Vertalingen van en verwijzingen naar artikels over gezond leven en maatschappij meestal gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Wie volgens mij niet eerlijk is krijgt een FOEI!
Geen enkele informatie op deze blog is bedoeld voor diagnose, behandeling, verlichting of genezing van een ziekte.
02-11-2020
Omega 3
Omega 3 of vis hebben dezelfde voordelen.
Of het nu gaat om voedingssupplementen of om de voeding, omega-3 vetzuren verminderen op dezelfde manier het risico op overlijden.
Een epidemiologische studie uitgevoerd in Washington beoordeelde het effect van omega-3 vetzuren bij 70.450 personen tussen 50 en 76 jaar.
De groep werd gedurende 4 jaar gevolgd en de mensen met de hoogste omega-3-inname hadden een duidelijk lager sterftecijfer, vooral bij kanker.
Maar de meest interessante ontdekking is dat dit voordeel hetzelfde is wanneer omega-3 vetzuren worden verkregen uit vis of uit voedingssupplementen.
Tegenwoordig is vis nog steeds goed voor de gezondheid ondanks de verontreinigende stoffen die hij bevat, maar de situatie zal niet lang meer duren.
Voedingssupplementen met omega-3-vetzuren hebben het voordeel dat ze worden gefilterd op zware metalen, dioxines en pcb's, dus staan ze meer dan ooit op de lijst van essentiële supplementen.
Kunnen we de risico's van diabetes type 2 vanaf de leeftijd van 8 jaar voorkomen?
De diagnose diabetes type 2 wordt vaak na 40 jaar gesteld. Onderzoekers aan de Universiteit van Bristol ontdekten onlangs echter dat waarschuwingssignalen van dit type diabetes konden worden vastgesteld bij 8-jarigen, ruim voordat de ziekte begon!
Door te kijken naar de gevallen van 4.000 mensen geboren in het begin van de jaren negentig en gedurende 25 jaar gevolgd, konden de onderzoekers de profielen van volwassen diabetici koppelen aan de monsters genomen in hun kindertijd. Ze vergeleken ze vervolgens met die van volwassenen die gezond waren gebleven.
Onderzoekers hebben vroege markers kunnen identificeren die kunnen duiden op diabetes type 2.
Op de leeftijd van 8 jaar hebben deze patiënten lagere niveaus van HDL (lipoproteïne met hoge dichtheid, gewoonlijk 'goede' cholesterol genoemd). Op 16-jarige leeftijd hebben dezelfde patiënten nog steeds een lager HDL-cholesterolgehalte, maar ook een hoger LDL-cholesterol (lipoproteïne met zeer lage dichtheid, dat als 'slecht' cholesterol wordt beschouwd). Ook waren de ontstekingsniveaus hoger.
Dit betekent niet dat deze kinderen noodzakelijkerwijs diabetes type 2 zullen ontwikkelen, alleen dat de subtiele verschillen in hun metabolisme hen later kwetsbaarder maken voor deze ziekte. De bevindingen van dit onderzoek kunnen dus bijdragen aan een betere preventie van diabetes.
Te veel zonnebloemolie verhoogt het risico op borstkanker.
Nieuwe studies bevestigen dat voeding het risico op borstkanker beïnvloedt. Het evenwicht tussen de verschillende voedingsvetten zou bijzonder belangrijk zijn.
CNRS-onderzoekers hebben tientallen onderzoeken gesynthetiseerd die aantonen dat omega-6-vetzuren het risico op het ontwikkelen van borstkanker verhogen, terwijl omega-3-vetzuren belangrijke eigenschappen tegen kanker hebben.
De huidige eetgewoonten geven echter een overmatige plaats aan omega-6. Ze komen voor in een grote verscheidenheid aan industriële producten, in zonnebloem-, maïs-, druivenpit-, tarwekiem- of saffloerolie en ook in vlees.
Om de trend om te buigen en het risico op kanker te verkleinen, moeten we de consumptie van omega-3 verhogen, voornamelijk te vinden in lijnzaad, koolzaad, walnoten en vette visolie.
Onder de vele specialiteiten die zonder voorschrift kunnen verkregen worden (Doliprane®, Efferalgan®, Dafalgan®) wordt paracetamol zeer vaak gebruikt bij zelfmedicatie om koorts en alle soorten pijn te bestrijden. Omdat ze denken dat het onschadelijk is, gebruiken veel mensen het te veel. Toch is dit middel niet onschuldig.
De toxiciteit voor de lever in het geval van een overdosis (zelfs matig) is goed bekend bij artsen en vergiftiging door paracetamol is de belangrijkste oorzaak van levertransplantatie.
Minder bekend is dat een dosis van 3 g per dag (maximale aanbevolen dosis bij gezonde volwassenen) gedurende meer dan twee weken, het risico op hart- en vaatziekten met 20% verhoogt ( hartaanval en beroerte).
Paracetamol zou ook het risico op darmbloedingen en nierfalen verhogen. Bij patiënten die regelmatig 3 g paracetamol per dag gebruiken, neemt het sterftecijfer toe met 63%.
Een beetje gember zou een effectieve manier zijn om astma beter te behandelen.
Bij astma trekken de spieren in de luchtwegen samen, spannen zich aan en belemmeren de ademhaling.
De inhalatoren die tijdens een aanval worden gebruikt, de bronchodilatoren, helpen de spieren te ontspannen om lucht door te laten.
In een recente studie verbeterden extracten van gemberwortel in combinatie met deze medicijnen de symptomen van astma aanvallen verder door de spieren verder te ontspannen.
Dit is geweldig nieuws voor astmapatiënten die hun maaltijden op smaak kunnen brengen met gemberpoeder, aangezien andere onderzoeken hebben aangetoond dat het oraal actief is (en niet alleen op cellen in het labo) en werkt als een krachtig ontstekingsremmend medicijn met een effectiviteit vergelijkbaar met die van cortisone maar zonder bijwerkingen.
Probiotica: we weten nu eindelijk het beste moment om ze in te nemen.En het is verrassend!
Probiotica zijn ingekapselde, levende micro-organismen die tal van gezondheidsvoordelen bieden. Maar door hun levend karakter zijn ze ook erg kwetsbaar omdat ze kunnen worden vernietigd door de natuurlijke zuurgraad van onze maag, lang voordat ze onze darmen kunnen bereiken waar ze hun gunstige effecten uitoefenen. Tot nu toe werd het vaak aanbevolen om ze op een lege maag in te nemen, met een groot glas water.
Italiaanse onderzoekers wilden weten of dit intuïtief advies wetenschappelijk kon worden aangetoond. Daarom rekruteerden ze een twintigtal vrijwilligers die bij verschillende gelegenheden een voedingssupplement met probiotica moesten slikken, ofwel 30 minuten voor het eten, ofwel 30 minuten erna.
Resultaat: geen verschil! In beide gevallen bereikten de probiotica de darmen in identieke concentraties.
Tweede verrassing: deze resultaten werden verkregen met vrij laaggedoseerde probiotica: slechts 5 miljard bacteriën per capsule.
Deze resultaten kunnen worden verklaard door het feit dat de maag van nature zuur bevat gedurende de dag, met weinig variatie voor of na een maaltijd.
Je kunt uw probiotica daarom op elk moment van de dag innemen, minimaal 30 minuten voor of na een maaltijd.
We weten dat magnesium meerdere gezondheidsvoordelen heeft. Twee grote meta analyses, die de resultaten van tientallen onderzoeken bij enkele honderdduizenden mensen bundelen, bevestigen definitief en ondubbelzinnig twee nieuwe eigenschappen van magnesium: de therapeutische effecten ervan in het geval van diabetes (duidelijke afname van de weerstand tegen insuline) en de beschermende effecten ervan tegen arteriële hypertensie (bloeddrukdaling tot 30%).
Geconfronteerd met deze twee gezondheidsproblemen, wordt suppletie aanbevolen, met een minimale dosis van 300 mg en een maximale dosis van 600 mg (de dosis moet worden gekozen op basis van onze spijsverteringstolerantie omdat magnesium de doorvoer kan versnellen).
In voedingssupplementen zijn de meest aanbevolen vormen magnesiumcitraat of magnesiumglycinaat.
In de voeding heeft alleen boekweit een therapeutische concentratie magnesium: het eten van slechts 100 g per dag levert 400 mg magnesium op (en met heel weinig calorieën)!
We lezen soms dat biologische versies van een groente of fruit vrij dicht in de buurt komen van hun conventionele equivalenten ... en je zou in de verleiding kunnen komen om te concluderen dat het niet de moeite waard is om ze te kopen.
Maar meestal houden de media alleen rekening met de meest bekende verbindingen zoals vitamines, terwijl voedsel duizenden andere bevat! Hoe zit het met polyfenolen, bijvoorbeeld die fytonutriënten waarvan wordt gezegd dat ze net zo essentieel zijn voor de gezondheid als mineralen?
Om erachter te komen, gingen onderzoekers op zoek naar het polyfenolgehalte van uien die volgens verschillende standaarden waren gekweekt, en ze ontdekten dat een biologische ui tot twee keer zoveel polyfenolen kan bevatten dan een conventionele!
Een ontdekking die aansluit bij onze indrukken: als biologisch voedsel meer smaak heeft, komt dit noodzakelijkerwijs tot uiting in hun chemische samenstelling.
Onderzoekers die hebben meegewerkt aan verschillende cohortonderzoeken die in totaal 68.094 ouderen vertegenwoordigen, hebben vastgesteld dat hoe hoger het niveau van "slechte cholesterol", hoe lager het risico op vroegtijdige sterfte. Om precies te zijn: 92% van de mensen met een hoog cholesterolgehalte leeft langer dan anderen!
En dit is niet de eerste keer dat zoiets wordt vastgesteld. In lijn met de onderzoeken die dit verband onderstrepen, is er de studie Illuminate die 4,5 jaar zou duren en die het cholesterol nog scherper moest verlagen, maar die gelukkig na 1,5 jaar werd stopgezet. De reden? Te veel doden bij de behandelde patiënten! De deelnemers aan deze studie waren tussen 45 en 75 jaar oud, hadden een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten of diabetes type 2, maar geen enkele had tekenen van een lage levensverwachting. De behandelde groep zag een spectaculaire stijging van 71% in goede cholesterol en een daling van meer dan 21% in slechte cholesterol maar ook een stijging in sterfgevallen met 60%, alle oorzaken samen ... en meer kankers .
Verhogen cholesterolmedicijnen het risico op kanker? Nee, antwoorden de farmaceutische bedrijven. Ja, antwoordt dr. Michel de Lorgeril. Als studies niet altijd een effect laten zien, komt dat volgens hem doordat ze te kort zijn (1 tot 5 jaar) ... omdat het vele jaren duurt voordat kanker zich ontwikkelt.
Marc Poirot en Sandrine Silvente-Poirot, leden van een team van het Toulouse Cancer Research Center, lijken het met hem eens te zijn: ze hebben een cholesterolderivaat geïdentificeerd dat antikanker eigenschappen vertoont. Dezemolecule, Dendrogenin A, is in grote hoeveelheden aanwezig in gezonde weefsels en cellen en afwezig in tumorcellen. Het zou cellen beschermen tegen kankerprocessen.
Een tekort aan cholesterol of het nemen van medicijnen om het te verlagen, kan daarom leiden tot één van de ernstigste ziekten van onze tijd.
Het verrijken van uw dieet met eiwitten en het verminderen van het aandeel koolhydraten is een bijzonder populaire aanbeveling, die beide tot doel hebben gewichtsverlies te veroorzaken en spiermassa op te bouwen.
Drie nefrologiespecialisten - twee Amerikanen en een onderzoeker van het Centre Hospitalier Lyon Sud - waarschuwen echter voor deze trend in een redactioneel artikel in een vakblad.
Volgens deze auteurs vormt een teveel aan proteïne een bedreiging voor de gezondheid van de nieren; dit komt omdat het hyperfiltratie veroorzaakt in de glomerulus, de structuur van de nier die het bloed zuivert, wat de ontwikkeling van vroege nierziekte kan versnellen.
Deze aanbeveling is bovendien vaak gericht tot mensen die lijden aan obesitas of diabetes type 2, bij wie chronische nieraandoeningen veel voorkomen, met een ernstig risico op verergering van de situatie.
In hetzelfde nummer van het tijdschrift tonen twee onderzoeken - één uitgevoerd in Nederland en één in Zuid-Korea - het verband tussen dagelijkse eiwitinname en achteruitgang van de nierfunctie, als aanvulling op een reeds goed gedocumenteerde wetenschappelijke literatuur over dit onderwerp.
Omdat niet bekend is of plantaardige eiwitten een andere impact hebben dan dierlijke eiwitten, is het ook belangrijk om alert te zijn op deze inname.
Onderzoek toont aan dat je 1,5 tot 2 keer meer groenten en fruit uit de conventionele landbouw zou moeten eten om zoveel antioxidanten te consumeren als bij een biologische portie.
De biologische landbouw, die aanvankelijk werd opgericht om milieuredenen, werpt een debat op over de kwaliteit van haar producten: is er, afgezien van hun prijs, een echt verschil tussen biologische producten en die van de conventionele landbouw?
Om biologisch gecertificeerd te zijn, mogen boeren bvb. geen nitraten of fosfor gebruiken die de bodem en het grondwater verontreinigen. Vervolgens gebruiken ze traditionele methoden zoals vruchtwisseling, het verspreiden van compost en mest om hun bodem te verrijken.
Een meta-analyse van 343 studies die de voedingswaarden van biologische groenten, fruit en granen vergeleek met dezelfde producten uit de conventionele landbouw, toont aan dat de teeltwijze inderdaad een impact heeft op de voedingswaarde: biologische producten hebben bvb. polyfenolgehaltes die 18 tot 70% hoger zijn dan in de conventionele landbouw (afhankelijk van het product). Ze bevatten ook 4 keer minder residuën van bestrijdingsmiddelen en 2 keer minder cadmium, een zwaar metaal dat nierproblemen en luchtwegaandoeningen veroorzaakt en dat verband houdt met prostaat- en longkanker.
De onderzoekers die deze studie hebben uitgevoerd, hebben vervolgens de volgende opmerking gemaakt: "Door biologisch te eten consumeren we meer antioxidanten in hoeveelheden die gelijk zijn aan wat we zouden vinden in één of twee extra porties fruit en groenten uit de conventionele landbouw."
Met andere woorden: we moeten per portie minder biologische groenten en fruit eten om dezelfde voedingsstoffen binnen te krijgen als bij chemisch geteelde producten.
Dit wetende worden dekosten van biologische voeding aanzienlijk lager dan dat wij op het eerste zicht zouden denken!
Bij risicopatiënten heeft lycopeen een beschermend effect tegen hart- en vaatziekten.
Het mediterraanedieet staat erom bekend dat het beschermt tegen hart- en vaatziekten.
De wetenschappers wilden onder de vruchten, groenten en olijfolie die dit dieet kenmerken, de voedingsstof of voedingsstoffen kennen die een beschermend effect hebben op deze ziekten.
Ze bestudeerden het effect van lycopeen, een roodgekleurd pigment met een antioxiderende kracht die tweemaal zo groot is als die van β-caroteen en tien keer die van vitamine E.
De studiegroep bestond uitpersonen die statines (geneesmiddelen om het cholesterolgehalte te verlagen) slikten en gezonde personen. Elke persoon slikte gedurende 7 maanden 7 mg lycopeen of een placebo.
De ervaring heeft geleerd dat lycopeen de werking van bloedvaten bij zieke mensen verbeterde en bij anderen geen effect had. Lycopeen heeft daarom een beschermend effect bij mensen die risico lopen.
Er zit 7 mg lycopeen in 30 gram tomatenpuree, 50 gram tomatensaus, een portie van 150 gram watermeloen of in 2 rauwe tomaten.
Als u geen fan bent van het mediterrane dieet en risico loopt op hart- en vaatziekten, kan een supplement interessant zijn.
Het mediterraan dieet staat erom bekend te beschermen tegen hart- en vaatziekten.
De wetenschap zocht tussen de groenten, fruit en olijfolie die dit dieet kenmerken, welke voedingsstof (fen) een beschermend effect hebben op deze ziekten.
Ze bestudeerden het effect van lycopeen, een rood pigment dat tweemaal de antioxiderende kracht heeft van β-caroteen en tien keer dat van vitamine E.
De studiegroep bestond uit personen die statines gebruikten (medicijnen om het cholesterolgehalte te verlagen) en gezonde personen. Elke persoon slikte gedurende 7 maanden 7 mg lycopeen of een placebo.
De ervaring heeft geleerd dat lycopeen de werking van bloedvaten bij zieke mensen verbetert en geen effect heeft op anderen. Lycopeen heeft daarom een beschermend effect bij mensen die risico lopen.
7 mg lycopeen zit in 30 gram tomatenpuree, 50 gram tomatensaus, een portie van 150 gram watermeloen of in 2 rauwe tomaten.
Als u geen fan bent van het mediterraan dieet en het risico loopt op hart- en vaatziekten kan een supplement van lycopeen interessant zijn.
Deze studie luidt de doodsklok over ons zoutvaatje.
Het is bekend dat een hoge zoutinname één van de hoofdoorzaken is van hypertensie en een onafhankelijke risicofactor voor coronaire hartziekten en beroertes.
Dankzij een Finse studie, gebaseerd op de waarneming van 4630 personen, weten we nu dat een te hoge zoutinname ook verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van hartfalen, één van de belangrijkste hart- en vaatziekten.
Wetenschappers hebben ontdekt dat mensen die meer dan 13,7 g zout per dag eten, twee keer zoveel kans hebben op hartfalen dan degenen die minder dan 6,8 g per dag consumeren.
Als u uw zoutinname wilt verminderen, bedenk dat slechts 20% van het zout dat we consumeren afkomstig is van het zoutvaatje, de rest komt uit het voedsel;vooral het zout dat wordt toegevoegd bijbrood, kaas, vleeswaren enz. is een verborgen boosdoener.
Vermijd deze voedingsmiddelen zoveel mogelijk omwille van het zout!
Ref: P. Jousilahti et al. Salt intake and the risk of heart failure. European Society of Cardiology 2017 congress. August 27, 2017, Barcelona, Spain. Abstract 1192
Stoppen zodra men zich beter voelt is geen gevaar voor bacteriën die resistent zijn tegen behandeling.
De gezondheidsautoriteiten hebben ons altijd verteld dat elke gestarte antibiotica behandeling nauwgezet gevolgd moet worden gedurende de periode die op het recept staat aangegeven, zelfs als de gezondheidstoestand snel verbetert. Met een groot argument: een tegenovergestelde houding aannemen zou het uiterlijk van bacteriën die resistent zijn tegen behandelingen bevorderen en zeer moeilijk uitroeien.
Is deze visie op de situatie uit de jaren 40 gebaseerd op wetenschappelijk bewijs? Veel experts hebben er sterke bedenkingen bij, zoals een team van onderzoekers dat gespecialiseerd is in de studie van infectieziekten in het Verenigd Koninkrijk. Ze publiceerden onlangs een analyse waarin ze beweren dat de redenering geen steek houdt: hoe langer een antibiotica behandeling, hoe meer de bacteriën eraan zullen wennen en strategieën zullen ontwikkelen om te overleven. Ze pleiten daarom voor wat vanzelfsprekend lijkt: stop met deze medicijnen als de belangrijkste symptomen zijn verdwenen en laat het immuunsysteem het werk afmaken.
Als een verkorte behandeling het risico op het ontwikkelen van bacteriële resistentie beperkt, is het ook synoniem met verminderde bijwerkingen en mindere gezondheidsuitgaven: sommige mythen doorbreken is al eens goed!
Ref: Llewelyn MJ et al. The antibiotic course has had its day. BMJ. 2017 Jul 26;358:j3418
Insuline, een hormoon dat door de alvleesklier wordt geproduceerd, fungeert als een sleutel die de deur opent naar glucosecellen, hun carburator. Als cellen minder gevoelig worden voor dit hormoon, gaat de deur niet goed open. Glucose blijft in het bloed en hoopt zich daar op (hyperglycemie). Op de lange termijn vormt zich diabetes type 2.
Een recente meta analyse die de resultaten van 28 onderzoeken doorliep, heeft de kracht van oplosbare vezels in voedingssupplementen voor type 2-diabetici aangetoond (gemiddeld 1394 patiënten van 60 jaar). In deze onderzoeken werden supplementen met oplosbare vezels, placebo, reguliere voeding en niet oplosbare vezel supplementen vergeleken. Na gemiddeld 8 weken zagen patiënten op voedingssupplementen met oplosbare vezels hun bloedsuikerspiegel dalen met - 0,82 mmol / l (- 1,32 tot - 0,31), de verwachte effectiviteit van een klassiek medicijn bij diabetes.
Deze effecten kunnen worden bereikt met 10 gram oplosbare vezels per dag. Afgezien van supplementen (β-glucaan, guargom, agar, etc.), worden deze vezels aangetroffen in haverzemelen (16-25 g / 100 g), pruimen (7-16 g), gedroogde vijgen (9-12 g) of zelfs witte, rode of gekookte bonen (4-9 g).
Ref: Jovanovski E., Khayyat R., Zurbau A. et al., « Should viscous fiber supplements be considered in diabetes control ? Results from a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials », Diabetes Care, mai 2019.
Wij weten dat zinktekort is betrokken bij het ontstaan van diabetes type 2 of van nierziekte.
Onderzoekers hebben zojuist ontdekt dat het ook een grote rol speelt bij hoge bloeddruk en dat het corrigeren ervan de bloeddruk zou verbeteren. Zink is inderdaad essentieel voor de juiste eliminatie van natrium via de urine. In het geval van een tekort, hoopt het overtollig natrium zich op in het bloed en verhoogt het de bloeddruk.
Het onderzoek is uitgevoerd bij muizen met hoge bloeddruk.Zij hadden alleneen tekort aan zink en een slechte natrium eliminatie. Sommigen hebben baat gehad bij een dieet dat rijk is aan zink en hebben hun bloeddruk zien dalen.
Zink is moeilijk te vinden in ons westers dieet en velen van ons hebben er een tekort aan. De beste bronnen zijn oesters (59,2 mg/100 g), hennepzaad (10mg/100g), pompoenpitten (8mg/100g), lijnzaad (8mg/100g) encacao (7mg/100g).Verder zijn ook varkenslever, pijnboompitten, cashewnoten, sesamzaad, zonnebloempitten, pecannoten, chipzaad en haver interessante bronnen van zink.
Iets om van te genieten terwijl het onze gezondheid ondersteunt!
Een Franse studie bij muizen heeft de rol van een aminozuur, L-serine, in de hersenen benadrukt. Wanneer het werd gegeven als voedingssupplement voor muizen die lijden aan de ziekte van Alzheimer, herstelde het hun ruimtelijk geheugen, dat vroegtijdig door de ziekte was aangetast. Deze nieuwe manier van ziektebeheer, complementair aan medicijnen, biedt zeer bemoedigende vooruitzichten voor onderzoekers en patiënten.
Normaal gesproken is L-serine in de hersenen betrokken bij het proces van neuronale plasticiteit. Tijdens de ziekte van Alzheimer verandert het metabolisme van de hersenen: de consumptie van glucosen door bepaalde hersencellen (astrocyten) wordt verminderd, wat resulteert in een lagere productie van L-serine. In het geval van een L-serinedefect worden de bijbehorende opslagcapaciteiten verminderd.
Nog een reden om voor biologische groenten en fruit te kiezen.
Texaanse wetenschappers hebben het effect van biologische landbouw op de voedingsrijkdom van aardbeien onderzocht.
Onderworpen aan natuurlijke stress (slecht weer, insectenbeten, etc.), hebben aardbeien polyfenol gesynthetiseerd om zichzelf te beschermen tegen deze aanvallen: een antioxidant dateffectief is tegen celveroudering, hart- en vaatziekten en kanker.
Meer insecten, meer vitamines: bewijs dat planten geen bestrijdingsmiddelen nodig hebben om zichzelf te verdedigen.
Mango's kunnen het risico op hart- en vaatziekten helpen verminderen, vooral bij vrouwen. Dit blijkt uit een onderzoek van onderzoekers van de University of California - Davis. Voor de studie aten 24 gezonde postmenopauzale vrouwen gedurende 14 dagen 330 g mango per dag.
In minder dan twee uur bleken de bloedvaten te ontspannen en verminderde de productie van respiratoir methaan, een positieve indicator van darmfermentatie.
De redenen? Mango's bevatten een mengsel van hoge concentraties polyfenolen en de onderzoekers concluderen dat deze bioactieve stoffen gunstig zijn voor de arteriële elasticiteit.
Mango blijkt daarom een vrucht te zijn die gunstig is voor de gezondheid van hart en bloedvaten en een natuurlijk pluspunt voor het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten.
