“De Swaene”

Volgens het XXe penningkohier Rollegem anno 1572 zijn er vier café vermeld Jacques Van den Booghaerde baat “Up de plaetse te Rodelghem ene brauwerie uit ende es ooc enen herberghe.

De Zwaan, een grote witte zwemvogel, (bijnaam naar de lange slanke hals van een zwaan) uit de familie Anatidae; soort o. a. met rode snavel, eet plantaardig voedsel, dat ze vooral op de bodem van het water zoekt. Ze komt veel voor in vijvers, is soms verwilderd. We vinden ze vaak in steden, als Brugge en Gent op de reien. Is ook het symbool in de Lutherse kerk.

De Germaanse meisjesnaam Swane ”zwaan”, Zwanekin, komt in Kortrijk 1350/1400 negenmaal voor Debr. (1970,536)

Zwaan in de astronomie

“Maison Communale”- Ecurie“ t Oud-Gemeentehuis - Schepenhuys – Domino”  

Rollegemplaats nr. 2, Schepenhuisstraat, Kortrijkstraat

“Op de Plaetse ende gebeurte: - Frans Hoornaert proprietaris ende gebruijcker Vande herberg, hebbende vooruyt hang Beert het Schepenhuys. Zie Bruine pakken I 6173 (DAT. van 1779)

Het café of het “Schepenhuys” staat er van 1779. Het huis werd in 1903 vernieuwd duidelijk ziet men dat de ingang gelegen was in de straat naar Kortrijk. De bovenverdieping van het gebouw, dat dateert uit 1905, en deed dienst als gemeentehuis. Een andere ingang, kant “plaats” (de naam “plaetse” komt al voor in 1762 en word nu nog gebruikt.) waar men op de eerste verdieping de administratieve diensten van de gemeente vond.

Op het uitgangbord kan je lezen “Maison Communale- Ecurie” Inderdaad achter de herberg was er een paardenstal. Behoede burgers welke met paard en kar of sjees, of landbouwers welke naar het dorp kwamen of naar de kerk of gemeentehuis, konden daar gemakkelijk hun paard stallen tijdens hun afwezigheid.

Het waren eveneens de lokalen van de Boerenbond, harmonie Sint-Cecilia, de Nationale Strijdersbond( NSB), de handbooggilde Sint-Sebastiaan, (tot in 1979 stond de “Gaaiperse” van de handbooggilde achteraan in de weide.)een aantal kaartersklub ook de vinkenzettersvereniging De Rode Borst en de Duivenmelkervereniging Ieders Welzijn, vroeger Ieders Recht.

De gemeentediensten werden in 1964 over gebracht naar de gerestaureerde pastorie, welke vanaf die tijd dienst doet als officieel gemeentehuis.

De gebouwen van de oude brouwerij werden om getoverd tot feestzaal, waar velen Rollegemnaren zich nog zullen herinneren dat ze daar hun trouwfeest vierden, of ter gelegenheid van een overlijden daar aan de koffietafel gingen.

Op de foto links zien we de voorbereidingen die getroffen werden om rond de jaren 1974 een toegang te maken langs de Schepenhuisstraat, voor de ingang van het “HET GEMEENTEHUIS” plaats 1 Sinds 1964 “CAFE OUD-GEMEENTEHUIS” bewoond door; Ghyssel Paul bierhandelaar, en Ovaere Maria. Voor Paul waren het zijn ouders, Jules Ghyssel, deze was geboren te Rollegem 6/9/1891 en tevens ook bierhandelaar.

Hier was ook de thuisbasis van de schutters der St-Sebastiaansgilde. De jongste schutter Joost zoon van Paul was op jeugdige leeftijd al geroemd voor zijn schutters talent. Op achtjarige leeftijd schoot hij zich zevende op 77 deelnemers, hij haalde 1 zijvogel, 1 kalle en een kleine vogel naar beneden.

Ook de duivenmaatschappij “Ieders Welzijn was bij Paul gevestigd.

Na dat Paul op pensioen leeftijd kwam was het de beurt aan neef Frassens Luc en vrouwe Ovaere Mieke welke de zaak over lieten om kok te zijn in de “kindervriend”.

Het café “het Gemeentehuis”, intussen “Domino” geworden leek geschikt om een grotere zaal uit te baten

Vanaf 21 maart 1986 wordt het dan Leon en vrouw Dorin, ook nog terug te vinden: “Traiteur Saelens”. Leon had zijn kokstudies bij het instituut “Itma” in Doornik gevolg. Op 19 jarige leeftijd vestigde hij zich als Traiteur. De zaal had toen een capaciteit van 80 zitplaatsen. Op 2 juni 1989 werd de uitbreiding tot 240 zitplaatsen gevierd

Het staat bekend voor begrafenis tot gastronomisch menu. Het is niet bewoond daar zij hun woonplaats hebben in de Chaussee de Lille, 282 in Moeschroen.

In 1975 werd de nieuwe weg aangelegd vanaf het “Gemeentehuis tot aan het bestaande macadam in de Kortrijkstraat hier door verdween het bijgebouw uit de verwoeste gewesten zo als het vaak genoemd werd.

De feestzaal waarvan al sprake kreeg de naam “Den Domino” Duidelijk op de muur de dominostenen te zien.

Slagersvrouw Anne-Marie Vandenberghe was koffie aan het zetten, dinsdag 23april 2002.

Ze merkte een grote rookontwikkeling in de feestzaal van den “Domino”. Eigendom van de brouwerij “Bavik” Ze waarschuwde de brandweer alsook Leon en zijn vrouw, om naar hier te komen. De zaal biedt plaats aan 260 mensen. De zaal 280 vierkante meter, ging helemaal verloren, het café Oud gemeentehuis van de zelfde uitbater, liep zware rookschade op. Dorine Dumortier (42), altijd een toonbeeld van netheid, verklaarde dat er documenten verspreid lagen achter de toog.

Zelfs leeggedronken fles gin en aperitief, wat achteraf zou blijken dat deze gebruikt werden niet om te drinken maar om versneld de brand opgang te brengen

Op de muur en het meubilair was met rode viltstift talloze keren de slagzin “Bad boy for Life”(slechte jongens voor het leven) geschreven, alsook een hakenkruis werd er getekend. De kostbare textiel of het biljartlaken werd met een schroevendraaier bewerkt. Volgens Leon Saelens (45 jaar op18/4/2002) werden in het café en de feestzaal ook twee stereo-installaties ontvreemd. De uitbater heeft vermoedens, maar moet op dat moment zwijgen. Men vermoedt dat het enkele jongeren zijn met wie Leon aan de stok heeft gehad. Gelukkig, het was windstil zo kon de aanpalende woning van de familie Van Hoonacker- Van Goethem helemaal gevrijwaard blijven. De schade wordt geraamd op 371.840 € (15 miljoen fr. en de inboedel 123.947 € (5 miljoen fr.) Schade muziekmaatschappij 50.000 €

Een van de directe gevolgen is dat het lenteconcert van de harmonie werd afgelast.

Zij hopen in de nabije toekomst de zaak te kunnen overlaten aan hun zoon Sébastien nu 18 jaar “ hij werkt nu op Gran Canaria een drie maanden durende stage”.

Op 18 april opnieuw een brandstichting te Rollegem nu in een loods in de Rollegemkerkstraat 62 bij Dunece. Twee jonge gasten van 21 jaar werden opgepakt aan de “Domino” welke al opnieuw in opbouw is. Hun klederen stonken naar de rook. Ze bekenden dat zij het waren die het gedaan hadden.

Een prachtig en betoverend gebouw komt het landschap van het gezellig dorp vervoegen. De zaal heeft een capasiteit van 300 zitplaatsen en kan 400 personen ontvangen voor receptie. Op 1 mei 2003 , kwamen 300 mensen deze nieuwe start vieren met Dorine, Léon en Sébastien

Bijlagen:
schepenhuisstraat.jpg (50.8 KB)   

 “De zwaan”

Op de plaats: ”De Swaene ” herberg en beenhouwerij met er bij een openbare baskuul, Rollegemplaats nr. 12.

Den eerste uitbater van het café, welke gevonden werd was, om preciezer te zijn “den witten Barbe.” Deze was getrouwd en had een zoon Octave-Maurits Barbe geboren te Rollegem,

1juli 1892 en overleden te Kortrijk, 1juni 1960. Ook hij was getrouwd en woonde te Lauwe alwaar hij de vader werd van twee dochters,

welke hier later in het klooster zouden treden, namelijk Zuster Vianney en zuster Jean-Marie Barbe.

De volgende uitbater Decantere-Delcroix en zoon Léon

De Zwaan werd onbewoonbaar verklaard in 1972 en werd gesloopt 1974.

We zien ook duidelijk dat de vernieuwing rond de kerk al volop aan de gang was, veel sloopwerk had al plaats gemaakt voor een moderne Rollegem.

“Au Paradis estaminet”

Paradijs in de architectuur het hof vóór, en veelal ook ter zijde van een kerk. Ook synoniem van nartkex (voorhal). Aangezien dat deze hof als begraafplaats werd gebruikt,

kreeg ook de naam paradijs in sommige streken, betekenis van kerkhof. Het paradijs in de religie was de gebruikelijke naam voor lusthof, ook in de zin van hemels. (bron Encarta 2006)

Het “ Au Paradijs” langs de Kerkstraat en de twee woonsten op de plaats waaronder de oude winkel van Remi Castel waren de volgende in de rij. Ook de winkel van de gezusters

Vandenbroucke en de huizen daarnaast moesten er aan geloven. Het kerkhof was al eerder verplaats naar de Tombroekstraat het vroeger hof café “La Poorte Ferez”.

Aan het“Au Paradis” was er een gangetje, waar je onderdoor kon gaan naar de sacristie. Dit café werd uitgebaat door Ghyssel Yvonne tante van Paul, bewoner van het gemeentehuis.

Met het verdwijnen van de begraafplaats verdween ook “Het Paradijs”.

Rond de kerk was de Kerkhofweg buurtweg 33, ongeveer 79 m lang en liep langs het kerkhof.(Deze weg was in de volksmond beter bekend als het kleine kerkstraatje)

Men besloot op 26.11.1965de begraafplaats op het kerkhof rond de kerk af te schaffen.

Als we de Noordkant vertrekken bij de 23 huizen welke moeten gesloopt worden dan zijn er daar geen cafés bij.

Aan de noordkant van de Rollegemplaats , lag vroeger de maalderij van Robert Vandeginste.

In 1982 slagerij Decantere. Ondertussen is Leon overleden. Mevr. Anemie uitbaatster van de slagerij.

Ook dit is intussen ingehaald en werden verbouwingswerken uit gevoerd, met boven een appartement (2016) Nu pizzeria.

Aan de westkant van het huis stond

“De Vrede”

Op de hoek van het kerkhof was in de Tombroekstraat café “de vrede “ aan de kant van de Rollegemkerkstraat

Volgens het boek “Duizend straatnamen” zou op de plaats van café “ De Vrede”, in de 17^de-18^deEeuw de herberg en brouwerij “De Swaene” zich bevonden hebben.

Petrus Joseph Messiaen gebruyckt de herberghe genaemt: “ De Swaene, wesende geheel oud.( Bruine pakken I 6173 (Dat; van 779)

“De Swaene”(herberg) volgens Leiegouw 1960: Kortrijkse plaatsnamen voor 1400.

P. : Zwaan is een gewone, zeer verspreide benaming van oude brouwerijen. De betekenis van dit zwaan is “open waterput”.

De brouwerijen moesten immers eerst en vooral voorzien zijn van water.

Zijn daaruit de vele herbergen met de naam Zwaan te verklaren?

“Au Barbier ” (Barbier ) ’ HOF VAN COMMERCE” Verdwenen in 1981 in de plaats kwam een frietkraampje nu een bank

Barbier van het Latijn barba = baard. Baardscheerder en kapper, ze trokken in vervlogen tijden ook tanden en verrichten geneeskundige handelingen, zoals aderlating.

De barbier was ook gekend voor het verspreiden van nieuws. De figuur van barbier werd vereeuwigd in de gestalte van Figaro (Encarta 2006)

1953 Kerkstraat nr. 4 herbergierster Barbe Yvonne geboren te Rollegem op 22/12/1911 “Het hof van Commerce”

We vinden haar terug in 1968 nog wonende in de Kerkstraat nr. 4

“De Ruste”

Aan de westkant bevindt zich “De Ruste”, dit café was de eerste voor de nieuwe aanleg van kerkhof welke werd afgebroken.

Daarna werd het de Tombroekstraat. In het jaar 1952 was nr. 2 (nu Rollegemplaats) De uitbater Malfait Georges, was eigenaar van een Amerikaans biljart (Het merk was van Gismo)

voor de prijs van 1 fr. Kon men spelen met 5 ballen. Je kon het spel voor tijdverdrijf spelen maar ook met meerdere personen, welke hun punten samen tellen en de verliezer het gelag betaalt,

gewoonlijk een glas bier. Er waren geen geldelijke of natura voordelen aan het spel verbonden. Het was een spel welke door jong en oud kon gespeeld worden,

maar al in die periode aan het verval geraakte.

Bij weinig cliënteel in het café, kon je zeer gemakkelijk met de uitbaatster teerlingspel spelen, een geliefkoosde bezigheid, welke bij verlies een rondje inhield.

De uitbaatster Desmet Rachel van geboorte van Deerlijk den 1/8/1902.  (Dochter van Elza Malfait) In 1951

Met het verdwijnen van de begraafplaats rond de kerk verdween ook “De Ruste”