primaat of dictaat?
Minister-president Peeters stelt voor om vrachtwagens wat later de baan op te sturen om zo het fileprobleem te helpen verminderen.
Onmiddellijk wordt hij afgeblokt door de Vlaamse woordvoerder van de bedrijven die schermt met economische slogans. Op RTBf La Une daarentegen beklemtoonde een francofone vertegenwoordiger van de bedrijfsleiders de opportuniteiten van het initiatief indien de bedrijven bereid zijn om zich aan te passen.
Keer op keer komt het op hetzelfde neer: economische slogans worden afgekondigd als kerkelijke dogma's.
In casu de toverformule: 'just in time delivery'. Iedere weggebruiker kan de praktische gevolgen van dit dogma vaststellen: het vrachtvervoer maakt onze wegen steeds onveiliger, de truckers staan onder een steeds hogere stress.
Vergelijk dit met dat andere dogma van een verhoogde productiviteit dat resulteert in nachtarbeid, een systeem dat nog wordt aangemoedigd door een lastenverlaging.
Ongeacht de gevolgen voor het gezinsleven van de arbeiders en voor hun gezondheid.
Het primaat van de economie valt niet te betwisten: zonder rendement kunnen de bedrijven geen werk verschaffen en kan de overheid geen inkomsten genereren om een beleid met sociale en ecologische correcties door te voeren.
Maar wordt dit primaat niet in toenemende mate een dictaat: om het even welke menselijke waarde moet wijken voor de filosofie van de markt. De markt is een middel en geen doel op zich, en dat lijken de actoren wel eens te vergeten.
Er is geen natuurwet die zegt dat 'just in time delivery' onvermijdelijk is en nog minder dat dergelijke systemen de meest wenselijke zijn.
Vergelijk het met een nog dwazer verschijnsel: Belgische garnalen die naar China (en tot op vandaag naar Marokko) zullen worden gevoerd om daar te worden gepeld en daarna volgt de weg terug naar onze winkels. De ecologisten eisen terecht dat aan deze waanzin een einde wordt gemaakt door de reële kosten, ook inzake milieuvervuiling aan te rekenen. Net zoals Gaia zeer terecht protesteert tegen het dierentransport over afstanden en in omstandigheden die op dierenmishandeling neerkomen.
De mechanismen van de markt zijn ziek of ziekmakend, zowel moreel als louter geneeskundig. Wanneer gaan we niet alleen beseffen dat we verkeerd bezig zijn, maar er ook iets aan veranderen?
