Flitsen van geluk
Op de palliatieve dienst verblijven mensen waarvoor geen genezende behandeling mogelijk is en die nog maar kort te leven hebben. Een team van artsen, psychologen, verzorgenden, pastorale werkers en medewerkers van de sociale dienst zetten zich in om de patiënt zoveel mogelijk comfort te geven. Naast de professionals is er ook een gedreven groep van 40 vrijwilligers. Zij leveren hun eigen unieke vorm van zorg, puur er zijn voor de patiënt als mens en zijn naasten en hen laten genieten nu het nog kan. Bijzonder, maar niet triestig.
Ik heb een gesprek met een van hen, Marie-Jeanne Wille.
Ik beken, dat ik niet echt uitkeek naar dit gesprek. Als ik op de campus Volkskliniek het plaatje met palliatieve dienst zie hangen, flitst telkens de gedachte aan het einde door mijn hoofd. We sterven allemaal, dat is een zekerheid. Maar een gesprek waarin dit thema overheersend is, daar kijk ik tegenop. Tot wanneer Marie-Jeanne breed lachend en vol energie binnenkomt. Haar dienst zit er net op. Ze werkt een dag per week van 9 tot 14u30.
“Misschien ben ik wel vrijwilligster in de zorg geworden (31 jaar dienst) en nu in de palliatieve dienst (3 jaar) door de talloze keren dat ik zelf met ziekte en afscheid van naasten werd geconfronteerd,” zegt ze als ik haar vertel over mijn kronkels over de eindigheid. Ze verloor haar man na een lang ziekbed op haar 27ste. . Ondertussen zijn ook drie van haar broers en een zus overleden, die laatste op onze palliatieve dienst. “Ik heb zelf kunnen ervaren dat het een grote troost is voor de patiënt en de naaste om zich omringd te voelen.” Ondertussen is Marie-Jeanne ook waakvrijwilligster geworden. Mijn diepe bewondering!
‘Thuis’-voelen
“Het geeft me zoveel voldoening dat ik mooie momenten kan aanbieden aan mensen die niet meer kunnen genezen of zelfs stervend is. Er is de confrontatie met lijden, maar ook het meeleven met de mensen in respect voor ieders eigenheid. Voor hen en hun naasten proberen we een lichtpuntje te zijn, een plek te maken die even voelt als ‘ thuis’: vertrouwd, veilig en omringd. De huiselijke sfeer helpt daarbij ook natuurlijk. Er zijn 12 ruime kamers voorzien van alle comfort, een living, een keuken, een badkamer, een terras en een veranda. Er is ruimte voor rust en voor samenzijn. Vrienden en familie komen wanneer ze maar willen, want zeker in deze levensfase is nabijheid zeer belangrijk. Op vraag van de patiënt – en uiteraard als de toestand het toelaat – zorgen we zelfs voor een aperitiefje. Wij en de familie kunnen voor de patiënt ook een lievelingsgerecht klaarmaken. Tot voor kort liep hier een hond rond, hij is nu met pensioen. Maar er is een nieuwe hond in opleiding.”
Intens leven
“Er wordt hier natuurlijk wel eens geweend, maar vooral ook heel intens geleefd. Ik heb nabestaanden ontmoet die zeiden dat ze hier leerden leven en genieten van de kleine dingen. Een dame die afscheid heeft moeten nemen van haar man vertrouwde me toe dat de tijd op de palliatieve dienst een van de mooiste periodes was van haar leven.
Mensen hebben in het besef van de beperkte resterende tijd, al het materiële achter zich gelaten. Ze zijn bewuster bezig met het moment en de mensen rondom. Dat geldt ook voor familie en vrienden. Zo gebeuren er hier mooie dingen. Fijne gesprekken, drempels die gemakkelijker worden overschreden omdat er meer empathie is in de laatste levensfase. Het gebeurt dat kinderen hun vader of moeder voor het eerst in hun leven bedanken voor wat hij of zij gedaan heeft.
En natuurlijk wordt er ook gelachen. Een man vond zijn cavaatje zo goed dat hij er aan toevoegde, ik ga hier nog wat blijven.”
“Stervenden zijn op de ene of andere manier ook nog bezig met zorgen voor wie achterblijft. Iemand schrijft op hoe de wasmachine werkt of maakt het scenario voor zijn begrafenis.”
Een lach, een traan en flitsen van geluk
“Sterven is emotioneel, het grijpt altijd aan. Hoe dubbel het ook klinkt, de warmte van familie, vrienden en verzorgenden maakt dat het afscheid toch als een rijke en gelukkige periode wordt ervaren. Tijdens de tweemaandelijkse herinneringsmomenten voelen we grote dankbaarheid. Er is altijd heel wat volk. Naasten appreciëren de aandacht, het meeleven, het luisterend oor en ook het altijd welkom gevoel, de hele dag en soms nacht.
Maar vooral die kleine dingen die het leven van hun geliefde en dus ook dat van hen extra kleur -gaven. Een kussentje links of rechts of een deken. Een voet- of handmassage. Een kopje koffie of frisdrank die je bent gaan halen voor iemand, een babbel, een schouderklopje.”
Mensen willen palliatieve zorg vaak zo lang mogelijk afhouden. Ze vinden het te drastisch. Maar eens ze kennisgemaakt hebben met het team en de levenskwaliteit die we kunnen bieden, hebben ze soms spijt dat ze niet eerder de stap gezet hebben. De twaalf kamers zijn constant bezet.”
Nie neuten
Marie-Jeanne wil tot slot nog enkele levenslessen delen die ze hier aangereikt kreeg. “De dingen die je nog wil doen, moet je nú doen, niet volgende week. Dat je moet genieten van de kleine dingen en je niet druk maken om futiliteiten. Een terminale dame die naar ‘Thuis’ zat te kijken en een actrice over haar toeren zag gaan omwille van een verkoudheid, reageerde onbegrijpend. Ze dacht waarschijnlijk, ‘jij hebt nog niets meegemaakt’.”
21-06-2019 om 00:00
geschreven door Pikuurtje
|
