een weerlegging van het vorige bericht

Van elke stelling kan men het tegendeel beweren. Nietzsche  schreef het al in een van zijn zwartste buien: 'Het beste voor een mens is om nooit geboren te worden, het tweede beste om zo vlug mogelijk testerven.'

In tegenstelling daarmee kan men verwijzen naar de befaamde 'toespraak tot de hoofden van Lebak' in Max Havelaar: 'deze streek is arm. Laten we ons gelukkig prijzen, want hier is veel te doen...'

(een parafrase, geen woordelijk citaat)

Waar geen doden zijn, kan men ze niet met piëteit gedenken; zonder zieken is een verzorgende hand overbodig; waar niemand eenzaam is, bestaat geen verlangen naar een vriendschappelijk woord...

Cynici zullen opmerken: laten we dan maar nog meer kanonnenvlees naar het slagveld sturen etc etc

De kern van de zaak is dat aan het leven zoveel onwillekeurig lijden inherent blijft, dat willekeurig, door de mens veroorzaakt lijden best vermeden kan worden: het is er heus niet voor nodig om de taak van trooster op zich te nemen.

Wellicht kan beschaving het best daaraan afgemeten worden: hoe slagen we erin het onwillekeurig lijden draaglijk te maken en het willekeurige te vermijden.

En die evolutie lees je niet af aan de stijging van het bruto nationaal product.