een zeer mooie en degelijke crosser was de FN uit de fabrieken van Herstal.
de FN had een motor waar de versnellingsbak en de motor één geheel vormden, deze constuctie van het motorblok kwam ook de stugheid van het frame ten goede.
René Baeten werd er in 1958 werelkampioen mee, maar zijn voorganger August Mingels werd in 1953 en 54 Europees kampioen met FN.
Leon Keteleers heeft op nationaal vlak lang op FN aan de top meegereden.
hier een reclame van FN met de namen van hun fabrieksrijders oa Victor Leloup, Mingels en Frantz waren zeker te duchten tegenstanders op de FN crossmotoren.
de 250 cc Eso motoren waren kompleet gelijk aan de 500 motoren, enkel de cilinder inhoud maakte het verschil.
ook hier werd gebruikt gemaakt van de "desmodromische klepsturing" ttz de kleppen werden open en dichtgedaan door een nok en niet door een veer.
deze methode van nokbesturing had bij de "crossers" eigenlijk niet zoveel zin, daar de toerentallen toch meestal niet zo hoog oplopen bij terreinsport.
de Gilera Saturno was een Italiaanse crosser met bovenliggende nokkenas, mooi van lijn maar laag tegen de grond, waardoor hij op bepaalde circuits in de problemen kwam.
de Italianen waren in de jaren 60 meer bezig met wegraces dan met motorcross.
hier zien we legende Jeff Smith aan het werk op een BSA 250 cc C15, hij en zijn compaan Lampkin moesten wel het lootje leggen voor de lichtere 2 taktmachines.
in de 250 cc klasse hebben de Husqvarna's lange tijd de toon gezet.
de motor had maar 3 versnellingen maar met de Zweed Torsten Hallman in het zadel was dat geen bezwaar om in 62 63 66 en 67 het wereldkampioenschap te winnen in de 250 cc klasse.
de 2 takters werden niet geproduceerd in de Husqvarna fabriek maar terug (zoals bij de 4 takten) in een privé werkplaats in Malmö.
het is mede door Husqvarna en CZ die in 64 en 65 wereldkampioen werden dat BSA zich terug trok uit de 250 cc klasse en zich terug toespitste op de halve liter klasse.
Jef Theuwissen was een van de Belgische toppers die op een Husqvarna 250 aan de top meedraaide.
Jef heeft een paar jaar geleden tezamen met Leoplod Nouwens een boek uitgegeven met als titel " Jef Teuwissen van zandkliever tot zandkoning" er staan zeer veel uitslagen van grote crossen in.
nog een zeer mooie crossmotor is de Husqvarna 4 takt 500 cc uit Zweden, de motorblokken werden gebouwd uit onderdelen van legermotoren, door een particulier bedrijfje.
de Husqvarna crossmotoren waren nogal duur in aankoop, Rolf Tibblin was de man die op deze machine in 1962 het wereldkampioenschap won.
bij mijn weten zijn er geen Belgen die met deze 4 takter gereden hebben.
op aanvraag van medeblogger Alain hier een foto van BSA fabrieksrijder John Banks met een BSA Victor 441cc GP in de 500 klasse (Banks hier met het nummer 48)
Banks reed veel in België oa in Loppem, Leke, Dinant en vele andere, hij was een van de laatste BSA fabrieksrijders en moest met zijn BSA 4 takt optornen tegen de veel lichtere en wendbare 2takt machines.
hier zie je hoe "officials" een staal nemen uit de brandstoftank van de Norton van Les Archer, het gaat hier om een steekproef van de organistatie die wil kontroleren of er geen verboden middelen aan de benzine werden toegevoegd.
vroeger durfde men al een keer explosieve componenten aan de benzine toevoegen, zoals ether en ander gevaarlijk spul.
na de cross werden er steekproeven genomen, dit was in de beginjaren enkel het geval bij grote evenementen, de crossers uit de lagere regionen konden nog volop hun brandstof"doperen"
Lito was nog een van de minder bekende merken hier in België, de naam Lito is afkomstig van "Litografie" 
