Orechiette: oortjes. Ze lijken op schelpjes maar zijn niet geribbeld
Penne: buisjespasta van zo'n 8 cm, met of zonderribbels
Paccheri: platte, extra brede pastavelletjes
Ruote: kleine, geribbelde wieltjes van pastadeeg
Spaghetti: de alom bekende pastaslierten zijn er in verschillende diktes en lengtes. De allerfijnste sliertjes heten spaghettini
Tagliatelle: lange, dunne pastalinten
Tortelloni: kleine pastavierkantjes, gevuld en dan op een speciale manier opgevouwen. De vulling kan van allerlei ingrediënten gemaakt zijn: paddestoelen, ricotta en spinazie, ham, gehakt, kaas...
De meest courante pastasoorten zijn in het warenhuis vers te koop in de koelafdeling. Groene pasta is met spinazie, rode met tomaat en zwarte krijgt zijn kleurtje van inktvisvocht. Bij de specialiteiten vindt u ook pasta met tijm, rozemarijn, salie of citroen.
Als u een voorraadje wilt om later tot moes te verwerken of om een appeltaart mee te bakken, kan het prima. Snij de appels in partjes, fijne schijfjes of stukjes, blancheer ze in citroenwater en laat ze goed uitlekken. Handappels kunt u het beste in een koele, donkere kelder bewaren. Wie geen koele kelder heeft, kan de appels beter vlak voor verbruik kopen. Het fruit dat nu geplukt wordt, wordt immers bewaard in koelcellen waarin de temperatuur en de samenstelling van de lucht perfect geregeld wordt. Hierdoor blijven de appels sappig en ongerimpeld, zeg maar quasi plukvers.
Geuze, ook vaak geschreven als geuze, is een bier dat verkregen wordt door het subtiel mengen van verschillende lambiek die een tot drie jaar op (eiken)houten vaten hebben gerijpt. Het mengen vereist vakmanschap en geduld en iedere geuzestekerij of brouwerij heeft zo haar eigen traditie. Deze bieren ondergaan een hergisting in de fles, en krijgen daardoor een sprankelend karakter. Geuze bieren kunnen gefilterd of ongefilterd (troebel) zijn. Het alcoholpercentage van de meeste geuzen schommelt tussen 5 en 6% vol. Alcohol. Lambik, ook vaak geschreven als lambiek, is bier van mout en tenminste 30% ongezouten tarwe dat door spontane gisting ontstaat, d.d. door natuurlijke gist die in de vorm van micro-organismen in de lucht aanwezig is in de Zennestreek, het gebied rondom Brussel. Dit gebied staat ook bekend onder de naam Pajottenland. De voornaamste, typisch streekgebonden giststammen die in deze streek worden aangetroffen zijn o.a. de Brettanomyces Bruxellensis en Brettanomyces Lambicus. De smaak van lambik ontwikkelt zich van zacht zurig tot vrij scherp zurig bij de oudere soorten. En de kleur ontwikkelt zich van blond, licht geel tot (licht) orange en soms (licht) roestbruin van kleur voor de oudere soorten lambik. De meeste soorten geuze bieren zijn blond, licht geel tot (licht) oranje van kleur en smaken zuur tot bitterig. Als gevolg van de tendens onder consumenten om steeds meer over te gaan op zoet, zijn er ook geuze bieren verkrijgbaar die licht zoet-zurig van smaak zijn. Bij aanschaf van dit bier verdient het dan ook aanbeveling om, afhankelijk van de smaakvoorkeur, bij de slijter te informeren of de geuze zoet-zurig of vrij scherp zurig is. De bekendste geuze bieren zijn afkomstig van o.a. Belle-Vue (Interbrew), De Troch, Timmermans, Lindemans, Mort Subite (Alken Maes),Vander Linden Vandervelden, Girardin, Cantillon, Boon, De Neve, Drie Fonteinen, Hanssens. Geuze bieren zijn geschikt om te verwerken in een dressing met verschillende slasoorten met koud (of lauw-warm) vlees, vis of gevogelte. Ook soepen zoals mosselsoep of soepen met stevige vissoorten krijgen een verkwikkend karakter door het toevoegen van geuze. Deze soepen worden extra smakelijk door wat draadjes saffraan en een vleugje room erbij te doen. Groenten als in boter gestoofde witlof met een scheutje geuze en room krijgen een fris zurige smaak met een aangenaam licht bittertje. In het Pajottenland wordt vaak platte kaas gebruikt, in plaats van room. Dit is een soort verse kaas, die bestrooid wordt met pijpajuin (bieslook). En een uiencompote met rozijntjes waaraan tijdens het stoven een flinke scheut geuze is toegevoegd krijgt een verfijnde smaak. Dit geldt ook voor in boter gestoofde appeltjes waaraan een scheutje geuze is toegevoegd. Een klassiek gerecht is gekookte mosselen met geuze. Geuze kan in combinatie met andere ingredienten, zoals knoflook, ui, korianderzaadjes, worden gebruikt als marinade voor vlees, vis of gevogelte. Overbekend zijn de stoofschotels waarin geuze wordt gebruikt zoals Vlaamse karbonaden (blokjes rundvlees gestoofd met geuze, maar soms ook een andere biersoort), konijn met geuze of parelhoen(boutjes) met geuze en kersen, kippenboutjes met blokjes mager gerookt spek en geuze. Dit zijn zeer smakelijke schotels, die een heerlijke gebonden saus opleveren, waaraan soms wat (bruine) suiker of kandijsuiker wordt toegevoegd. Let bij het gebruik van dit bier in de keuken uiteraard weer op een evenwichtige dosering en bedenk dat uw tong en gehemelte voor u smaakbepalend zijn voor wat u proeft en lekker vindt. Probeer daarom verschillende soorten geuze bieren uit en laat u vooral adviseren door goede slijters. Een bezoek aan het Pajottenland, ten westen van Brussel, met zn karakteristieke geuzestekerijen en sfeervolle (eet)cafes, herbergjes en restaurants is een aangename, traditierijke en vooral smakelijke belevenis. Een sprankelende geuze uit het vat geeft een extra smaakvolle dimensie aan een eenvoudig streekgerecht van ambachtelijk gebakken boerenbrood besmeerd met platte kaas, pijpajuin en van die stevige radijsjes.
Naast de donkere en blonde Abdijbieren zijn er veel tripels op de Belgische en Nederlandse markt. De meeste tripels zijn goudkleurige, vrij zware, moutige bieren van hoge gisting met een tweede gisting in de fles. Ze bevatten gevarieerde kruidige aroma's en hebben een iets zoetige tot zoetbittere smaak en een volle afdronk. Het alcoholpercentage van de meeste tripels ligt tussen 8 en 9 volumeprocent. Slechts enkele tripels zijn onder de 8% zoals o.a. Witkap pater tripel (7,5%) en St. Paul tripel (7,6%). Brugse tripel van brouwerij De Gouden Boom in Brugge en winnaar van diverse gouden medailles, is een zeer moutige tripel met een volle afdronk van 9,5%. De bekendste Belgische tripels zijn o.a. die van Affligem, Grimbergen, Leffe, Karmeliet, Ename, Bornem, Tongerlo, Floreffe, Steenbrugge, Villers, Moine, Val-Dieu. De bekendste Nederlandse tripels zijn o.a. die van Hertog Jan, De Zeezuiper, Caspers Max, Zatte, Trippelaer, Ganze Bier tripel. Er zijn nog drie Trappistenbieren van het type tripel, namelijk de overbekende Westmalle tripel, Chimay (witte capsule of kroonkurk) en La Trappe tripel. Hoewel La Trappe tripel op het etiket niet meer het logo "Authentic Trappist" mag plaatsen, mag het zich toch een Trappistenbier blijven noemen. (zie: Koken met Trappistenbieren). Sommige tripels kunnen een bittere smaak achterlaten als het stoofvocht of de saus te lang wordt ingekookt. Een voorzichtige, stap-voor-stap dosering en zeer regelmatig proeven is aan te bevelen. En qua bitterheid blijft het een kwestie van smaakbeleving. Omdat een tripel moutiger, dus voller van smaak is en vaak ook kruidiger dan een blond Abdijbier, zullen ze een intensere smaakbeleving geven aan gerechten die met tripel zijn bereid. Dezelfde kooktips die we bij de blonde Abdijbieren hebben gegeven, gelden in hoge mate ook voor de tripels. Een vleugje tripel in een gebonden soep of stevige soep (o.a. bruine bonensoep, linzensoep, ossenstaartsoep of een stevige wildbouillon) zal een intense smaak opleveren. Dit geldt ook voor sauzen bij verschillende soorten vis en schelp- en schaaldieren. Door hun volle smaak zijn tripels ook geschikt om te gebruiken in stoofgerechten met rundvlees en wild, zowel gevogelte als vlees, maar ook in compotes of konfituren met dadels, rozijnen, pruimen, vijgen en abrikozen. De smaak van sabayons zal subtiel worden versterkt met een vrij zachte tripel zoals Karmeliet van brouwerij Bosteels en St. Paul van brouwerij Sterkens
Deze bieren kenmerken zich door hun volle smaak en licht bittere tot (licht) zoete afdronk. Ze worden vaak gerangschikt onder de categorie dubbel of donkere bruinen. Het alcoholpercentage van de meeste Abdijbieren schommelt tussen 5 en 8 % vol. alcohol en veel bieren smaken naar o.a. rozijntjes, zoethout, gebrande kandij en vijgen. De bekendste Abdijbieren zijn die van o.a. Leffe, Affligem, Grimbergen, Steenbrugge, Tongerlo, Bornem, Ename, Corstendonk, St. Gummarus, Florette en Maredsous. Vroeger werden deze bieren in een kloosterbrouwerij gebrouwen, doch tegenwoordig worden ze in licentie door bestaande (grote) brouwerijen op de markt gebracht. Qua smaak en volheid doen veel Abdijbieren niet onder voor de donkere Trappistenbieren, die nog wel in een klooster worden gebrouwen (bijvoorbeeld Westmalle dubbel, La Trappe dubbel). Deze bieren met hun volle smaak zijn bij uitstek geschikt voor stoofschotels met varkensvlees en rundvlees. En niet te vergeten met wild, zowel gevogelte (o.a. parelhoen, eend, gans) als vlees (o.a. wild konijn, haas, everzwijn, hert). Ook in een sabayon voor warme of koude gerechten laten deze bieren zich goed verwerken. Compotes van verschillende soorten fruit met een donker Abdijbier krijgen extra raffinement. En een scheut(je) in een saus voor gerechten met vlees of wild versterkt de smaak van het gerecht.
De traditionele fruitbieren zoals kriek- en frambozenbier zijn ontstaan door rijping en vergisting van de vruchten op het oorspronkelijke bier. Meestal was dit een lambiek, een vrij zuur en 100% zelfgistend, ongefilterd bier uit het gebied rondom Brussel. Dit unieke gebied, de Zennestreek, staat bekend om zijn spontane gisting van het bier door micro organismen die zich in de lucht bevinden. In het Pajottenland, de streek ten westen van Brussel zijn er nog enkele kleine brouwerijen, die op de traditionele wijze fruitbieren produceren. Veel hedendaagse fruitbieren kenmerken zich door de toevoeging van vruchtensap, vruchtenextracten of ingedikte vruchtenmoes aan het oorspronkelijke bier, dat niet perse een lambiek hoeft te zijn. Immers lambiek kan alleen maar worden geproduceerd in de Zennestreek. De meeste fruitbieren hebben een alcoholpercentage van tussen 2.5 en 5.5% vol. alcohol. Uitschieters zijn bijvoorbeeld: Oude Kriek van Hanssens uit Dworp van 6% vol. alcohol en Ochtend Kriek (Als Dauw In de Mond) van huisbrouwerij Domus uit Leuven van 7% vol. alcohol. Fruitbieren hebben een aangename zoet-zurige, frisse smaak, waarin het gebruikte fruit of vruchten extract duidelijk herkenbaar is. Brouwerij De Troch uit Wambeek in het Pajottenland is ongetwijfeld de specialist op het gebied van fruitbieren. Het Chapeau assortiment bestaat uit bier met ananas, aardbei, abrikoos, citroen, perzik, framboos, mirabel. Andere brouwerijen die fruitbieren op de markt brengen beperken zich doorgaans tot drie fruitsoorten, namelijk kriek (kersen), framboos en perzik. Verder zijn er bieren met appel (o.a. Newton, Bieren d Aubel) en passievrucht (Florin Passion). Veel fruitbieren doen het uitstekend als aperitief, vergezeld van kleine, lichte hapjes. Fruitbieren zijn uitermate geschikt voor het verwerken in dressings voor salades. Zo kan i.p.v. frambozenazijn, frambozenbier worden gebruikt. Ze kunnen een saus voor o.a. gevogelte, kalfsvlees of vis verrijken door op het laatste moment een scheut(je) fruitbier toe te voegen, al of niet in combinatie met stukjes (vers) fruit. Een klassiek voorbeeld is gebakken eendenborstfilet met kersenbier en kersen. Nagerechten met vers fruit krijgen een extra frisse smaak door de toevoeging van goed gekoelde fruitbieren. Bijvoorbeeld fijngesneden perziken en abrikozen met perzikenbier. Ook in een sabayon bij ijs, flensjes of vruchtentaart. En ook in een bavarois of sorbet, komt het frisse, fruitige karakter van menig fruitbier goed tot zijn recht. Verrassend is ook de smaak van zelfgemaakt ijs, waarin fruitbier is verwerkt. De bekendste Belgische fruitbieren zijn die van o.a. Timmermans, Hanssens, Lindemans, Belle-Vue, Mort Subite, De Troch, St.Louis, Van der Linden, Lindemans, Cantillon, Jacobins en niet te vergeten Boon en Liefmans. In Nederland kennen we Pombie (appel), t Schoenlappertje (zwarte bessen) en het nieuwe assortiment fruitbieren van Gulpener (o.a. kersen, bosbessen, frambozen).
Tarwe- of witbieren worden gebrouwen met 30-50% tarwe, vermengd met gerstemout. Wat kleur betreft zijn het lichte, witgele en meestal wat troebele bieren. Door de toevoeging van koriander, gedroogde sinaasappelschil en soms ook een vleugje kardemon en zoethout, hebben deze bieren een aangename fruitige, zoetige en/of licht zurige smaak. De bekendste Belgische witbieren zijn o.a. Hoegaarden, Steendonk, Brugs tarwebier, Dentergems, Blanche de Namur, Celis White, Haecht witbier, Watous witbier. In Nederland behoren Witte Raaf, Wieckse Witte, Gulpener Korenwolf, Zeeuwse Witte en Valkenburgs wit tot de bekendere witbieren. Door hun zachte en frisse smaak geven deze bieren, mits goed gedoseerd, een subtiel accent aan het stoofvocht en licht gebonden sauzen. Groenten die zich uitstekend laten combineren met witbier zijn o.a. asperges, schorseneren, witlof, bleekselderij en het wit van de prei. Vis die gepocheerd of gestoofd wordt in visbouillon waaraan een scheutje witbier is toegevoegd, krijgt een extra frisse smaak. Dit geldt vooral voor vissoorten als kabeljauw, wijting, verse zalm, tarbot, griet, tong en schaal- en schelpdieren zoals mosselen en St. Jakobsmosselen. Ook licht gebonden sauzen waaraan witbier is toegevoegd zullen smaakversterkend werken bij deze vissoorten.Deze sauzen zullen ook een goede begeleider zijn van gestoofde kip- en kalfsvleesgerechten. Een scheutje witbier in een crème- of lichtgebonden soep, zal ook een subtiel smaakversterkend effect hebben. Een dressing met een scheutje witbier zal menige salade met diverse slasoorten, komkommer, tomaat en radijs, gecombineerd met plakjes (gerookte) kipfilet of plakjes fijngesneden ham, rosbief, pekelvlees of visfilet een aangename zoet-zurige smaak geven. In een fruitsalade laat witbier zich goed combineren met stukjes vers fruit, zoals aardbeien, perziken, abrikozen, peren, appel, banaan, kersen, ananas, kiwi, sinaasappel, mango. Zo koel mogelijk geserveerd in diepe borden of kelkglazen, is zon dessert een frisse afronding van menige maaltijd.
Verdeel over 4 koppen 4 theelepels rietsuiker en 4 eetlepels amaretto. Schenk er sterke zwarte koffie bij. Werk af met een toef slagroom en geroosterde amandelschilfers.
Vermeng in een cocktailshaker 1 eetlepel ijsgruis met 2 eetlepels koude, zwarte koffie, 1 theelepel fijne suiker, 2 eetlepels crème de cacao en 5 eetlepels cognac. Schud goed en schenk in een glas. Werk af met 2 eetlepels half opgeklopte slagroom en chocoladekrullen..
Voor 1 portie: Vermeng eenderde kop hete espressokoffie met tweederde kop ijskoude melk. Klop goed door met de handklopper. Schenk in een hoog glas en serveer met ijsschilfers.
Voor 1 kopje: vul een middelgroot koffiekopje met sterke, zwarte koffie.
Schenk er, over de rug van een lepel, een laagje half opgeklopte slagroom bij.
Werk af met kaneelpoeder
Met kervel kun je nog zoveel meer dan alleen maar soep maken. Gebruik eens wat rauwe, fijngesneden, jonge kervelblaadjes bij je slaatjes, sausjes, eieren en nog zoveel andere gerechten. Niet alleen is dit heel lekker, het is zowel goed voor de eetlust als voor de stofwisseling.
Kervel werd al vroeg geprezen om zijn geneeskrachtige werking. Zo was het gewas in de Middeleeuwen in heel wat kloostertuinen terug te vinden. Toen gebruikte men kervel onder meer tegen steken in de zij en tegen wormen. Vroeger gaf men ook kervel (vooral dan roomse kervel) als sla aan bedrukte oudere mensen om hen weer wat levenslust te geven. Kervelthee is een oude remedie tegen oververmoeidheid, want kervel werkt opwekkend, stimuleert de eetlust en bevordert de stofwisseling. Kervel zuivert het bloed, zet aan tot zweten en drijft urine af. Wie last heeft van jicht, galstenen, waterzucht of geelzucht kan drie kopjes kervelthee per dag drinken. Gebruik het aftreksel in een kompres om wonden en huiduitslag te verzorgen. Van sap van kervel maak je tenslotte een gorgeldrank als je last hebt van keelpijn. Jonge moeders die borstvoeding geven, vermijden beter kervel want het werkt ook zogremmend.
Honing wordt gemaakt door honingbijen. De bijen verzamelen nectar die wordt afgescheiden door de honingklieren van bloeiende planten zoals koolzaad, witte klaver, linde, heide en zeeaster. Deze nectar wordt in de cellen van de raten van de bijenkorf achtergelaten en gaat over in honing. Een bijenvolk produceert gemiddeld 15 kilo honing per jaar. In Nederland is de productie ongeveer 1 miljoen kilo per jaar. De consumptie is veel hoger. Daarom importeert Nederland 2 miljoen kilo honing per jaar.
Heel snel en heel makkelijk: pel een bolletje knoflookteentjes, snij ze in grove stukken. Doe ze in een mengkom met een likje olie en pureer ze met de staafmixer. Schep in een bokaal met schroefdeksel en schenk er olijfolie bij tot de bokaal boordevol is. Sluit goed af en laat een paar dagen op kamertemperatuur staan: u hebt nu heerlijke knoflookolie voor veelzijdig keukengebruik!
Bewaartijd: 3 tot 4 weken op kamertemperatuur, maar wel in een goed gesloten bokaal!
De courgette is een komkommerachtigen en wordt vooral in Zuid-Europese landen gekweekt. Vanaf juli tot september groeien ze ook in Nederland. De vrucht is 10 tot 25 cm lang en wordt jong geoogst. De kleur kan zeer verschillend zijn: heldergroen, geel of wit. Het vruchtvlees is witgeel van kleur en bevat kleine, eetbare pitjes. Heel lekker is de zogenaamde courgette-fleur: jonge, vingerlange vruchten. Courgettes smaken vrij neutraal maar met een typisch eigen aroma en zijn zeer geschikt voor salades.
Om een perfecte pizza te maken, moet je op drie dingen letten. Ten eerste moet je stevig kneden, minstens 20 minuten lang. Ten tweede moet je het deeg dun uitrollen, tot amper 1 mm dik. Ten derde ga je de pizza kort bakken (10 à 12 minuten) in een hete oven (300°C) en liefst op een steen of ten minste op een hete bakplaat. Dat laatste is niet zo evident, want hoe krijg je de belegde pizza op een hete bakplaat in de voorverwarmde oven? Juist, zoals de bakker dat ook doet, met een schop, die je kunt vinden in de kookwinkel.
Al vroeg ontdekte men dat deze naar selder ruikende plant het lichaam op een bijzondere wijze kon stimuleren. Vandaar dat lavas een gegeerd ingrediënt was voor allerlei liefdesdrankjes. Achteraf is wel gebleken dat het vooral de spijsvertering is die er de positieve effecten van ondervindt. Lavas reinigt niet alleen de verteringsorganen, het zorgt ook voor een gezonde eetlust. Een kopje lavasthee na de maaltijd voorkomt een opgeblazen gevoel en winderigheid. Het meest effectief is een aftreksel van de wortel op koud water. Laat een eetlepel fijngehakte wortel een nachtje weken in wat koud water. Voeg er daarna twee kopjes kokend water aan toe en laat tien minuten trekken. Zeef en drink dan één kopje na elke maaltijd. Het aftreksel van de lavaswortel wordt ook ingezet als urineafdrijvend middel. Het is een aanrader bij jicht en reumatische pijnen. Doe in dit laatste geval ook eens een twintigtal druppels etherische olie van lavas in je badwater. Dit brengt verlichting en stimuleert tevens de bloedsomloop. Lavas werkt daarnaast ook ontsmettend voor de urinewegen en kan je van een blaasontsteking afhelpen en in elk geval de pijn milderen. Lavas regelt tenslotte ook nog de menstruatie. Gebruik het kruid enkel wanneer de menstruatie te gering is of te vroeg ophouden. Let op: vermijd grote hoeveelheden lavas als je zwanger bent of last hebt aan de nieren.
Tips:
Mondwater: gebruik het aftreksel van de lavawortel als mondwater bij zweertjes of angina.
Zuivere huid: Doe het afkooksel van 40 à 60 gram lavasbladeren in vier à zes liter water bij je badwater voor een zuivere huid.
Ik heb verschillende recepten, maar deze combinatie van tomaten, citrusfruit en specerijen, vind ik overheerlijk.
Snij 3 kg tomaten (zonder pitjes of vellen) in stukken. Rooster in een droge pan 20 g specerijen (een mix van gelijke hoeveelheden korianderzaadjes, hele kruidnagel en foelie, steranijs, kaneel- en vanillestokjes). Doe de kruiden in een zakje bij de tomaten. Voeg er 1,3 kg geleisuiker 'extra fruit' en de geraspte schil van 1 sinaasappel en 1 citroen bij. Schep om en laat een nacht staan. Kook de volgende dag op, tot de jam de gewenste dikte heeft. Neem het kruidenzakje weg. Verdeel over potten en sluit goed af.
Kweeperengelei is op zich al heel lekker. Als u er nog meer smaak aan wilt geven, kook dan een gespleten vanillestokje mee of doe er het sap van een citroen of een limoentje bij. Voor kweeperenchutney gebruikt u het beste witte wijnazijn in gelijke hoeveelheid met fijne suiker. De chutney kunt u meer pit geven met een chilipepertje, een stukje verse gemberwortel en / of enkele teentjes knoflook.
Ze zijn niet alleen lekker, kersen zijn ook gezond! Kersen bevatten veel koolhydraten, calcium en vitamine C (10 mg per 100 g). En ook kinderen eten ze net zo graag als snoep. Dan is de keuze niet moeilijk, toch?
Kersen bewaar je best in de groentelade van de koelkast. Liefst niet op elkaar gestouwd in een plastic zak maar uitgespreid op een bord of schoteltje. Zo voorkom je kneuzingen en voorkom je ook dat één rotte kers de andere kersen aansteekt. Maar, dit heerlijke fruit laat je toch geen dagen in de koelkast liggen?
Voor 1 portie: Vermeng eenderde kop hete espressokoffie met tweederde kop ijskoude melk. Klop goed door met de handklopper. Schenk in een hoog glas en serveer met ijsschilfers.
Voor 1 kopje: vul een middelgroot koffiekopje met sterke, zwarte koffie.
Schenk er, over de rug van een lepel, een laagje half opgeklopte slagroom bij.
Werk af met kaneelpoeder
