Ik ben Lia Govers
Ik ben een vrouw en woon in Turijn (Italie) en mijn beroep is kantoorbeambte m. talenkennis, free-lance vertaalster, nu niet langer werkend.
Ik ben geboren op 22/01/1952 en ben nu dus 72 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: wandelen, lezen, familie, vrienden, trips, films, sport .
Op mijn 20e jr voorgoed naar Italie vertrokken. In NL de Pedagogische Akademie gedaan en in Italie ook in Pedagogiek afgestudeerd. Heb deze studie nooit voor werk gebruikt. Voor 1999 ben ik 4 jr lang 'paranoid schizofreen' geweest.
Ik ben persoonlijk behoorlijk geintrigeerd door een band die ik vind tussen mijn eigen delirium, nachtmerries, betekenisvolle dromen, gedachten en lecturen die ik desbetreffend het laatste jaar ook heb geabsorbeerd enzovoort. Ik merk trouwens dat er ook veel simpele droombeelden op mij af komen, een soort flash-dromen vol met symbolen.
Het laatste jaar merk ik trouwens ook dat ik, zodra ik aardig moe ben en bijna van de slaap omval, ik vlak voor mijn definitieve slaap al in contact raak met een soort geheugenbeelden-archief. Het is of er dan een soort knop - in mijn geest - wordt omgedraaid die mij op de juiste golflengte in moet stellen. Voor een droomprogramma? Om de slaap te vergemakkelijken? Maar ook in andere situaties, zoals tijdens komplete lichaamsmassages of relaxsituaties, worden soms flashbeelden in werking gesteld.
Gisteravond las ik een stukje uit het boek van Jung, dat in de nederlandstalige versie overeenkomt met 'Herinneringen, dromen, gedachten', een stuk over betekenisvolle dromen uit zijn jeugd en daar kwam ook een soort flashdroom uit voort, als een soort verwerking van wat ik gelezen had.
Vreemde gewaarwordingen, maar ik ben er zeker van dat die ook anderen overkomen.
Sinds ik begonnen ben mijn eigen verhaal op te schrijven, i.e. vanaf juni 2006, hebben er rondom deze activiteit langzamerhand gelukkig steeds meer gesprekken met mijn zoon plaats gehad.
Op zich is hij altijd al erg nieuwsgierig geweest en dit merkte ik ook opnieuw steeds meer met mijn bezigheden in en rondom de GGZ, plus natuurlijk met het ophalen van herinneringen of het uitgebreider praten over belevenissen van vroeger, van vóór, tijdens en na mijn kritische periode.
Zonet hebben wij ook aardig wat gekletst over verschillende details van mensen die ik sindsdien heb leren kennen.
Het is ook voor hem en het contact tussen ons twee een soort mijlpaal geweest: mijn schrijven en het enorm grote bewustwordingsproces dat er uit is gegroeid.
Uit het boek Come in uno specchio oscuramente van de italiaanse psychiater en fenomenoloog Eugenio Borgna haal ik dit aan:
blz. 89 + 90:
(hier schrijft Borgna over de film Als in een donkere spiegel van Bergman)
In de figuur van Karin, in haar woorden en gebaren, in haar blikken en ogen, in haar hallucinaties en deliria, worden de schaduwen herboren van het oer-psychotische lijden, die soms ondraagbaar in zijn zachtheid is en de thematische kern van sommige schizofreniën vormt: natuurlijk niet van alle. Er zijn ook koude schizofreniën en schizofreniën die gekenmerkt worden door de neiging tot aggressiviteit; er zijn schizofreniën die in een autistische, niet gemakkelijk breekbare (friabile) eenzaamheid zijn omgebogen en er zijn schizofreniën, die door ondoordringbare hallucinaties en deliria verslonden zijn; maar er zijn ook buiten de vandaag de dag nog onophoudbare watervallen van de vooroordelen om - schizofreniën (vooral de vrouwelijke), die pijnlijk door de nostalgie van een ontmoeting en van het zoeken naar menselijke solidarieteit zoals die door Bergman geschept is verzegeld zijn.
In haar kommentaar aan het einde van mijn boek haalt mijn ex-psychotherapeute juist ook op blz. 160 dit boek van Borgna en deze film van Bergman aan.
Iets wat mij nu steeds meer opvalt sinds ik meer gelezen heb over het mentaliseren en over de werking van de hechtingstheorie voor wat betreft de denkpatronen van ieder van jongs af aan, is dat aan vele mensen - met of zonder problemen binnen de GGZ - de mogelijkheid ontbreekt om over zichzelf (eigen handelen, eigen gevoelens - in het heden of verleden) na te denken. Dit vereist zeker een afstand kunnen nemen van de directe ervaring.
En niet alleen dit: ook ontdek ik meer mensen om mij heen die er zich op hetzelfde moment of dezelfde dag van een persoonlijke ervaring rekenschap van geven dat er iets fout ging, maar die niet de mogelijkheid (of elasticiteit?) bezitten deze ervaring in het geheugen op te slaan en die later ook te kunnen benutten.
Kortom, het zogenaamde 'vallen en opstaan' gaat niet voor iedereen op, tenminste niet in die zin dat men van het 'vallen' noodzakelijkerwijs ook iets leert.
Uit het boek 'Ricordi, sogni e riflessioni' van C. G. Jung haal ik dit aan:
Blz.17 (Voorwoord): "Mijn leven is het verhaal van een zelfverwerkelijking van het onbewuste. Alles wat zich in de diepte van het onbewuste bevindt neigt er toe zich naar buiten (toe) te openbaren en de persoonlijkheid verlangt er op zijn beurt naar zich buiten zijn onbewuste factoren om, die hem bepalen, te ontwikkelen en zichzelf als geheelheid (= kompleet-zijn) te beleven."
Hierin kan ik mij na mijn (levens)ervaring toch wel aardig in terug vinden.
Gisteren ben ik de hele dag op stap geweest, éérst om samen met meneer X en zijn 36-jarige vriend samen te eten, te praten en lang te wandelen. Daarna ben ik in de stad gebleven omdat er om 17 uur de eerste ontmoeting van de nieuwe zelfhulpgroep in Turijn plaats vond. Ik heb trouwens vele nederlanders in het centrum ontmoet vanwege de voetbalpartij gisteravond.
Van 17.00 tot 18.30 uur is er dus de eerste ontmoeting geweest van de zelfhulpgroep: in totaal waren er, mij als ex-stemmenhoorder inbegrepen, 6 mensen die stemmen horen. En verder waren er ook twee psychiatrische verpleegkundigen, die samen met mij afgelopen september ook te Maastricht zijn geweest voor het Eerste Internationale Congres van Intervoice. De (ex-)stemmenhoorders zaten tussen de leeftijdsgroep van 24 tot en met 68 jaar in. Het is naar mijn inzien nogal erg positief verlopen als eerste bijeenkomst. Ieder heeft zich uitgebreid voorgesteld met een kort verhaal over zijn eigen achtergrond, zijn manier van stemmen horen en daarna zijn er vele uitwisselingen geweest over en weer. Erg interessant, niet alleen het verhaal van ieder, maar ook te zien hoe de personen tussenbeide kwamen met ideëen, vragen en suggesties. De volgende bijeenkomst zal op 11 maart plaats vinden en zou zich iedere 15 dagen moeten herhalen. Ik zal er zeker naar toe gaan en kan er echt nog veel van leren, maar ook wel aan meewerken.
Bijeenkomst van de zelfhulpgroep (gruppo di auto mutuo aiuto) in Casa Bordino - Via San Domenico, 28 te Turijn.
Ondanks mijn bezigheden met teksten herlezen en corrigeren, heb ik er gisteren tijd voor uit getrokken om toch eens speciaal lekker te koken en er extra tijd aan te wijden, wat zeker niet mijn gewoonte is.
Wij hebben gisteren dan ook heerlijk gegeten: pasta met eekhoorntjesbrood (paddestoelen als diepvriesproduct gekocht) en kleine kiprollades! Ik was al tevreden over het resultaat (heerlijke geur in huis) en over mijzelf vóórdat wij aten en mijn zoon kan er ook zo lekker van genieten. Ook dit soort praktische activiteiten bezorgen je een gevoel van voldoening, iets waar ik mij jaren geleden méér aan wijdde met taarten bakken, breien, haakwerkjes of soms borduren. Een echte oppepper voor jezelf én anderen.
Voorwaarde voor het met plezier willen koken is voor mij echter dat niemand mij met praten moet afleiden, maar ook niet door continue om mij heen te lopen.
Een stukje tekst uit het boek 'Come in uno specchio oscuramente' van de italiaanse psychiater en fenomenoloog Eugenio Borgna:
blz. 68: "De versteende autistische eenzaamheid van Gabriele, waarin het ontwerp van de vrijwillige dood zich verwerkelijkt heeft buiten iedere kuur (buiten iedere therapeutische strategie) om, is datgene wat ik in zijn magmatische ondoordringbaarheid in andere psychopathologische (schizofrene) situaties van mannelijke zelfmoord heb vastgesteld: ook al was hij niet aan mijn zorg toevertrouwd, en in ieder geval zo geheel verschillend van de zijnswijzen van een vrouwelijke zelfmoord."
Jammer genoeg eindigen vele levens zo, niet alleen van mensen met deze problematiek, maar ook vaak depressieven.
Al sinds mijn 18° jaar bezit ik de gedichtenbundel 'Lees maar, er staat niet wat er staat' van Martinus Nijhoff. Deze dichter werd tezijnertijd tijdens lessen op de Pedagogische Akademie behandeld. Nijhoff is sindsdien vaak door mij gelezen (het boekje valt al helemaal uit elkaar), ook vanwege zijn prachtige gedichten, die hij aan zijn moeder heeft gewijd...
Binnen het gedicht 'De vervloekte' heb ik sinds die tijd al deze strofe onderstreept: (VIII): "Is dit een zegening, is dit een vloek? Weet God dat wij alleen een rustplaats vragen Buiten geluid, buiten het licht der dagen En buiten alles wat ik angstig zoek?"
De 'rustplaats' is iets wat ik ook in vele gedichten van Slauerhoff terug vond. Hoe lang heb ik niet op echte innerlijke rust moeten wachten, zoals voor zovelen geldt.
Een paar dromen van mij herhalen het thema van het 'woud' (mythologische plaats) van mijn geboorteplaats Bergen, waar ik met anderen inga en andere details, die ik hier niet weergeef, maar die verbonden zijn met mijn zoektocht in de psychotherapie naar mijn eigen onbewuste. Ook schijnt het dat dit op anderen om mij heen betrekking heeft: dat ik daar nu naar luister of moet luisteren? Ik vind bijvoorbeeld 1 persoon in kind-vorm op de grond buiten het woud, kind dat 'de weg verloren heeft' en dat ik zelf thuis wil brengen. Van de vorm van kind verschijnt mij dan tegelijkertijd diezelfde persoon in de volwassen vorm. Daarna luister ik aandachtig naar zijn belevenissen.
En dit alles begeleid van meerdere verschijningen van mijzelf precies gekleed zoals ik op foto's verschijn tijdens een reis naar Griekenland die ik met mijn man en 2 familieleden rond 1980 daar maakte. En waar bevind ik mij tijdens die reis? Juist te Delfi, plaats van het Orakel van Delfi. Plaats van de mythologie.
En hier het verband met details van belangrijke dromen uit mijn zgn. 'schizofrene' periode: ook daar werd één van de hoofdfiguren uit mijn fantasieen - die er continu als rode draad door loopt - mij in dromen door een andere belangrijke figuur juist te Delfi (Griekenland) als eindscène weer voorgesteld. Altijd weer Delfi, een prachtige scène uit de plaats van het Orakel.
Precies zoals de scène van een foto van onze toenmalige reis, waar ik te Delfi van die andere 3 familieleden verwijderd was en onder de schaduw van een boom gezeten uitrustte en ook van de hitte bijkwam.
Wie weet waarom ik sinds 1 jaar - zoals anderen ook wel zal overkomen - regelmatig wakker word om bepaalde dromen te onthouden?
Zeker gebeurt het dat je langzamerhand een onbewust (of voorbewust) alert of alarmsysteem binnen je zelf opbouwt zonder dat je je daar zelf bewust van bent.
Net zoiets als toen ik nog regelmatig naar kantoor ging.
De eerste jaren buitenshuis had ik nog op mijn woonkamers een grote oude wekker staan met twee bellen erop en die zette ik systematisch ver van mijn bed af om wakker te worden voor de school- of werktijden. Langzamerhand werd die wekker een kleine reiswekker en nu is die electronisch, maar door de jaren heen was het meestal niet eens nodig het alarm te horen omdat ik al steevast (meestal dus) een paar minuten eerder wakker was en uit bed stapte.
Mijn tweede en laatste controle hier over een uit het engels in het italiaans vertaalde tekst (van Paul Baker).
En nu vraagt mijn vriendin uit Nieuw Zeeland of ik ook de engelse versie van het artikel Evidence Based Hope, dat mijn ex-psychiater en ik samen voor het italiaanse tijdschrift Psichiatria di Comunità hebben opgesteld, een kijkje wil geven. Bij de vertaling van mijn eigen verhaal in het engels - nog te publiceren - kwamen bepaalde stukken tekst ook al niet 100 % overeen.
Wat komt er enorm veel kijken bij het opstellen, controleren, lezen en tot vervelings aan toe herlezen van vertaalde teksten ...
Iets wat ik betreffende mijn manifeste 'schizofrene' periode zeker met Ken Steele in gemeenschap heb (zie 'The day the voices stopped' = 'E venne il giorno che le voci tacquero'): Ken heeft lange tijd zelfs in zijn psychotherapeutische contact met dr. R. Seiden het bestaan van zijn (beide) ouders ontkend, wat bij mij alleen voor mijn moeder gold. Als men het verhaal van Ken leest kan men ook wel de reden ervoor begrijpen. Ontstellend te weten dat ook na de vele jaren afwezigheid van Ken - van zijn ouderlijk huis - deze hem toch bleven afstoten.
Daartegenover lees ik van héél andere ervaringen, bijvoorbeeld bij Ronald Bassman in 'A fight to be'. Ronald heeft behoorlijk goed contact met zijn moeder gehad.
Ik heb al sinds een poos de gewoonte genomen om dromen die ik mij herinner op te schrijven. En elders hier heb ik al vermeld dat ik mij sinds een poos méér dromen herinner.
Het is eigenlijk vooral in het laatste jaar dat ik aardig wat dromen heb opgeschreven, dromen waarvan ik dan mijn beschrijving weer herlees en er aantekeningen of inzichten bij schrijf.
Het is frappant hoe bepaalde droomelementen duidelijk mythologisch van aard zijn. Voor mijzelf tenminste een ontdekking.
En hoe ik bepaalde droomelementen, ook van mythologische aard, die ook tijdens mijn 'schizofrene' periode aanwezig waren terug vind.
Ik maak géén tekeningen of mandala's, maar ik merk evengoed dat bepaalde elementen of gedachten in mij door blijven werken en er ideëen opborrelen.
Vorige week heb ik een bevriende vrouw ontmoet, waar ik al eerder wat over geschreven heb in dit blog. Zij heeft ook mijn (ex-)problematiek, maar heeft een aardig paar jaar geleden alleen 2 jaar psychotherapie gedaan bij mijn ex-psychotherapeute. Daarna heeft zij ook kunsttherapie gevolgd. In al die tussenjaren heeft zij alleen psychofarmaca geslikt, stopte er zelf mee en kreeg weer last van het 'stemmen horen' en andere problemen. In de herfst van 2009 is zij weer in therapie terug gegaan. Als wij elkaar nu ontmoeten, hoort zij mij vaak uit, ook over mijn ex-psychiater, die zij ook weer vaker ontmoet. Eerlijk gezegd heb ik haar zelf verteld dat de ontmoetingen met hem ook zeker therapeutisch van aard waren.
Nu pas geef ik mij er rekenschap van dat deze weergave van mijn kant bij haar verwachtingen oproept alsof het effect instant zou zijn. De communicatie is zo moeilijk en dit geldt overal: wij spreken dezelfde taal, maar achter bijna elk woord of begrip dat wij uitspreken zit een persoonlijke betekenis, onze persoonlijke belevenis. Waardoor misverstanden ontstaan of de communicatie nooit 100 % communicatie is. Tenminste niet op dezelfde golflengte. Wie weet hoeveel mensen zich er rekenschap van geven dat in therapie gaan voor diepgaande problemen, zeker niet binnen een paar maanden zijn vruchten opbrengt? Hoogstwaarschijnlijk beseffen zij (en deze vrouw) in de verre verste niet hoe 'diepgaand' hun eigen problemen wel zijn.
Ook spreek ik vaak over de 'schizofrene' problematiek met andere mensen, patienten of niet, waar ieder op zijn manier opvangt wat hij kan of wil. Zo werd bijvoorbeeld een oude, onvolledige versie van mijn verhaal eind 2007 door een journaliste gelezen, die toch binnen de GGZ werkt, en waarop een interview op de gewestelijke televisie volgde. Maar vreemd genoeg viste zij er, naar mijn inzicht, alleen vele onbelangrijke details uit op. Communicatie...
Vanmiddag ook weer lang gewandeld. 's Ochtends scheen er hier een prachtige zon boven de stad, met bijna geen wolken, maar je moet eigenlijk altijd direct van het mooie weer gebruik maken en niets uitstellen. Ik ging dus pas 's middags wandelen - 2 1/2 uur lang - maar de lucht was weer bedekt en van de zon weinig meer te zien. Evengoed genoten, hoor.
Voor wie van variatie in het eten houdt en er niet altijd te veel tijd in wil verliezen, hier de variatie op een warm bord eten, i.e. als een soort 'groente' op te dienen: voor 1 persoon: 1 aubergine, 3 middelgrote aardappelen, 1 grote ui, water, een scheutje olijfolie, zout . Aubergine en aardappelen pellen en in blokjes snijden; ook de ui klein snijden. Alles in een pannetje met deksel doen. Voeg er ca. 2 glazen water aan toe en laat dit ca. 30-35 minuten bedekt koken. Af en toe omroeren. Voeg er wat zout aan toe en, zodra het klaar is, ook een scheutje olijfolie.
Morgen eten wij - op aanvraag van mijn zoon - rijst met kip en en overvloedige kerriesaus.
Rechts onder heb ik 3 foto's toegevoegd van de getrouwe reconstructie van het middeleeuwse kasteel en details binnen die middeleeuwse burcht. In Turijn is dit in het Valentino-park (park langs de Po-rivier) vindbaar en echt de moeite van een bezoek waard. Al deze constructies zijn binnen het Piedmontgewest in hun originele staat vindbaar, maar erg verspreid. Vele trips heb ik daar voor 1995 gemaakt met man, zoon, vrienden en hun kinderen. Mooie herinneringen.
De laatste jaren heb ik meer en meer gebruik gemaakt van trucjes, ook om rustig door te kunnen slapen.
Tijdens gesprekken met vrienden en vriendinnen heb ik echter gemerkt dat niet iedereen hier op komt of het nut er van weet.
Buiten het feit dat het mij ook al sinds een aardige tijd helpt op kleine kladpapiertjes die dingen op te schrijven, die ik mij moet herinneren, zoals bepaalde boodschappen of een lijstje met bepaalde, andere te kopen dingen of bepaalde kantoren of artsen waar ik langs moet gaan. Zo schrijf je het van je af, vergeet je het niet en is je aandacht weer vrij voor andere dingen.
Hetzelfde geldt bijvoorbeeld ook als je 's nachts ergens erg over na denkt of wat je te binnen schiet - ook ideëen of dromen bijvoorbeeld. Vaak kan het voorkomen dat je het je 's morgens weer vergeten bent.
Eventjes opschrijven wat je niet wilt vergeten of wat in je hoofd rond blijft spoken, is ook een manier om het 'van je af te schrijven'.
Dit is voor mij zelf heel erg nuttig geweest tijdens mijn lange schrijfproces, maar ook tijdens bepaalde eindfasen van mijn psychotherapie.
Om nog eventjes terug te komen op het thema van het 'zich terug kunnen vinden' in teksten, films enzovoort, haal ik hier wat vertaalde tekststukjes aan uit het boek 'Psicologia del fumetto' (= Psychologie van de strip) van Imbasciati en Castelli, boek dat deel uitmaakte van een universiteitstentamen van mij vóór 1980:
blz. 92-93: "Wij kunnen dus beweren dat de strip tot het onbewuste spreekt. Op deze wijze werken ook andere visieve media, en in het bijzonder is ook de werkwijze van de film onderzocht. Net als voor het cinema, zijn voor de strip - en misschien hier nog meer - krachtige maar ook weinig bekende emotieve dynamieken in de lezer/toeschouwer op het spel."
Blz. 94: "... de strip daartegenover, net als de bewegende cartoon, .... heeft grotere mogelijkheden, ..... een innerlijke fantastische, voorbewuste of onbewuste werkelijkheid op te roepen dan een film of de fotoroman kan doen: de prikkel die door de tekening geleverd wordt is heel wat meer onduidelijk, twijfelachtig dan die die door een foto is samengesteld en omvat dus in meerdere mate verschijnselen van projectie of beter van 'apperceptieve' (? = appercettiva ?) verdraaiing."
Mijn zoon en ik hebben gisteren toch de saus met artisjokken als een soort groente met saus (de tonijn was er nog niet aan toegevoegd) opgegeten en achteraf gezien was die toch niet zo slecht uitgevallen. Wel heb ik eerst de hardere blaadjes van de artisjok er uit gevist.
In Turijn is de lucht vandaag heel helder en is de besneeuwde bergenketen van de Alpen duidelijk zichtbaar: erg mooi om te zien. Het nodigt eigenlijk tot wandelen uit.
Vanavond ga ik met een vriendin voor het eerst uit eten in een japans restaurantje: ik ben benieuwd of het eten mij zal bevallen.
Alé, mensen: de artisjokken van mijn schoonzus op Sicilie waren wel héél erg teder van vlees...
De mijne hier, ook al heb ik die tot op het hart van de artisjok schoon gemaakt, blijven té ... oneetbaar.
Ik zal vanavond een andere saus maken, die ook snel is gemaakt. De andere gaat de bak in, geloof ik. Een volgende keer alleen tedere (zachte) artisjokken, dus.
Tomatensaus met tonijn voor 3 personen (dit recept maak ik al jaren lang klaar - géén flop dus) :
1 groot teentje knoflook, olijfolie, 1 blik gepelde tomaten van 400 gr., zout, suiker en een 1/2 blik tonijn (zonder zijn conserveerwater)
Snipper in een pannetje de knoflook fijn, voeg er een scheut olijfolie aan toe en laat de knoflook bruin worden. Prak de tomaten in een bord fijn en voeg die nu aan de knoflook toe, samen met een theelepeltje zout en een heel klein beetje suiker (dient er toe de bittere smaak van de tomaten weg te werken). Laat dit op een laag pitje ca. 20 minuten sudderen. Af en toe omroeren met een houten pollepel. Voeg er dan de fijngeprakte tonijn aan toe en laat het nog 5 minuten koken.
Hier dan eventjes, voor wie het zelf misschien ook uit wil proberen, de variatie voor een snelle pastasaus (lange of korte pasta maakt niet uit), die ik recent bij mijn schoonzus op Sicilië heb zien klaar maken en vanavond thuis uitprobeer.
Benodigde voor ca. 4 personen:
1 middelgrote uit, water, olijfolie, 3 artisjokken, citroensap, een blik tonijn, 1 blik gepelde tomaten (400 gr.) of kant en klare tomatensaus, zout.
In een brede en lage pan (koekepan is ook uitstekend) de ui fijn snijden en met water bedekken. Laat deze koken.
Ondertussen de artisjokken schoonmaken, waar men alleen het eetbare (niet harde) deel van moet bewaren: deze een poosje in een kom met water en een scheutje citroensap onderdompelen opdat ze niet zwart uitslaan. Men kan eventueel ook de zachte kanten (zonder schil) van de artisjok-stelen benutten, die niet in het water met citroensap hoeven.
Nadat de ui ongeveer 10 minuten op het vuur kookt, moet je de artisjokken er in dunne schijfjes aan toe voegen, alles met een breed deksel bedekken en laten koken. Voeg er ook een beetje zout en een scheut olijfolie aan toe.
Prak de gepelde tomaten in een diep bord fijn en voeg die er na ca.15 min. aan toe (alternatief: kant en klare tomatensaus ('passata rustica'). Nog zo'n 10 minuten laten sudderen, voeg er de fijngeprakte tonijn (zonder sap of olie) aan toe. Nog 5 minuten laten koken.
De totale kooktijd van deze saus - vanaf het begin - neemt zo'n 35-40 minuten in beslag. Ieder ingrediënt moet er apart aan toegevoegd worden en eerst een beetje apart doorsudderen.
Natuurlijk wordt de pasta dés te smakelijker als men die ná voorbereiding door de saus in de pan zelf mengt.
Vandaag weer met meneer X en zijn 36-jarige vriend uit eten geweest: een prettige afleiding.
Daarna heb ik erg lang met hen gewandeld en tijdens de wandeling kwam ook een vierde persoon mee, die ik ook al een poos ken.
Dit is een man van ongeveer mijn leeftijd, óók met onze problematiek, die echter nooit therapie heeft willen doen.
Hij heeft vaak een vreemde manier van handelen: alles moet voor hem als communicatie aan de oppervlakte blijven, geloof ik. Zo wil hij alleen vrolijke muziek horen en beweert dat 'alle muziek zó moet zijn'. Het zal pijn doen gevoelens bloot te leggen...
Hoeveel mensen hebben hier niet moeite mee?
Verder wil hij nooit de stad uit gaan, want dan schijnt hij in paniek te raken. Zijn belevingswereld beperkt zich dus tot wandelen in de stad, merendeels alléén eten, thuis zitten te tekenen of televisie kijken. Van meneer X weet ik dat het binnen zijn woning 'een troep' is qua schoonmaak.
De routine om angsten onder controle te houden is iets wat ook andere mensen karakteriseert. Ook Elyn Saks beschrijft het van zichzelf in haar boek 'De geschiedenis van mijn gekte'.
Men kan zich gratis voor een nieuwsbrief bij het nederlandse Trimbos-Instituut inschrijven voor die argumenten waarin men interesse heeft.
Ik heb dit zelf ook al minstens anderhalf jaar geleden gedaan, niet zozeer omdat ik echt alles wil volgen - iets wat vanuit Italië ook onmogelijk zou zijn - maar omdat ik wel kijk naar nieuwtjes, die speciaal mijn aandacht trekken.
Zo heb ik zoeven een kijkje genomen bij het nieuwe kenniscentrum Phenos, dat begin 2010 gestart is
( www.kenniscentrumphenos.nl ): erg interessant!
Ik zie dat er verschillende gratis downloads zijn van artikelen, maar er worden ook onderzoeken, congressen en zelfs een paar films (bijv. film-documentaire 'Vreemde gasten') gesignaleerd.
Gisteren schreef ik over de laatste injecties van psychofarmaca, die 3 weken duurden. Maar vanochtend zit ik daar eventjes aan te twijfelen: duurden die nu 3 weken of 3 maanden lang? Ik kan het mij op dit moment niet meer goed herinneren.
Iets wat niet in mijn autobiografische verhaal vermeld staat is dit detail, dat voor sommigen toch wel interessant zal zijn:
ongeveer 1 jaar na het begin van mijn psychotherapie, jaar waarin ik al wél had begonnen te praten, kwam ik enkele keren naar de therapeute en kwam er geen woord meer uit. Zij vroeg mij toen hoe het met mij ging en ik antwoordde: 'Oh, goed.' en meer kwam er niet uit.
Hoogstwaarschijnlijk was dit toen het gevolg van té hoge dosissen psychofarmaca...
Onderlinge bespreking van mijn geval en er werd toen besloten de kunsttherapie met mij te proberen. Ik herinner er mij weinig van, maar dat werkte bij mij totaal niet omdat ik al op mijn 18e jaar, direct na mijn vertrek uit de ouderlijke woning kompleet geblokkeerd raakte in het tekenen en/of verfen.
En te bedenken dat ik in al die jaren ervóór juist altijd plezier had gevonden in deze uitingsmogelijkheid.
En vanaf dat moment werd gezamenlijk besloten mijn medicijnen af te bouwen, waar ik kompleet mee gestopt ben in de zomer van 2002.
Ik herinner mij vaag dat ik het laatste anderhalve jaar of zo injecties kreeg toegediend die zo'n 3 weken tijd bedekten. Dit werd toen ook besloten om mij toe te staan rustig naar Sicilië of Nederland te reizen.
zichzelf terug vinden in teksten, gedichten of andere kunst
Zeker kan ik er niet aan beginnen alles aan te halen, waarin ik door de jaren heen, vooral vóór het overlijden van mijn moeder, mijn eigen problematiek terug vond ('Projecteren' noemt men dat ook wel , in psychoanalytische taal). Men - het geldt voor iedereen - vindt zich (of eigen zielsproblemen) terug in andermans verhalen, in het beleven van situaties, in eigen voorkeur voor allerlei kunst, waaronder schilderkunst, maar ook in teksten en gedichten.
Zo las ik in de periode van 1990 -'94, nádat ik na 12 jaar afwezigheid weer naar Nederland terug kwam en na het weerzien vooral van mijn moeder, vele gedichten en schreef ik er zelf ook wel.
Van de italiaanse dichter Angelo Barile beviel mij ook zijn gedicht 'Neve' dat met deze strofe eindigt:
in het italiaans:
"Tante neve è caduta da allora! tanta neve fradicia e pesta ho sul cuore. Non so, veramente non so da che angolo incolume mi ride quella bambina."
vrij vertaald naar het nederlands:
"Zoveel sneeuw is er sindsdien gevallen! zoveel bedorven en vertrapte sneeuw ligt er op mijn hart. Ik weet niet, ik weet echt niet uit welke ongedeerde hoek dat meisje mij toelacht."
Wie weet wat er nu eigenlijk erger is: dat wat ik heb beleefd, maar nu in een jarenlange goede gesprekstherapie heb verwerkt of onverwerkte belevenissen, die broers en zussen in zich meedragen?
De psychiatrie die bepaalde gevallen, zoals de mijne opvist en - voor mijn geluk - mij goed heeft geholpen; de psychiatrie die DSM met diagnoses opstelt en zich vaak in zijn eigen glorie van betweterigheid verliest.
En daarbuiten zovele personen, die weinig weten of willen weten en ons (degenen die in het net van de psychiatrie vallen) vaak vermijden, isoleren, beoordelen of veroordelen, terwijl ze vaak zelf verwikkeld zijn in eigen, nooit verwerkte problematiek. Dit geldt trouwens evengoed voor de professionisten, psychiaters en psychologen inbegrepen.
Af en toe heb ik de vage sensatie dat ik nog steeds 'the fool on the hill' ben, maar nu op een omgekeerde manier. Als iemand die nu met meer kennis van zaken en ook een goede dosis zelfkennis de anderen in hun gedrag beleeft of gadeslaat.
Ik geloof dat ik dit gevoel ook wel met anderen met een ervaring als patiënt-cliënt binnen de psychiatrie deel.
Ik weet niet of dit in heel Italië geldt, maar ik geloof van wel: op Oudejaarsavond is het hier een gewoonte om tussen de verschillende avondgerechten ook lenzen te koken, omdat die 'geluk' zouden brengen in het Nieuwe Jaar.
Ik heb er verschillende varianten als voorbereiding van gezien, waartussen bijvoorbeeld ook lenzen met vers op de weide geplukte, wilde spinazie erin (dit op Sicilie).
Een groene groente smaakt er in elk geval lekker in, dus ook wel kleine 'costine', waarvan ik de nederlandse benaming niet weet.
Vandaag als warm middaggerecht voor zoon en mij dit als variant gegeten:
lenzen voor 2 personen met 1 fijn gesneden ui, 2 wortels en wat kleine broccoli in een pan met voldoende (niet te véél water: voldoende om bijna geheel te verdampen vóór het einde van de kooktijd) water gelegd en er bijna 1/4 groentebouillonblokje aan toegevoegd. Een half uur laten koken op een heel laag pitje. Na de kook een scheut olijfolie erover en samen met brood opgegeten.
De kooktijd hangt van de lenssoorten af. Er bestaan namelijk erg kleine (chineze?) lenssoorten, die langer dan een uur kooktijd nodig hebben.
De broccoli kun je eventueel ook - of misschien beter - apart koken.
Op Sicilië heb ik dit jaar ook meermaals een soort minestrone (= groentesoep met kleine pasta erin) met vele broccoli en wat lenzen gegeten. Ik geloof dat men dit simpelweg 'pasta coi broccoli' noemt. Als afwisseling best lekker, ook omdat broccoli héél wat smakelijker zijn dan bijv. bloemkool.
Eergisteren hier rijst met saffraan (plus ui en merg) gegeten, morgenavond bahmi volgens nederlands-indonesische recepten.
Tijdens het Psychiatrie Congres te Genua eind jan. jl. (zie weblog) gaf mijn ex-psychiater mij verschillende engelstalige artikelen in handen over de medewerking van (ex-)cliënten (of patiënten) met de research binnen de GGZ, zoals al gebeurt in het Institute of Psychiatry van het King's College te Londen.
Hij had mij de artikelen al eerder beloofd, maar er geen tijd voor gehad ze mij vooraf ter beschikking te stellen.
Vanwege de trip naar Sicilië, maar hoogstwaarschijnlijk ook vanwege mindere interesse van mijn kant in het doorlezen van deze artikelen (bovendien engelstalig!), terwijl ik andere méér voor mij interessante dingen kan doen of lezen heb ik er nog maar weinig van terecht gebracht.
Zal het een toeval zijn of niet? Ik geloof het toch echt niet. Sinds ik naar Sicilië ben gegaan deze keer heb ik al drie betekenisvolle dromen van mijzelf herinnerd en opgeschreven. De laatste op de ochtend van mijn terugkeer in Turijn.
Associaties en nogmaals associaties: tijdens mijn recente trip naar Genua had ik al geschreven weer ca. 60 blz. van het boek 'Droomwerk' te hebben gelezen; voeg daar het avondeten tussen die psychiaters dáár en een paar herinneringen die mijn ex-psychiater ophaalde over mijn I.B.S. (= In Bewaring Stelling) bij op, plus mijn observaties van familieleden en het gelezen hoofdstuk over Fonagy (mentaliseren enz.) in het boek 'Attachment in Psychotherapy' en je geest gaat aan de gang, als een soort met een sleuteltje (op zijn rug) opgewonden poppetje. Je gaat nadenken en beter observeren en ook betekenisvolle dromen herinneren.
Af en toe komen er nog wat van de fantasieën van mijn toenmalige uitgebreide delirium naar boven. Bepaalde details schrijf ik ook op en ik begrijp er nu ook meer de betekenis van. Sommige van deze details zal ik zeker doorgeven aan mijn ex-psychiater, die daar ook interesse in heeft.
Des te meer ik lees en hoor, des te meer ik ook begrijp én herinner, ook in verband met andermans fantasieën. Interessant, ook in verband met wat Harold Searles en anderen de 'schizofrene' taal en zijn logica noemen.
1 Uur later: gossiemijne. Ik heb zonet 2 bladzijden vol geschreven met details, herinneringen en associaties. Om bepaalde details kan ik nu nog steeds huilen.
Ik heb mijn man op Sicilië achter gelaten opdat hij nog wat langer van het gezelschap van zijn familieleden en bovenal van zijn 87-jarige moeder blijft genieten, zolang dit nog mogelijk is. Dit is al meermaals gebeurd sinds mijn man een paar jaar geleden met vervroegd pensioen is gegaan.
Al andere keren is hij geheel alleen vertrokken voor de periode van drie weken.
In die periodes heerst bij ons thuis in Turijn een andere dagelijkse gang van zaken: wij eten - proeven - meer verschillende recepten, halen gevarieerder eten én wijn in huis, waar mijn zoon en ik wél van genieten. Mijn man houdt liefst van traditioneel eten, terwijl mijn zoon en ik véél regels omver gooien en niet alleen qua eten.
Ook in onze bewegingsvrijheid heersen andere regels: vrijheid waar mogelijk! Ieder regelt zich zoals hij zelf graag wil doen en combineert ontmoetingen met vrienden en vriendinnen zonder persé voortdurend thuis te zijn. Er zijn wel vaste tijden waarop wij heerlijk extra kletsen en ook meer onze intieme babbels hebben, maar niets is gedwongen.
Wij hebben vandaag samen ook al aardig wat bijgekletst met informatie over familieleden op Sicilië, over gevoerde gesprekken enzovoort en deels over het tijdverdrijf van mijn zoon hier.
Eerste zelfhulpgroep in Turijn voor stemmenhoorders
Volgende week (25 februari) zal in Turijn een eerste zelfhulpgroep voor stemmenhoorders gevormd worden en voor de eerste keer samen komen. Dit nadat op 13 november 2009 Cristina Contini (zie in het beginarchief van dit weblog) hier al een dag in Turijn was gekomen op uitnodiging van mijn ex-psychiater.
Een vrouw, die ik ook ken, is vorige week een paar dagen naar Reggio Emilia gegaan om korte instructies van Cristina Contini te verkrijgen om zo deze groep in Turijn te kunnen leiden. Ik zal er zeker ook bij zijn en hoogstwaarschijnlijk ook de eerstopvolgende keren.
Ik ben weer terug in Turijn. De vlucht Catanië - Turijn is zonder problemen verlopen en het weer in Turijn is zelfs warmer dan dat wat ik de laatste twee dagen op Sicilië meemaakte.
Vandaag nog geen stof tot schrijven, geloof ik.
Ik heb het huis heel schoon aangetroffen. Uit zichzelf, maar vooral ook vanwege het bezoek van een vrienden- en vriendinnengroep is mijn zoon zelfs aan het poetsen geweest. Hij is op zich ook nogal ordelijk ingesteld, hoor. En toch heeft hij er juist in deze periode vóór zijn afstuderen en zijn vele reizen tussen twee Faculteitszetels weinig tijd voor.
Al meerdere personen hebben mij via mail geschreven: geniet van het mooie weer op Sicilië en ... van de zon! Maar welke zon? Het is hier - rondom het centrum van het eiland - voortdurend fris weer geweest en min of meer bewolkt. Twee dagen geleden regende het ook de hele dag. Vandaag is er een stevige wind en vanavond regent het opnieuw. Guur weer vandaag. Winterjas hoog dicht, sjaal om en wanten aan! Welke zon?
En toch is dit een van de beste seizoenen om van de natuur hier te kunnen genieten, volgens mij tenminste: wandelend of ergens zittend. Misschien is het ook in de herfst en lente wel prettig, maar dat zijn bijna nooit de tijden dat ik overkom.
Hier een stukje tekst uit het boek van David Wallin 'Attachment in Psychotherapy' (Psicoterapia e teoria dell'attaccamento), vrij uit de italiaanstalige versie vertaald:
deel II - 1° Hoofdstuk: "Gezien de overlapping tussen dat wat door een ouder is gegeven, die in staat was met een goede gevoeligheid te reageren, en dat wat door een therapeut gegeven kan worden, die in staat is in syntonie (= zelfde gevoelsstemming) te komen [met de patiënt], kan ons werk als klinische professionisten versterkt worden in zoverre wij er in slagen de veranderingsprocessen van het kind te begrijpen." ...
"Een verhouding (= de therapeutische) waarin wij tegelijkertijd oude ervaringen kunnen hanteren en er nieuwe kunnen helpen scheppen."
Een bezoeker van dit weblog heeft mij attent gemaakt op de titel van de fiction, die afgelopen zondag en maandagavond in Italië op Rai Uno werd uitgezonden over het werk van de psychiater Franco Basaglia. Misschien nuttig voor wie wil proberen deze fiction op te zoeken en te bekijken? De titel is 'La casa dei matti'.
Ik heb vanochtend gelukkig nog een wandeling kunnen maken binnen en buiten het dorp omdat het vandaag niet regent. Gisteren zaten wij vanwege de regen de hele dag in huis. Prachtig de landschappen met de natuur in groen en de frisse lucht. Vandaag weer buiten het dorp uitzichten bewonderd met olijfbomen, bloeiende mimosa's, 'fichi d'india' (cactussoort met grote bladeren, waarop 's zomers eetbare vruchten groeien), de eerste kleurige bloemetjes in het gras, de mooie kruisende heuveluitzichten.
Ik heb ook nog verschillende foto's genomen, hier en in Turijn, waarvan ik er misschien een paar op dit blog zal plaatsen zodra ik er in Turijn tijd voor zal hebben.
Onze zoon was, zoals altijd, nieuwsgierig naar het hele verhaal over ons vertrek naar Sicilië en ik heb geprobeerd dit via een mail zo'n beetje uit te leggen, mede met mijn gezichtspunt van de zogenaamde oude 'polemiek' tussen mijn man en mij. Wat is het ook moeilijk om te leren de informatie op de juiste, meer objectieve manier door te geven. Zeker wil hij géén 'voorgekauwde' mening van mijn kant en dit is ook juist. Ik verdraag en verdroeg dit zelf ook niet van de kant van anderen.
Maar ik herinner mij ook nog wel met hoeveel moeite ik bijvoorbeeld in de afgelopen jaren mijn persoonlijke belevenissen over de periode van de scheiding van mijn man tijdens mijn 'ziekte'-periode op tafel kon leggen. Het was al een probleem samen met mijn man ca. 9 jaar lang ook 1 keer per maand naar de psychiater te gaan. In die gesprekken tussen 3 personen, werd ik in de ogen van mijn man altijd als de 'zieke' beschouwd. Alsof mijn scheiding (van tafel en bed) van hem niet ook zijn redenen had.
Pas in de afgelopen jaren leert mijn zoon ook iets meer over het gedrag van zijn vader en zijn siciliaanse familieleden, die vaak inbreuk op je privacy doen. In de eerste jaren van mijn terugkeer naar huis ná de therapeutische woongemeenschap had ik ook vaak mijn zoon tegen mij... Natuurlijk ook met verborgen gevoelens, ook van innerlijke woede, geloof ik, omdat hij zich ook door mij verlaten voelde. Maar hij heeft nooit met psychologen willen praten in deze jaren om dit te verwerken. Hij heeft wel verschillende ontmoetingen gehad, maar vertrouwde hen niets toe. Misschien over een paar jaar? Veel is er los gekomen in onze onderlinge communicatie sinds ik mijn schrijfproces in juni 2006 begon. Gelukkig maar.
Waarom verliezen zovele mensen hun tijd in klagen, in voortdurend klagen? Ik zal hier geen namen van familieleden noemen, nederlandse inbegrepen, maar op zich is de persoon die klaagt zich op dat moment (of in het algemeen) niet al te veel bewust van zijn gedrag.
Hij is dus niet iemand die (veel) nadenkt over eigen klaaggedrag anders zou hij ook wel genoeg van zichzelf krijgen... Zal het te maken hebben met wat Fonagy bijvoorbeeld beschrijft als overblijfsels van denkpatronen of modellen uit onze jeugd, die af en toe hun hoofd opsteken?
Op zich beschouwd - fenomenologisch - zou het 'klagen' misschien gelijk gesteld kunnen worden aan een soort 'lithanie', maar ook aan een soort voortdurend voortbrengen van geluiden met de ondertoon van een 'arme ik' ('me tapino' op zijn italiaans), dunkt mij. Als vanuit de positie van een kind dat niet voldoende aandacht heeft gekregen? Wie weet...
Ik heb er gisteren weer een gemakkelijk en lekker receptje voor een pasta-saus bijgeleerd: het recept zal ik hier misschien nog wel eens schrijven, volgende week misschien? Het is snel voor te bereiden en een smakelijk alternatief voor de dagelijkse, snelle tomatensaus voor pasta. Er zit 1 ui in, 4 of 5 artisjokken, tomaten en tonijn. Plus water, wat olijfolie en zout. Ik ben nooit een goede kokkin geweest en houd ook niet van recepten, die té veel van mijn tijd benemen tijdens de voorbereiding. Zo ben ik ook niet iemand die het hele huis poetst of daar van houdt. In mijn leven mijn woonomgeving schoon houden, dát wel, maar niet leven om schoon te houden is mijn motto en ook wel dat van mijn zussen. Het zal ook waarschijnlijk wel verbonden zijn (...?) met het feit dat wij in ons grote gezin van 11 kinderen voortdurend van jongs af aan werden ingeschakeld bij alle soorten huishoudelijke klussen en dat wij daar dus van vroeg af aan al genoeg van hadden.
In feite zijn mijn schoonzussen, schoonmoeder én ook mijn man heel wat meer op deze bezigheden gesteld dan ik. Die nemen dan ook veel van hun tijd in beslag.
Vandaag is er de wekelijkse markt in het dorp van mijn man. In vergelijking met Midden- en Noord-Italië zijn er op dit eiland heel wat minder markten. Wel rijden er nog vaak mensen - vaak boeren - uit andere dorpen langs in hun vrachtwagentjes met verse groenten, fruit, eieren enzovoort.
film over de sluiting van de psychiatrische inrichtingen
Afgelopen zondag en gisteravond is er op het italiaanse tv-kanaal Rai Uno een film uitgezonden over het werk van de italiaanse psychiater Franco Basaglia, waardoor langzaamaan de verschrikkelijke psychiatrische inrichtingen zijn afgeschaft. Ik heb de film maar zo half kunnen volgen in een keuken waar wij in 7 personen zaten en ook aan tafel zaten te kaarten - met de televisie aan. Het leek mij wel goed verfilmd en interessant.
Ik wil hierover toch mettertijd ook wel meer lezen en weten, maar voorlopig gaan mijn interesses en tijd al weg in zelfs té veel andere lectuur en bezigheden.
Ik heb al aardig wat gelezen uit het boek van David Wallin 'Attachment in Psychotherapy', circa 90 -94 blz. als ik mij niet vergis. Heel erg interessant en verhelderend. Ben nu met het stuk over Fonagy bezig en herken in bepaalde beschrijvingen van het mentaliseren, zijn verbinding met de hechtingstheorie van Bowlby en het gedrag van de ouders ook al bepaalde beschrijvingen die ik zelf ook in mijn autobiografische boek heb beschreven betreffende bepaalde karakteristieken in mijn moeder's en andermans gedrag. Aan te bevelen lectuur!
Het schijnt dit keer nogal mee te vallen in het dorp van mijn man op Sicilië: het weer is prettig, de lucht is heerlijk fris (af en toe ietsje té fris hier), de natuur staat volop in het groen en ook vanochtend heb ik een prettige wandeling door het hele dorp kunnen maken. Een uur lang heb ik gewandeld en genoten van bepaalde uitzichten: de heuvels, de schapenkuddes, de prachtige palmen, cipressen en pijnbomen hier, de cactussen, de struiken met citroenen en sinaasappels. Veel herinneringen opgehaald uit de tijden van mijn aankomst op Sicilië en de eerste jaren hier toen mijn schoonvader nog leefde en mijn zoon nog klein was.
Voor mijn geluk is in deze dagen ook een van mijn schoonzussen met haar man hier en die kookt zo heerlijk: al spaghetti 'al nero di seppia' (met 'n soort inktvis-zwarte saus) gegeten (goed voorbereid: zalig!), gevulde artisjokken, heerlijke recepten met aubergines en andere lekkernijen. Ook op de weide geplukte groentes gegeten, waarvan de naam mij niet meer te binnen schiet. Natuurlijk lekkere vruchtentaarten gegeten, door een andere schoonzus regelmatig voorbereid. En niet ten laatste ook al heerlijke 'cannoli con la ricotta fresca' geproefd. Ook het gezelschap is tot op nu meegevallen.
Mijn lees- en schrijfbezigheden staan eventjes aan de kant... Zonet aan mijn zoon, na aanvraag van zijn kant, instructies via mail gestuurd voor een grote was-cyclus.
's Winters naar Sicilië overkomen vind ik toch wel prettiger: je lijdt dan niet aan die verschrikkelijke hitte en de natuur staat volop in het groen. Je hebt ook meer de gelegenheid en zin tot wandelen, zover als je daarover echt kunt spreken in het dorp van mijn man, op het centrum van het eiland.
's Zomers lijkt het wel alsof je in een dorpje 'à la western' leeft, waar alleen de saloon ontbreekt met zijn pistolero's, net zoals in vele westernfilms. Vanwege de hitte lopen er overdag maar weinig mensen in het dorp, dat pas levendig wordt in de avonduren!
Nu heb ik gisteren plots ontdekt dat ik juist een interessant internationaal spektakel te Agrigento misloop, dat nu in de week van 14 t/m 21 februari daar plaats zal vinden en waar zwager en schoonzus wél naar toe zullen gaan: 'la sagra del mandorlo in fiore'. Mijn zwager vertelde mij gisteren dat er dan vele folkloristische dansgroepen op internationaal niveau verschillende avonden ook in een theater optreden. Dat wil ik een van de volgende jaren tijdens een overkomst echt wel meemaken, hoor.
Wij zijn gisteren, opnieuw met enorm veel ongemak bijna middernacht op Sicilië (vliegveld van Catania) aangekomen. Wij hadden een vlucht verloren vanwege ... desorganisatie van de kant van mijn man, aan wie ik ongeveer sinds mijn terugkeer thuis ná de therapeutische woongemeenschap alle organisatie voor vertrekken vooral naar Sicilië overlaat om niet voortdurend met hem te ruzieën. Ik vertrek altijd graag wat vroeger - op mijn gemak - om niet te hoeven te haasten, terwijl hij altijd net op het nippertje wil vertrekken. Door de vele jaren heen heeft dit ons al vele reisongemakken, irritaties en nervosisme bezorgd, zoals bijv. op het laatste moment de taxi nemen omdat we ontdekken dat de bussen op 25 december bijna geen diensttijden hebben. En dit met het risico de geboekte vlucht te verliezen, wat ook wel meermaals is voorgevallen. Voor mijn eigen welzijn vertrek ik nu altijd naar Sicilie met het motto: als wij de vlucht verliezen, keer ik gewoon naar huis terug en vertrek ik niet meer. Ook wel een beetje in de trend van: man, bekijk het nu maar. Als je mij meewilt naar Sicilië, wil ik daar toch zeker niet nutteloos energie (in ruzies, irritaties of nervosisme) aan verliezen.
Gisteren heb ik daarop een uitzondering gemaakt door 's avonds laat nog een andere vlucht te nemen (6 uur wachten op het vliegveld!) hetzij omdat zoonlief al anderhalve maand tevoren genoot van het uitzicht eindelijk eens het huis alleen voor zich te hebben hetzij om toch ook maar vooral mijn schoonmoeder niet teleur te stellen. Mooi weer hier gevonden, terwijl wij gisteren in Turijn regen en sneeuw hadden.
Uit het boek Jung parla (C. J. Jung speaking) dit stukje betekenisvolle tekst:
Blz. 274: de therapie van de individuatie Jung: Waarom therapie? Het is geen therapie. Is het therapie als een kat een kat wordt? Het is een natuurlijk proces. De individuatie is een natuurlijk proces: het is dit proces dat een boom een boom laat worden; als men tussenbeide komt, wordt de boom ziek en kan die niet langer als boom functioneren, maar indien aan zichzelf over gelaten, wordt hij het op natuurlijke wijze. ..... Hij zei dat het vrije stromen van de inhoud van het onbewuste therapie was, maar het proces op zich is natuurlijk en zou, hoe dan ook, eindigen met zichzelf te laten gelden, of men nu een therapie volgt of niet.
Ik heb vandaag verschillende bezigheden in de stad afgewikkeld en ook weer samen met X en een 36-jarige vriend (zelfde problematiek, maar deze persoon is bijna nooit in therapie geweest) gegeten.
Deze derde persoon heb ik al langer dan anderhalf jaar geleden leren kennen tijdens een paar trippen met de Il Bandolo-organisatie hier. Hij woont nog steeds bij zijn ouders en werkt niet. Na het behalen van zijn lyceum-diploma kreeg hij te maken met zijn problematiek en is hij zogezegd 'gestrand'. Goed ken ik hem niet, maar ik weet wel dat hij behoorlijk wat interesses heeft (hij wilde vorig jaar ook een universiteitsstudie beginnen, maar dat is nergens op uitgelopen) en merk dat ook in de discussies en in zijn vragen, maar hij verdiept zijn interesses nooit.
Dit is trouwens iets wat ik ook wel in andere personen met psychische problemen heb gemerkt, i.e. dat zij met hun leergierigheid aan de oppervlakte blijven. Personen die ik in al deze jaren heb leren kennen, vanaf de periode van mijn 13 maanden binnen de therapeutische woongemeenschap.
Hoe dan ook, schijnen X en deze man het sinds een paar maanden goed met elkaar te kunnen vinden qua frekwent gezelschap, werken op de computer en teksten verwerken.
Het idee is nu bij X opgekomen of er geen mogelijkheid bestaat - hij zal er vraag naar doen - om huisvesting te kunnen krijgen in woningen, waar ieder zijn privéruimtes blijft behouden, maar waar zij dan gezamelijke ruimtes kunnen delen. Als idee op zich niet al te slecht, daar het menselijke gezelschap toch voor iedereen belangrijk is en des te meer voor bepaalde personen.
Natuurlijk laat ik buiten beschouwing dat er vele problemen zullen en kunnen rijzen in zo'n samenleven, vooral voor wie nog nooit alleen gewoond heeft, maar als idee en initiatief is het toch een goed idee. Zal dit al ergens in de praktijk worden uitgevoerd?
suggesties m.b.t. tot het psychiatriecongres te Genua
Hoevele keren werkt onze geest wel niet via associaties? Voortdurend? Ik geloof van wel. Dat merk ik zelf in mijn gedachtegangen, in mijn ervaringen in de omgang met anderen en bóvenal heb ik dit gemerkt in al de lange jaren van mijn psychotherapie, maar ook tijdens mijn schrijfproces en de onnoemelijke lecturen. In de therapie was het vaak voldoende dat een simpel woord ter sprake kwam en, zonder dat je daar bewust aan meewerkt, speelt dat in jou zelf door en begin je er andere gedachten, herinneringen of leesgierigheid enz. desbetreffend door te krijgen.
Zo heeft iemand tijdens het afgelopen psychiatriecongres te Genua ook iets gezegd over Marcel Sassolas, een franse psychiater en psychoanalist, die ook veel geschreven schijnt te hebben met betrekking tot de behandeling van 'schizofrene' mensen. Ik vind daar thuis dan mijn note van, zoek dan via de Internet-zoekmachine en vind zoeven onder 'Psychomedia' (in het italiaans is hier enorm veel materiaal gratis zichtbaar) dit kleine stukje tekst:
"In een moedige contratendens met betrekking tot wat, met een hegemonisch overwicht, een italiaanse analyst juist de "moederlijke stijl" (Carloni, 1998) heeft genoemd, volhardt Sassolas er in de "vaderlijke functie" te laten gelden, die impliciet is in de therapeutische verantwoordelijkheden van de psychiater en van de psychoanalyst. Zich meten met de radicaliteit van de uitdagingen die de psychotische denkwijze (of gedachte?) stelt aan de organisatie van de ideëen en handelwijzen van hén die therapeutische oplossingen in de psychiatrie zoeken, betekent - in de perspectief die Sassolas voorstelt - een tendens bestrijden tot de ontbrokkeling (? 'smantellamento') van het psychische apparaat, die noodzakelijk is om het rouwen te verwerken, (rouwen) dat de subjecten doet groeien: de grote leedwezens van het bestaan, maar ook de gewone tragedies die het leven van elk met zich meebrengt."
Uit suggesties van en gesprekken vooral met mijn psychiater, uit mijn eigen extra lecturen en uit eigen verwerkingsprocessen weet ik nu dat het rouwproces in de behandeling van mensen met deze problematiek enorm belangrijk is. Uiteindelijk is de kern van iedere psychotherapie (of alleen van die die deels ook psychoanalytisch is?) toch 'rouwen', i.e. het verwerken van onbewuste en dus onverwerkte levensproblemen, niet? Misschien suggesties voor verder lezen voor anderen? Ik heb dit artikel ('Lavoro psichiatrico e funzione paterna negli scritti di Marcel Sassolas) tenminste op een USB-pen geplaatst en lees het waarschijnlijk wel tijdens mijn trip naar Sicilië.
Oh, wat een heerlijke middag vandaag: vanaf ca. 15.30 uur tot aan 18.30 uur circa heb ik gewandeld, vanaf de buitenwijk waar wij wonen en door het hele Valentino-park heen.
Heerlijk van de frisse lucht genoten, van het wandelen, van de stilte in het park, van de prachtige natuur en uitzichten daar. Een echte oppepper, ook al ben ik lekker moe.
Ik heb ook aardig wat personen ontmoet, een enkele op de fiets, anderen te voet (meest mensen van middelbare leeftijd) en veel hardlopers (jong en oud).
Ik ben ook weer eens, voor de zoveelste keer, dwars door de reconstructie van die middeleeuwse burcht (il Castello Mediovale) gegaan, waarover ik elders hier al geschreven heb.
deel VIII van het artikel van 'schizofrenie'-beleving
Hier het laatste deel van het artikel, dat Janice Jordan in 1995 in Schizophrenia Bulletin heeft laten plaatsen:
"Ik weet dat ik nooit tot op het punt gekomen zou zijn waar ik mij nu bevind zonder de liefde en steun van mijn familieleden, mijn therapeuten en mijn vrienden. Het is hun geloof in mijn mogelijkheden geweest om deze potentieel zo verwoestende ziekte te boven te komen, die mij geholpen heeft er doorheen te komen. Er zijn zoveel mensen met ernstige psychische ziektes. Wij moeten weten dat ook wij actieve deelnemers in de maatschappij kunnen zijn. Wij hebben ook iets aan deze wereld te geven, als men ons maar de kans geeft. Er zijn nu zoveel prachtige psychofarmaca op de markt, die ons toe staan normaal te zijn. Het is onze taak, mensen met schizofrenie, geduld en vertrouwen te hebben, Wij moeten geloven dat morgen een andere dag is, misschien een dag dichter bij het volle begrip van de schizofrenie, naar de kennis van zijn oorzaak en zijn behandeling. .. Ik hoop dat ik nog een andere stem geweest ben in de duisternis een duisternis met een kaars die zwak blijft branden, maar niet dooft."
Uit het boek Centro di igiene mentale van Simone Cristicchi, waarin hij ook verhaalt van zijn bezoek aan vele van de oude psychiatrische structuren.
Uit het hoofdstuk I graffiti di N.O.F. 4:
Nannetti sprak met niemand; en niemand kwam hem ooit opzoeken of schreef hem een paar regels. ; In een van zijn muurinkervingen praat N.O.F. 4 over zichzelf en zijn ouders: . Zijn vader heeft hij nooit gekend; hij had alleen zijn moeder. Uiteindelijk was Nannetti nooit van zijn leven buiten de structuur geweest. ;
Olé: hoogstwaarschijnlijk zal de italiaanstalige versie van mijn verhaal al vóór aanstaande zomer verschijnen in plaats van ná de zomer. Aardig wat vrienden en kennissen zitten er al sinds begin vorig jaar op te wachten. Ook zoonlief trouwens.
Verder zal er met de hulp van mijn ex.psychiater en zijn contacten met vele psychiaters en andere bronnen heel wat meer aandacht aan besteed kunnen worden. Ook tijdens reünies of congressen is het gemakkelijker hier het boek tussen andere uitgaven binnen de GGZ onder de aandacht van het publiek te brengen. Dat is in Nederland voor mij niet zo gemakkelijk, indien zelfs niet onmogelijk.
deel VII van het artikel van 'schizofrenie'-beleving
Hier deel VII van het artikel dat Janice Jordan in 1995 in Schizophrenia Bulletin heeft laten plaatsen:
"En toch klemde ik mij aan hem (= de Controller) vast alsof ik een zinkend schip was, zelfs al voelde ik mij alsof ik langzaam maar zeker verdronk. Ik was echt gezegend toen ik mijn huidige therapeut begon te ontmoeten. Ik heb hem de laatste 19 jaar ontmoet. Hij is de boei geweest in de rusteloze wateren van mijn geest. En opnieuw was ik gezegend toen ik een patiënt van mijn huidige psychiater werd. Hij heeft voor langer dan 16 jaar tijd voor mij gezorgd. Zij zijn beiden mijn redders geweest. Zij aarzelden niet om nieuwe medicijnen en nieuwe behandelingswijzen uit te proberen. Het maakte niet uit hoe slecht de zaken er ook uit zagen: zij waren er altijd voor mij, mij terug halend naar het rijk van de gezondheid. Zij hebben meer dan eens mijn leven gered. In feite was het met hun hulp dat ik Clorazil begon te slikken, (voor mij) echt een wonderlijke medicijn. Het heeft minder dan de helft van de bijwerkingseffecten die voor andere neuroleptica gelden en ik voelde mij echt uitstekend met het gebruik van deze medicatie. Het enige probleem is dat dit product enorm hoge kosten heeft en dat is ook de reden waarom de meeste mensen met schizofrenie het niet gebruiken. Gelukkig kan ik mij met mijn ziekteverzekering deze medicijnkosten wel veroorloven. Mijn ziekteverzekering heeft uiteindelijk ook al mij opnames en behandelingen vergoed. Af en toe ben ik er bang voor dat zij mij dat niet meer toe zullen staan, maar ik probeer mij niet door deze angst te laten beheersen."
Hier een stukje tekst van Dr. C.J. Schuurman uit zijn boek 'De medemens en wij', dat interessant is voor iedereen:
blz. 87-88: "Het zou te wensen zijn dat alle mensen, voor ze het volwassen leven ingaan, een soort zelfbezinningsproces doormaakten om dergelijke moordende machten (*) uit de jeugd, die het leven van al zijn vreugde kunnen beroven, op te lossen, maar natuurlijk moet daarvoor nodig zijn dat ze diep in zichzelf doordrongen, om te kunnen begrijpen wat ze zichzelf aandoen. Ze zouden moeten gaan voelen en beleven dat ze veel op de buitenwereld projecteren en aan de buitenwereld allerlei toeschrijven dat ze eigenlijk onbewust bij zichzelf waarnemen."
(* = hij verwijst hier naar gevoelens als minderwaardigheidsgevoelens en schuldgevoelens, met als uiterste ook zelfvernietigingsneigingen)
Hier eventjes de bezoekers informatie verschaffen over het feit dat ik van vrijdag 5 februari t/m 13 februari met mijn man naar Sicilië ga voor familiebezoek. Mijn schoonmoeder is nu al 87 jaar oud en dat is eigenlijk voor mij de hoofdzakelijkste reden dat ik er nu al weer zo snel naar toe ga. Ik was er namelijk in augustus 2009 al, ook al was er toen ook een bruiloft. Op Sicilië zal ik af en toe dit blog wel met wat dingen aanvullen, maar heel wat minder dan nu gebeurt, veronderstel ik. Geduld hebben, dus.
deel VI van het artikel van 'schizofrenie'-beleving
Hier deel VI van het artikel van Janice Jordan dat in 1995 in Schizophrenia Bulleting geplaatst werd:
"In het ziekenhuis werd elke mogelijke test op mij uitgevoerd. Toen de psychiater zei dat ik paranoide schizofrenie had geloofde ik hem niet. Wat wist hij uiteindelijk? Hij kende mij niet. Hij probeerde enkel maar te raden. Ik was er zeker van dat hij mij die leugens op wilde leggen. Hoe dan ook, hij begon mij een antipsychotica voor te schrijven en dat was de eerste van vele psychofarmaca die ik door de jaren heen heb genomen. Ik heb door de jaren heen Meelaril, Stelazine, Haldol, Loxitane, Prolixm en Serentil geslikt, om er maar een paar op te noemen. Deze medicijnen schenen een poosje te werken, maar de symptomen kwamen altijd weer terug en de bijwerkingen waren geheel niet plezierig. Vaak begon ik ook te denken dat mijn medicijnen mij vergiftigden en dan hield ik op ze te slikken. En dan kwam de waanzinnigheid met volle krachten weer terug. Gewoonlijk eindigde ik in het ziekenhuis en met nog méér medicatie slaagden de dokters er in de psychose onder controle te houden. Ik heb gedurende deze periodes twee keer geprobeerd zelfmoord te plegen. Ik wilde mijzelf straffen omdat ik deze verwoestende ziekte had. De Controller probeerde mijn leven te vernietigen. Hij zorgde ervoor dat ik uiteindelijk miserabel werd."
Tussen de openingen van het psychiatriecongres te Genua was er de eerste dag ook de Lezione Magistrale (soort universiteitsles), die dr. M. Tansella had moeten voordragen. In zijn plaats gaf Mirella Ruggeri van de Universiteit van Verona die les. Tussen de aangehaalde argumenten had zij het ook over de regels die men zou moeten volgen om de psychiatrische hulp te verbeteren en haalde zij 3 kernwoorden daarvoor aan: Etica (Ethiek) - Evidenze scientifiche (Evidence Based) - Esperienze (Ervaringen).
Maar in haar voordracht haalde zij ook aan wat ik in dit weblog al vlak vóór mijn vertrek naar Genua signaleerde als 'raad' voor eventuele hulpverleners, familieleden enzovoort en wel: M. Ruggeri zei dat de verhouding met de patiënt vaak paternalistisch is! Alsof de professional uitgaat van het principe dat hij alleen beter weet wat goed is voor de patiënt.
In de jaren '90-'94, toen ik ná jaren afwezigheid weer naar Nederland overkwam en mijn ouders ontmoette, kwam ik ook weer in contact met bepaalde herinneringen en gevoelens, die met mijn jeugd verbonden waren. In diezelfde periode heb ik ook weer een opwelling tot dichten in mij gevoeld (zie ook elders in dit weblog), maar ook tot het lezen van gedichten. Zo kocht ik toen ook 2 bundels van Poesia Italiana (il Novecento) van de Garzanti-reeks. Een héél simpel en betekenisvol gedicht daaruit beviel mij toen ook. Het was dit gedicht van Elena Clementelli, waarvan ik hier de italiaanse versie en een vrije vertaling in het nederlands aanhaal:
italiaanse versie
Di te non scriverò (a mia madre)
Di te non scriverò, io sono tutta scritta di te. Non c'è al di là del mio margine ombroso pagina chiara che ti possa accogliere.
vrije vertaling naar het nederlands
Over jou zal ik niet schrijven (aan mijn moeder)
Over jou zal ik niet schrijven, ik ben geheel door jou geschreven. Buiten mijn schaduwachtige rand om is er géén wit blad dat jou zou kunnen bevatten.
Hoe prachtig moet het niet zijn om dit over je moeder te kunnen schrijven en te voelen. Voor mij is dit enkel een levenslange wens gebleven. Zonder er toen al té bewust over na te denken, gaf mijn voorkeur voor dit gedicht al voornamelijk de kern van mijn probleem aan.
