hangjongeren (zie Humo deze week)
In het artikel over hangjongeren vinden we allerlei vormen van wangedrag en repressie, maar over de oorzaken van het fenomeen lezen we niets.
Tot begin de jaren 1960 was ons straatje verkeersvrij en buiten spelen of rondhangen was een evidentie. Maar ook de ouders kwamen naar buiten: om te kaarten en te babbelen.
De ergste vandalenstreken bestonden uit het omgooien van een hooiopper, het binnendringen in een boomgaard en 'vuile manieren doen' - wat afgezien van een paar bleekscheten met een te klein pietje niemand overlast bezorgde.
Vandaag stellen we twee zaken vast: diverse gradaties van vernielzucht en agressie, en een schijnbaar totaal verschillende leefwereld van ouders en kinderen.
De vraag is wat de oorzaken hiervan zijn.
Vernielzucht en agressie zijn vrijwel altijd een uiting van psychisch onbehagen en frustratie. En ten tweede kunnen we ons afvragen wat deze jongeren voortdurend het huis uit drijft.
Ervaren ze het gezin als verstikkend, hen totaal vreemd? Zijn zij zo mentaal leeg dat zij geen plezier kunnen beleven aan boeken en ander huiskamervermaak? Eisen hun ouders het tv-toestel op zodat er alleen programma's te zien zijn die hen geen lor interesseren? Is er een computer in huis?
Al deze vragen lijken me veel interessanter en wezenlijker dan louter de oppervlakte van het wangedrag beschouwen.
En repressie is altijd het meest gemakzuchtige antwoord: een leraar hoeft een lastige leerling maar de klas uit te sturen en de rust keert weer. Maar die lastpost omturnen tot een geïnteresseerde die wil meewerken, is veel moeilijker. De grootste voldoening vindt de leraar dan ook wanneer dit lukt met een persoonlijk gesprek waarbij de ordeverstoorder heeft kunnen ondervinden dat er minstens één persoon zich om hem bekommert, niet enkel als leerling maar als jonge mens.
Al moeten we niet naïef zijn: hoe vroeger deze remediërende aanpak wordt toegepast, hoe meer kans op succes. Als men te lang wacht, kan het wangedrag en de maatschappijvijandigheid zo diep ingeworteld zitten dat schadeperking de eerste doelstelling wordt.
Niettemin lijkt het me twijfelachtig of de hangjongeren het gevoel hebben dat zij 'erbij horen', dat zij volwaardig deel uitmaken van onze maatschappij. Wat de breuk heeft veroorzaakt, kan sociologisch onderzoek uitwijzen. Maar alleen met een politiereglement dat getuigt van stoerdoenerij, zal het probleem niet worden opgelost.
Vroeger werden burgemeesters nogal folkloristisch 'burgervaders' genoemd: alleszins bij Rambo Antheunis van Lokeren zie ik weinig vaderlijks.
