**Via Villa Real de Santo Antonio verlaten wij Portugal. De zon schijnt hierop gewacht te hebben om, glorieachtig vol, haar stralen in de solden te gooien. Het is vlakaf warm als we in de eerste Spaanse stad Ayamonte inkopen doen en diesel voltanken. Vergelijkend, een paar jaren terug, Portugal was toen een zeer goedkoop land, nu staan grootwarenparkings hier vol met Portugese wagens. Ook tanken loopt van 1.30 hier, in Portugal op tot 1.40 en zelfs 1.47 euro. Hecht maar weinig geloof aan positieve berichten over Portugal. Voor de gewone mensjes is zichtbaar armoe een zware schouderlast.
**Het is autostrade, reden waarom we via fotos u niet kunnen laten mee genieten van een bloemenpracht bij uitstek, mimosas in bloei, die over talloze kilometers aan beide zijden van de weg een ogenstrelend bos vormen. *We maken ook een uniek luchtgevecht mee. Onder het rijden zien we in de verte een massa grote vogels in de lucht. Eerst denken wij roofvogels, grote gieren, dan ooievaars, tot we dichter bijkomen en zien dat er minstens een twintigtal gieren aangevallen worden door misschien een honderdtal ooievaars. * Op iedere elektriciteitspaal zo ver men kan kijken, is minstens één ooievaarsnestnest, honderden dus. Ze liggen met eieren misschien zelf al jongen, En het gevecht boven ons is, vermoeden wij, is een afleidingsmanoeuvre om de gieren weg te houden.
**We rijden door de heksenketel van de 800.000 mensenstad, Sevilla die aan de oorsprong ligt voor minstens twee operas. Bij een bezoek aan Sevilla inspireert een local beauty de Franse schrijver Prosper Mérimé tot het creëren van Carmen, hoofdpersonage van zijn roman. Dertig jaar later wordt het Bizets muze voor de gekende opera. De tweede, le Barbier de Seville, ontstaat weer via een boek van een Fransman, Beaumarchais. Rossini heeft er zijn werk van gemaakt om zowel die barbier als de stadsnaam voor eeuwig beroemd te maken.
**We zijn blij als we de autostrade kunnen afrijden en mogen genieten van de prachtige natuur rond een kleine bergketen, de Sierra de las Cabras. Die brengt ons naar onze bedoelde eindbestemming voor de dag, Torrox. Onderweg hadden we plannetjes gesmeed, over waar en hoe lang, tamelijk lang, we er zouden staan terwijl ons geheim plaatsje de hemel in prijzend. Helaas. Er worden kortelings werken uit gevoerd en we kunnen er niet staan.
**Portugal valt niet mee en dat komt niet alleen door het slechte weer. We zijn er 10 dagen in veelal gietende regenvlagen, onregelmatig aangevuld met zonschijnseltjes. Het land voelt moe en versleten aan. Na lachend en vrolijk Marokko lijkt het wel een tranendal gevuld met algemeen niet zo vriendelijke mensen. We beslissen zeker niet meer terug te komen.
** Eerst ontmoeten we onze Berendrechtse en Duitse vrienden in Altura. Er is geen tijd om zelf maar goede dag te zeggen of we staan al met een wijnglas in onze handen. BBQ met gambas en etceteraatjes, maken dat het een gezellige boel wordt. De volgende dag koken wij Marokkaans. Blijkt echter wel degelijk dat er een leeftijd voor alles is. Na twee festijntjes met te veel overgotenheden, moet den dezen forfait geven en trekken we er vanonder op zoek naar het eenzame bestaan dat we gewend zijn te lijden.
**We rijden naar Alte, een van de mooiste dorpjes van Portugal. We plaatsen ons aan de rand van het kerkhof, stilte gegarandeerd. Speciaal aan die plaats zijn de nissen in een muur, zoals bij ons voor de urnen bestemd, maar hier plaatsen ze er de kist met inhoud in. Een soort flatgebouw voor dode zielen quoi. Met een ruit vooraan zie je echter bijna nooit de kist. De families zetten het vol met souvenirs , hangen gordijntjes enz. (zie foto). Portugezen zijn kleine mensjes, maar wat als hun grootste basketter ook in zon nisje moet. Geplooid?
*Er moet ook gewerkt worden en we maken handig gebruik van een zonnebui met veel wind om de was te gaan doen in de openbare lavoir, waarvan er nog vele in gebruik zijn in Portugal (zie foto).
Hiervoor gefeliciteerd worden door wijlen de belangrijkste man die het dorp ooit onderdak verleende is een eer die je niet aan de kant schuift. (zie foto)
**Tijd om onze Italiaanse amici te bezoeken in Portimao. We ludi-ken (lunch en diner ineen) rond vier uur. Pastas met pasta en cava en rood en een fles grappa waarvan ik eerst dacht dat het water was. Idem dito koken wij de dag erop Marokkaans met enzovoortjes zodat een nieuwe vlucht voor de hand ligt.
**We proberen het nu nog een drietal dagen alcoholisch windstil te houden, een briesje kan, en dan gaan we echt voor enige tijd op ons eentje staan in een godvergeten gat van Spanje.
**We zijn terug in Spanje, een beetje te vroeg naar onze zin. Ook tegen onze plannen in, gaan we nu toch eerst voor een paar weken naar Portugal.
*Ik had in de streek van Agadir een magazine gekocht waar in tegenstelling tot wat meestal gezegd wordt, dat er qua onlusten geen vuiltje meer aan de lucht is, men wel tot een andere conclusie kan komen.
* La marche du 20 fevrier zoals de organisatie zich heeft genoemd deed in bijna alle grote steden manifestaties waar naar schatting een 300.000 mensen aan deelnamen. Het boekje haast zich te schrijven dat niets tegen Mohamed VI, de koning gericht was. Ik lees ook dat sit ups in de weken die volgen zullen gehouden worden.
*En zo komen wij aan in Larache, waar wij graag enkele dagen stoppen en onze laatste dirhams verdoen in het restaurantje van de parkeerplaats, stilaan omgevormd tot een camping. De resto is echter tijdelijk gesloten en ik moet meerdere mensen naar de reden vragen om te weet te komen dat de volgens mijn magazine zo vredevol verlopen manifestatie van 20 februari hier toch voor gevolg gehad heeft dat alles in gruizelementen geslagen werd.
*Wij denken er aan misschien beter niet te blijven slapen want het is vrijdag, en wie weet wat na het vrijdagnamiddag gebed, als alle mannen van de moskee komen, kan gebeuren. Wij rijden even de stad in om een paar dingen te kopen en om vast te stellen dat de legerleiding er ook zo over denkt, want her en der staan soldaten geparkeerd om in te grijpen waar nodig.
*We beslissen ineens naar de grens te rijden en komen just in time voor een boot die naar Algeciras vertrekt. Het is hier winter, de donkerste wolken sedert zeven maanden en mensen die niet blij als het regent. Marokkanen bedanken daar, voor zoveel begrip en liefde, Allah voor.
** In Portugal lopen enkele mensen rond waarmee we regelmatig mailen, Uit het Antwerpse, Italianen en Duitsers. Wij zouden hen later in de lente ergens in Spanje proberen te zien, samen met onze Franse vrienden die nu nog ver in het zuiden van Marokko zijn. We gaan hen verrassen en hun whisky en champagne (Spaanse) met grote teugen soldaat maken. Als tegenprestatie zullen wij, ik mijn tagine en Rika haar couscous, voor hen koken.
** We hebben geen telefonische verbinding en ook de radio geraakt niet tot bij ons, we hebben wel het nieuws van de VRT op BVN, maar daar wordt met geen woord over Marokko gepalaverd ivm de problemen met de overheden in de verschillende Noord Afrikaanse landen.
De Arabische Telefoon daarentegen functioneert met een snelheid vlugger dan het geluid. In Guilmim hebben ze een bank in brand gestoken en 60 politiemannen zouden gekwetst zijn. Ja hallo, wij vertrekken morgen naar Guilmim, moeten er water tanken, geld wisselen en wat voedselvoorraad opslaan. *Wij naderen een stadje op zon 20km voor Guilmim als we een bijeenscholing zien in de verte. Het woord lijkt goed gekozen, het zijn scholieren die manifesteren, Marokkaanse vlaggen en fotos van koning Mohamed VI. Ze maken wat lawaai en als we met twee vingers het vredesteken maken en ze onze Marokkaanse vlag achteraan de camper zien wapperen, kunnen we probleemloos door rijden. *Als we in de stad, aan een publiek kraantje info vragen aan mensen, waaronder een politieagent, die flessen water komen vullen, wordt steevast gezegd dat alles kalm is. Er was wel iets, maar dat waren snotneuzen en wat luid roepend grut. Ze willen ons duidelijk gerust stellen.
*Niet het kieken, vergezeld van twee andere, die op me afkomen als ik op Rika wacht die groenten aan het kopen is. De man zegt van de politie te zijn en eist dat ik de vlag achteraan verwijder en hem van voren op de capot hang. Ik vraag hem welke wet daarmee in overeenstemming kan gebracht worden. Ik vraag hem ook zijn papieren als politieman te mogen zien. Hij toont wel iets maar uitsluitend in het Arabisch. Ik waag een gok. Ik begin luid te schelden en trek een menigte aan. De twee andere knullen roepen hun vriend en trekken binnen in de moskee.
**Het zal je maar overkomen. Het weer is op zijn best, te warm eigenlijk, tot 35 graden in de zon. Minder leuk is buikgriep te krijgen. Ik eerst, Rika volgt anderhalve dag later. Slappe benen, om de zoveel tijd een pitstop, richting achterkant van de camper. In de zon is het te heet, in de schaduw te koud.
** We zijn ondertussen toch al tot over Agadir geraakt. Onze favoriet daar is het eettentje van Omar met zijn gefrituurde visjes en zeevruchten.(zie fotos) Jammer maar helaas, we gaan hem wel eventjes groeten, maar nee, we houden het nog maar een keer op brood met honing.
**Een cadeautje van Rika: een foto van een HEREMIETIBIS, een heel zeldzame vogel, die ook op zeer weinig plaatsen voorkomt. Zijn speciallekes, iets punks, een kale kop met een kuif in de nek en iets politieks, de rode lange bek.
** We hebben geen telefonische verbinding en ook de radio geraakt niet tot bij ons, we hebben wel het nieuws van de VRT op BVN, maar daar wordt met geen woord over Marokko gepalaverd ivm de problemen met de overheden in de verschillende Noord Afrikaanse landen.
De Arabische Telefoon daarentegen functioneert met een snelheid vlugger dan het geluid. In Guilmim hebben ze een bank in brand gestoken en 60 politiemannen zouden gekwetst zijn. Ja hallo, wij vertrekken morgen naar Guilmim, moeten er water tanken, geld wisselen en wat etensvoorraad opslaan.
*Wij naderen een stadje op zon 20km voor Guilmim als we een bijeenscholing zien in de verte. Het woord lijkt goed gekozen, het zijn scholieren die manifesteren, Marokaanse vlaggen en fotos van koning Mohamed VI. Ze maken wat lawaai en als we met twee vingers het vredesteken maken en ze onze Marokkaanse vlag achteraan de camper zien wapperen, kunnen we probleemloos door rijden.
*Als we in de stad, aan een publiek kraantje info vragen aan mensen, waaronder een politieagent, die flessen water komen vullen, wordt steevast gezegd dat alles kalm is. Er was wel iets, maar dat waren snotneuzen en wat luid roepend grut. Ze willen ons duidelijk gerust stellen.
*Niet het kieken, vergezeld van twee andere, die op me afkomen als ik op Rika wacht die groenten aan het kopen is. De man zegt van de politie te zijn en eist dat ik de vlag achteraan verwijder en hem van voren op de capot hang. Ik vraag hem welke wet daarmee in overeenstemming kan gebracht worden. Ik vraag hem ook zijn papieren als politieman te mogen zien. Hij toont wel iets maar uitsluitend in het Arabisch. Ik waag een gok. Ik begin luid te schelden en trek een menigte aan. De twee andere knullen roepen hun vriend en trekken binnen in de moskee.
**Het zal je maar overkomen. Het weer is op zijn best, te warm eigenlijk, tot 35 graden in de zon. Minder leuk is buikgriep te krijgen. Ik eerst, Rika volgt anderhalve dag later. Slappe benen, om de zoveel tijd een pitstop, richting achterkant van de camper. In de zon is het te heet, in de schaduw te koud.
** We zijn ondertussen toch al tot over Agadir geraakt. Onze favoriet daar is het eettentje van Omar met zijn gefrituurde visjes en zeevruchten.(zie fotos) Jammer maar helaas, we gaan hem wel eventjes groeten, maar nee, we houden het nog maar een keer op brood met honing.
**Een cadeautje van Rika: een foto van een HEREMIETIBIS, een heel zeldzame vogel, die ook op zeer weinig plaatsen voorkomt. Zijn speciallekes, iets punks, een kale kop met een kuif in de nek en iets politieks, de rode lange bek.
**Ik denk dat over gans Marokko de beginles Frans, eerste Europese taal na Arabisch of Berbers, die de kleuters op school leren zo start: Bondjoer gevolgd door Comment ça va en dan donne moi ..
De tweede les sluit dan aan met losse woordjes: Bonbon, stylo,casquette, dirham.
Er moet ook een les zijn in het mimeren die gebruikt wordt als je rijdend voorbij komt: duim, wijs- en middelvinger samen drukken en naar de mond brengen is voor alles wat eetbaar is. Een vuist maken tzt de duim strekkend en naar de lippen brengend dient om alles wat drinkbaar is te vragen. Duim en wijsvinger op borsthoogte samen brengen met daartussen de stof van het kledingstuk dat gedragen wordt betekent: geef mij oude klederen.
*Gisteren komt er zo een gastje, ik schat hem nog geen 10 jaar een fiets vragen. Als ik zeg geen fiets te hebben lijkt dat geen groot probleem te zijn. Ik kan toch met de jeep, die taxiet met goederen en personen in de meest af gelegen plaatsen in deze woestijnstreek, naar de stad op 70 km rijden daar een fiets kopen en hem dan thuis dragen, er zal muntthee zijn.
*Waarmee het probleem van schooiende kinderen dat door sommige mensen die het niet snappen overbelicht wordt om Marokko in een slecht daglicht te stellen. De kinderen vragen als ervaringsdeskundigen en goede statistici met intuïtieve kennis van de wet van de grote getallen. Hoe meer keer je iets vraagt hoe groter de kans dat je met iets naar huis gaat. Maar geef je niets is de regel toch, no harm done.
**We hebben weer eens iets totaal nieuws mee gemaakt. Een volle maan, een sterke wind van uit het zeegat en een vloedgetij, de drie samen goed voor een springtij. De oceaan is zo tekeer gegaan dat het beeld van het strand in niets meer gelijkt op wat het voordien was. Een eerste rij duintjes van drie naar vijf meter hoog is er niet meer, totaal overspoelt en weg geveegd. In een tweede rij zijn bressen geslagen, waardoor beken en rivieren zeewater tot aan de kliffen, honderden meter, alles onder water hebben gezet.
*Een gevoel van geprivilegieerd zijn om daar midden in te hebben mogen staan, die bressen te hebben zien slaan, de kracht van het water letterlijk aan de lijven te hebben ondervonden, beseffend hoe onbeduidend minimaal de mens in dit grote geheel maar is.
**Wij krijgen af en toe zeer vriendelijke mails van mensen die we niet altijd kennen en die nogal eens vinden dat wij goe bezig zijn. Dat vinden wij trouwens ook, in die mate dat wij al in gedachte ons project om ergens in Spanje te gaan wonen nog maar een jaartje gaan uitstellen om er nog eentje met de camper aan toe te voegen.
**Het wordt tijd om afscheid te nemen van onze gevleugelde buren, de leuke drieteenstrandlopertjes (zie foto). We kennen ze van Spanje of Portugal waar ze in kleine groepjes het strand aflopen. Hier opereren ze in bendes van duizend, waarop we maar niet uitgekeken raken. Ze lopen een stuk de zee in waarbij het lijkt dat ze op wieltjes rollen, zo vlug gaan die pootjes en door een magisch signaal draaien ze zich ineens en zorgen dat ze juist niet door een aankomende golf gevat worden. Een enig schouwspel.
* Andere buren, zijn wat wij noemen de Margootjes een zwarte kever (zie foto) die alom tegenwoordig is. De naam Margot omdat de eerste die we ooit zagen nonchalant op ons buitentapijt aan mijn sandalen zat te puren. Ik had juist iets gelezen over ene Margot. Honderden, duizenden broers en zussen hebben ondertussen onze Margot vervangen, altijd als even onaangenaam bezoek. Maar je leert er mee te leven en ze zijn nuttig. Ik herinner me eens in een reservaat in Zuid Afrika een groot paneel waarop stond dat je met de auto een identiek soort kevers moest ontwijken als je ze over de weg zag lopen. Ze fungeren als opkuisers van de olifantendrollen. Bij gebrek aan olifanten kuisen onze Margots geiten, schapen en waarom niet ook mensendrollen op. Smaak okelijk.
** Ons hoog bezoek, dochter Ellena en Katrien, zus van Rika, zijn via hoog in de lucht terug naar Vlaanderen, waar politiek voeren zich kennelijk beperkt tot het bezorgd zijn om het resultaat van de verkiezing die ooit zal volgen.
**Intussen hebben wij onze fiets twee maal verkocht, de eerste keer voor 500Dh en nog eens voor1200Dh. Dat komt: Omdat wij al teveel gewicht mee sleuren wil ik van de fiets af en verkoop hem aan de gerant van een camping voor 500Dh. Ik mag wel tegen niemand zeggen dat ik de vorige eigenaar geweest ben. Een paar dagen later zegt de nieuwe eigenaar dat zijn baas de fiets wil kopen en hij hem heeft gezegd dat ik hem wil verkopen echter voor niet minder dan 1200Dh. Zo moet ik een discussie aangaan met de baas, waarbij ik voet bij stuk hou dat ik het vehikel voor geen dirham minder dan 1200 kan laten gaan. Hij koopt hem dan nog ook.
*We halen er ons klein profijt uit, gratis staan, gratis electriciteit, gratis wasmachine gebruiken, gratis brood. Toch ook weer goed voor een paar honderd dirham.
**Dezelfde gerant blijkt in een ander geval geen katje om zonder handschoenen aan te pakken. Een Hollander die al drie weken op de camping staat, heeft via een gat in de muur slaan een verbinding kunnen maken en zo gratis elektriciteit afgetapt. Daar is gerant Omar per toeval op gevallen, waarna een slaande ruzie waarbij de Nederlander zich een nieuwe bril zal mogen aanschaffen al blij dat er geen politie aan te pas komt. Elektriciteit kost 1 Euro per dag als je die regulier koopt op de camping.
** Het is ons allemaal een beetje te druk en we zijn aan wat isolement toe. Dat brengt ons langs een van de mooiste wegen van Marokko, een werkelijk verschrikkelijk mooie weg tussen Tafraout en Ait Baha. Wilde kamelen die je stom verbaasd midden op de weg beloeren, amandelbomenvelden in volle bloei en landschappen om niet alleen u maar het ganse alfabet voor af te rammelen. Zie onderstaande fotos
**Februari is begonnen en zijn we al over de helft van ons drie maanden durend verblijf in Marokko. Het is niet volledig met onze goesting terug in de beschaafde samenleving te zijn, of iets dat daar nogal op gelijkt. Van uit de woestijn zijn we na dik drie weken terug in de stad Guilmim. Ik heb niet de gewoonte het woord vriend gemakkelijk te gebruiken, maar als er een is die moet omschrijven wat onze gevoelens waren voor de vissers, Ali, Rachid en Abdoulah, moet het toch wel vriendschap heten. Zonder niet één keer bier, wijn, sigaretten of wat dan ook te krijgen of te vragen, waren ze bijna elke dag beduveld om een tijdje bij ons te komen zitten. Omgekeerd werden wij in hun van latten van fruit- en groentekisten gebouwde woningen uitgenodigd, hun kopieuse vismaaltijden met hen delend. (zie foto van l/r Abdou,Rika, Ali en Rachid).
*Het is nuttig te melden hierboven dat ze nooit iets gevraagd hebben, want als je uitdeelt ben je zolang het duurt zelf de vriend van je grootste vijand.
**We slaan voorraad in voor een week in de soukh en op een kleine camping vullen we onze voorraad water maximaal aan. Er zijn ook warme douches, die zoals bijna altijd dan toch koud blijken te zijn en er is zelf een zwembad(je). Als ik aan de kassa vraag of er veel volk in het water is, 7.30 s morgens, zegt de man, nee bijna niemand (zie foto). Het verschil met zondag is inderdaad groot. Toen zaten ze er met minstens honderd in. Onmogelijk ook maar gewoon plat te gaan liggen, laat staan zwemmen. En toch amuseren ze zich rot en maken ze uitgelaten meer lawaai dan 20.000 supporters als Club nog eens een goal maakt. Waar water een luxeproduct is.
**We, vnl Rika, hebben ook onze handen vol om het zand dat zich in een zandstorm overal , buiten en binnen de camper, tot in kasten en zelfs frigo heeft genesteld, er toch voor het meest uit te krijgen. Om te voorkomen dat je zandproppen in je oren krijgt, zandslijmen in je neus en zand vreet met je boterhammen is het goed aangepast gekleed te lopen (zie foto)
*Na de storm ben je twee maal dankbaar. Dat hij gaan liggen is en om het hemelse kleurenpalet van een ondergaande zon tussen wegtrekkende wolken(zie foto).
**We vinden een plaatsje dicht bij een piepklein vissersdorpje (zie foto) waar nog enkele andere campers opeen gepakt staan. We zetten ons op een paar honderd meters afstand wegens tijdelijk geen behoefte aan socialiseren. In het dorpje staat het vol autos van lachende en tetternde potentaten in maatpakken die over de lokale visserij komen vergaderen. Het contrast met de gespannen gelaten en het armtierig uitzicht van de vissers die er rondhangen is pijnlijk.
*Een van die charels komt, zonder zich te legitimeren, zeggen dat wij voor onze veiligheid daar niet mogen staan s nachts. Ik verzeker hem dat ik wel zelf voor onze veiligheid zal instaan. Hij dreigt met een boete. We hebben een paar rustige nachten en niemand is ons nog komen lastig vallen.
**Een kleine anekdote: In de Canadese Muur, een toneelstuk van Herman Brusselmans en Tom Lanoye, moest ik van de regisseur op een soort cafétafel gaan staan en zingen. Met mijn hoogtevrees stond ik letterlijk en zeer zichtbaar op mijn knieën te beven van angst. Een toeschouwer zei versteld te staan van mijn zelfcontrole. Dat benenspel en zingen in één tijd, dat vond hij acteerkunst.
*Ik vertelde dit aan Rika terwijl we aan het wandelen waren op een ezelspadje, zo nauw en met weinig centimeters overschot om niet in het ijle te stappen, waaronder minstens vijftig meters dieper loodrecht een rotswand de stormrammende oceaanbaren opvangt. Beetje bij beetje heeft zij mij zo ver gekregen, alhoewel 100% relax ben ik nog steeds niet.
