Ik ben Lia Govers
Ik ben een vrouw en woon in Turijn (Italie) en mijn beroep is kantoorbeambte m. talenkennis, free-lance vertaalster, nu niet langer werkend.
Ik ben geboren op 22/01/1952 en ben nu dus 72 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: wandelen, lezen, familie, vrienden, trips, films, sport .
Op mijn 20e jr voorgoed naar Italie vertrokken. In NL de Pedagogische Akademie gedaan en in Italie ook in Pedagogiek afgestudeerd. Heb deze studie nooit voor werk gebruikt. Voor 1999 ben ik 4 jr lang 'paranoid schizofreen' geweest.
levensproblemen Genezen van 'schizofrenie' is mogelijk!
26-02-2010
Eugenio Borgna
Uit het boek Come in uno specchio oscuramente van de italiaanse psychiater en fenomenoloog Eugenio Borgna haal ik dit aan:
blz. 89 + 90:
(hier schrijft Borgna over de film Als in een donkere spiegel van Bergman)
In de figuur van Karin, in haar woorden en gebaren, in haar blikken en ogen, in haar hallucinaties en deliria, worden de schaduwen herboren van het oer-psychotische lijden, die soms ondraagbaar in zijn zachtheid is en de thematische kern van sommige schizofreniën vormt: natuurlijk niet van alle. Er zijn ook koude schizofreniën en schizofreniën die gekenmerkt worden door de neiging tot aggressiviteit; er zijn schizofreniën die in een autistische, niet gemakkelijk breekbare (friabile) eenzaamheid zijn omgebogen en er zijn schizofreniën, die door ondoordringbare hallucinaties en deliria verslonden zijn; maar er zijn ook buiten de vandaag de dag nog onophoudbare watervallen van de vooroordelen om - schizofreniën (vooral de vrouwelijke), die pijnlijk door de nostalgie van een ontmoeting en van het zoeken naar menselijke solidarieteit zoals die door Bergman geschept is verzegeld zijn.
In haar kommentaar aan het einde van mijn boek haalt mijn ex-psychotherapeute juist ook op blz. 160 dit boek van Borgna en deze film van Bergman aan.
Iets wat mij nu steeds meer opvalt sinds ik meer gelezen heb over het mentaliseren en over de werking van de hechtingstheorie voor wat betreft de denkpatronen van ieder van jongs af aan, is dat aan vele mensen - met of zonder problemen binnen de GGZ - de mogelijkheid ontbreekt om over zichzelf (eigen handelen, eigen gevoelens - in het heden of verleden) na te denken. Dit vereist zeker een afstand kunnen nemen van de directe ervaring.
En niet alleen dit: ook ontdek ik meer mensen om mij heen die er zich op hetzelfde moment of dezelfde dag van een persoonlijke ervaring rekenschap van geven dat er iets fout ging, maar die niet de mogelijkheid (of elasticiteit?) bezitten deze ervaring in het geheugen op te slaan en die later ook te kunnen benutten.
Kortom, het zogenaamde 'vallen en opstaan' gaat niet voor iedereen op, tenminste niet in die zin dat men van het 'vallen' noodzakelijkerwijs ook iets leert.
Uit het boek 'Ricordi, sogni e riflessioni' van C. G. Jung haal ik dit aan:
Blz.17 (Voorwoord): "Mijn leven is het verhaal van een zelfverwerkelijking van het onbewuste. Alles wat zich in de diepte van het onbewuste bevindt neigt er toe zich naar buiten (toe) te openbaren en de persoonlijkheid verlangt er op zijn beurt naar zich buiten zijn onbewuste factoren om, die hem bepalen, te ontwikkelen en zichzelf als geheelheid (= kompleet-zijn) te beleven."
Hierin kan ik mij na mijn (levens)ervaring toch wel aardig in terug vinden.
Gisteren ben ik de hele dag op stap geweest, éérst om samen met meneer X en zijn 36-jarige vriend samen te eten, te praten en lang te wandelen. Daarna ben ik in de stad gebleven omdat er om 17 uur de eerste ontmoeting van de nieuwe zelfhulpgroep in Turijn plaats vond. Ik heb trouwens vele nederlanders in het centrum ontmoet vanwege de voetbalpartij gisteravond.
Van 17.00 tot 18.30 uur is er dus de eerste ontmoeting geweest van de zelfhulpgroep: in totaal waren er, mij als ex-stemmenhoorder inbegrepen, 6 mensen die stemmen horen. En verder waren er ook twee psychiatrische verpleegkundigen, die samen met mij afgelopen september ook te Maastricht zijn geweest voor het Eerste Internationale Congres van Intervoice. De (ex-)stemmenhoorders zaten tussen de leeftijdsgroep van 24 tot en met 68 jaar in. Het is naar mijn inzien nogal erg positief verlopen als eerste bijeenkomst. Ieder heeft zich uitgebreid voorgesteld met een kort verhaal over zijn eigen achtergrond, zijn manier van stemmen horen en daarna zijn er vele uitwisselingen geweest over en weer. Erg interessant, niet alleen het verhaal van ieder, maar ook te zien hoe de personen tussenbeide kwamen met ideëen, vragen en suggesties. De volgende bijeenkomst zal op 11 maart plaats vinden en zou zich iedere 15 dagen moeten herhalen. Ik zal er zeker naar toe gaan en kan er echt nog veel van leren, maar ook wel aan meewerken.
Bijeenkomst van de zelfhulpgroep (gruppo di auto mutuo aiuto) in Casa Bordino - Via San Domenico, 28 te Turijn.
Ondanks mijn bezigheden met teksten herlezen en corrigeren, heb ik er gisteren tijd voor uit getrokken om toch eens speciaal lekker te koken en er extra tijd aan te wijden, wat zeker niet mijn gewoonte is.
Wij hebben gisteren dan ook heerlijk gegeten: pasta met eekhoorntjesbrood (paddestoelen als diepvriesproduct gekocht) en kleine kiprollades! Ik was al tevreden over het resultaat (heerlijke geur in huis) en over mijzelf vóórdat wij aten en mijn zoon kan er ook zo lekker van genieten. Ook dit soort praktische activiteiten bezorgen je een gevoel van voldoening, iets waar ik mij jaren geleden méér aan wijdde met taarten bakken, breien, haakwerkjes of soms borduren. Een echte oppepper voor jezelf én anderen.
Voorwaarde voor het met plezier willen koken is voor mij echter dat niemand mij met praten moet afleiden, maar ook niet door continue om mij heen te lopen.
Een stukje tekst uit het boek 'Come in uno specchio oscuramente' van de italiaanse psychiater en fenomenoloog Eugenio Borgna:
blz. 68: "De versteende autistische eenzaamheid van Gabriele, waarin het ontwerp van de vrijwillige dood zich verwerkelijkt heeft buiten iedere kuur (buiten iedere therapeutische strategie) om, is datgene wat ik in zijn magmatische ondoordringbaarheid in andere psychopathologische (schizofrene) situaties van mannelijke zelfmoord heb vastgesteld: ook al was hij niet aan mijn zorg toevertrouwd, en in ieder geval zo geheel verschillend van de zijnswijzen van een vrouwelijke zelfmoord."
Jammer genoeg eindigen vele levens zo, niet alleen van mensen met deze problematiek, maar ook vaak depressieven.
Al sinds mijn 18° jaar bezit ik de gedichtenbundel 'Lees maar, er staat niet wat er staat' van Martinus Nijhoff. Deze dichter werd tezijnertijd tijdens lessen op de Pedagogische Akademie behandeld. Nijhoff is sindsdien vaak door mij gelezen (het boekje valt al helemaal uit elkaar), ook vanwege zijn prachtige gedichten, die hij aan zijn moeder heeft gewijd...
Binnen het gedicht 'De vervloekte' heb ik sinds die tijd al deze strofe onderstreept: (VIII): "Is dit een zegening, is dit een vloek? Weet God dat wij alleen een rustplaats vragen Buiten geluid, buiten het licht der dagen En buiten alles wat ik angstig zoek?"
De 'rustplaats' is iets wat ik ook in vele gedichten van Slauerhoff terug vond. Hoe lang heb ik niet op echte innerlijke rust moeten wachten, zoals voor zovelen geldt.
Een paar dromen van mij herhalen het thema van het 'woud' (mythologische plaats) van mijn geboorteplaats Bergen, waar ik met anderen inga en andere details, die ik hier niet weergeef, maar die verbonden zijn met mijn zoektocht in de psychotherapie naar mijn eigen onbewuste. Ook schijnt het dat dit op anderen om mij heen betrekking heeft: dat ik daar nu naar luister of moet luisteren? Ik vind bijvoorbeeld 1 persoon in kind-vorm op de grond buiten het woud, kind dat 'de weg verloren heeft' en dat ik zelf thuis wil brengen. Van de vorm van kind verschijnt mij dan tegelijkertijd diezelfde persoon in de volwassen vorm. Daarna luister ik aandachtig naar zijn belevenissen.
En dit alles begeleid van meerdere verschijningen van mijzelf precies gekleed zoals ik op foto's verschijn tijdens een reis naar Griekenland die ik met mijn man en 2 familieleden rond 1980 daar maakte. En waar bevind ik mij tijdens die reis? Juist te Delfi, plaats van het Orakel van Delfi. Plaats van de mythologie.
En hier het verband met details van belangrijke dromen uit mijn zgn. 'schizofrene' periode: ook daar werd één van de hoofdfiguren uit mijn fantasieen - die er continu als rode draad door loopt - mij in dromen door een andere belangrijke figuur juist te Delfi (Griekenland) als eindscène weer voorgesteld. Altijd weer Delfi, een prachtige scène uit de plaats van het Orakel.
Precies zoals de scène van een foto van onze toenmalige reis, waar ik te Delfi van die andere 3 familieleden verwijderd was en onder de schaduw van een boom gezeten uitrustte en ook van de hitte bijkwam.
Wie weet waarom ik sinds 1 jaar - zoals anderen ook wel zal overkomen - regelmatig wakker word om bepaalde dromen te onthouden?
Zeker gebeurt het dat je langzamerhand een onbewust (of voorbewust) alert of alarmsysteem binnen je zelf opbouwt zonder dat je je daar zelf bewust van bent.
Net zoiets als toen ik nog regelmatig naar kantoor ging.
De eerste jaren buitenshuis had ik nog op mijn woonkamers een grote oude wekker staan met twee bellen erop en die zette ik systematisch ver van mijn bed af om wakker te worden voor de school- of werktijden. Langzamerhand werd die wekker een kleine reiswekker en nu is die electronisch, maar door de jaren heen was het meestal niet eens nodig het alarm te horen omdat ik al steevast (meestal dus) een paar minuten eerder wakker was en uit bed stapte.
Mijn tweede en laatste controle hier over een uit het engels in het italiaans vertaalde tekst (van Paul Baker).
En nu vraagt mijn vriendin uit Nieuw Zeeland of ik ook de engelse versie van het artikel Evidence Based Hope, dat mijn ex-psychiater en ik samen voor het italiaanse tijdschrift Psichiatria di Comunità hebben opgesteld, een kijkje wil geven. Bij de vertaling van mijn eigen verhaal in het engels - nog te publiceren - kwamen bepaalde stukken tekst ook al niet 100 % overeen.
Wat komt er enorm veel kijken bij het opstellen, controleren, lezen en tot vervelings aan toe herlezen van vertaalde teksten ...
Iets wat ik betreffende mijn manifeste 'schizofrene' periode zeker met Ken Steele in gemeenschap heb (zie 'The day the voices stopped' = 'E venne il giorno che le voci tacquero'): Ken heeft lange tijd zelfs in zijn psychotherapeutische contact met dr. R. Seiden het bestaan van zijn (beide) ouders ontkend, wat bij mij alleen voor mijn moeder gold. Als men het verhaal van Ken leest kan men ook wel de reden ervoor begrijpen. Ontstellend te weten dat ook na de vele jaren afwezigheid van Ken - van zijn ouderlijk huis - deze hem toch bleven afstoten.
Daartegenover lees ik van héél andere ervaringen, bijvoorbeeld bij Ronald Bassman in 'A fight to be'. Ronald heeft behoorlijk goed contact met zijn moeder gehad.
Ik heb al sinds een poos de gewoonte genomen om dromen die ik mij herinner op te schrijven. En elders hier heb ik al vermeld dat ik mij sinds een poos méér dromen herinner.
Het is eigenlijk vooral in het laatste jaar dat ik aardig wat dromen heb opgeschreven, dromen waarvan ik dan mijn beschrijving weer herlees en er aantekeningen of inzichten bij schrijf.
Het is frappant hoe bepaalde droomelementen duidelijk mythologisch van aard zijn. Voor mijzelf tenminste een ontdekking.
En hoe ik bepaalde droomelementen, ook van mythologische aard, die ook tijdens mijn 'schizofrene' periode aanwezig waren terug vind.
Ik maak géén tekeningen of mandala's, maar ik merk evengoed dat bepaalde elementen of gedachten in mij door blijven werken en er ideëen opborrelen.
Vorige week heb ik een bevriende vrouw ontmoet, waar ik al eerder wat over geschreven heb in dit blog. Zij heeft ook mijn (ex-)problematiek, maar heeft een aardig paar jaar geleden alleen 2 jaar psychotherapie gedaan bij mijn ex-psychotherapeute. Daarna heeft zij ook kunsttherapie gevolgd. In al die tussenjaren heeft zij alleen psychofarmaca geslikt, stopte er zelf mee en kreeg weer last van het 'stemmen horen' en andere problemen. In de herfst van 2009 is zij weer in therapie terug gegaan. Als wij elkaar nu ontmoeten, hoort zij mij vaak uit, ook over mijn ex-psychiater, die zij ook weer vaker ontmoet. Eerlijk gezegd heb ik haar zelf verteld dat de ontmoetingen met hem ook zeker therapeutisch van aard waren.
Nu pas geef ik mij er rekenschap van dat deze weergave van mijn kant bij haar verwachtingen oproept alsof het effect instant zou zijn. De communicatie is zo moeilijk en dit geldt overal: wij spreken dezelfde taal, maar achter bijna elk woord of begrip dat wij uitspreken zit een persoonlijke betekenis, onze persoonlijke belevenis. Waardoor misverstanden ontstaan of de communicatie nooit 100 % communicatie is. Tenminste niet op dezelfde golflengte. Wie weet hoeveel mensen zich er rekenschap van geven dat in therapie gaan voor diepgaande problemen, zeker niet binnen een paar maanden zijn vruchten opbrengt? Hoogstwaarschijnlijk beseffen zij (en deze vrouw) in de verre verste niet hoe 'diepgaand' hun eigen problemen wel zijn.
Ook spreek ik vaak over de 'schizofrene' problematiek met andere mensen, patienten of niet, waar ieder op zijn manier opvangt wat hij kan of wil. Zo werd bijvoorbeeld een oude, onvolledige versie van mijn verhaal eind 2007 door een journaliste gelezen, die toch binnen de GGZ werkt, en waarop een interview op de gewestelijke televisie volgde. Maar vreemd genoeg viste zij er, naar mijn inzicht, alleen vele onbelangrijke details uit op. Communicatie...
Vanmiddag ook weer lang gewandeld. 's Ochtends scheen er hier een prachtige zon boven de stad, met bijna geen wolken, maar je moet eigenlijk altijd direct van het mooie weer gebruik maken en niets uitstellen. Ik ging dus pas 's middags wandelen - 2 1/2 uur lang - maar de lucht was weer bedekt en van de zon weinig meer te zien. Evengoed genoten, hoor.
Voor wie van variatie in het eten houdt en er niet altijd te veel tijd in wil verliezen, hier de variatie op een warm bord eten, i.e. als een soort 'groente' op te dienen: voor 1 persoon: 1 aubergine, 3 middelgrote aardappelen, 1 grote ui, water, een scheutje olijfolie, zout . Aubergine en aardappelen pellen en in blokjes snijden; ook de ui klein snijden. Alles in een pannetje met deksel doen. Voeg er ca. 2 glazen water aan toe en laat dit ca. 30-35 minuten bedekt koken. Af en toe omroeren. Voeg er wat zout aan toe en, zodra het klaar is, ook een scheutje olijfolie.
Morgen eten wij - op aanvraag van mijn zoon - rijst met kip en en overvloedige kerriesaus.
Rechts onder heb ik 3 foto's toegevoegd van de getrouwe reconstructie van het middeleeuwse kasteel en details binnen die middeleeuwse burcht. In Turijn is dit in het Valentino-park (park langs de Po-rivier) vindbaar en echt de moeite van een bezoek waard. Al deze constructies zijn binnen het Piedmontgewest in hun originele staat vindbaar, maar erg verspreid. Vele trips heb ik daar voor 1995 gemaakt met man, zoon, vrienden en hun kinderen. Mooie herinneringen.
De laatste jaren heb ik meer en meer gebruik gemaakt van trucjes, ook om rustig door te kunnen slapen.
Tijdens gesprekken met vrienden en vriendinnen heb ik echter gemerkt dat niet iedereen hier op komt of het nut er van weet.
Buiten het feit dat het mij ook al sinds een aardige tijd helpt op kleine kladpapiertjes die dingen op te schrijven, die ik mij moet herinneren, zoals bepaalde boodschappen of een lijstje met bepaalde, andere te kopen dingen of bepaalde kantoren of artsen waar ik langs moet gaan. Zo schrijf je het van je af, vergeet je het niet en is je aandacht weer vrij voor andere dingen.
Hetzelfde geldt bijvoorbeeld ook als je 's nachts ergens erg over na denkt of wat je te binnen schiet - ook ideëen of dromen bijvoorbeeld. Vaak kan het voorkomen dat je het je 's morgens weer vergeten bent.
Eventjes opschrijven wat je niet wilt vergeten of wat in je hoofd rond blijft spoken, is ook een manier om het 'van je af te schrijven'.
Dit is voor mij zelf heel erg nuttig geweest tijdens mijn lange schrijfproces, maar ook tijdens bepaalde eindfasen van mijn psychotherapie.
Om nog eventjes terug te komen op het thema van het 'zich terug kunnen vinden' in teksten, films enzovoort, haal ik hier wat vertaalde tekststukjes aan uit het boek 'Psicologia del fumetto' (= Psychologie van de strip) van Imbasciati en Castelli, boek dat deel uitmaakte van een universiteitstentamen van mij vóór 1980:
blz. 92-93: "Wij kunnen dus beweren dat de strip tot het onbewuste spreekt. Op deze wijze werken ook andere visieve media, en in het bijzonder is ook de werkwijze van de film onderzocht. Net als voor het cinema, zijn voor de strip - en misschien hier nog meer - krachtige maar ook weinig bekende emotieve dynamieken in de lezer/toeschouwer op het spel."
Blz. 94: "... de strip daartegenover, net als de bewegende cartoon, .... heeft grotere mogelijkheden, ..... een innerlijke fantastische, voorbewuste of onbewuste werkelijkheid op te roepen dan een film of de fotoroman kan doen: de prikkel die door de tekening geleverd wordt is heel wat meer onduidelijk, twijfelachtig dan die die door een foto is samengesteld en omvat dus in meerdere mate verschijnselen van projectie of beter van 'apperceptieve' (? = appercettiva ?) verdraaiing."
Mijn zoon en ik hebben gisteren toch de saus met artisjokken als een soort groente met saus (de tonijn was er nog niet aan toegevoegd) opgegeten en achteraf gezien was die toch niet zo slecht uitgevallen. Wel heb ik eerst de hardere blaadjes van de artisjok er uit gevist.
In Turijn is de lucht vandaag heel helder en is de besneeuwde bergenketen van de Alpen duidelijk zichtbaar: erg mooi om te zien. Het nodigt eigenlijk tot wandelen uit.
Vanavond ga ik met een vriendin voor het eerst uit eten in een japans restaurantje: ik ben benieuwd of het eten mij zal bevallen.
Alé, mensen: de artisjokken van mijn schoonzus op Sicilie waren wel héél erg teder van vlees...
De mijne hier, ook al heb ik die tot op het hart van de artisjok schoon gemaakt, blijven té ... oneetbaar.
Ik zal vanavond een andere saus maken, die ook snel is gemaakt. De andere gaat de bak in, geloof ik. Een volgende keer alleen tedere (zachte) artisjokken, dus.
Tomatensaus met tonijn voor 3 personen (dit recept maak ik al jaren lang klaar - géén flop dus) :
1 groot teentje knoflook, olijfolie, 1 blik gepelde tomaten van 400 gr., zout, suiker en een 1/2 blik tonijn (zonder zijn conserveerwater)
Snipper in een pannetje de knoflook fijn, voeg er een scheut olijfolie aan toe en laat de knoflook bruin worden. Prak de tomaten in een bord fijn en voeg die nu aan de knoflook toe, samen met een theelepeltje zout en een heel klein beetje suiker (dient er toe de bittere smaak van de tomaten weg te werken). Laat dit op een laag pitje ca. 20 minuten sudderen. Af en toe omroeren met een houten pollepel. Voeg er dan de fijngeprakte tonijn aan toe en laat het nog 5 minuten koken.
Hier dan eventjes, voor wie het zelf misschien ook uit wil proberen, de variatie voor een snelle pastasaus (lange of korte pasta maakt niet uit), die ik recent bij mijn schoonzus op Sicilië heb zien klaar maken en vanavond thuis uitprobeer.
Benodigde voor ca. 4 personen:
1 middelgrote uit, water, olijfolie, 3 artisjokken, citroensap, een blik tonijn, 1 blik gepelde tomaten (400 gr.) of kant en klare tomatensaus, zout.
In een brede en lage pan (koekepan is ook uitstekend) de ui fijn snijden en met water bedekken. Laat deze koken.
Ondertussen de artisjokken schoonmaken, waar men alleen het eetbare (niet harde) deel van moet bewaren: deze een poosje in een kom met water en een scheutje citroensap onderdompelen opdat ze niet zwart uitslaan. Men kan eventueel ook de zachte kanten (zonder schil) van de artisjok-stelen benutten, die niet in het water met citroensap hoeven.
Nadat de ui ongeveer 10 minuten op het vuur kookt, moet je de artisjokken er in dunne schijfjes aan toe voegen, alles met een breed deksel bedekken en laten koken. Voeg er ook een beetje zout en een scheut olijfolie aan toe.
Prak de gepelde tomaten in een diep bord fijn en voeg die er na ca.15 min. aan toe (alternatief: kant en klare tomatensaus ('passata rustica'). Nog zo'n 10 minuten laten sudderen, voeg er de fijngeprakte tonijn (zonder sap of olie) aan toe. Nog 5 minuten laten koken.
De totale kooktijd van deze saus - vanaf het begin - neemt zo'n 35-40 minuten in beslag. Ieder ingrediënt moet er apart aan toegevoegd worden en eerst een beetje apart doorsudderen.
Natuurlijk wordt de pasta dés te smakelijker als men die ná voorbereiding door de saus in de pan zelf mengt.
