Jezus met zijn kruis bij de socialisten 

Ritchje de facteur of Henri Lucas was de postbode die de briefwisseling bezorgde op de Vogelpers na de 2^de wereldoorlog tot eind van de jaren vijftig. Hij werkte als jonge postman toen de treinramp  op 17 april 1927 te Halle gebeurde, want hij heeft nog mee de brieven opgeraapt, die overal verspreid lagen.

Ritchje was één van de weinige kandidaten om, als figurant, twee maal per jaar, met Sinksen en de tweede zondag van September, in de processie te gaan als Jezus die het kruis draagt.

Daarvoor werd hij geschminkt en dat duurde een hele tijd eer hij klaar was met zijn bebloed gezicht, zijn pruik en doornen kroon. Mankend moest hij, straat in, straat uit met zijn kruis op zijn schouder en af en toe rustend om de lange processie terug laten aan te sluiten.

Hij had geluk dat dit kruis hol was en niet te zwaar, zodat zijn schouder niet te veel belast werd. Toch was elke processie zijn schouder open van de scherpe kanten van het kruis dat gedurende uren door zijn kleed op zijn  schouder schuurden.  In deze bijbelscène was er ook een helper en voor Ritchje was dit Gaston Dereymaker. Die vergezelde hem de ganse processie en soms wisselden ze eens.

Rond 1953 ging de Sinksenprocessie terug uit, ze waren pas vertrokken. In de Basiliekstraat ter hoogte van de maandagstraat gekomen begon het plots pijpestelen te regenen. Ritchje dacht aan zijn schmink en was bang dat alles er ging afregenen en de kleuren door mekaar lopen. Al de toeschouwers en ook de processiegangers deden een poging om te gaan schuilen. Daar alle schuilplaatsen al bezet waren, zijn ze beiden met het groot kruis in de kortst bij gelegen en wegens de regen stampvolle "Pèupel of het Volkshuis",  bij de socialisten een pint gaan pakken.     

Maandag na de processie kreeg Ritchje van de postmeester (een  katholieke Gentenaar), een dag betaald om uit te rusten.
Victor

Stamboom van mijn voorouders

Ik ben actueel bezig met meerdere stambomen in de streek van Halle 

De stamboom van mijn vrouw Verdonck  uit streek van Ninove, Edingen, Geeraardsbergen

Hier blijft ik steken in 1723 bij een inwijkeling Verdonck in Denderwindeke (Winnik).

Maar hoofdzakelijk ben ik met mijn voorouders bezig die naar de namen luisteren van:

- Ghysels en de 45 varianten van de naam gevonden te Halle.  

- Tordeurs en zijn varianten  die mandemakers waren aan de Brusselpoort. 

De naam is een Waalse naam afkomstig uit de streek van Ath en in 1265 gevonden werd als Li Tordeu  (olieperser,  vernederlandst zou dit Olieslagers zijn)

- Smismans  waarvan ik al de gevonden Smismansen gecontacteerd heb en die zijn zonder uitzondering van Canada tot Zuid Amerika, Frankrijk,  Italië en alle Belgische steden afkomstig van Halle, Bellingen en Alsput 

De families Ghysels te Halle komen met zen allen bij mekaar als men 200 jaar terug gaat

Hun aantal is dan  tot enkele tientallen personen herleid.

De familie Ghysels; zij waren oorspronkelijk

Landbouwers, in Rodenem

Caféhouders op de Grote markt  rond 1820

Schrijnwerkers  rond 1900

Mijn grootvader startte zijn schrijnwerkerij rond 1898 te Rodenem

Een andere voorouder Antoine Gheyssels is overleden in mei 1813 te Dantzig (Gdansk) Polen

zie aldaar voor meer info. Daarna zijn ze uitgezwermd in de omstreken.   

Victor

Bedevaart

Te Halle kwamen veel bedevaarders de gunsten van Onze Lieve Vrouw afsmeken.  In de middeleeuwen en later, hebben koningen  van Engeland, Frankrijk, verscheidene pausen, en honderden anderen edellieden en hooggeplaatsen Halle bezocht.

Op 27 april 1404 is Philips de Stoute Hertog van Bourgondië er overleden in de Herberg "Den Hert".  Hij is zes weken later begraven te Dijon en zijn praalgraf bestaat daar nog steeds. De begrafenis kostte zes manden goud. En is door een Bruggeling verzorgd.   

Er waren ook grote groepen Belgische bedevaarders uit Oostrozebeke, Scherpenheuvel, omgeving van Antwerpen, Wallonië en andere delen van België die met Sinksen te voet tot in Halle sukkelden. Telkens waren ongevallen met auto's die 's nachts op de biddende voetgangers inreden.

De meisjes van plezier te Halle     

Voor 1960 was er een andere groep "bedevaarders"  en dat waren de meisjes van plezier van Brussel. Die kwamen op maandag één week na Sinksen naar Halle op bedevaart naar de Zwarte Madonna.

De verplaatsing van Brussel naar Halle gebeurde indertijd met de tram of de trein. Er was echter één voorwaarde voor die bedevaart. De meisjes mochten te Halle zelf niet afstappen ze moesten een halte ervoor of erna afstappen. En dus het laatste stuk toch te voet doen. Ze waren mooi geschminkt op hun hoge hakken.

Bij hun aankomst gingen zij onmiddellijk naar de kerk en deden er de rondgang. De meisjes baden tot Onze Lieve Vrouw om gespaard te blijven van de vuil ziektes en om tijdens hun arbeidstijd niet ongewenst in verwachting te geraken en kinderen te hebben.

Deze gebedsperiode duurde maar een uurtje en  toen de offerblokken uitpuilden van de gulle gaven gingen de meisjes de rest van de namiddag en avond doorbrengen in één van de vele cafés zoals bij Georgke, Struuke enz, op de grote markt rechtover de kerk.

De cafes waren dan stampvol, het gebeurde niet alle dagen dat men op de grote markt zoveel vrouwelijk schoon zag. Dan kwamen vele Halse jonge en minder jonge mannen ook in die cafés een pint drinken om een glimp van op te vangen van de grote decolletées en soms om in contact te komen met deze mooi geklede en geschminkte dames op hoge hakken en ..........

(Wij mochten die dag geen voet buiten zetten van ons ma  en in geen geval naar de stad afzakken.)

Van de kerk uit was hierop geen reactie, de deken en de kerk, die zijn offerblokken mocht leeg maken en daar financieel hun voordeel uithaalden stond dit oogluikend toe.

Dit duurde tot  kort voor middernacht, dan vertrok de laatste tram terug naar Brussel en als die gemist werd dan was men gedoemd om in Halle te de nacht door te brengen wachtend op de eerste tram of trein. 

Dit duurde tot begin van de jaren zestig. Met de opkomst van de antibiotica en babypil moesten die meisjes geen gunsten meer afsmeken van Onze Lieve Vrouw om gespaard te blijven van ongewenst kinderen te krijgen en vuile ziektes. Zo is deze bedevaartgewoonte stilaan verwaterd en in het niets verdwenen.        

 Victor

Halle

Ligging

Halle is de meest zuidelijke Vlaamse stad van het Nederlandse taalgebied

Het stadje ligt aan de Zenne op 15 kilometer ten Zuiden van Brussel  de Coördinaten van de basiliek zijn 50° 44' 15" N.B. en 4° 14' 20" O.L.

Halle is op die plaats ontstaan omdat er volkeren woonden  op de samenvloeïng van de Groebbegracht met de Zenne.  Julius Ceasar en zijn leger heeft vanop de Romeinse heirbaan of Chaussée de Brunehault van Bavai naar Utrecht, te Kester een zijweg (via secunda) gevonden waar  men het ganse jaar door de Zenne kon doorwaden. Dit was de enige plaats op de ganse lengte van de rivier van zinnik tot Mechelen. Bij hoge waterstand moest men toch enkele dagen of weken wachten. Zo is er tussen de wachtenden handel ontstaan.     

Naam Zenne

De naam van de Zenne in de loop der eeuwen geëvolueerd  in 1159 vind men Sama, in 1190 Senam, in 1225 Sinam  wat afkomstig is van de Keltische waternaam "Sinna"

De Zenne ontspring namelijk in (Soignies) Zinnik  op 100 m hoogte boven de zeespiegel   

Naam Halle

Voor de betekenis van naam Halle zijn er verschillende veronderstellingen

Het zou komen van Halle dat overdekte marktplaats, koophuis is

Het zou ook een plaats zijn in het bos rond de Heilige eik die binnen de afbakening voor de eredienst errond  Halha of Halla noemde. Er zijn tientallen schrijfwijzen voor de naam Halle zoals Hallae in het latijn, Hal, Haulx, Hault, Halla, Hau en nog vele andere namen op kaarten en plannen gelezen.

Het domein  Halle  kwam door schenking van de heilige Waltrudis aan het kapittel van Bergen onder het graafschap Henegouwen. Het was van Halle tot Ittre een enclave in het graafschap Brabant. 
Om duidelijk te zijn Lembeek en Buizingen, de naastliggende gemeenten Oost en West waren Brabants.

Kerk

In de zevende eeuw wordt de eerste Romaanse kerk gebouwd naast de heilige eik. Sint Hubertus wijde deze kerk in 727 toen hij in Tervuren verbleef en ook dat jaar stierf.

Halle werd erkend als stad in 1225 en door wallen omringd

In de dertiende eeuw kwam de Maria verering tot stand. Elisabeth van Hongarije schonk  meerdere Mariabeelden aan haar dochter Sofia van Thuringen. Eén beeld gaat naar Vilvoorde en de ander beelden schenkt zijn aan haar dochter Mechtildis, zuster van haar echtgenoot en gade Florens IV, graaf van Holland en Zeeland. De gravin Mechtildis schenkt onder andere ook een beeld aan de kerk te Halle omdat haar dochter Aleydis, Jean van Avesnes (Maubeuge Fr) huwde  van af toen werd Halle een veel bezochte bedevaartplaats. In 1341 wordt  in verschillende fazen rond de Romaanse kerk de nieuwe gotische kerk gebouwd

De toren kwam pas rond 1500 en werd ook rond de oude toren gebouwd.

Daar Halle in die tijd last had van de periodieke hoge waterstand van de Zenne graaft men in 1402 een afwateringskanaal dat men de Leide noemt, met 500 man werkt men er 5 jaar aan.

De Leide doet ook dienst als tweede walgracht aan de oostelijke wallen

In 1489 wordt Halle beschoten door Philips van Kleef . De legende zegt dat Onze Lieve Vrouw de kanonballen in haar mantel opving en zo Halle gespaard bleef.

Halle werd belegerd in 1580 door  de beeldenstormers.
Voor die gelegenheid maakten zij ladders maar wegens de omrekening van de verschillende lokale maateenheden (de Branbantse, Maaslandse, Rijnlandse, Brusselse, enz roeden),  waren de ladders van de vijandelijke troepen één meter te kort om boven op de wallen te geraken. Deze spotprent staat nu nog gebeiteld boven de kanonballen, te zien achter in de kerk  met titel "9 en 10 juilet 1589" met de ladder ernaast gebeiteld. De kanonballen zij van verschillende kalibers.

Verder kende Halle goede en kwade dagen en is geworden wat het nu is. De volgende keer vertel ik meer hier over tot dan.  

Victor