Halle

Ligging

Halle is de meest zuidelijke Vlaamse stad van het Nederlandse taalgebied

Het stadje ligt aan de Zenne op 15 kilometer ten Zuiden van Brussel  de Coördinaten van de basiliek zijn 50° 44' 15" N.B. en 4° 14' 20" O.L.

Halle is op die plaats ontstaan omdat er volkeren woonden  op de samenvloeïng van de Groebbegracht met de Zenne.  Julius Ceasar en zijn leger heeft vanop de Romeinse heirbaan of Chaussée de Brunehault van Bavai naar Utrecht, te Kester een zijweg (via secunda) gevonden waar  men het ganse jaar door de Zenne kon doorwaden. Dit was de enige plaats op de ganse lengte van de rivier van zinnik tot Mechelen. Bij hoge waterstand moest men toch enkele dagen of weken wachten. Zo is er tussen de wachtenden handel ontstaan.     

Naam Zenne

De naam van de Zenne in de loop der eeuwen geëvolueerd  in 1159 vind men Sama, in 1190 Senam, in 1225 Sinam  wat afkomstig is van de Keltische waternaam "Sinna"

De Zenne ontspring namelijk in (Soignies) Zinnik  op 100 m hoogte boven de zeespiegel   

Naam Halle

Voor de betekenis van naam Halle zijn er verschillende veronderstellingen

Het zou komen van Halle dat overdekte marktplaats, koophuis is

Het zou ook een plaats zijn in het bos rond de Heilige eik die binnen de afbakening voor de eredienst errond  Halha of Halla noemde. Er zijn tientallen schrijfwijzen voor de naam Halle zoals Hallae in het latijn, Hal, Haulx, Hault, Halla, Hau en nog vele andere namen op kaarten en plannen gelezen.

Het domein  Halle  kwam door schenking van de heilige Waltrudis aan het kapittel van Bergen onder het graafschap Henegouwen. Het was van Halle tot Ittre een enclave in het graafschap Brabant. 
Om duidelijk te zijn Lembeek en Buizingen, de naastliggende gemeenten Oost en West waren Brabants.

Kerk

In de zevende eeuw wordt de eerste Romaanse kerk gebouwd naast de heilige eik. Sint Hubertus wijde deze kerk in 727 toen hij in Tervuren verbleef en ook dat jaar stierf.

Halle werd erkend als stad in 1225 en door wallen omringd

In de dertiende eeuw kwam de Maria verering tot stand. Elisabeth van Hongarije schonk  meerdere Mariabeelden aan haar dochter Sofia van Thuringen. Eén beeld gaat naar Vilvoorde en de ander beelden schenkt zijn aan haar dochter Mechtildis, zuster van haar echtgenoot en gade Florens IV, graaf van Holland en Zeeland. De gravin Mechtildis schenkt onder andere ook een beeld aan de kerk te Halle omdat haar dochter Aleydis, Jean van Avesnes (Maubeuge Fr) huwde  van af toen werd Halle een veel bezochte bedevaartplaats. In 1341 wordt  in verschillende fazen rond de Romaanse kerk de nieuwe gotische kerk gebouwd

De toren kwam pas rond 1500 en werd ook rond de oude toren gebouwd.

Daar Halle in die tijd last had van de periodieke hoge waterstand van de Zenne graaft men in 1402 een afwateringskanaal dat men de Leide noemt, met 500 man werkt men er 5 jaar aan.

De Leide doet ook dienst als tweede walgracht aan de oostelijke wallen

In 1489 wordt Halle beschoten door Philips van Kleef . De legende zegt dat Onze Lieve Vrouw de kanonballen in haar mantel opving en zo Halle gespaard bleef.

Halle werd belegerd in 1580 door  de beeldenstormers.
Voor die gelegenheid maakten zij ladders maar wegens de omrekening van de verschillende lokale maateenheden (de Branbantse, Maaslandse, Rijnlandse, Brusselse, enz roeden),  waren de ladders van de vijandelijke troepen één meter te kort om boven op de wallen te geraken. Deze spotprent staat nu nog gebeiteld boven de kanonballen, te zien achter in de kerk  met titel "9 en 10 juilet 1589" met de ladder ernaast gebeiteld. De kanonballen zij van verschillende kalibers.

Verder kende Halle goede en kwade dagen en is geworden wat het nu is. De volgende keer vertel ik meer hier over tot dan.  

Victor