|
Jan Leyers op weg naar Mekka
Het programma Nachtwacht heeft bij mij een bijzondere sympathie nagelaten voor het natuurtalent Jan Leyers.
Maar zijn reisfeuilleton 'De weg naar Mekka' en het interview in Humo, bezorgen mij een zeker onbehagen.
Jan Leyers klaagt het feit aan dat zovele vrouwen in de moslimwereld opgesloten zitten in een gevangenis van textiel.
Wij, mijn partner en ik, zijn zelf in totaal ongeveer een maand in moslimlanden op bezoek geweest en hebben daar de grootst mogelijke diversiteit inzake klederdracht vastgesteld: gaande van spannende spijkerbroeken en sexy topjes naar die afschuwelijke zwarte lap voor het gezicht en in totaal welgeteld 3 boerka's.
Meer fundamenteel is zijn basisstelling dat het laatste wat je in de islamlanden tegen komt de twijfel is. Hoe verklaart onze reizende filosoof dan de diverse facties binnen de islam en de geschiedenis van theologische disputen binnen de islamtraditie: kan men tot een dispuut komen zonder twijfel?
Opvallend is eveneens de toegeeflijkheid van Leyers ten opzichte van ons autochtone christendom.
In de VS staat 'in God we trust' op de nationale munt; een Amerikaans politicus waagt het niet een toespraak tot zijn electoraat af te sluiten zonder de frase: 'God bless you' of 'God bless America'.
Kan men zich inbeelden dat in het huidige Polen een niet-katholiek tot premier of president wordt verkozen? In Polen is een katholieke radio actief, onder leiding van priesters, die zich gedraagt als een propagandazender voor de huidige regering van de nationalistische en antisemitische tweelingbroers.
Een feministische partij durft het thema abortus niet aan te snijden uit schrik voor represailles.
In Italië en Spanje doet de roomse kerk er alles aan om een legalisering van euthanasie tegen te houden. In het oerkatholieke Ierland moeten vrouwen voor een abortus uitwijken naar het buitenland.
Er zijn fundamentele verschillen en die staan in onze grondwet: de vrijheid van godsdienst, de vrijheid van meningsuiting en de gelijkheid tussen man en vrouw.
Maar zijn deze verworvenheden er gekomen dankzij het christendom of ondanks het christendom? Hoe lang is het geleden dat getrouwde vrouwen ontslag moesten nemen uit het katholiek onderwijs?
Zeff heb ik talloze dreigtelefoontjes ontvangen toen ik mijn leerlingen aanspoorde om naast katholieke kranten ook De Morgen te lezen: dit is nauwelijks 10 jaren geleden.
Waar ik mij mateloos aan blijf storen is deze arrogante tweedeling: de islam is achterlijk en wij hebben alle vormen van mentale dictatuur achter ons.
Voor alle duidelijkheid: ik voel niet de minste neiging om 'the clash of civilisations' (Samuel Huntington) te minimaliseren of te onderschatten.
Maar - zoals de Amerikaanse socioloog en reisauteur Robert D. Kaplan (in Reis naar de einden der wereld) bij herhaling benadrukt: zonder rekening te houden met politieke, demografische en economische verklaringen komt je nooit tot een beter begrip. En daarover zegt Leyers hoegenaamd niets.
Nochtans leert onze eigen Vlaamse en Europese geschiedenis overduidelijk: mensen worden pas vrij en mondig wanneer zij niet meer moeten vrezen dat hun persoonlijke mening en zelfgekozen levenswijze geen represailles uitlokken. En dan nog: hoeveel Vlaamse ouders laten hun kinderen dopen of hun plechtige communie doen uit vrees voor de reacties van oudere familieleden?
Tot op vandaag leven honderdduizenden Europese moslims met respect voor onze wetgeving - zij het niet altijd zonder conflicten en moeilijkheden -: willen wij hen de kans geven eenzelfde emancipatie door te maken als wijzelf is een houding van angst en verkramping eerder een rem dan een bevordering van deze ontvoogding.
Om nog te zwijgen over de hysterie en haatcampagnes van onze eigen extremisten.
En je kan niet verwachten dat mensen die uit onderontwikkelde rurale gebieden afkomstig zijn in een bestek van 20 jaar een proces doormaken waarvoor onze bevolking 200 jaar nodig heeft gehad.
De enige strategie met kans op slagen lijkt me te zijn: onverzettelijkheid inzake de grondwettelijke rechten en geduld met al wat minder essentieel is. In wezen is dit de houding van een goed pedagoog. Een filosoof als Leyers zou dit moeten weten.
|
