In de bijbel gaan de mensen met elkaar om in alle eenvoud en ieder ander wordt bij zijn voornaam genoemd: Heli, Mozes, Andreas, Petrus,
Zo gaat het bij de mensen: al vóór de geboorte zoeken mensen een naam voor hun kind.
Iemand die je liefheeft geeft je een naam.
En als kind, als jongere, laat je je ook bij die naam noemen.
Maar als je ouder wordt begin je je voornaam soms te verbergen: sommige mensen omringen hun naam met hun titels, met hun beroep.
Veel mensen hebben geen voornaam meer, maar een beroep, een functie: ze vinden dat veel voornamer en het schept afstand, discreties.
In sommige straten kent men de naam niet van de mensen die er wonen.
Men zegt gewoon mijnheer, mevrouw, soms komt er nog iets bij ook. Bijvoorbeeld/
Als je je voornaam prijsgeeft, dan weten de mensen: ik mag haar, hem roepen, ik mag een beroep om haar, hem doen.
Als je één of andere van die ingewikkelde diensten moet opbellen bijvoorbeeld en je kent een naam, dan is dat een lichtpunt in die doolhof, dan kom je dadelijk terecht.
Iemand die je echt zijn naam prijsgeeft, wil daarmee zeggen: bel even aan, bel mij op, voor jou ben ik thuis.
Bij een begrafenis wordt de overledene (hoe rijk ook, hoe belangrijk ook) altijd met de voornaam genoemd.
Jammer dat het voor velen dan te laat is, want niemand kan haar of hem nog roepen Zij zijn er niet meer
Het wondere in de bijbel is nu dat iedereen met de voornaam genoemd wordt.
Er lopen in de bijbel veel groten rond: Abraham, David, Mozes, Judith, Esther, Maria,
De koningen en de profeten, ze worden allemaal met de voornaam genoemd.
Ik heb mij afgevraagd hoe het komt dat in de bijbel ook al die groten een voornaam hebben.
Ik denk dat het komt omdat God ze zo noemt: voor God is David ook maar gewoon David.
Voor God is Mozes maar gewoon Mozes, enz.
En Jezus noemt zowel de simpele visser Petrus en Andreas, als de rijke Zacheüs de farizeeër Simon die een feestmaal geeft, gewoon bij hun voornaam.
Noem niemand heer of vader of meester of mijnheer, zegt Jezus.
Eén is uw Vader, één is uw Meester!
Ik denk dat daarom alleen voornamen in de bijbel staan, doordat God ze bij hun naam noemt.
Voor God is er noch hoog noch laag, noch rijk noch arm, noch zwak noch machtig.
Hun naam staat geschreven in de palm van Zijn hand.
Het is nog meer.
God zelf geeft zijn naam aan ons prijs. Hij wil daarmee zeggen: je mag mij aanspreken, je mag op mij roepen.
Ik roep jou bij de naam, maar jij mag ook op mij roepen.
Het oude testament vertelt hoe God zijn naam prijsgeeft: Jahweh (Ik zal er zijn betekent dat), en dat is diep menselijk, want hoe je ook heet, als je je naam aan iemand geeft, betekent dat: ik zal er zijn voor je.
Ik wil besluiten met twee zeer eenvoudige vraagjes over ieder van ons als bezinning:
- aan hoeveel mensen hebben wij al onze voornaam prijsgegeven, voor hoeveel mensen zijn wij thuis, aan wie zeggen we met Jezus woorden: kom eens kijken, je kent mijn adres, je bent welkom. Voor hoeveel mensen zal jij er zijn
- en dan: durven we geloven dat we God mogen roepen bij zijn naam, dat God ook aan ons zijn naam heeft prijsgegeven, opdat we Hem zouden roepen in vreugde en nood?
Misschien luistert God wel het liefst naar hen die ook luisteren als anderen hun naam roepen. (Met dank aan Dries Morel)
Hoe gaat dat geroepen worden?
De samaritaan
- waarom plaatst Jezus zijn verhaal op straat, waar de meest onverwachte dingen kunnen gebeuren, waar volslagen onbekenden op één of ander kruispunt je tot hun naaste kunnen uitroepen. Sommigen onder ons doen dat: zij zijn de Samaritanen
- wij hebben anders een prachtig model van een samaritaan: hij die het verhaal zelf vertelde. Hij liep langs de weg en duizenden onbekenden deden een beroep op hem: Jezus, riepen ze, gij zijt mijn naaste, gij kunt mij helpen. En Jezus liep nooit met een boogje om hen heen.
BRUSSEL (KerkNet) - Iedereen kent 'A Christmas Carol - Een Kerstvertelling' van Charles Dickens, het beroemde verhaal over de gierige Scrooge die op kerstavond bezoek krijgt van de geest van zijn overleden compagnon. Volgens een aantal welzijns- en ontwikkelingsorganisaties raken echter ook wij door de commercie rond het Kerstfeest steeds verder verwijderd van de echte geest van Kerstmis. Daarom sporen ze ons via de website van www.feelgoodgift.be aan een alternatief kerstgeschenk te geven en zo opnieuw aansluiting te vinden bij de echte geest van kerstmis. "In de periode voor Kerstmis wordt er een recordbedrag uitgegeven aan cadeautjes. Meestal gaat het over luxeproducten waarmee men familieleden en vrienden wil verwennen. Volgens een Europese studie spendeerde een Belgisch gezin in 2005 gemiddeld 634 euro aan kerstgeschenken. Als we een deel van dat geld inzetten waar het echt nodig is, kunnen we de kerstdroom dichterbij brengen."
Van droom naar werkelijkheid "Het idee is heel eenvoudig", zegt Bart van Peel, een van de initiatiefnemers van de vzw Feelgood aan Kerknet. "Maar er is heel wat professionele ondersteuning nodig om dit ook in de praktijk te brengen." Feelgood moest de ngo's, die aanvankelijk sceptisch waren, aanspreken. Die scepsis had volgens Van Peel ook te maken met het feit dat dit initiatief niet in de ngo-wereld zelf ontstaan is. Daarna werd een firma gecontacteerd die vaker met de ngo's samenwerkt om de infrastructuur op poten te zetten. "En de kerstman is met die concurrentie absoluut niet gelukkig." Uiteindelijk werden Oxfam, Broederlijk Delen, Vredeseilanden, Natuurpunt, SOS-Kinderdorpen, Welzijnszorg, Amnesty International en 'Dokters van de wereld' bereid gevonden het initiatief te ondersteunen. Mensen die de actie steunen doen een statement dat Kerstmis wel bijzonder commercieel geworden is en doen een schenking voor het goede doel. Nadat men heeft aangegeven dat men de actie wil steunen, ontvangt men - vooral om misbruiken tegen te gaan - een mail waarin men zijn engagement bevestigd en krijgt men een persoonlijke pagina, waarop men aan geeft dat men graag een alternatief kerstgeschenk wil. Die pagina kan men aan vrienden en bekendmaken. Wie op de vraag ingaat kan een certificaat afdrukken, dat men bij het geschenk kan stoppen. Om de nodige echo te geven werden een aantal BV's aangesproken, om ervoor te zorgen dat dit ook in de media voldoende ruchtbaarheid zal krijgen.
'Mensen kunnen ervaren dat ze iets goed doen' Pia Buysse van SOS-Kinderdorpen zegt ons dat mensen tijdens de kerstperiode enorm veel geld uitgeven aan geschenken. "Soms lijkt het wel alsof mensen met niets anders meer bezig zijn. Dat geeft een heel verkeerd gevoel. Bart Van Peel had de moed om met dit project naar buiten te komen. Mensen kunnen een geschenk geven en ervaren dat ze iets goed doen. Dat is een uitstekend idee, maar dit volstaat echter niet. Dit idee moet ook nog bekendgemaakt en ondersteund worden. SOS-Kinderdorpen is heel blij dat men hieraan kan participeren." "SOS-Kinderdorpen is een internationale privéorganisatie die bekommerd is om het lot van kinderen. Dit zijn niet altijd wezen. Vaak ook komen ze uit verstoorde gezinnen. We bouwen dorpen waar een aantal eengezinswoningen samen staan. Elk huis heeft daar een SOS-moeder, die telkens zeven tot tien kinderen onder haar hoede heeft. De kinderen blijven daar wonen tot ze opgegroeid z ijn." Volgens Pia Buysse worden de SOS-kinderdorpen vaak uitgebreid met een medisch centrum, scholen . zodat ook de omgeving baat heeft bij het kinderdorp. "Zo proberen we ook de plaatselijke bevolking te ondersteunen met medische zorg, informatie, volwassenenvorming .Bij ons in Vlaanderen bestaat er door gebrek aan voldoende financiële middelen nog geen kinderdorp, maar er is wel al een transithuis waar kinderen in een probleemsituatie twee tot zes maanden terecht kunnen." Daarbij krijgt men ook ondersteuning vanuit de VUB. Daarnaast steunt men vanuit Vlaanderen natuurlijk ook de al bestaande SOS-Kinderdorpen elders in de wereld.
Jo De Poorter doet mee
Lof voor de transparantie Ook Peter Van Caenenbroeck, die bij Broederlijk Delen verantwoordelijk is voor de fondswerving, vindt dit een sympathiek initiatief. "We geven hier graag onze steun aan, omdat dit de commercie rond het kerstgebeuren in vraag stelt. Dit initiatief is bovendien bijzonder transparant. Feelgood is bovendien ook welkom omdat we op promotie en reclame kunnen besparen." Feelgood is niet echt uniek, omdat er vooral in de Angelsaksische wereld al langer gelijkaardige initiatieven bestaan. Volgens Van Caenenbroeck mag men die echter niet op een lijn plaatsen. "Het is allicht leuk om mensen voor te spiegelen dat ze een kip of een geit of landbouwwerktuigen geven, maar in werkelijkheid is dat niet altijd het geval. Op zo'n manier werken is niet helemaal eerlijk, maar allicht heeft men in de Angelsaksische wereld ter zake minder schroom. Hoe concreet kan men iets maken zonder misleidend te zijn?" Van Caenenbroeck is niet blind voo r het gevaar dat men tijdens de kerstperiode, die hoe dan ook een bijzonder emotionele tijd is, met te veel mensen in dezelfde vijver gaat vissen. "Wij zijn vooral actief in de periode van de Veertigdagentijd, maar vele ngo's zijn extra actief in de kerstperiode. Ik denk dat het publiek het zal waarderen dat we ons rond een project verenigen, ook al zullen een aantal ngo's hun kerstactie voortzetten." Mensen die de actie willen ondersteunen of daarover meer willen te weten komen vinden alle informatie op de website: www.feelgoodgift.be.
Brochure Ambt en huwelijk[1]als ankerpunt op de zoektocht naar de relatie en integratie van huwelijkssacrament en diakenwijding.
Suggestie voor de vormgeving van die relatie en integratie tijdens vorming en wijding
Sinds ik tochtgenoot mag zijn van de grote familie van het permanent diaconaat, nu toch al meer dan een kwarteeuw, is er veel geëvolueerd. Van bij de aanvang werd ervoor geopteerd om de echtgenote samen met de kandidaat te laten delen in de opleiding. De wijding en benoeming van een man tot diaken grijpt immers sterk in in het leven van zijn gezin, het meest nog van de echtgenote. Het gaat niet zomaar om een beroep of een opdracht. Gelovige koppels weten dat God hen op een bijzondere wijze nabij komt. Ze ervaren dat de wijding tot diaken eveneens een nieuwe dimensie geeft aan hun huwelijk.
Gedurende de vele jaren werd getracht om daar vorm aan te geven, niet alleen gedurende de opleiding en bij de benoeming, maar ook via symbolen op het moment van de wijding zelf.
- Zo vonden we het normaal dat de vrouw niet alleen haar toestemming uitspreekt, maar ook gedurende de hele plechtigheid naast haar man staat of knielt.
- Tijdens de litanie komen niet alleen de aanwezig diaken een kring vormen rond de wijdeling, maar ook hun echtgenoten.
- Recent is er nu een moment waarop de bisschop tijdens de wijdingsplechtigheid de band legt met de huwelijksbelofte, deze bevestigt en Gods zegen vraagt over het echtpaar en gezin.
Op een nieuwe wijze gaat het koppel voortaan verder op de weg van samen gedragen
verantwoordelijkheid in hun gezin, in de maatschappij en in de kerkgemeenschap.[2]
Tijdens dat proces van zoeken naar de relatie en integratie van huwelijkssacrament en diakenwijding werd de vraag naar dieper theologisch inzicht steeds maar sterker. Deze brochure is een ankerpunt op die zoektocht.[3]
[1]Bisdom Brugge, Diocesane Commissie Permanent Diaconaat, 12/ 2003, Voorwoord van bisschop Roger Vangheluwe, 26 bladzijden. De brochure bestaat uit twee delen: het eerste deel is van de hand van prof. Koen Vanhoutte; het tweede deel is een ervaringsbericht, resultaat van het zoeken naar woorden om uit te zeggen wat gehuwde diakenkoppels beleven. In de bijlage vind je vragenlijst die aan de basis van het ervaringsbericht liggen.
2 Op een andere plaats bieden wij een bespreking van deze brochure.
"Alvorens zijn offer te volbregen, heeft hij willen wijzen welke weg Hij wilde gaan. Hij legde de herkenbare tekens a f als Jood. Met een vingerknip kon Hij iedereen laten doen wat Hij wilde. Door de voetwassing zegt Hij: Als je dit niet doet, hoor je niet bij Mij."
"Een kleine groep (diakens) houdt zich bezigmet liturgie en hebben nu reeds een identiteitscrisis!"
Gehoord tijdens het congres IDZ in Pianezza Italië
Eveneens: "De diakens mogen de plaats van Christus niet innemen. Zij moeten Hem representeren."
"De zin van wijding kunnen we niet oplossen met woorden op '-heid', maar met: "Wie zegt gij dat Ik ben?"
"Hoe zit het met de evolutie van uw wijding? Is het de weg van het abstracte? Het concrete is de ware weg: "Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven."
"God komt in ons leven en trekt ons op een peil waar wij normaal niet kunnen komen (wij zijn geen wijsheidsgodsdienst!). Dan krijg ik een sacrament. Dat is het merkteken. Ik ben mij dat niet bewust. Daarom: Wie mij ziet, ziet de Vader. Wie de priester ziet, de diaken ziet, ziet God. Wij moeten God God laten zijn. "
"God bewerkt iets in jullie (diakens). Misschien iets onzichtbaar. God is niet zo zichtbaar. Wij hebben gewoonlijk geen oog voor het onzichtbare. God werkt door mij, maar het is mij niet altijd zichtbaar. Er moeten wel zichtbare momenten zijn. Maar niet de kus is niet het voornaamste!"
De namen van de kinderen zeggen veel over de ouders. En over de tijdgeest. Toen onlangs[1] de weduwe van Jozef Delille (vooroorlogs Vlaams-nationalistisch Kamerlid, uitgever van het legendarische weekblad t Getrouwe Maldegem) overleed, herinnerde men ook aan de namen van hun acht kinderen: Edelhart, Goedewil, Koerraad, Vredeman, Godetrouw, Genade, Allenbroer en s Herengave[2]. Een ware programma-verklaring.
Wij hebben ze al meer dan eens in vriendenkring geciteerd en meestal worden ze op een wat ongelovige of ironische glimlach onthaald. Waarom eigenlijk?[3]
De ouders Delille deden niets anders dan teruggrijpen naar een zeer oude traditie in onze gewesten, zoals zij die o.m. vonden bij Gezelle.
Maar in de oren van de jongste lichtingen klinkt het eigen Vlaamse Genade vreemder dan het Franse Grace, is s Herengave exotisch vergeleken met Dieudonné.
Bij de generatie die nu boven de vijftig is, ging men niet zo ver als bij de Maldegemse vrienden, maar in elk Vlaamsgezind gezin was er wel een Lutgart, ter ere van de patrones der flaminganten, of een Godelieve, naar de heilige van bij ons. Hun zusters en broers droegen ronde en mals klinkende namen uit de volkstraditie. (In Lier liepen vele Gommaartjes rond, want men eerde ook graag de stedelijke patroonheilige).
Als je nu op school of in het parochieblad namenlijsten leest, kom je de hele film- en televisiewereld tegen. Hoeveel Wendys weten nu al niet Van Wanten?
(GD)
Uit de persknipsels van diamautem uit zijn verzamelmap Namen geven.
Het zou mij plezieren mochten jullie willen reageren op dit persknipsel.
Het kind moet een naam hebben, zeggen wij. Wat betekent dat voor jou?
[1] Het persknipsel is jaren oud. Het komt uit De Standaard. Alleszins vóór 1965.
[2] Het persknipsel waarin de Latijnse of Griekse vorm van de namen werden geciteerd heb ik nog niet kunnen terugvinden.
"Ik hoef niet katholiek te zijn... om te geloven in de praktische linksheid van al die nonnen en paters die lesgeven in de brousse of die weggegooide kinden uit de goten oprapen. Als ikop mijn tenen ga staan, ben ik in vergelijking met hen hooguit een fatsoenlijke burgerman."
De schrijver Benno Barnard hekelt de pensée unique van linkse intellectuelen omtrent het katholicisme. (Knack 15 november), geciteerd in De Standaard van donderdag 16 november, p. 29.
* Teken - band - aanwezigheid - contact * De zorg van de Goede Herder tegenwoordig stellen en representeren: zorg, belangstelling, tederheid en volharding, inzet en behoeden. * Concurrenten voelen priester en diaken zich als zij naar elkaar kijken! Priester en diakens oeten samen naar de Heer leren kijken en de vraag stellen: "Heer, wat wilt Gij dat ik doen?" En wij moeten onze ogenen openen voor de noden van de mensen. Elke mens heeft recht om in contact te komen met de zorg van de Heer die zijn leven heeft gegeven voor allen. * Pastoraal heeft twee polen: enerzijds christen-zijn, zijn heilsboodschap, zijn evangelei én de anderzijds de concreet-gesitueerde mens. *Bisschop, priester en diaken participeren aan het ene apostolische ambt door de wijding. Daar ligt de gezamenlijke worten waaruit zij moeten leven - met eigen inbreng en eigen gestalte - want zonder Christus kunnen zij niets en dreigen zij te verdorren en te verstarren. Bewogen door zijn Geest actuliseren en representeren (in de goede betekenis van het woord) zij de zorg en de zending van de Heer, de Ene Hogepriester, de oorsprong en bron.
BRUSSEL (Kerknet/Tertio) - Onder het motto 'Anders is ook mooi' beloven de Vlaamse senioren tijdens de ouderenweek, van 20 tot 26 november a.s., extra aandacht te hebben voor de diversiteit onder de derde leeftijd. Tertio laat in zijn editie van vandaag woensdag enkele bejaarden van rusthuis Molenheide in Wijnegem aan het woord. Ze maken duidelijk dat het niet in alle rusthuizen kommer en kwel is wat de klok slaat. In de Achterkrant richt Tom Claus, de coördinator van 'Aandacht voor Senioren', met een aantal frisse initiatieven de aandacht op de eenzaamheid van veel bejaarden.
BRUSSEL (Kerknet/KatholiekNederland/ANP/DPA) - De opgetuigde kerstbomen in de winkelcentra in de VS heten opnieuw officieel kerstboom en niet langer 'feestboom'. Werknemers wensen elkaar en de klanten ook weer 'vrolijk kerstfeest' in plaats van 'vrolijke feestdagen'. Vorig jaar december leek het in de Verenigde Staten nog politiek incorrect om Kerstmis als christelijk feest te vieren. Grote warenhuisketens wilden de niet-christelijke minderheden niet voor het hoofd stoten. Door de zelfcensuur waren liedjes als 'White Christmas' en 'Stille Nacht' in veel winkelcentra niet te horen.
Boycot Christelijk-conservatieve, maar ook andere groepen riepen op tot een boycot van bedrijven die Kerstmis in de ban hadden gedaan. De rechtse zender Fox News berichtte dagelijks over de vermeende hetze tegen kerstmis. Verontruste burgers richtten actiecomités op zoals 'Redders Van Het Kerstfeest'. "We hebben ons lesje geleerd'', benadrukte een woordvoerster van het supermarktconcern Wal-Mart vandaag. De verkoop voor Kerstmis vormt een kwart tot 40 procent van de jaarlijkse omzet in de branche.
Kruipt eens in de huid van een kevertje dat zich op de grond tussen het hoge gras voortbeweegt. En sta dan stil, om verbaasd rond te kijken naar die hoog boven je hoofd oprijzende reuzenhalmen Dat doet zon insect natuurlijk niet. Maar wij mensen zijn niet altijd zoveel beter. Als we namelijk door een bos lopen, zijn we ongeveer in dezelfde situatie als dat beestje tussen het gras Met dit verschil, dat de boom het hoogtepunt, de bekroning vormt van het plantenrijk.
De boom in het enkelvoud. Waarbij we liefst denken aan een min of meer alleenstaande boom. Want in een bos komt de boom minder tot zijn recht: we dreigen door het bos de boom niet te zien. Daar gaat het ons om: de boom leren zien.
Maar hebben we dan niets belangrijkers te doen? Dat is het juist: sommige onbelangrijke dingen zijn in het leven (léven) van een mens nu eenmaal niét zo onbelangrijk. Onder meer meditatief bezig zijn. Een pleidooi hiervoor achten we overbodig: er is voldoende literatuur over meditatie als tegenwicht tegen drukte en gejaagdheid; als herstel van dát stuk van onszelf waarvan het verlies de psycholoog M. Wertheimer ertoe bracht een volwassene te definiëren als een ontaard kind; als een manier om meer te beantwoorden aan de bedoeling van een Schepper die de mens vreugde wilde zien beleven aan de tuin van zijn schepping.
Een uitstekend middel hiertoe: aandacht overhebben voor een boom, tijd verliezen aan die boom. Waarom juist een boom? Omdat, als we een algemeen menselijk symbool zoeken, een symbool dat aansluit bij diepere lagen van ons wezen en dat, bewust gemaakt, de opbouw van onze persoonlijkheid ten goede komt, we het best terecht kunnen bij de boom: hij ligt in een tweevoudige betekenis het meest binnen ons bereik.
Het protest tegen het ondoordacht vellen van bomen en de populariteit van het boompjes-planten zijn slechts de buitenkant van een diepere liefde en verering voor de boom, waarto we de aanleg in ons dragen.
Probeert u maar eens die aanleg tot ontwikkeling te brengen. Begin met iets over bomen te lezen. Verzamel mooie afbeeldingen van bomen. Blader eens rustig in een boek met afbeeldingen van het boom-symbool. Maar vooral bekijk bomen in levende lijve.
Kijk er b.v. naar als u in de trein zit. Ook in de winter! En natuurlijk in de lente, als ze allen nog maar met fijne tule of met donzige gaas zijn omhangen. Verwonder u over de vele vormen die ze aannemen: lange fijne pluimen of kort dikke vederbossen, reusachtige sparrekegels of opengevouwen waaiers. Zelfs geteisterde, gehavende bomen zijn het bezien waard: meer nog dan gave bomen spreken zijn van levenskracht en levensmoed.
We kunnen van de primitieve mens nog wel wat leren, zegt men vaak. Zonder dat we daarom bomen hoeven te vergoddelijken. Bij de verkondiging van het christendom door Bonifatius ging er af en toe een heilige eik voor de bijl. Jammer misschien, maar doordat die ene boom werd geofferd, konden we de overige bekijken als wat ze zijn: beeld van onszelf, van de mens, die geschapen is naar het beeld van God.
De dringende vraag van vandaag waar ik het deze morgen samen met u over wil hebben lijkt me dezelfde als de kwestie die Johannes Paulus II zo sprekend omschreef als die van de eucharistische verstomming. Ja, hoe kunnen we dat met stomheid geslagen worden oproepen, dat zelfs provoceren? Een verbijstering vervuld van dankbaarheid voor het Sacrament waarin Christus voor altijd zijn liefdesmysterie heeft willen concentreren. Hierbij neem ik de precieze uitdrukking van de Dienaar Gods over[i]. Hoe kunnen we een verrukking opwekken die eerst de christenen en daarna heel de mensheid naar de bron van het leven toe kan brengen? Hoe de mensen de schoonheid van de liefde laten zien en die omzetten in een kracht die de harten en de hele mensheid van gedaante doet veranderen? Want het gaat hier inderdaad om schoonheid. Een schoonheid die de wereld heeft gered. Een schoonheid die schittert als de glans van de waarheid over God en als de vervulling van het geluk waar het hart van de mens voor geschapen is. De geconsacreerde hostie is de meest hoogstaande icoon van Gods schoonheid zoals die in Christus is geopenbaard, de waarlijke, levende, levenbrengende, eenmakende tegenwoordigheid van de mooiste onder alle mensen (Ps 45,3).
1.boom m bomen, -pje (plantk.) gewas met (één) houtige stam die zich eerst op zekere hoogte boven de grond vertakt: (bijb. Gen.2, 9 en 17) de der kennis des goeds en des kwaads, , de - des levens twee bomen in het Paradijs (bij. Gen. 2, 9);
een kerel als een -, een van een kerel groot, fors gebouwd;
(zegsw.) hoge bomen vangen veel wind hooggeplaatste personen staan bloot aan kritiek;
er zijn wel hoger bomen gevallen wel vreemder dingen gebeurd;
de bomen groeien niet tot in de hemel (Duits: die Bäume wachsen nichtin den Himmel) alles heeft zijn natuurlijke grens;
men moet geen oude bomen verplanten (of: verzetten) oude lieden moeten blijven waar ze zijn;
door de bomen het bos niet zien geen kijk hebben op het geheel doordat men zijn aandacht teveel wijdt aan bijzonderheden;
aan de vruchten kent men de boom s mensen karakter toont zich in zijn werken;
ook gezegd van kinderen in betrekking tot hun ouders (bijb.z.o.a. Mt 7, 17 20)
de kat uit de boom kijken een afwachtende houding aannemen;
tengevolge van de vele liefhebbers zaten bij de opening van de markt vele verkopers in de boom vroegen ze te hoge prijzen; (zegsw.)
1. We verplaatsen ons in de geest naar een mooi landschap met bomen we wandelen de weg loopt tussen weiden, langs een bos, een heuvel op We overschouwen vandaar het landschap misschien zien we in de buurt een mooie loofboom, die boven zijn omgeving uitsteekt misschien hebben we er onderweg een gezien die we mooi vonden we gaan ernaartoe wij kijken ernaar (We mogen erbij gaan zitten als we willen.)
2. We zoeken contact met de boom We voelen ons verbonden met onze verre voorvaderen: sinds de oertijd voelt de mens zich met de boom verwant We bekijken hem met liefdevolle aandacht we bekijken hem zolang totdat we zijn figuur precies kunnen natekenen..;
3. We laten langzaam onze blik van onder naar boven gaan We zien de stevige stam op de plaats waar de takken uitschieten de kruin met haar takkenen twijgen en bladeren We beschouwen de boom in al zijn rust, zijn sterkte, zijn gezonde gestalte, en laten hem op ons inwerken De boom doet ons goed we nemen hem in ons op
4. Geen twee bomen zijn perfect gelijk, ook al zijn ze allebei herkenbaar als twee exemplaren van dezelfde soort Wat is de geschiedenis van mijn boom?...Welk verhaal lees ik aan zijn voorkomen af?...Wat heeft er allemaal bijgedragen tot zijn persoonlijke gestalte: stormen, droogte, nabijheid van andere bomen, ingrepen van de mens
5. Zonder de boom helemaal uit het oog te verliezen, concentreer ik mij nog eens, door op het ritme van mijn ademhaling te letten Ook de boom ademt ik haal mijn adem uit de ene zelfde ruimte waarin álle leven ademt mensen, dieren, bomen, planten en bloemen Ik hap in de lucht, die ook de lucht is van al het andere leven en geef die even later weer terug aan het geheel Ik ben in communicatie met het geheel van het leven op aarde Ik sta niet apart
6. Weer kijk ik naar de boom ik neem méér waar dan de uiterlijke vorm ik zie dat in hem iets beweegt van een orde die hem en mij overstijgt een orde die door de vorm heen breekt en waardoor hij bij ál het levende is De boom boeit mij, niet door wat ik zie, maar door het onzichtbare geheim dat erin leeft
7. Aan een boom kan men van alles zien: zijn botanische eigenschappen, zijn economische betekenis, zijn schoonheid, enz. Maar wanneer dat alles gezegd is, blijft er nog iets: dat hij de indruk maakt méér te betekenen dan wat hij zintuigelijk waarneembaar is dat hij degene die hem beschouwt, in een geheel eigensoortige beweging, door het direct waarneembare en over zichzelf heen, meeneemt naar een andere boom, naar een ander zinvol verband
De boom is vergankelijk, maar verwijst naar iets onvergankelijks hij is onvolkomen, stukwerk, maar is met alles wat hij is, betrokken op iets dat héél is en volkomen hij schiet te kort om het verlangen naar zin te vervullen, maar ademt iets dat ten diepste en voorgoed bevredigt hij is onbeschut, maar laat iets van eeuwigheid en geborgenheid doorschemeren da zelf geborgenheid kan geven Dat eeuwige is niet gewoon hijzelf Wel bestaat hij van daaruit en daarnaartoe (R.Guardini)
8. Ik adem zoals een boom de boom ademt zoals ik Tussen de boom en mij bestaat een diepe verwantschap Zoals ik bén, zo is ook de boom: al wat hij doet is boom zijn Hij presteert niets Hij leeft Hij wil niets Hij gehoorzaamt aan een innerlijke wet Zoals hij is en leeft, zo neem ik de boom in mij op ik adem hem in ik voel mezelf als die boom Ik word die boom (In mijn voorstelling richt ik mij nu op, in geval ik was gaan zitten.)
9. Ik word mij bewust van mijn lichaamsbouw, die is als die van een boom mijn wervelkolom is in mijn bekken verankerd zoals een boom verworteld is in de grond De onderste wervels zijn aaneengegroeid tot het heiligbeen dat geeft vastheid aan mijn basis Los van die basis groei ik scheef Als ik mijn bewegingen en mijn innerlijke houding laat voortkomen uit een gezonde basis, dan gedijt de boom die ik ben Ik trek de wortels door tot in mijn voeten ik sla ze in de grond, ze breiden zich daar uit
10. De tegenpool van mijn wortels zijn mijn takken Het bovengedeelte van de boom die ik ben, mijn schouders, armen en hals, is beweeglijk geeft de mogelijkheid tot contact met de buitenwereld Ik geef de takken in mij de kans om zich te ontplooien naar alle kanten naar voren en naar achteren naar rechts en links en naar boven Ik geef mijn wezen de tijd om zich te ontplooien de open lucht in Bladeren ontluiken ze ademen de lucht in die mij omringt ze leven ervan Ze nemen het licht op dat van boven komt Dat alles laat ik gebeuren Ik beleef dit als een weldaad
11. Zo sta ik sterk diep geworteld in de grond van het grote geheim dat mij draagt dat mij voedt mijn kruin ontplooiend in hem die de lucht is waarin ik adem het licht dat mij verkwikt Mijn wezen bloeit en draagt vrucht tot mijn vreugde den die van mensen om mij heen tot vreugde ook van de Onzichtbare uit wie alles voortkomt naar wie alles toe gaat die mij mijzelf laat worden
Sta me toe te beginnen met een persoonlijke ervaring om wat ik u later zal vertellen eerst te situeren in het concrete leven. Een twintigtal jaren geleden liep ik stage bij een advocaat en was ik zeer actief in de politiek als afgevaardigde in het parlement van mijn kanton en als secretaris van een Zwitserse parlementaire groepering. Ik werd dus geconfronteerd zowel met de grote maatschappelijke vraagstukken als met persoonlijke en familiale problemen. In het kader van mijn opleiding tot advocaat hield ik me ook bezig met een jongeman die iemand had verkracht en 7 kinderen had verbrand. Door dit contact tussen een soms verontrustende realiteit en mijn geloof steeg in mijn hart de kreet op: Als er geen liefde is, kan de wereld niet veranderen! Ik besloot toen om de kerstvakantie door te brengen in Cottolengo in Turijn, een instelling voor de opvang van mensen met een zeer zware fysieke en psychische handicap. Ik herinner me hoe ik daar aankwam. Ik was zojuist vertrokken uit het Zwitserse parlement en kwam terecht in deze nieuwe wereld van onze gehandicapte broeders en zusters. Ik werd meteen in de realiteit van die plek gestort want, samen met een broeder hebben we twee uur lang 18 zieken gewassen die van onder tot boven vies waren. Nadat ik eerst had gereageerd op wat ik rook en op de kleuren die ik zag, werd ik op diezelfde avond gegrepen door de uitspraak van Christus die vlees en bloed werd (en wat voor vlees!): Alles wat je voor één van deze minste broeders van Mij hebt gedaan, heb je voor Mij gedaan (Mt 25). Toen ik klaar was met het wassen van mijn gehandicapte broeders ging ik tegen middernacht naar beneden, naar de kapel waar het heilig sacrament dag en nacht was uitgestald. Voor mij kwam er toen die schok en de zekerheid van Zijn aanwezigheid: de aanwezigheid van Jezus, boven in bed, in de persoon van mijn armzalige broers en op het altaar de aanwezigheid van Jezus in het heilig Sacrament. Jezus was daar echt aanwezig in de gedaante van die broer én in de gedaante van brood. Dezelfde unieke Jezus. Sinds die dag heeft die zekerheid me nooit meer verlaten, al is dat jammer genoeg nog stamelend en onsamenhangend. In elk leven is er zo een fundamentele ervaring. Het is wat de Franse dichter Charles Péguy een van te voren en een daarna noemt. Deze grondslagleggende gebeurtenis roept voor elke mens ook een vraag op. Daarna zal hij natuurlijk een stap moeten zetten, moeten volhouden in de loop van de tijd, maar er is iets gebeurd dat het leven voortaan een andere smaak geeft. Die ervaring van het sacrament van het altaar en het sacrament van de broeder blijft me nog steeds achtervolgen. Zij is het fundament van Eucharistein, onze kleine gemeenschap waar we jongeren die gewond en gebroken zijn door drugs, alcohol, geweld of depressies opvangen. Tegelijk hebben we in onze huizen steeds de eeuwigdurende aanbidding van het Heilig Sacrament.
De dichter Ovidius, vertelt hoe de goden Jupiter en Mercurius eens incognito in Klein-Azië rondwandelden. Om de mensen op hun houding tegenover vreemdelingen te toetsen, klopten ze bij hen aan en vroegen om gastvrijheid. Overal werden ze afgewezen, behalve bij het arme, bejaarde boerenechtpaar Filemon en Baucis, die hen met open armen ontvingen en naar hun beste vermogen onthaalden. Als beloning mochten de oudjes een wens uitspreken. Ze vroegen om nog lang samen te mogen leven en daarna samen te sterven. Zo gebeurde ook. Op een avond, terwijl ze in de tuin wandelden, veranderden ze langzaam in een boom, Filemon in een eik en Baucis in een linde. Beide bomen, met in elkaar verstrengelde takken, als twee met elkaar innig verenigde mensen, kon men er later nog zien staan.
Iets dergelijks gebeurde ook met een onsterfelijk wezen, de nimf Dafne. Apollo verlangde vurig naar haar, maar zij ontvluchtte hem. De god achtervolgde haar, maar op het moment dat hij haar wilde omarmen, riep zij Moeder Aarde aan, en terwijl zij verdween, schoot er op die plaats een laurier op. De verandering van Dafne in een boom is vaak uitgebeeld: haar voeten worden wortels, haar gewaad wordt een schors, haar opgeheven armen worden takken, en haar haar gaat over in gebladerte. Deze afbeeldingen geven eigenlijk niet zozeer het voorval weer, ze beelden de gelijkenis uit tussen mens en boom. Op deze gelijkenissen berust de verderop volgende meditatie.
We gaan even op deze gelijkenis in, en kijken hoe een kind een boom tekent. Het trekt een horizontale lijn van links naar rechts: de grond. Daarop plaatst het een flinke verticale lijn: de stam. Aan het boveneinde zet het een aantal rechte streepjes, die zich in de bovenruimte naar links en rechts verdelen. Wat onder de horizontale lijn zit, heeft het kind niet uitgebeeld. Vraag je om ook de wortels te tekenen, dan zal het vanuit de voet van de stam enige lijntjes trekken in de benedenruimte, het kromme spiegelbeeld van wat er boven te zien is. Vraag niet wat voor een boom dat is. Het is geen afbeelding van een boom, maar een symbool ervan. En op een voortreffelijke wijze heeft het kind het wezenlijke van de boom en van de mens tot uitdrukking gebracht: van boven groeit de boom naar de hemel, van onderen groet hij de grond in. (H. Hilger)
Wie de volgende meditatie wil gebruiken, doet er goed aan de tekst langzaam en met tussenpozen opeen geluidsband in te spreken. Alleen als je de tekst hoort , kan hij echt werken. Het geheel kan moeilijk veel korten zijn dan twintig minuten, ook als men een of ander gedeelte weglaat. In die twintig minuten is niet noodzakelijk de aanloop begrepen: eerst een poosje geconcentreerd in de meditatiehouding zitten, zich door het rustgevende ritme van de adem dieper tot rust laten brengen, en met gesloten ogen onbeweeglijk in die rust verblijven. (Onze meditatie maakt weinig aanspraak op originaliteit. Jürg Zink en Klemens Tilmann hebben al eerder zon meditatie uitgewerkt. Ook een bladzijde van Toon Hermans kan men in het onderstaande herkennen.)
Als het waar is dat wij ons innerlijk in de uiterlijke wereld weerspiegeld zien, dan is het te verwachten dat de nabije wonderen die de bomen zijn, daarin een grote rol spelen. De psycholoog C.G.Jung noemt de volgende betekenis-aspecten op: groei, leven, ontvouwing van lichamelijke en geestelijke vorm, ontwikkeling, groei van onder naar boven en andersom, moederlijkheid (bescherming, schaduw, dak, vruchten), levensbron, vastheid, duurzaamheid, worteling (ook: niet van de plaats kunnen), ouderdom, persoonlijkheid en tenslotte dood en wedergeboorte.
Deze waarlijk niet oppervlakkige betekenismogelijkheden maken waarschijnlijk dat er zeer sterke emoties rond bomen ontstaan kunnen.
BRUSSEL (KerkNet/ENI/Kipa-Apic) - De rooms-katholieke priester John Brinkman zei tijdens de klimaatconferentie dat de alarmerende statistieken over de opwarming van de aarde ons niet tot wanhoop mogen aanzetten. Ze moeten integendeel net een aansporing zijn om tegen die evolutie te vechten. "Mensen kunnen door statistieken overweldigd worden, maar de kritieke momenten die daaruit volgen moeten een aansporing zijn om te handelen". Naar aanleiding van deze conferentie lanceerden Caritas Internationalis en de Conferentie van Afrikaanse Kerken een oproep tot de geïndustrialiseerde landen om de arme landen te vergoeden voor de gevolgen van de koolstofuitlaat. "We roepen de aanwezigen hier op te erkennen dat de geïndustrialiseerde landen en hun ondernemingen met enige haast de arme landen hiervoor schadeloos moeten stellen". Volgens de Conferentie van Afrikaanse Kerken dreigen de klimaatveranderingen nefaste gevolgen te hebben voor 600 miljoen mensen in Afrika: "Voor ons zijn de klimaatveranderingen geen theoretisch probleem. Voor ons is het een kwestie van overleven. De conferentie in Nairobi, die op 6 november van start ging, duurt twee weken.
