CIA-rapport (zie De Morgen van vandaag maandag)
Kan iemand die zich bezig houdt met mensenrechten iets nieuws leren uit de publicatie van geheime CIA-documenten? Ik vrees van niet: de rapporten van onder meer Amnesty International hebben reeds in de jaren 1970 exact hetzelfde en nog meer verteld.
We lezen bijvoorbeeld niets over de opleiding van folterspecialisten die werden uitgestuurd naar Zuid-Amerikaanse dictaturen om daar linkse activisten te martelen.
In het VRT-programma Nachtwacht betoogde Amerikakenner, professor Kries Versluys, dat de Amerikaanse democratie over een sterke 'zichzelf corrigerende kracht beschikt'.
Dit zou waar zijn mochten de onthullingen leiden tot meer respect voor de mensenrechten. De recente smokkel van terreurverdachten, de praktijken in Guantanamo bewijzen het tegendeel.
Daarnaast is er de vraag wat de slachtoffers en hun nabestaanden hebben aan deze zelfcorrectie: worden het leed minder erg als de dader twintig of dertig jaar later zijn misdaden bekent?
Zullen de VS, bijvoorbeeld, in 2030 of in 2050 toegeven dat zij zich inzake het Palestijnse conflict hebben vergist door eenzijdig Israël te steunen?
Tot op de dag van vandaag worden in Viëtnam misvormde kinderen geboren als gevolg van de bombardementen met napalm en Agent Orange en nog altijd weigeren de VS hiervoor enige schadevergoeding te betalen.
De geschiedenis leert vooral dat de geschiedenis ons in morele zin niets leert: dezelfde feiten blijven zich herhalen omdat de krachten dezelfde blijven. In de moraal heten die krachten: machtswellust, hebzucht en fanatisme van ideologische, patriottische of godsdienstige aard. Voeg daar de onverschilligheid of domheid van de massa bij en je houdt nog weinig reden over voor optimisme. Maar in het Frans is al gezegd: 'il faut point d'espoir pour entreprendre , ni de réussite pour persévérer.'
