|
Een bananenrepubliek is een populaire benaming voor een politiek instabiel, corrupt land dat
vaak rijk is aan grondstoffen en waar staatsgrepen en revoluties aan de orde van de dag zijn.
In het begin werden hiermee landen bedoeld die enkel of overwegend bananen exporteerden of
produceerden. Het slaat dan ook vooral op de midden-Amerikaanse staten zoals Honduras,
Nicaragua en Panama, wier politiek en staatsbedrijven decennialang sterk door de grote
zuidvruchtexporteurs United Fruit Company (Chiquita) en Standard Fruit Company (Dole),
beïnvloed werden. De economische macht van deze Amerikaanse bedrijven was veruit groter
dan de politieke macht van de regeringen, en al helemaal groter dan de macht van de bevolking
van deze landen.
Algemeen wordt tegenwoordig het begrip 'bananrepubliek' ook gebruikt als kritiek tegen landen
waarvan de politieke cultuur met corruptie en willekeur in verband wordt gebracht. Daarom wordt
het begrip ook in politieke discussies en polemieken over sommige Europese landen gebruikt,
wanneer men zulke praktijken veronderstelt of aan de kaak stelt.
La Palma is dan geen bananenrepubliek maar wel een bananeneiland.
Bananen, bananen en nog eens bananen... Overal bananen 
Historische voorbeelden en schaduwzijde van een bananenrepubliek.
De "originele" bananenrepubliek was Honduras. Gedurende een groot deel van de negentiende en
twintigste eeuw was de United Fruit Company, het huidige Chiquita, een politieke factor van
betekenis. De United Fruit Company kreeg de bijnaam "de Octopus" omdat het bedrijf zich
regelmatig met de politiek van het land bemoeide. In 1910 huurde de United Fruit Company zelfs
een groep criminelen uit New Orleans in om de regering omver te werpen, omdat deze te hoge
belastingen zou rekenen.
Volgens sommigen was de United Fruit Company ook medeverantwoordelijk voor het
omverwerpen van de linkse regering van Jacobo Arbenz in Guatemala in 1954. Arbenz had
(ongebruikt) land van de United Fruit Company onteigend om het te verdelen onder de arme
bevolking. Arbenz bood aan een schadevergoeding te betalen, maar het bedrijf was daarmee niet
tevreden. Het had banden met een aantal hooggeplaatste Amerikaanse politici, die ze zover wisten
te krijgen de regering omver te werpen.
De laatste jaren worden de landen van Centraal-Amerika politiek stabieler en democratischer.
Het is dus mogelijk dat de bananenrepublieken binnenkort tot het verleden zullen behoren.
Het eiland La Palma is een berg die oprijst uit de oceaan. Op de kuststrook daar waar het
enigszins mogelijk was het land plat te maken en grond en water aan te voeren zijn er bananen-
plantages gebouwd, waarvan in winderige gebieden de meesten, de laatste twintig jaar, overdekt
zijn met plastic. In weer andere gebieden is er een verbod op deze landschap ontsierende plastic
tenten.
Bijlagen:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bananenrepubliek
|
