de C15 van BSA was de eerste 4 takt met "blokmotor" die BSA op de markt bracht .
het waren populaire motoren in Engeland voor het huis-werk verkeer, naast de gewone wegmotoren produceerde men in de late jaren 50 en het begin der jaren 60 ook competitie cross en trialmotoren, de cross en trialmachines verschilden uiterlijk nauwelijks van elkaar, wanneer men de trial motor ook op de weg wilde gebruiken kon men als extra ook een voor en achterlicht voorzien.
de trialmachine had hetzelfde frame als de cross met type aanduiding C15 C (de laatste C staat voor "competition") en dan het volgnummer bvb 523, het motorblok van de trial had als aanduiding C15 T (de T staat voor Trial) en dan het volgnummer bvb 2044
met deze nummers kun je in de lijsten van BSA het bouwjaar terugvinden, voor bovenstaande nummers is dat het jaar 1963
de C15 S (cross) had als aanduiding op het frame eveneens C 15 C zoals de trial, het waren trouwens dezelfde frames, op het crossblokje was de aanduiding C 15 S waarbij de S stond voor Scrambler (cross), het C15S blok verschilde op volgende punten van het T blok, bij de crosser hadden we een versnellingsbak met dikkere tanden en andere verhoudingen, de compressie van het S blok was 10 ipv 8 voor de trial, de cilinderkop had een grotere doorlaat evenals een grotere carburator, de veren in de voorvork waren zwaarder van uitvoering en uiteraard waren er de noppenbanden die de S een stoere look gaven.
spijtig genoeg hebben beide motoren niet lang meegedraaid in de topcompetitie, daartegenover werden ze wel veel gebruikt op nationale evenementen en dan vooral in Engeland, daar gebruikte men een en dezelfde motor voor zowel cross als trial wedstrijden door gewoon de versnellingsbak en de banden te vervangen en veelal werden zelfs alleen maar de banden vervangen.
een zestal jaren geleden kon ik een C15 met competitieframe en trial blok op de kop tikken, in eerste instantie was het de bedoeling er een crosser mee te bouwen, het T blok werd vervangen door een SS blokje, dat is de sportversie van de gewone C15, met sportnokkenas idem als deze in het crossblok en met een compressie van 10/1, in het SS blokje heb ik de standaard boite vervangen door de crossboite en verder de motor helemaal gerestaureerd
op de foto hieronder zie je de stand van zaken bij aankoop, en toen had ik de nummerplaathouder en de koplamp reeds weggenomen om de BSA wat meer cachet te geven.
hier zie je de C15 na een jaar hard labeur in S (Scramble/Cross) uitvoering
hier staat hij in trialversie, enkel de banden en de versnellingsbak zijn gewijzigd, gelukkig zaten er in het T blok gezonde tandwielen en wat het helemaal goed maakte was dat het ook nog eens de echte trialboite was met de juiste tandwielverhoudingen
aan de hand van de papieren die bij de C15 waren, het volgende:
een van de vorige Engelse eigenaars schreef in 1991 naar de BSA owners club met de vraag of de motor die hij dan in zijn bezit had een BSA C15 T (trial) was, blijkbaar had hij geen kennis van de letters die BSA gebruikte voor de aanduiding van de verschillende types motoren.
we spreken hier natuurlijk over het jaar 1991 waar het internet nog maar in zijn prille beginfase stond, anders had hij daar zeker de lijst gevinden met jaartallen en types
hier het inschrijvingsboekje uit 1975 van een nog eerdere eigenaar, hier staat duidelijk vermeld , framenr: C15C 523 en motornr: C15T 2044, de eerste datum van registratie is 13 juni 1963, gezien de nummerplaat 865 DK werd de BSA bijna met zekerheid afgeleverd met verlichting en kilomterteller zodat hij aan zowel aan het gewone wegverkeer kon deelnemen maar ook aan de zogenaamde "long distance" trials zoals die in Engeland werden verreden, zowel overdag als s'nachts.
tenslotte nog dit, de C15 motoren van BSA hebben ze in redelijk grote getallen gemaakt, de Trial en de Crossuitvoeringen in minder mate, vaak zie je in "Old Bike Market" de C15 aangeboden als trial en crossmotoren, soms gaat het om omgebouwde wegmotoren, deze kun je herkennen aan het frame en uiteraard aan de motor, ofwel is het frame van het type "swan nek" ofwel worden de frames van de latere B40 en B25 gebruikt.
11-08-2011 om 11:09
geschreven door etienne willems
|
