•• NIEUW •• NATUURLIJKE MOESTUIN Tuinieren met de natuur mee, niet tegen de natuur in Is Compostthee het Juiste Hulpmiddel in Je Tuin? Ik heb mij altijd uitgesproken tegen het gebruik van gieren en plantenaftreksel. Zeker als het gebruikt wordt als bestrijdingsmiddel, maar ook als het een alternatief wordt voor een meststof. Het is niet omdat je planten beter groeien en het een natuurlijk middel is, dat het allemaal dik in orde is. Want met die kromme redenering wordt ook het gebruik van bv. azijn aangeprezen in de tuin. Ik gebruik het in huis om te poetsen en om te wassen, maar het wordt ook dikwijls aangeraden als onkruidbestrijder, insectendoder en fungicide. En wanneer je het dus als onkruidbestrijder gaat gebruiken, dan ga je ook het bodemleven beschadigen. Ik heb in dezelfde lijn ook altijd het gebruik van compostthee afgehouden. Niet dat ik daar het idee van had dat het schadelijke invloeden zou hebben, maar eigenlijk meer omdat de natuur het al vanzelf doet Humus in je bodem Wij hebben altijd veel compost gebruikt op onze bedden, met als resultaat een grote hoeveelheid organische stof in de bodem. Een deel daarvan is door het bodemleven omgevormd tot humus, het o zo belangrijke materiaal dat alleen maar voordelen heeft voor je bodem. • Humus in de grond bestaat immers uit verschillende zuren waarvan fulvozuren en humuszuren de belangrijkste zijn. Fulvozuren worden relatief snel afgebroken en fungeren als meststof. De humuszuren zijn echter geen meststof maar fungeren eerder als een soort hulpje in de bodem en vormen een oplossing voor zeer veel hedendaagse problemen. • Door de aanwezigheid van humuszuren gebeuren er dus vele dingen in de bodem:
humuszuren houden heel goed water vast, belangrijk in droge zomers
deze zuren houden ook heel goed voedingsstoffen vast zodat deze niet uitspoelen maar beschikbaar blijven voor de planten.
ze kunnen metalen en sommige vervuilende stoffen reduceren zodat deze worden vastgelegd of afgebroken in ongevaarlijke stoffen
ook zware metalen kunnen door deze humuszuren uit de cyclus gehaald en vastgelegd worden
als gevolg van een betere grondstructuur door de humuszuren wordt de doorworteling door planten sterk verbeterd wat een betere plantengroei meebrengt
humuszuren hebben een positieve invloed op het vormen van chlorofyl
de zuren zorgen ervoor dat de bodemactiviteit van de micro-organismen toeneemt, wat op zijn beurt zeer belangrijk is voor de beschikbaarheid van meststoffen voor planten
Compostthee Als je compostthee maakt, dan breng je eigenlijk deze humuszuren in een oplossing en ga je hiermee je bodem verbeteren. Mijn redenering was dat het allemaal veel eenvoudiger kon: als je gewoon zorgt dat er humus in je bodem zat, had je elke regenbui compostthee om je bodem te verbeteren. • Dat maakt het tuinieren veel eenvoudiger en aangenamer . • Maar blijkbaar is dat een beetje kort door de bocht. Het hangt ervan af hoe je de compostthee gebruikt. Als je hem aan de voeten van de plant giet, dan kan je beter mulchen met organisch materiaal. Want dan ga je een manier van bodemverbetering bereiken die je alle voordelen biedt zonder al het werk. Nog een ander gebruik Maar je kan deze compostthee ook vernevelen over het blad van planten. Het voordeel zou dan zijn dat het blad van de plant bedekt wordt met een laagje goede bacteriën en schimmels, waardoor er geen plaats meer is voor slechte bacteriën en schimmels en de plant veel minder kans maakt op ziektes. • En er zijn zelfs meerdere positieve effecten van een bespuiting met compostthee. Allereerst is er inderdaad het bedekken van het blad waardoor er concurrentie voor ruimte bestaat. Waar geen plaats is, kan niets nieuws zich vestigen. Daarnaast gaan de micro-organismen uit de compostthee ook de aanwezige voedingsstoffen op het blad verbruiken zodat de kwaadaardige micro-organismen deze niet kunnen benutten en zich dus veel moeilijker kunnen vestigen. • Verder produceren bacteriën vaak ook stoffen waarmee ze andere micro-organismen bestrijden (antibiotica) en parasiteren ze vaak op slechte micro-organismen. • Dat zijn allemaal goede redenen om dadelijk een hoop compostthee te maken en je hele tuin te besproeien met dit product. • Maar ook dit blijkt toch een beetje kort door de bocht te zijn . Is het wel zo succesvol? Er zijn enkele serieuze kanttekeningen te maken bij dit verhaal. • Zo blijkt het niet evident om compostthee op de juiste manier te maken. De omstandigheden moeten juist zijn: de juiste compost, compostthee op de juiste manier gemaakt, goede, snelle ontwikkeling van de micro-organismen in de thee, goede spreiding en hechting van deze organismen op het blad, … • En er zouden ook niet heel veel van deze micro-organismen in compostthee levensvatbaar zijn op het blad van plant. Kies de juiste manier van werken Even was ik beginnen twijfelen of compostthee toch niet het overwegen waard zou zijn. Maar door de jarenlange ervaring met natuurlijk tuinieren heb ik gemerkt dat er andere manieren zijn om je planten te beschermen tegen schimmels, te beschermen tegen ziektes en tekorten. • Manieren die niet steeds het terugkerende werk vragen om compostthee te maken, manieren ook die je ingesteldheid weghalen van bestrijden, van spuiten, van doden en oorlog in je tuin. • Manieren die je juist leiden naar samenwerking, naar verdraagzaamheid en naar meer vrije tijd in de tuin. En dat is toch waar we allemaal naar op zoek zijn .
Het is belangrijk dat we ons goed realiseren wat compost is en waarvoor het dient - WAT IS COMPOST : COMPOST is het stabiele, gehygiëniseerde en humusrijke eindproduct door compostering van (selectief ingezameld) organisch-biologisch afval COMPOST bestaat uit plantaardige resten (bijvoorbeeld groenten, fruitschillen, grasmaaisel, bladeren, snoeihout,) die door micro-organismen bijna tot humus zijn afgebroken. U kan het vergelijken met wat in het bos gebeurt als afgevallen bladeren, twijgjes en dode planten zich omvormen tot de donkerbruine bosgrond. COMPOST is een donkerbruin tot bijna zwart kruimelig materiaal dat naar bosgrond ruikt. Het is het resultaat van het COMPOSTeringsproces, een natuurlijk proces dat gecontroleerd en gestuurd wordt. Het is een product met een hoog stabiel organische stofgehalte en nutriënten die geleidelijk beschikbaar komen voor de planten WAT DOET COMPOST : COMPOST is een BODEMVERBETERAAR en geen meststof. COMPOST bevat een hoog gehalte stabiel organisch materiaal. Uit dat organisch materiaal vormt zich humus Waarom moet je de BODEM verbeteren : Tuinieren en landbouw beoefenen put de bodem uit. Borders maakt u schoon, grasmaaisel haalt u weg, fruit en groenten oogst je, telkens haalt u voedingsstoffen en organisch materiaal weg van de bodem. Om uitputting en structuurverval te voorkomen moet ude bodem van nieuw organisch materiaal voorzien. En dat doet u met een bodemverbeteraar als COMPOST
Velen weten nog niet, of twijfelen sterk, wat er al dan niet in de COMPOSTering mag gebruikt worden. Dat heb ik, netjes gerangschikt, gevonden op:
En dan aan de gang. Tussen twee laagjes afval leg ik een laagje koemest of verse paardenmest
Wel COMPOSTeerbaar Aardappelschillen - Schillen van citrusvruchten en andere fruit - Groenteresten - Theebladeren en -zakjes - Koffiedik met (papier)filter - Eierschalen (gekneusd) - Doppen van noten - Keukenrolpapier - Mest van planteneters (kleine huisdieren: bv. cavia) - Verwelkte snijbloemen en kamerplanten - Versnipperd snoeihout - Haagscheersel - Zaagmeel en schaafkrullen - Gemaaid gras (in beperkte hoeveelheid) - Bladeren - Onkruid - Resten uit groenten- en siertuin
Niet of moeilijk COMPOSTeerbaar Timmerhout - Grof niet gesnipperd snoeihout - Beenderen en dierlijk afval - Wegwerpluiers - Aarde en zand - Saus, vet en olie - Vleesresten - Mest van vleeseters (honden en katten bv. kattenbakvulling) - Stof uit de stofzuiger - As van de open haard - Houtskool - Kunststof - Metaal en blik ° Het werk in de tuin staat op een laag pitje. Ik trek me eerst wat terug in mijn atelier. Later komt het in orde maken van de siertuin en met het snoeien. Het zoeken van ecologische informatie is aangebroken. En op zondag voorzie ik normaal gezien een recept. Op de site http://www.eurolab.nl/meststof-bodemverbetering-g.htm las en resumeerde ik onderstaande bijdrage
BODEMVERBETERING KOCH BODEMTECHNIEK - Laboratorium voor routine onderzoek in en rond de bodem
1. TUINTURF: Dit turfmateriaal bevat veel organische stof en is zuur. In onze adviezen wordt soms aanbevolen om door tuinturf andere producten heen te werken zoals , of kleimeel zoals ‘bentoniet’ of basaltmeel. Omdat tuinturf zuur is kan het natuurfosfaat worden afgebroken tot opneembaar fosfaat dat dan aan het tuinturf is gehecht. Kleimeel wordt toegevoegd aan tuinturf omdat deze dan de bodem minder verslempen. Tuinturf en turf (veenmosveen) zijn niet geheel gelijk, tuinturf heeft betere bodemeigenschappen. Tuinturf is doorvroren zwartveen
- 2. KLEIMEEL [BENTONIET-BASALTMEEL..] : worden geadviseerd op bodems met weinig klei of leem in de bodem. In combinatie met tuinturf kan het water- en voedselvasthoudend vermogen extra worden verbeterd 3. COMPOST : is in principe ook een bodemverbeteraar Bij een pH van de bodem die lager is dan 6.3 kan in plaats van tuinturf eventueel ook kokosproducten worden verwerkt zoals ‘cocopeat’. Bij een hogere pH heeft tuinturf de voorkeur vanwege het zure karakter van de turf. Tuinturf is meestal in losse vlokjes verkrijgbaar. Bentoniet’ en basalt kunnen het best als poeder worden toegepast, hetgeen ook de meest aangeboden vorm is. Verontreinigingen: Geen noemenswaardige problemen Bijwerkingen / nadelen: ‘Bentoniet’ kan bij overmatig gebruik en gebruik op bodems met enig klei of leem zorgen voor verslempen (slechte bodemstructuur). Contact met planten: Meestal niet schadelijk, het is echter beter plantcontact wat te vermijden. Het materiaal dat op planten terecht komt kan er worden afgeschud met bijvoorbeeld een stok. Toegestaan in de biologische land- en tuinbouw: Tuinturf is beperkt toegestaan in de biologische landbouw. Het gebruik van basaltmeel en ‘bentonietmeel’ is toegestaan. Verkrijgbaarheid: Tuinturf is zowel in zakken als in bulk verkrijgbaar. Uiteraard is het gebruik van bulk goedkoper. Het is breed verkrijgbaar bij veen bedrijven (groothandel), tuincentra en groenvoorzieningbedrijven etc. Herkomst / fabricageproces: Tuinturf komt tegenwoordig steeds meer uit haast onuitputtelijke veengebieden in Noord -Oost Europa en Canada. Er wordt afgegraven in onder meer natuurgebieden. ‘cocopeat’ is een restproduct van de kokos verbouw dan wel touwindustrie. ‘Bentoniet’ en Basaltmeel worden uit dagbouwgroeven gewonnen door gesteenten sterk te vermalen.
Waarom de voorkeur wordt gegeven aan dolomietkalk boven zeewierkalk? 1. DOLOMIETKALK poeder Neutraliserende waarde : 58; MgO 19 % - Dolomietkalk wordt gewonnen uit kalkgroeven in Wallonië. Het is een goedkope kalksoort. Het bestaat uit: calciumcarbonaat en magnesiumcarbonaat en is traagwerkend. Is een goed alternatief voor het eerder milieuonvriendelijk gewonnen zeewierkalk. De neutraliserende of zuurbindende waarde is het aantal eenheden per 100 kg meststof. Het aantal te strooien kg zuurbindende waarde per are hangt af van de zuurtegraad, de grondsoort en het humusgehalte Als richtcijfer kan er gesteld worden als jaarlijkse herstelbekalking per are, max. 10 kg zbw voor zandgrond en max. 20 kg zbw voor kleigrond, wat ongeveer een pH verhoging (zuurtegraad) van 0,5 zou moeten teweegbrengen. En als jaarlijkse onderhouds bekalking (als de zuurtegraad in orde is) per are, 2kg zbw voor zandgrond en 4 kg zbw voor kleigrond.
2. ZEEWIERKALK poeder Neutraliserende waarde : 50; MgO 5 % Zeewierkalk komt uit Bretagne; het is afkomstig van de kalkachtige skeletten van de algen die daar op de bodem van de zee voorkomen; het bevat een groot aantal spoorelementen en is snelwerkend.
Hoe maak ik compost?
Het maken van compost is een goede manier om veel van uw tuinafval te recyclen. Zie voor uitgebreide informatie hierover het Groentje `Composteren`
In ons compostvat doet zich een vreemd verschijnsel voor. Er ligt een vreemde gele laag (lijkt op bloemkool) bovenop de inhoud van het compostvat; op restant appelschillen. Als je de doorsnee bekijkt lijkt het wel een soort pudding. Bij aanraking voelt het zacht aan en heeft een enigzins muffe aardappellucht. Wat kan dit zijn en kan het kwaad?
Het is mogelijk een soort schimmel. Niet iets om u druk over te maken. Het is niet nodig om het te verwijderen. Vermeng het met ander compostmateriaal en het verdwijnt wel weer
Wat is de beste plek voor een compostbak, in de zon of in de schaduw?
Compostcontainers kunnen het best in de schaduw gezet worden. Een goede plek is onder bomen, heesters of onder een afdak. Zo wordt de hoop beschermd tegen hevige weersinvloeden: zon, regen, kou. Een composthoop in de zon zal vaak te veel uitdrogen, waardoor het verteringsproces vertraagt. Dit geldt zeker voor een open composthoop. Zie ook ons Groentje ‘Composteren’
COMPOST bestaat uit plantaardige resten (bijvoorbeeld groenten, fruitschillen, grasmaaisel, bladeren, snoeihout,) die door micro-organismen bijna tot humus zijn afgebroken. U kan het vergelijken met wat in het bos gebeurt als afgevallen bladeren, twijgjes en dode planten zich omvormen tot de donkerbruine bosgrond. COMPOST is een donkerbruin tot bijna zwart kruimelig materiaal dat naar bosgrond ruikt. Het is het resultaat van het COMPOSTeringsproces, een natuurlijk proces dat gecontroleerd en gestuurd wordt. Het is een product met een hoog stabiel organische stofgehalte en nutriënten die geleidelijk beschikbaar komen voor de planten 
-