over standbeelden en underdogs
Een van de talloze lezersbrieven over de mislukte oranjeblauwe onderhandelingen eindigt met deze veelzeggende zinnetjes: ' We (Vlamingen) kiezen voor de underdog. Hoe negatiever jullie over Leterme schrijven, hoe populairder hij wordt.'
Vlaanderen heeft inderdaad historische ervaring met 'kaakslagflamingantisme' en politieke martelaren, denk aan August Borms die vanuit de gevangenis naar het parlement werd gekozen.
Maar is het niet potsierlijk iemand die maanden als formateur heeft gefunctioneerd - of niet gefunctioneerd - en 800 000 voorkeurstemmen heeft behaald, voor te stellen als een 'underdog'? Dit oordeel lijkt me enkel mogelijk als je de dagelijkse manipulatie bekijkt van de publieke opinie - aan weerszijden van de taalgrens.
In Wallonië had je het fictieve journaal van RTBF over de splitsing van België wat in grote mate de recalcitrante houding tegenover een staatshervorming verklaart: angst zet aan tot behoudsgezindheid niet tot vernieuwing.
En bij ons in Vlaanderen is al minstens een jaar campagne gevoerd eerst tegen het parasitaire hangmatsocialisme van Elio di Rupio en co, daarna tegen Madame Non, Joelle Milquet.
Yves Desmet heeft in De Morgen een schitterende metafoor gebruikt: het staartje NVA kwispelt met de hond CD&V.
Is het dan niet lichtjes schizofreen dat dezelfde krant de kopman van NVA een vaste column aanbiedt, waar hij ongemeen trots op is - getuige zijn uitspraken in allerlei interviews? Op die manier verhoog je het intellectueel prestige van een communautaire oorlogsstoker en wek je de indruk dat je met zijn hetzerij akkoord gaat.
In wezen is de aanwezigheid van De Wever bij de onderhandelingen over de vorming van een federale regering een voorstelling van absurd theater, Ionesco en Beckett waardig. Wie zijn huis wil laten renoveren, haalt er geen architect bij die voortdurend roept: 'Dit huis moet verdwijnen.' Je kan dan net zo goed een pedofiel uitnodigen om te komen babysitten.
Het is mijn allesoverheersende indruk dat de meeste media in Vlaanderen en Wallonië, in het bijzonder de rechtse uiteraard, bezig zijn - en zoals gezegd al langer dan de voorbije maanden - om 'a selffulfilling prophecy' te realiseren: het uiteen drijven van twee publieke opinies. Via een mentale splitsing lijken ze bewust of onbewust te willen komen tot een staatkundige.
Het voorbije weekend van 1 en 2 december ondervroegen journalisten van VRT de supporters van Leterme in Ieper met één simpele vraag: heeft hij het goed gedaan? Geen enkele keer werd gevraagd het antwoord te motiveren zoals in het algemeen vrijwel nooit aan het publiek wordt gevraagd wat zij verstaan onder staatshervorming en waarom deze volgens hen noodzakelijk zou zijn. Voortdurend worden kreten herhaald zodat ze het karakter krijgen van bezweringsformules en meer de emotie aanspreken dan de intelligentie.
Zelf kan ik mij iets voorstellen bij de vraag om 'meer homogene bevoegdheidspakketten' (wat eventueel herfederaliseren inhoudt) maar de term 'staatshervorming' al dan niet voorafgegaan door het epiteton 'grote' zegt mij absoluut niets. Gaan de wachtlijsten en de sociale uitsluiting, de onbetaalbare ziekenhuisrekeningen in Vlaanderen verdwijnen met het toverstokje van de 'grote staatshervorming'? Aan het programma van onze separatisten is dat alleszins niet te merken: zij zwijgen zeer zedig over hun concrete plannen. Het is niet de 'vlaktaks' van Dedecker die de laagste lonen en vervangingsinkomens meer koopkracht zal bezorgen.
Nu lijkt het dat vooral de Vlaamse publieke opinie met het toverwoord 'staatshervorming' wordt gehypnotiseerd en zo creëer je inderdaad de emotionele humus waarop naast demagogen ook helden en martelaren groeien. Leterme wordt de man van één term, hopelijk voor een korte termijn.
