de kijker is god
In De Standaard van zaterdag komt de directeur informatie van VTM aan het woord. Deze Eric Goens bedient zich van redeneringen die zo krom zijn als een vishaak, vandaar dat hij er zoveel kijkers mee vangt.
Hij zegt onder meer: 'Ik geloof niet dat je plat en commercieel bent als je voor de kijker werkt. Dan noem je de kijker ook plat en commercieel, en dat is hij niet.'
Een ramptoerist is dus iemand met een gezonde nieuwsgierigheid: leve de chauffeurs die in een kijkfile staan. Voor Goens is de kijker dus een mythologisch wezen met een onfeilbaar oordeelsvermogen en een superieure smaak. Ipso facto getuigen de programma's die naadloos aansluiten bij het oordeel en de smaak van deze kijker van een buitengewone intelligentie en subtiliteit. Kijk dan naar de inhoud van de bladen en de tv-zenders die deze mythische kijker voorschotelen wat hij wenst: kan iemand in alle ernst volhouden dat Het Laatste Nieuws en Dag Allemaal hoogtepunten van journalistiek zijn? Of Bildzeitung in Duitsland en de tv-zenders van Berlusconi in Italiƫ?
Een nieuwsmedium is nooit een medium in de neutrale, wetenschappelijke betekenis van dat woord: elk nieuwsmedium maakt een keuze, brengt een rangorde aan. Wie het buitenlandse politieke nieuws als laatste item brengt of helemaal niet, geeft meteen aan dat deze berichtgeving voor hem minder of helemaal niet belangrijk is. En wie dit bij herhaling doet, heeft wel degelijk een vormende invloed op de nieuwsconsument. Net zoals bij de voeding kan je ook de informatiehonger sturen: inspelen op de sensatiezucht versterkt deze sensatiezucht, zodat men steeds verder zal moeten gaan in het opzoeken van de grenzen inzake effectbejag.
De journaals van de laatste jaren bestaan in hoofdzaak uit rampen, misdaden en ongevallen: denkt men nu echt dat zo'n dagelijks bombardement met negatieve prikkels geen invloed heeft op de geesten?
Een journalist, of hij dat graag heeft of niet, is wel degelijk een opvoeder. Geen enkele editorialist heeft er moeite mee dat hij een 'opiniemaker' wordt genoemd: is het helpen vormen van een opinie dan geen opvoeding?
Men kan een bevolking - net zoals een klasgroep - zowel dommer als slimmer maken: een intellect dat nooit wordt gestimuleerd om een inspanning te leveren, zal indommelen precies zoals een spier bij gebrek aan oefening atrofieert.
De kijker tot god uitroepen is niets anders dan je eigen verantwoordelijkheid ontlopen. Naar mijn smaak is deze houding laf en hypocriet.
|