ben, me zoo uitfluiten,

dit is dat ze content zijn t is hier de mode.

En ik terug en t duurde lang eer ze uitgefloten waren en ik terug aan t’ zingen kon. Ik was verplicht nog eenige liederen te zingen van Jan De Baedts, wel te verstaan op zijn Brussels en in t frans en in t vlaams. waarmeè ik ook nen grooten bij val genoot, maar t grootste was de cijanti die me te wachte stond en dit tot als den bal begon, want dit was het einde der feest. En of er gedanst wierd.

Op t laatste wierd er nen dans wals aangekondigt: langst aanblijvers 1^ste prijs (…). Ik zeg: broer, die pak ik mee. Ik had al verscheidene malen gedanst met Sara, een meisje uit Luik, een waytress uit de patisserie die ook uitgenoodigt was en die mijn doeninge kost.

Dit is er eene voor ons getwee, maar ik ben t meisje en gij de jonge; ieder trok naar zijn vestiaere, de kleere wierden gewisseld, den eene kant was voor de jongens, den andere voor de meisjes, t was dien tijd de volle mode groot hoeden voor t vrouwvolk en ik stond er toch zoo schoon mee.

We stonden klaar, want t was al gesignaleerd, den danst begon en wij er bij, niemand had er erg op mij, zoo min als mijn broer, die altijd zei: maar waar zit onze Gust toch; tot op den oogenblik dat ik aardige toeren uitstak en  zijn oogen vielle op mij, ja den ééne zegde het tegen den andere tot zoover dat de dansers verminderde en we kampioen wierden uitgeroepen.

De italianen hadden hun zoodanig vermaakt dat we verplicht waren mee naar hun huis te komen, maar wanneer we er buiten zijn geraakt, weet ik niet.

TAPTOE 30 JUNI 2012

(Foto's Emiel Lutens)

GUST EN DE OBSERVATIEPOST OP HET STADHUIS

(Omdat hij zijn meubelwinkel geplunderd terugvindt en zijn atelier afgebrand is, begint Gustje tijdens WO I een café op de Grote Markt. Hij wordt marktkramer, terwijl hij ook sigaren, sigaretten en tabak smokkelt.)

Op ne zekere keer krijg ik nen agent thuis, die me zegt: Gust, ge moet een glas gaan inzette op de observatiepost (die geplaatst was boven op den toren van t stadhuis). Ik zeg hem: dat is een werk voor den ezelmaker, Staaf Coppieters, en weigerde.

t is commande van de duitsers en t is den dichts bijwonende stielman die het moet doen, dus verplichtend.

Ik wist dat het ne stijle ladder was van beneen tot boven, buiten de eerste trappen in steen. Daar durfde ik niet op gaan, ik dacht er mij zoo van tusschen te helpen en zei: met mijn materiaal kruip ik daar niet op.

Het waren al oude mannen die dienst deen op den observatiepost en ze moesten mijn materiaal zelf naar boven doen.

Dit hebben ze dikwijls moeten doen, want telkens dat er vliegers overkwamen, waren er ruiten gebroken. Ze gebruikten maar hun mitrailleurs, wanneer ze (= de vliegtuigen, jp) verdwenen waren en telkens ik naar boven moest, was ik met de schrik op t lijf.

De schrijnwerker die de karakas had gemaakt, had de slag langs buite gemaakt, dus gans verkeerd, en ik moest door de venster hangen, de duitsers moesten me bij de voeten houden, loste ze, dan vloog ik van boven op den toren op de steenen ter groote markt.

Op zekeren dag toen ik weer boven was, (er waren nieuwe tippe van vliegers gesignaleerd) moest ik de plannen Ancadreeren, (want op mijn atelier mogt zulks niet gebeuren) en kon ik door hun jumels kijken. Ik mag u verzekeren dat ze goeie hadden, en ik zag in t vaderland dat ze de rotterdamse courant aan t’ lezen waren en ik ging hun verwittigen. Ik zeg: t is goed dat de duitsers er niet zijn opgevallen, doet dit zooals ik in een kamer appaart.

DE DUITSERS VALLEN DENDERMONDE BINNEN

We zijn in t begin van den oorlog 14-18. De kanoniers met hun kanonnen vluchten uit Lebbeke, ze zeggen hier in Dendermonde wel, t’is Lembeek dat beschoten wordt, maar de soldaten wisten het beter. De Staf, met aan t’hoofd géneral Michel en deze der garde civiek, waren vereenigd op het stadhuis, ik zien nog den adjudant der garde civiek (die zijn bakkerij had recht over mijn atelier) al wenend naar huis loopen, de muit van zijn canari vogel open zetten, laten vliegen en bijna zoo snel mogelijk loopen als dat beestje vliegen om over de veerbrug te gerake, want t was de vlucht naar Grembergen, Zele, Lokeren enz.

Ik stond aan mijn deur, toen ik het laatste commandement van Michel hoorde: retourné, retourné, vous n’entendez pas, ce sont nos canons qui tonnent, maar ten duurde niet lang of pak en zak den auto in en generaal was weg.

T’ was juist een uur geleden dat de facteur me nen brief bezorgde van mijn vriend Jozef De Leije, gestuurd uit de Congo. en ik ben bijna zeker dat ik een der laatste ben die over de veerbrug zijn geweest, toen de brug door onze soldaten was gesprongen, wel te verstaan ne meter vierkant. want t zijn de duitsers zelf die dachten dat het gros van t leger den overkant van t schelde zaten die de brug hebben doen springen, want t was ne klop.

Ik kwam van Lokeren waar we gevlucht waren, was juist in Zele op weg om naar Dendermonde te komen, toen de duitsers de brug deden springen. Ik vergeet te zegge dat bij den eersten inval de plundering reeds begonnen was, zoowel door duitsers dan door burgers. (…) Mijn atelier was gespaard gebleven, ik nam aanstonds materiaal en begon de deur van mijn broer Cesar toe te nagelen en  bezette met planken, t’ zelfde bij Trientje Gijssels, een snoepwinkel, bij de Piscordé, De Munck (oud huis Pero), Janneke Verlaekt waar nog een kat ingesloten zat in de kelder (…) en dan moest ik zelf gaan loopen om over de veerbrug te geraken, want de Duitsers waren al over de koornaert. Na t’ springe van de brug is de staf terug bij de stad gekomen, t’is te zeggen bij den brouwer Wapenaer te Gremberge, alwaer ik zelf verscheidene malen om een bewijs heb moeten gaan om in de stad te geraken, want ge moest kunnen bewijzen dat uw huis nog bestond, dus niet afgebrand was, en ge moest op uur over en terug met de boot overgezet worden en dit heb ik kunnen doen tot de 3^de inneming van de stad en toen zijn we versukkeld naar Blankenberghe en Holland Breskens.