De Kern van iedere mens is Stilte Als je je niet thuis voelt in het NU
maakt het niet uit waar je heen gaat, want je neemt je onbehagen overal mee naartoe.
Eckhart Tolle
24-02-2012
De Vastentijd
Voeding en geestxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Het is alweer enige jaren geleden dat de Amerikaanse criminoloog Dr. Stephan J. Schoenthaler een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek verrichtte bij 821 instellingen zoals jeugdgevangenissen en andere detentie-instellingen om te kijken of er een verband bestond tussen voeding en gedrag. De uitslag was verbluffend; het verband werd duidelijk aangetoond en menige krant zette het op de voorpagina. Maar was die ontdekking echt nieuw? Schreef de Ayurvedische arts Charaka daar niet al over in de vijfde eeuw vóór onze jaartelling? Even de feiten op een rijtje. Wie goed eet, heeft geen medicijnen nodig en wie slecht eet ook niet. Deze vreemde stelling waarmee een goede vriend van mij zelfs promoveerde tot doctor in de geneeskunde aan de Universiteit van Nijmegen, klinkt eigenlijk wel raar. Het was voornoemde Charaka die deze zin in zijn Samhita zette, zijn medisch handboek van vele eeuwen geleden. Charaka wilde aantonen dat de voeding die je gebruikt voor bijna alles bepalend is. Is je voeding goed, dan is er niets aan de hand. Maar is ze slecht, dan kun je alle therapieën aflopen, medicijnen slikken, de psychiater bezoeken enzovoorts, het zal allemaal weinig baten. Slechte voeding valt in twee categorieën uiteen: onvolwaardige voeding en voeding die niet bij je type past. In de westerse landen neemt de onvolwaardigheid van de voeding toe. En de voeding die uiteindelijk op je bord ligt past in veel gevallen niet bij je type. Gedragsstoornissen en psychische problemen zoals agressie, slapeloosheid, ongezonde hypergevoeligheid, narcisme, concentratiestoornissen, woede en verslavingsneigingen steken dan al gauw de kop op. Voor veel mensen klinkt het ongelofelijk dat voeding zoveel kan betekenen voor het gedrag. Maar meer wetenschappers zoals Dr. Schoenthaler geven het toe: de aard van de voeding is voor een groot deel gedragsbepalend! Onze vaste lezers hebben al vaker kennis kunnen nemen van het feit dat de Ayurveda werkt met de de zogenaamde elementenleer: je bent opgebouwd uit de vijf elementen aarde, water, vuur, lucht en sfeer en deze elementen zitten ook in je voeding. We noemen deze leer de Tridosha. Maar praat je over voeding die je geest bepaalt, dan praat je over de Triguna en komen de begrippen sattva, rajas en tamas in beeld. Welk type je ook bent of denkt te zijn, je levenskwaliteit en je gedrag bepaal je grotendeels door je keus tussen de sattva, rajas en tamas. In het kort komt het hier op neer: sattvische voeding werkt verhelderend op je geest, rajasische voeding maakt je geest dynamisch en tamasische voeding werkt verduisterend. Onder een heldere geest wordt verstaan dat je minder meegesleept wordt door je negatieve emoties; mensen met een heldere (sattvische) geest zijn vaak blijmoedig, leven meer vanuit hun hart, hebben een groot mededogen en zijn oordeelloos over anderen. Mensen met een dynamische (rajasische) geest zijn strevers, carrièrebelust, hebben vaak een scherpe tong en oordelen snel. Mensen met een verduisterde (tamasische) geest denken op korte termijn, stellen zintuigelijk genot boven alles, hebben vaak ondoordachte meningen en gaan gebukt onder veel negatieve emoties. En hoe vreemd het ook klinkt, je kunt je leven op een hoger en gezonder peil brengen door je voeding dus sattvischer te maken. Zouden gedetineerden meer sattvische voeding krijgen opgediend, smaakvol en rijk aan voedingswaarde, dan ben je pas écht bezig mensen te verbeteren. In Nederland alleen al zitten honderdduizenden mensen dagelijks aan de antidepressiva, maar geen psychiater heeft het over voeding! Sattvische voeding is in de regel verse voeding zoals verse groenten en vruchten zonder scherpe smaken. Aardappelen, bloemkool, courgettes, druiven, kokosnoten, linzen, mangos, melk, perziken, rijst, spinazie, tarwe en wortels zijn slechts enkele van de vele voedingsmiddelen die een mooie sattvische aard hebben. Voorbeelden van rajasische voeding zijn o.a. aubergine, avocado, chili, citroen, eieren, harde kaassoorten, knoflook, pepers, radijs, suiker en zout. Voorbeelden van tamasische voeding zijn alcoholische dranken, diepvriesproducten, fastfood, alle vlees, alle magnetron-gerechten, chemische medicijnen, uien en alle visssoorten. Het is onverstandig om je alleen met sattvische voeding bezig te houden; woon je helemaal geïsoleerd op een hoge bergtop dan is dat geen probleem, maar wil je je handhaven binnen een drukke samenleving dan moet je een evenwicht vinden tussen deze voedingsmiddelen. Ook de bereiding van je voeding geeft een sattvisch, rajasisch of tamasisch effect. Ook al heb je enkele heerlijke sattvische voedingsmiddelen, als je ze bereidt terwijl je in een negatieve stemming bent en dan ook nog eens in de magnetron, dan krijg je een compleet tamas-gerecht op je bord. Het was niet voor niets dat binnen de universiteiten van het oude India het begrip brahmacharya gehanteerd werd; dat was de jongeling die geheel sattvisch leefde naar lichaam en geest. Op die manier was zijn denken altijd helder en kon hij goede resultaten behalen in zijn studie. Kortom, ga bewust om met je voeding, daar word je alleen maar beter van!
