De langste dag van het jaar doet zich voor bij de start van de astronomische zomer. Dan staat de zon het hoogst aan onze hemel. Op de schoolbanken leren we dat de zomer officieel begint op 21 juni, maar in de praktijk kan de langste dag in België zich zowel op 20 als 21 juni voordoen.

De astronomische zomer begint precies als de zon loodrecht op de kreeftskeerkring staat. Dat moment (het zogenoemde "zomersolstitium") kan tot op een fractie van een seconde bepaald worden en kan dus evengoed overdag als 's nachts plaatsvinden.

Dit jaar begint de astronomische zomer in België vannacht, op 21 juni om 0.34 uur. De zon gaat vandaag, op 20 juni, onder om 22 uur stipt. Morgen komt ze om 4.43 uur alweer op. Dat maakt komende nacht alvast de kortste van 2016.

Het "zomerstolstitium" (0.34 uur op 21/6) ligt dichter bij de zonsondergang van vandaag (22 uur) dan die van morgen (4.43 uur). Dat maakt 20 juni de langste dag van 2016, en niet 21 juni. Het verschil zit hem in de details: 20 juni duurt amper 0,3 seconden langer dan 21 juni.

Let wel: dit verschil is louter theoretisch. Het precieze tijdstip van de zonsopgang en -ondergang wordt op de dag zelf beïnvloed door factoren als de luchtdruk en de luchtvochtigheid. Die kunnen een groter verschil maken dan de 0,3 seconden tussen vandaag en morgen. De weersomstandigheden kunnen er dus alsnog voor zorgen dat 21 juni een fractie langer duurt.