Ik ben Lia Govers
Ik ben een vrouw en woon in Turijn (Italie) en mijn beroep is kantoorbeambte m. talenkennis, free-lance vertaalster, nu niet langer werkend.
Ik ben geboren op 22/01/1952 en ben nu dus 72 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: wandelen, lezen, familie, vrienden, trips, films, sport .
Op mijn 20e jr voorgoed naar Italie vertrokken. In NL de Pedagogische Akademie gedaan en in Italie ook in Pedagogiek afgestudeerd. Heb deze studie nooit voor werk gebruikt. Voor 1999 ben ik 4 jr lang 'paranoid schizofreen' geweest.
levensproblemen Genezen van 'schizofrenie' is mogelijk!
04-02-2010
zomaar wat
Ik heb vandaag verschillende bezigheden in de stad afgewikkeld en ook weer samen met X en een 36-jarige vriend (zelfde problematiek, maar deze persoon is bijna nooit in therapie geweest) gegeten.
Deze derde persoon heb ik al langer dan anderhalf jaar geleden leren kennen tijdens een paar trippen met de Il Bandolo-organisatie hier. Hij woont nog steeds bij zijn ouders en werkt niet. Na het behalen van zijn lyceum-diploma kreeg hij te maken met zijn problematiek en is hij zogezegd 'gestrand'. Goed ken ik hem niet, maar ik weet wel dat hij behoorlijk wat interesses heeft (hij wilde vorig jaar ook een universiteitsstudie beginnen, maar dat is nergens op uitgelopen) en merk dat ook in de discussies en in zijn vragen, maar hij verdiept zijn interesses nooit.
Dit is trouwens iets wat ik ook wel in andere personen met psychische problemen heb gemerkt, i.e. dat zij met hun leergierigheid aan de oppervlakte blijven. Personen die ik in al deze jaren heb leren kennen, vanaf de periode van mijn 13 maanden binnen de therapeutische woongemeenschap.
Hoe dan ook, schijnen X en deze man het sinds een paar maanden goed met elkaar te kunnen vinden qua frekwent gezelschap, werken op de computer en teksten verwerken.
Het idee is nu bij X opgekomen of er geen mogelijkheid bestaat - hij zal er vraag naar doen - om huisvesting te kunnen krijgen in woningen, waar ieder zijn privéruimtes blijft behouden, maar waar zij dan gezamelijke ruimtes kunnen delen. Als idee op zich niet al te slecht, daar het menselijke gezelschap toch voor iedereen belangrijk is en des te meer voor bepaalde personen.
Natuurlijk laat ik buiten beschouwing dat er vele problemen zullen en kunnen rijzen in zo'n samenleven, vooral voor wie nog nooit alleen gewoond heeft, maar als idee en initiatief is het toch een goed idee. Zal dit al ergens in de praktijk worden uitgevoerd?
suggesties m.b.t. tot het psychiatriecongres te Genua
Hoevele keren werkt onze geest wel niet via associaties? Voortdurend? Ik geloof van wel. Dat merk ik zelf in mijn gedachtegangen, in mijn ervaringen in de omgang met anderen en bóvenal heb ik dit gemerkt in al de lange jaren van mijn psychotherapie, maar ook tijdens mijn schrijfproces en de onnoemelijke lecturen. In de therapie was het vaak voldoende dat een simpel woord ter sprake kwam en, zonder dat je daar bewust aan meewerkt, speelt dat in jou zelf door en begin je er andere gedachten, herinneringen of leesgierigheid enz. desbetreffend door te krijgen.
Zo heeft iemand tijdens het afgelopen psychiatriecongres te Genua ook iets gezegd over Marcel Sassolas, een franse psychiater en psychoanalist, die ook veel geschreven schijnt te hebben met betrekking tot de behandeling van 'schizofrene' mensen. Ik vind daar thuis dan mijn note van, zoek dan via de Internet-zoekmachine en vind zoeven onder 'Psychomedia' (in het italiaans is hier enorm veel materiaal gratis zichtbaar) dit kleine stukje tekst:
"In een moedige contratendens met betrekking tot wat, met een hegemonisch overwicht, een italiaanse analyst juist de "moederlijke stijl" (Carloni, 1998) heeft genoemd, volhardt Sassolas er in de "vaderlijke functie" te laten gelden, die impliciet is in de therapeutische verantwoordelijkheden van de psychiater en van de psychoanalyst. Zich meten met de radicaliteit van de uitdagingen die de psychotische denkwijze (of gedachte?) stelt aan de organisatie van de ideëen en handelwijzen van hén die therapeutische oplossingen in de psychiatrie zoeken, betekent - in de perspectief die Sassolas voorstelt - een tendens bestrijden tot de ontbrokkeling (? 'smantellamento') van het psychische apparaat, die noodzakelijk is om het rouwen te verwerken, (rouwen) dat de subjecten doet groeien: de grote leedwezens van het bestaan, maar ook de gewone tragedies die het leven van elk met zich meebrengt."
Uit suggesties van en gesprekken vooral met mijn psychiater, uit mijn eigen extra lecturen en uit eigen verwerkingsprocessen weet ik nu dat het rouwproces in de behandeling van mensen met deze problematiek enorm belangrijk is. Uiteindelijk is de kern van iedere psychotherapie (of alleen van die die deels ook psychoanalytisch is?) toch 'rouwen', i.e. het verwerken van onbewuste en dus onverwerkte levensproblemen, niet? Misschien suggesties voor verder lezen voor anderen? Ik heb dit artikel ('Lavoro psichiatrico e funzione paterna negli scritti di Marcel Sassolas) tenminste op een USB-pen geplaatst en lees het waarschijnlijk wel tijdens mijn trip naar Sicilië.
Oh, wat een heerlijke middag vandaag: vanaf ca. 15.30 uur tot aan 18.30 uur circa heb ik gewandeld, vanaf de buitenwijk waar wij wonen en door het hele Valentino-park heen.
Heerlijk van de frisse lucht genoten, van het wandelen, van de stilte in het park, van de prachtige natuur en uitzichten daar. Een echte oppepper, ook al ben ik lekker moe.
Ik heb ook aardig wat personen ontmoet, een enkele op de fiets, anderen te voet (meest mensen van middelbare leeftijd) en veel hardlopers (jong en oud).
Ik ben ook weer eens, voor de zoveelste keer, dwars door de reconstructie van die middeleeuwse burcht (il Castello Mediovale) gegaan, waarover ik elders hier al geschreven heb.
deel VIII van het artikel van 'schizofrenie'-beleving
Hier het laatste deel van het artikel, dat Janice Jordan in 1995 in Schizophrenia Bulletin heeft laten plaatsen:
"Ik weet dat ik nooit tot op het punt gekomen zou zijn waar ik mij nu bevind zonder de liefde en steun van mijn familieleden, mijn therapeuten en mijn vrienden. Het is hun geloof in mijn mogelijkheden geweest om deze potentieel zo verwoestende ziekte te boven te komen, die mij geholpen heeft er doorheen te komen. Er zijn zoveel mensen met ernstige psychische ziektes. Wij moeten weten dat ook wij actieve deelnemers in de maatschappij kunnen zijn. Wij hebben ook iets aan deze wereld te geven, als men ons maar de kans geeft. Er zijn nu zoveel prachtige psychofarmaca op de markt, die ons toe staan normaal te zijn. Het is onze taak, mensen met schizofrenie, geduld en vertrouwen te hebben, Wij moeten geloven dat morgen een andere dag is, misschien een dag dichter bij het volle begrip van de schizofrenie, naar de kennis van zijn oorzaak en zijn behandeling. .. Ik hoop dat ik nog een andere stem geweest ben in de duisternis een duisternis met een kaars die zwak blijft branden, maar niet dooft."
Uit het boek Centro di igiene mentale van Simone Cristicchi, waarin hij ook verhaalt van zijn bezoek aan vele van de oude psychiatrische structuren.
Uit het hoofdstuk I graffiti di N.O.F. 4:
Nannetti sprak met niemand; en niemand kwam hem ooit opzoeken of schreef hem een paar regels. ; In een van zijn muurinkervingen praat N.O.F. 4 over zichzelf en zijn ouders: . Zijn vader heeft hij nooit gekend; hij had alleen zijn moeder. Uiteindelijk was Nannetti nooit van zijn leven buiten de structuur geweest. ;
Olé: hoogstwaarschijnlijk zal de italiaanstalige versie van mijn verhaal al vóór aanstaande zomer verschijnen in plaats van ná de zomer. Aardig wat vrienden en kennissen zitten er al sinds begin vorig jaar op te wachten. Ook zoonlief trouwens.
Verder zal er met de hulp van mijn ex.psychiater en zijn contacten met vele psychiaters en andere bronnen heel wat meer aandacht aan besteed kunnen worden. Ook tijdens reünies of congressen is het gemakkelijker hier het boek tussen andere uitgaven binnen de GGZ onder de aandacht van het publiek te brengen. Dat is in Nederland voor mij niet zo gemakkelijk, indien zelfs niet onmogelijk.
deel VII van het artikel van 'schizofrenie'-beleving
Hier deel VII van het artikel dat Janice Jordan in 1995 in Schizophrenia Bulletin heeft laten plaatsen:
"En toch klemde ik mij aan hem (= de Controller) vast alsof ik een zinkend schip was, zelfs al voelde ik mij alsof ik langzaam maar zeker verdronk. Ik was echt gezegend toen ik mijn huidige therapeut begon te ontmoeten. Ik heb hem de laatste 19 jaar ontmoet. Hij is de boei geweest in de rusteloze wateren van mijn geest. En opnieuw was ik gezegend toen ik een patiënt van mijn huidige psychiater werd. Hij heeft voor langer dan 16 jaar tijd voor mij gezorgd. Zij zijn beiden mijn redders geweest. Zij aarzelden niet om nieuwe medicijnen en nieuwe behandelingswijzen uit te proberen. Het maakte niet uit hoe slecht de zaken er ook uit zagen: zij waren er altijd voor mij, mij terug halend naar het rijk van de gezondheid. Zij hebben meer dan eens mijn leven gered. In feite was het met hun hulp dat ik Clorazil begon te slikken, (voor mij) echt een wonderlijke medicijn. Het heeft minder dan de helft van de bijwerkingseffecten die voor andere neuroleptica gelden en ik voelde mij echt uitstekend met het gebruik van deze medicatie. Het enige probleem is dat dit product enorm hoge kosten heeft en dat is ook de reden waarom de meeste mensen met schizofrenie het niet gebruiken. Gelukkig kan ik mij met mijn ziekteverzekering deze medicijnkosten wel veroorloven. Mijn ziekteverzekering heeft uiteindelijk ook al mij opnames en behandelingen vergoed. Af en toe ben ik er bang voor dat zij mij dat niet meer toe zullen staan, maar ik probeer mij niet door deze angst te laten beheersen."
Hier een stukje tekst van Dr. C.J. Schuurman uit zijn boek 'De medemens en wij', dat interessant is voor iedereen:
blz. 87-88: "Het zou te wensen zijn dat alle mensen, voor ze het volwassen leven ingaan, een soort zelfbezinningsproces doormaakten om dergelijke moordende machten (*) uit de jeugd, die het leven van al zijn vreugde kunnen beroven, op te lossen, maar natuurlijk moet daarvoor nodig zijn dat ze diep in zichzelf doordrongen, om te kunnen begrijpen wat ze zichzelf aandoen. Ze zouden moeten gaan voelen en beleven dat ze veel op de buitenwereld projecteren en aan de buitenwereld allerlei toeschrijven dat ze eigenlijk onbewust bij zichzelf waarnemen."
(* = hij verwijst hier naar gevoelens als minderwaardigheidsgevoelens en schuldgevoelens, met als uiterste ook zelfvernietigingsneigingen)
Hier eventjes de bezoekers informatie verschaffen over het feit dat ik van vrijdag 5 februari t/m 13 februari met mijn man naar Sicilië ga voor familiebezoek. Mijn schoonmoeder is nu al 87 jaar oud en dat is eigenlijk voor mij de hoofdzakelijkste reden dat ik er nu al weer zo snel naar toe ga. Ik was er namelijk in augustus 2009 al, ook al was er toen ook een bruiloft. Op Sicilië zal ik af en toe dit blog wel met wat dingen aanvullen, maar heel wat minder dan nu gebeurt, veronderstel ik. Geduld hebben, dus.
deel VI van het artikel van 'schizofrenie'-beleving
Hier deel VI van het artikel van Janice Jordan dat in 1995 in Schizophrenia Bulleting geplaatst werd:
"In het ziekenhuis werd elke mogelijke test op mij uitgevoerd. Toen de psychiater zei dat ik paranoide schizofrenie had geloofde ik hem niet. Wat wist hij uiteindelijk? Hij kende mij niet. Hij probeerde enkel maar te raden. Ik was er zeker van dat hij mij die leugens op wilde leggen. Hoe dan ook, hij begon mij een antipsychotica voor te schrijven en dat was de eerste van vele psychofarmaca die ik door de jaren heen heb genomen. Ik heb door de jaren heen Meelaril, Stelazine, Haldol, Loxitane, Prolixm en Serentil geslikt, om er maar een paar op te noemen. Deze medicijnen schenen een poosje te werken, maar de symptomen kwamen altijd weer terug en de bijwerkingen waren geheel niet plezierig. Vaak begon ik ook te denken dat mijn medicijnen mij vergiftigden en dan hield ik op ze te slikken. En dan kwam de waanzinnigheid met volle krachten weer terug. Gewoonlijk eindigde ik in het ziekenhuis en met nog méér medicatie slaagden de dokters er in de psychose onder controle te houden. Ik heb gedurende deze periodes twee keer geprobeerd zelfmoord te plegen. Ik wilde mijzelf straffen omdat ik deze verwoestende ziekte had. De Controller probeerde mijn leven te vernietigen. Hij zorgde ervoor dat ik uiteindelijk miserabel werd."
Tussen de openingen van het psychiatriecongres te Genua was er de eerste dag ook de Lezione Magistrale (soort universiteitsles), die dr. M. Tansella had moeten voordragen. In zijn plaats gaf Mirella Ruggeri van de Universiteit van Verona die les. Tussen de aangehaalde argumenten had zij het ook over de regels die men zou moeten volgen om de psychiatrische hulp te verbeteren en haalde zij 3 kernwoorden daarvoor aan: Etica (Ethiek) - Evidenze scientifiche (Evidence Based) - Esperienze (Ervaringen).
Maar in haar voordracht haalde zij ook aan wat ik in dit weblog al vlak vóór mijn vertrek naar Genua signaleerde als 'raad' voor eventuele hulpverleners, familieleden enzovoort en wel: M. Ruggeri zei dat de verhouding met de patiënt vaak paternalistisch is! Alsof de professional uitgaat van het principe dat hij alleen beter weet wat goed is voor de patiënt.
In de jaren '90-'94, toen ik ná jaren afwezigheid weer naar Nederland overkwam en mijn ouders ontmoette, kwam ik ook weer in contact met bepaalde herinneringen en gevoelens, die met mijn jeugd verbonden waren. In diezelfde periode heb ik ook weer een opwelling tot dichten in mij gevoeld (zie ook elders in dit weblog), maar ook tot het lezen van gedichten. Zo kocht ik toen ook 2 bundels van Poesia Italiana (il Novecento) van de Garzanti-reeks. Een héél simpel en betekenisvol gedicht daaruit beviel mij toen ook. Het was dit gedicht van Elena Clementelli, waarvan ik hier de italiaanse versie en een vrije vertaling in het nederlands aanhaal:
italiaanse versie
Di te non scriverò (a mia madre)
Di te non scriverò, io sono tutta scritta di te. Non c'è al di là del mio margine ombroso pagina chiara che ti possa accogliere.
vrije vertaling naar het nederlands
Over jou zal ik niet schrijven (aan mijn moeder)
Over jou zal ik niet schrijven, ik ben geheel door jou geschreven. Buiten mijn schaduwachtige rand om is er géén wit blad dat jou zou kunnen bevatten.
Hoe prachtig moet het niet zijn om dit over je moeder te kunnen schrijven en te voelen. Voor mij is dit enkel een levenslange wens gebleven. Zonder er toen al té bewust over na te denken, gaf mijn voorkeur voor dit gedicht al voornamelijk de kern van mijn probleem aan.
deel V van het artikel van 'schizofrenie'-beleving
Hier deel V van het artikel dat Janice Jordan in 1995 in Schizophrenia Bulletin heeft laten plaatsen:
"Mijn psychose was voortdurend aanwezig. Op een zeker punt kon ik mijn collegas aankijken en hun gezichten helemaal als vervormd waarnemen. Hun tanden leken op slagtanden die klaar stonden om mij te verslinden. Vaak kon ik mijzelf niet vertrouwen door iemand aan te kijken uit angst verzwelgd te worden. Ik had geen pauzes in mijn ziekte. Zelfs als ik probeerde te slapen, konden de boze geesten mij wakker houden en soms dwaalde ik door het huis op zoek naar hen. Ik werd van alle kanten verbruikt of ik nu wakker was of sliep. Ik voelde alsof ik verbruikt werd door die boze geesten. Ik slaagde er niet in te begrijpen wat er met me gebeurde. Hoe kon ik de wereld er van overtuigen dat ik niet ziek, niet gek was? Ik kon zelfs mijzelf daar niet van overtuigen. Ik wist dat er iets niet klopte en beschuldigde mijzelf daarvan. Niemand binnen mijn familie heeft deze ziekte, dus dacht ik een slechterik te zijn. Ik voelde mij alsof ik in rondjes rond draafde en geen ander doel had dan af te dalen in de waanzinnigheid. Ik kon niet begrijpen waarom ik door deze ziekte geteisterd werd. Waarom zou God mij dit aandoen? Iedereen om mij heen zocht naar een iets of iemand die voor schuldig kon worden aangezien. Ik berispte mijzelf. Ik was er zeker van dat het mijn schuld was omdat ik wist dat ik slecht was. Ik zag geen andere mogelijkheden."
Zo'n twee jaar geleden kwam ik tijdens mijn schrijfproces en zoeken naar materiaal voor mijzelf op Internet ook in contact met een canadeze architect (Arthur Allen) in pensioen, die bijna voortdurend heeft samengewerkt met dr. Bob Sommer daar, binnen psychiatrische inrichtingen. Hij vroeg mij eerst of ik bereid was hem zoveel mogelijk te vertellen over de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis en over de therapeutische woongemeenschap waar ik zelf was opgenomen (uiterlijke beschrijving, mijn persoonlijke positieve en negatieve indrukken enz.) en daarná of ik soms zin had bepaalde stukken, nog niet gepubliceerde tekst van een boek van hem te lezen en er mijn kommentaar of notes over door te sturen. Echt een kompleet ander gezichtspunt, maar toch ook wel een prettige ervaring is dit geweest. Interessant ook dat hij ook echt veel interesse had in het gezichtspunt van (ex-)patiënten. Hij heeft de mening van meerdere van hen gevraagd en verwerkt. De titel van het onderzochte stuk tekst was 'Architectural function and the early asylums of Western Canada'. Het is voor mij ook weer een gelegenheid geweest om mijn kennis van de engelse taal wat op te halen. Een paar maanden geleden liet Arthur mij tevreden weten dat zijn boek zal worden uitgegeven door de University of Alberta, ongeveer binnen eind 2010.
Te Genua kregen alle deelnemers een boekje uitgereikt met daarin de 'Atti del Convegno Nazionale' van "Le Parole Ritrovate" dat in de maand juni 2009 werd gehouden. Kortom een verslag van een belangrijk nationaal jaarlijks congres, waar allerlei betrokkenen met de GGZ elkaar ontmoeten: (ex-)patiënten, familieleden, verschillende soorten professionals en ook vrijwilligers. De eerste 62 blz. staan vol met verschillende korte bijdragen, vanuit zeer verschillende gezichtspunten. Erg interessant. Ik heb er al verschillende gelezen, van Cristina Contini, van Marcello Macario, van Luana Mezzani, van Cinzia Valentini, van Paolo Madorli over Teresa. Dit deel zal ik zeker helemaal uitlezen.
Donderdag en vrijdag heb ik te Genua op dat psychiatrie-congres echt aardig wat mensen leren kennen, informatie en ook emailadressen uitgewisseld. Van een paar personen heb ik ook al materiaal ontvangen direct tijdens het congres of erná via email, materiaal dat ik nog bijna allemaal moet lezen. Ik heb ook kennis gemaakt met twee (ex-)patiënten, die in Liguria wonen en daar lid zijn van een patiëntenorganisatie. Donderdagavond werd ik uitgenodigd voor een héérlijk avondeten in het gemoedelijke gezelschap van alléén psychiaters. We waren in 10 personen, dus 9 psychiaters (3 vrouwen en 6 mannen), waartussen ook mijn ex-psychiater en dr. Asioli. Een paar van hen - waartussen een psychiater, die in een therapeutische woongemeenschap werkt en één die direct met patiënten in een GGZ-centrum werkt vroegen mij veel over mijn ervaring en bepaalde karakteristieken van die ziekteperiode. Het is een leuke avond geweest en wij zullen elkaar in de toekomst nog ontmoeten, te Turijn of elders. Ik heb ook nog een suggestie van één van hen gekregen voor drie andere interessante boeken, waarvan ik mettertijd wel zal zien of die mij ook echt interesseren.
Ik heb zonet een stukje vertaalde 'Voice Dialogue' gelezen afkomstig van een boek van Dirk Corstens en Marius Romme over het 'gesprek voeren' met de stemmen, iets wat is aangehaald uit het tijdschrift 'Directieve therapie' van de maand maart 2004.
Uit het hele artikel en dit ook vergelijkend met mijn eigen psychotherapie-ervaringen en mijn vele extra lecturen begrijp ik dat hier uiteindelijk op een indirecte manier een brug geslagen worden om toch in contact te komen met het onbewuste van de patiënt. Interessante lectuur.
Het psychiatriecongres te Genua handelde over de staat van zaken voor wat betreft het onderzoek in psychiatrie en de toekomstige perspectieven. Ik heb echt met interesse bijna alle argumenten kunnen volgen en was deels al op de hoogte van bepaalde van deze argumenten via mijn eigen lecturen en zoeken op Internet sinds 2006 ongeveer of via andere wegen. Ik kan niet alles aan gaan halen en heb daar ook geen zin in. Op beide ochtenden opende het congres met een 'Lezione Magistrale', wat een soort universiteitsles is. Erg interessant waren voor mij deze beginlessen, op de tweede dag vooral (Evidence Based Medicine en de verbreiding van kennis in de psychiatrie) omdat duidelijk naar voren kwam dat in dit geval huisartsen en psychiaters zich in hun handelen vaak baseren op theorieën, waarvan de echte werkzaamheid (doeltreffendheid?) nog niet is aangetoond en hoe dit proces in de praktijk vaak plaats vindt. Als voorbeelden werden er aangehaald: - hoe een antidrug campaign rond 1997 in USA juist het tegenovergestelde effect veroorzaakte, bovenal onder de jeugd; - zo'n zelfde soort proces over de doeltreffendheid van de beta-carotene, die niet zodanig bleek te zijn; - campaigns over het gebruik van hormonen bij vrouwen na het begin van de menopauze, die ook méér kwaad als goed veroorzaakte. Het onderzoek van de doeltreffendheid (Popper) is noodzakelijk.
Er is ook aandacht besteed aan de toepassing van neurobiologische onderzoeken in de psychiatrie, waar ook over de spiegelneuronen werd gesproken (waar ik al iets van weet) en over de neurotrofine (juiste term in het nederlands?). Ik ben verschillende keren tussenbeide gekomen: op de eerste dag als ex-patiënt aan een ronde tafel opdat er in de toekomst in de research méér medewerking zal ontstaan met (ex-)patiënten.
Op de tweede dag ben ik twee keer tussenbeide gekomen: - tijdens de bespreking over de beoordeling van de doeltreffendheid van de psychotherapieën, hoorde ik alleen over de cognitieve gedragstherapie spreken en heb ik opnieuw de waarde van langere en andere psychotherapieën aangehaald zoals ik die heb gekregen en die nog niet voldoende van de grond zijn gekomen. Al elders in dit weblog schrijf ik iets negatiefs over de cognitieve gedragstherapie. - verder heb ik ook een incongruentie gesignaleerd. Men vraagt of eist steeds meer rondom dat de client medezeggenschap heeft in zijn therapie. Wel, ik herinner van mijzelf dat ik in het begin van mijn jarenlange psychotherapie op een bepaald moment géén woord meer uitbracht bij mijn therapeute, dat men toen de kunsttherapie met mij begon, die bij mij niet aansloeg omdat ik al op mijn 18e jaar geblokkeerd raakte in het plezier van het vrije tekenen. Daarna werd dus gezamenlijk besloten mijn psychofarmacadosissen te verlagen. De afbouw van de medicijnen gebeurde geleidelijk, maar ik herinner mij nog goed dat mijn therapeute er bij mij op aandrong dat ik zelf ook bij mijn psychiater daar om zou vragen, zodat deze vraag hem van meerdere kanten zou bereiken. Maar juist door de psychofarmaca werden zones van mijn hersenen buiten werking gesteld en was ik zelf niet in staat te merken dat dát gebeurde vanwege de medicijnen. Hoe kan men nu vragen dat jij dan zelf als patient hier aan je therapie mee werkt of ook zelf beslist of suggesties geeft als bepaalde opmerkzaamheid van je hersenen vanwege die medicijnen 'buiten werking' zijn gesteld? Dit is als het effect van een kat, die in zijn eigen staart bijt!
