De Bhagavat Gita is een onderdeel van het grote religieuze en filosofische epos, de Mahabharata. Maha betekent groot en Bharata betekent India. De Mahabharata verhaalt de geschiedenis, overleveringen en mythes van de menselijke beschaving en de persoonlijke strijd van de mens in zijn zoektocht naar het ware Zelf en God. De Bhagavat Gita neemt zo een belangrijke plaats in dat dit als een afzonderlijk boek wordt bestudeerd en becommentarieerd al naargelang de religieuze en filosofische strekking waartoe de auteur behoort. Verder bestaan er nog een groot aantal geschriften waarover we het hier niet zullen hebben. Er bestaan binnen de Hindoegemeenschap talloze religieuze gemeenschappen en sekten die hun inzichten en tradities als enige waarheid claimen en elkaar bestrijden in theologisch en filosofisch dispuut. Zo heb je bijvoorbeeld de personalisten (zij die geloven in een persoonlijke God) en de impersonalisten (zij die geloven in een onpersoonlijke God). Persoonlijk vind ik deze onderlinge strijd verloren energie. De Allerhoogste is een groot en ondoorgrondelijk mysterie dat ver voorbij ons voorstellingsvermogen ligt. En dat eeuwige mysterie maakt onze Godsbeleving juist zo wonderbaarlijk en mooi. Laten we elkaar dus respecteren in onze unio mystica met de Allerhoogste, de Geliefde, en fanatisme ten alle koste vermijden en uit de weg gaan.

De benaming Hindoeïsme als religie bestaat feitelijk niet. Dit woord is bedacht door Westerse geleerden rond de negentiende eeuw. De bevolkingsgroep die Hindoe wordt genoemd noemen hun geloof "sanatana dharma" wat betekent: "eeuwige leer of eeuwige wet". Deze spirituele zienswijze is levendig, kleurrijk en soepel, en kan op verschillende manieren vorm worden gegeven of worden geïnterpreteerd. Zij kent geen stichter en heeft evenmin één heilig boek doch bestaat uit een groot aantal geschriften, die Veda's, wat kennis betekent, worden genoemd. Deze geschriften kunnen we indelen in Shruti en Smriti. De Shruti's zijn vooral objectieve waarnemingen en de Smriti's subjectieve dialogen, verhalen en interpretaties.

In de Bhagavat Gita legt Heer Krishna ons uit wat ware onthechting is en welke invloed de geaardheden van de natuur op het menselijk bewustzijn hebben. Verder geeft hij uitleg over Brahman realisatie en het pad van devotionele overgave aan de Allerhoogste, de Geliefde. Beide paden bevrijden de mens van gebondenheid aan en wedergeboorte in de materiële natuur. Al naargelang zijn temperament kiest de mens het pad dat hem het beste ligt.  

Al naargelang we ons ontwikkelen, door ons contact met de drie geaardheden van de materiële natuur (goedheid, hartstocht en onwetendheid), hebben we de keuze tussen onwetendheid en ware kennis. Onwetendheid levert enkel tijdelijke, materiële resultaten op. Ware kennis zuivert het hart en leiden de oprechte mens tot een zuiver geloof in de Allerhoogste, de Geliefde.

Wie goddelijke eigenschappen nastreeft bereikt geleidelijk aan spirituele volmaaktheid. Wie daarentegen in de ban is van lage en verwerpelijke eigenschappen raakt steeds verder verstrikt in de materiële wereld.

De wereld is een gevangenis. Sommigen zitten in een kerker, anderen in een cel en een kleine minderheid in een gouden kooi; desalniettemin blijft het een gevangenis.

Deze materiële wereld lijkt op het eerste zicht zo mooi doch is zij niet meer dan een illusie. Door zich over te geven aan de Allerhoogste, de Geliefde, kunnen we ons stilaan uit dit web van misleiding bevrijden. Het is geen gemakkelijke opgave want de aantrekking van maya is intens sterk. Het is een strijd van vallen en steeds terug opstaan tot we uiteindelijk zo sterk zijn als een rots in de branding waartegen de woeste wateren van onwetendheid tot bedaren komen.

Wanneer we het moeilijk hebben in de materiële wereld, hartstocht en onwetendheid (gunas) ons als vuur lijken te verteren, is het goed om ons te herinneren wat we werkelijk zijn: een vrije ziel in een vergankelijk lichaam met als einddoel terug te keren in de schoot van de Allerhoogste, de Geliefde.

Wat is er mooier dan zuivere overgave aan de Allerhoogste en dit proces steeds meer te verdiepen, door toegewijde dienst aan Hem, de Geliefde en geleidelijk aan de stof van de materie van ons af te schudden.

In de Bhagavat Gita wordt Arjuna beschreven als een mens met hoge kwaliteiten en als een krijgsman met uitzondelijke talenten. Bovendien was hij een groot toegewijde van de Allerhoogste. Als zelfs hij, de beste onder de mensen, door diepe twijfel en wanhoop wordt overvallen (tegenwoordig zou men ook kunnen zeggen: zware depressie, totale burnout, de weg volledig kwijt zijn) hoe is het dan met ons gesteld in dit duistere, ijzeren tijdperk van Kali yuga? Ieder van ons, hoe hoog hij spiritueel ook mag geëvolueerd zijn, krijgt er op een bepaald moment mee te maken. Laten we dus nederig blijven want hoogmoed komt voor de val.

De Allerhoogste is voor de mens een ondoorgrondelijk mysterie. In Zijn liefdevolle wijsheid heeft Hij ervoor gezorgd dat we in onze menselijke vorm slechts een glimp van Zijn uitstraling kunnen waarnemen om niet waanzinnig te worden. Deze glimp is echter voldoende om in ons stoffelijk omhulsel in contact met Hem te kunnen treden. Na lange liefdevolle toewijding en meditatie bereiken we mystieke eenwording (unio mystica) met Hem. En eenmaal dit is gebeurd lost onze persoonlijkheid, ons ego op en is er enkel nog Hij, onze Geliefde, de Allerhoogste.

Uit Hem, de Allerhoogste, komen alle wonderbaarlijke verschijnselen voort, zowel in de materiële als in de spirituele wereld. Hij is de Allerhoogste oorzaak van alle oorzaken. Hij is het transcendentale Licht waarbij alle zonnen van het heelal niet meer dan een kaarsvlam zijn.

De Allerhoogste is het hoogste object van verering. Hoewel Hij elke vorm kan aannemen is Hij vormloos. Ontelbare namen worden Hem toegeschreven doch is Hij naamloos. Hij is de Overziel die in elk van ons woont en we zijn voor eeuwig met Hem verbonden. Hij is de Bron van alle vreugde die opwelt in het diepste van ons wezen door slechts aan Hem te denken.

De Allerhoogste is werkelijk alles in alles. Hij is de Absolute waarheid, de Instandhouder van alles, zowel van de materiële als de spirituele wereld. Vergevorderde zielen geven zich met diepe devotie aan Hem over.

Sluit je zintuigen voor de buitenwereld en concentreer je op je hartchacra, herhaal de mantra Om en voel de aanwezigheid van de Allerhoogste (de Overziel, Paramatma) in het centrum van je hart. Deze vorm van yoga leidt uiteindelijk tot samadhi, éénwording met God.

Door het vuur van transcendentale kennis worden we mettertijd volledig gezuiverd. We ervaren diepe vrede, gelukzaligheid, verdraagzaamheid en tolerantie. Voor het oog van de wereld blijven we gewoon handelen doch zijn innerlijk van hun vruchten onthecht.

Door spirituele kennis over de ziel kom je tot transcendentaal inzicht. Deze kennis is zuiverend en leidt tot bevrijding. Onzelfzuchtige devotionele activiteit (ook karma yoga genoemd) is de sleutel. Heer Krishna geeft in de Bhagavat Gita aanwijzingen hoe dit doel te bereiken.