Huh ..wat is dit dan. Eerlijk gezegd, ik weet het ook niet helemaal. Als je er meer over wilt weten moet je bij deze wellicht eerst even alle vooroordelen uit het hoofd zetten en blanco de informatie tot je nemen (moest ik ook). Ik weet heus wel dat de Egyptenaren al hun pyramides bouwden met de punt op een bepaald aantal graden naar een bepaalde ster of planeet en dat dat blijkbaar niet voor niets was. Alle zaken rond de planten, sterren, de dierenriem en constellaties heb ik eerlijk gezegd altijd maar een beetje vaag gevonden. Dus om nou te zeggen dat ik heel erg geloof in alle zaken die met de kosmos te maken hebben, tot 2008 in ieder geval niet.
Wat heeft de kosmos voor invloed op ons tuinieren (of op ons leven en zo, maar daar gaat deze website niet over .. dus ik houd het in dit onderwerp bij tuinieren). Het is geheel niet mijn bedoeling om hier uitleg te doen over allerlei zaken rondom dit onderwerp. Ik wil hier alleen mijn eigen ervaring vertellen.
Een paar jaar geleden sprak ik voor het eerst een vrouw die zo veel baat bij de kosmos-agenda had en in de tuin werkte volgens die agenda. Ondertussen nog wat meer ervaringen gehoord van andere mensen en zo nieuwsgierig geworden dat ik het graag zelf eens wil proberen. De laatste ervaring die ik hoorde was van iemand die Steviazaden bestelde, gezaaid, niks opgekomen .. maar dan ook echt helemaal niets. Tijdens het contact met de verkoper van de zaden (met de melding dat niet 1 zaadje was opgekomen) vraagt de verkoper "Zijn er nog wat zaden over? En zo ja, wil je die laatste zaden dan zaaien in de gunstige periode volgens de Kosmosagenda". Een datum met gunstige constellaties bepaald en ook op die afgesproken dag gezaaid: ze kiemden prima. Dus is er meer tussen hemel en aarde?
Ik kan me zelf ook wel eens keren herinneren dat ik iets zaaide en er niets of weinig op kwam en bij de 2e poging, een paar weken later, plotseling wel. Ik weet dat aan allerlei andere zaken zoals meer licht, wamte, of meer water gegeven, of noem maar op. Maar zou het misschien eens kunnen dat het te maken heeft met gunstige (en dus ook zeer ongunstige) tijden om bepaalde bloemen en/of groenten te zaaien .. ? Bij deze dus iedereen bedankt voor de positieve verhalen over het Kosmos-verhaal
In 2008 een Kosmos-agenda Maria Thun besteld, bij www.hesperia.nl , de uitgever van deze bekende agenda. Voor 11 euro wil ik het eens graag proberen. Waarom eigenlijk .. Nou, omdat de laatste 2 jaren niet onze beste tuinjaren waren, is er iets niet helemaal goed met de grond, de zomers waren niet om over naar huis te schrijven, meer dan voldoende redenen te zoeken en uitleg te verzinnen. Maar bleef het toch vreemd dat onze buurvrouw, die 60 meter verderop een tuin heeft, op dezelfde grond, in hetzelfde klimaat en weer, met ongeveer dezelfde zaden, betere bonen had dan wij. Het enige verschil was dat ze op een andere dag had gezaaid. En daarnaast de verhalen van de mensen, en ook (en misschien zelfs vooral) mijn eigen nieuwsgierigheid hebben mij doen besluiten dit jaar volgens de Kosmos-agenda te tuinieren. En dat valt vooralsnog niet mee. Want helemaal begrijpen doe ik het niet, met al die dierenriemtekens en water en aarde en vuur en zo, maar vooral onder het mom "Je hoeft het niet te kennen om het te kunnen" ga ik het gewoon proberen dit jaar ..
Even de belangrijkste en uitleg in grote lijnen rondom de Kosmos-agenda: Elke dag heeft zijn bijzonderheden. Die zijn allemaal gerelateerd aan de positie van de aarde ten opzichte van de zon, maan, sterren en planten of onderlinge posities ten opzichte van elkaar. Er zijn goede dagen voor tuinwerkzaamheden en er zijn slechte dagen In de goede dagen zijn er weer verschillen tussen dagen voor vruchtgewassen, dagen voor bloemen, dagen voor bladgewassen Er wordt aangegeven wanneer de maan stijgend is en wanneer de baan van de maan dalend is, beiden hebben invloed op wat je doet in de tuin (planten planten moet je vooral doen in een dalende maanbaan) vervolgens zijn er ook nog maandoverzichten waarin algemene informatie wordt gegeven Het is een heel gepuzzel, ik heb gelijk alle dagen gestreept waarin er ongunstige constellaties zijn. Dan zijn er nog dagen dat er veel ongunstige uren zijn, die heb ik ook geschrapt (want ik ga niet zaaien om 4 uur 's nachts of 22 uur in de avond . Dus ik heb een lijst gemaakt van alles wat ik wil zaaien en die in de juiste perioden ingedeeld in de agenda. Agenda in de tas en die gaat dan altijd mee naar de tuin en weer mee naar huis. Lastig, want soms wil ik dus zaaien, heb ik er tijd en spullen voor (en geen geduld) en dan moet ik dus nog een hele week wachten op een gunstige constellatie en een bladperiode (ik wilde vandaag andijvie zaaien, maar dat mag pas volgend weekend - dus over ruim een hele week!!!). Geen handige agenda voor ongeduldige mensen maar ik ga echt erg mijn best doen om me aan de agenda"voorwaarden" te houden. Bovendien wordt in de agenda in het eerste gedeelte ook wel al gesteld dat het tuinieren volgens de kosmos-agenda het beste werkt wanneer je al enige jaren biologisch tuiniert op de grond die je gaat gebruiken en vooral ook dat je open moet staan voor het geheel. Als je al met vooroordelen gaat beginnen met het tuinieren via de kosmosagenda-aanwijzingen schijnt het ook minder goed te werken. Dus .. ik heb er een tijdje wat lacherig en ongelovig over gedaan, maar mede door de goede ervaringen ga ik het toch eens proberen, en als ik het doe doe ik het goed. Dus vanaf nu wordt er in huize Stek biologisch getuinierd met behulp van de Kosmos-agenda 2008. Hieronder ga ik opmerkelijke zaken die in 2008 plaatsvinden opschrijven, zowel de positieve als negatieve ervaringen. Als een soort persoonlijke agenda.
08 juli 2008 update over het zaaien volgens de Kosmos-agenda:
Het gaat hier goed moet ik eerlijk zeggen . Volgend jaar dus weer .. maar ik moet natuurlijk ook het warme voorjaar, niet te nat, de bloedmeel en beendermeel die we hebben gestrooid, etc. niet vergeten. Het handigst wellicht per groentensoort bespreken.
Aardappelen: op een gunstige dag voor wortelgewassen gepoot. Maar die week verschrikkelijk veel regen. Meer dan de helft van de aardappelen kwamen niet op. Een paar weken later de niet opgekomen aardappelen opgezocht onder de grond .. waterrot. Niet alleen bij ond maar ook bij heel veel andere volkstuinburen (die niet perse op een worteldag hadden gepoot). Dus les 1; niet vergeten dat het weer ook heel belangrijk is . Wat nieuwe pootaardappelen gekocht, geruild en gekregen en nu dus een mengelmoes van aardappelen, weer gepoot op een dag met gunstige constellaties voor wortelgewassen. We hebben nu: veel Anais (vroeg), veel Frieslander (middelvroeg), wat Rode Eersteling (vroeg), wat Parel (middelvroeg-middellaat) en een paar Eba's (laat). Begin juli de eerste aardappelen geoogst: Anais; geweldige opbrengst van grote goede kwaliteit aardappelen. Geen zieke, rotte aardappelen. Groter dan bij de 2 buren die ook Anais hadden gepoot op een willekeurige dag en in het algemeen een betere opbrengst. Rode Eersteling: ook best goed maar relatief weinig opbrengst omdat bij de eerste leg bijna 3/4 van alle aardappelen niet waren opgekomen. Kwaliteit en opbrengst per plant wel prima. Frieslander: die hebben we zowiezo gepoot op een later tijdstip (middelvroege aardappel), ook op een gunstige dag voor wortelgewassen. Prima opbrengst, prima kwaliteit. Dan tot slot de Parel en Eba; dus pas in april gepoot, lof ziet er nu prima uit, groeien goed, bloeien nu, maar aardappeltjes zijn nog heel klein, te vroeg om al te oogsten, later meer hierover. Slechts 2 aardappelen (beiden Frieslanders) geoogst waar duidelijk "een luchtje aanzat", ofwel van waterrot, of Phytophtora. Sla en Andijvie: gezaaid op dagen met gunstige constellaties voor bladgewassen.
Zomersla/andijvie ging prima, voorjaarssla/andijvie waren beiden niet goed; behoorlijk warm en droog weer in de lente, bijna alle soorten begonnen al heel snel te "schieten". Heeft volgens mij niet zozeer te maken met de kosmos als wel met warmte en droogte in een periode waarin het koeler en vochtiger zou zijn.
Boontjes (stok, stam, spercie, snij, pronk): opbrengst tot nu toe heel goed. Bij het zaaien (gezaaid in gunstige periodes voor vruchtgewassen (want daarbij worden bonen volgens de Kosmosagenda ingedeeld) ging niet alles heel goed. Bonen zijn zeer gevoelig voor koude en vocht, 2 x gezaaid in een gunstige periode maar wel toevallig vlak voor een koele periode .. de zaden kwamen toen heel slecht op. Alles wat wel goed is gekiemd groeit ook goed en opbrengst is goed.
Prei: valt nog niet zo heel veel over te zeggen, zaden kiemden goed, planten groeien goed maar de oogst is nog ver weg en er kunnen nog allerlei enge dingen gebeuren . zoals schimmel, doorschieten, etc. Voorlopig geen klachten. Prei heb ik trouwens gezaaid op bladdag omdat prei bestaat uit dicht opeengepakte bladeren (en niet bij de uien hoort (wortelgewassen) .. ook al zijn ze wel familie van elkaar.
Uien: gaan ook prima, mooie grote uien (nu al) maar omdat ze nog prima groen zijn en rechtop staan mogen ze nog doorgroeien .. maar de oogst hiervan kan bijna niet meer mislukken. Trouwens is de oogst van sjalotten en knoflook (beiden familie van de ui en wel wortelgewassen) ook goed.
Bietjes: Gezaaid en later uitgeplant op worteldagen. Prima opbrengst, goed smaak. Er waren wel wat planten "doorgeschoten" maar ook dat heeft denk ik weer te maken met het droge warme voorjaarsweer met daarna een natte periode (en wellicht ook een beetje met het ras Bietjes).
Tomaten, paprika's, pepers en aubergines: vooralsnog wat te snel om over te oordelen maar in ieder geval kiemden bijna alle soorten goed, gezaaid op een vruchtgewaasendag. Uitplanten, groeien, bloeien, allemaal geen bijzonderheden over te melden. Bijzonderheden over opbrengst, oogst, etc. volgt later.
Bloemen; veel soorten kiemde goed maar ook weer niet alles (Alle bloemen gezaaid op dagen met gunstige constellaties voor bloemen). Dat kan natuurlijk ook liggen aan de kwaliteit van de zaden, van de potgrond, het weer, persoonlijkeeisen van sommige soorten, etc. Zo over het algemeen ben ik niet ontevreden, veel eenjarigen bloeien nu goed, een aantal vaste planten groeien goed en al met al valt me niet heel veel bijzonders op (niet in negatieve maar dus ook niet in positieve zin). Uitzondering: de rozen bloeien bijzonder goed en zijn vooralsnog niet erg ziektegevoelig (gesnoeid en verzorgd op bloemdagen en dalende maanbaan). Ondanks dat er heel veel klachten om ons heen zijn over slakkenplagen hebben wij zelf, in tegenstelling tot vorig jaar, weinig last van slakken. Heus wel iets om over te klagen maar zeker niet zoveel als de tuinburen om ons heen. En dat terwijl de tuinburen slakkenkorrels strooien en wij eigenlijk alleen wat Escargo-korrels strooien in de kassen en bij een paar planten die wel erg gevoelig waren (Coleus en een rijtje boontjes die helaas een plekje in de halfschaduw kregen).
Fruit: geweldige opbrengst van aardbeien, prima van smaak en goede gezonde planten (gemest tijden dalende maanbaan en verzorgd op vruchtgewassendagen). Ook de braam doet het heel goed, veel vruchten (moeten nog rijpen) en alweer veel groei voor volgend jaar).
Zo, dat was het voor nu. Later weer meer bijzonderheden (ook handig voor mezelf om nog eesn terug te kijken). Voorals moet ik zeggen dat ik heel tevreden ben over dit tuinjaar. Gezonde groei van planten, bloei, goede oogst, etc. In hoeverre het te maken heeft met de Kosmos-methode of dat ook bemesting, het weer, etc. van invloed zijn en zijn geweest durf ik nog niet heel goed te zeggen. Dat niet alles alleen maar goed gaat met de Kosmos-methode is wel duidelijk .. BEMESTING, WEER, VOCHT, WARMTE etc. zijn allemaal even belangrijk, maar dan lijkt daarnaast de Kosmos-methode toch wel meer resultaat te geven dan alleen de basiseisen. Ik kan eigenlijk pas wat meer zeggen als ik vergelijk heb met andere mensen; hebben zij in dezelfde zomer, met dezelfde basiseisen maar dan zonder de Kosmosagenda te hebben gebruikt nou een slechtere opbrengst, of minder gezonde planten, of minder bloei, etc. Ik ga daarover binnenkort andere tuinders over navragen (hadden zij net zulke mooie aardappelen als wij en ook zoveel boontjesopbrengst etc..
Update herfst 2009 Ook dit jaar weer met een Kosmosagenda 'getuind'. En hieronder vind je daar mijn ervaring mee. Allereerst; ik ben van mening dat alleen een Kosmosagenda niet zorgt voor een geweldig tuinjaar. Er zijn heel veel factoren die een goed tuinjaar maken; een goede bodem, bemesting, afwatering, het weer natuurlijk, temperatuur, de soorten die je zaait/plant, en de kwaliteit van de zaailingen/planten, etc. En daarnaast is er dan ook nog de Kosmosagenda.
Voorbeeld: op de juiste dag met de juiste constellaties pepers gezaaid, op de juiste dag uitgeplant, etc. Maar 2 fouten gemaakt in 2009: de kas bemest met bloedmeel; dat gaf enorm veel stengels en blad en te laat bloeiende pepers. Daarnaast ook nog beschermhoesjes van vliesdoek gemaakt, tegen kruisbestuiving en hoogstwaarschijnlijk veroorzaakte dat een flinke luizenplaag in de kas. En ook daardoor groeiachterstand en late bloei en pepers. Dan is het leuk dat ik op de juiste dag heb gezaaid/geplant, maar toch was het dus geen echt geweldig peperjaar.
Voorbeeld 2: de pruimenboom (Reine Victoria) op de juiste dag gesnoeid en verzorgd. In de lente bloeide ze enorm goed en in de zomer hingen er letterlijk een paar honderd pruimen in de boom. Echter veel te druk in de zomer om tijd te hebben om te 'dunnen' (een teveel aan pruimen te verwijderen voor meer ruimte voor de andere pruimen), en het was ook nog een erg droge zomer (we hebben de boom wel water gegeven maar een goede bui regen kun je echt niet vervangen met af en toe een paar gieters). Dus ondanks de juiste verzorging op de juiste dagen een enorme hoeveelheid pruimen die wel veel te klein bleven en ook niet veel veel smaak hadden. Pas in september kwam er wat smaak aan, al bleven ze vrij hard. Uiteindelijk nog wel een paar liter lekkere likeur van kunnen maken.
Aan de andere kant; alles wat qua planning, toeval, soort, verzorging, etc. wel al goed was, was dan ook meer dan goed. Ik ga er ondertussen vanuit dat dat ten dele ook met het tuinieren met de Kosmos te maken heeft. De oogst dit jaar was zo'n beetje overweldigend; 2 vriezers vol met groenten, we eten nu (half november) nog steeds vers van de tuin, meer dan 50 potten jam gemaakt, chutney, etc. We hebben echt zeer grote uien kunnen oogsten en daarvan genoeg om tot maart volgend jaar te eten, en hetzelfde geldt voor de aardappelen. Oftewel; het was op een heel enkel minpuntje na een geweldig jaar in 2009 (vrienden en familie kunnen er over meepraten .. En dus ook volgend jaar maar weer tuinieren met de Kosmos, want 2 goede jaren achter elkaar gaat toch wel lijken op succes in plaats van toeval . Nadat je er even aan moet wennen werkt het ook eigenlijk wel makkelijk en handig. In de winter 'ruim' ik de agenda alvast in, wat wanneer gezaaid, gesnoeid, geplant, etc. mag/kan worden en zo vergeet ik ook niks. De agenda zit in mijn 'tuintas' en heb ik zo dus bijna altijd bij me. Ik kan iets aanpassen als ik dat wil, kan bijhouden wanneer ik iets heb kunnen oogsten, of iets wel of niet goed was, etc. Ik zal dit jaar hoogstwaarschijnlijk niet aan een kosmoskalender kunnen komen om die met de lezers van mijn homepage te delen. Maar ik ben voornemens zelf dan een kalender te maken. Die wordt uiteraard niet zo uitgebreid als de Kosmosagenda zoals ik die altijd bij Hesperia koop (daarin krijg je ook tips en worden goede en slechte constellaties, vruchttijden, bladtijden, etc. per uur aangegeven). Update 12 december 2009 Ik heb zelf een kosmoskalender gemaakt. Vind ik zelf handig om naast de agenda te houden; de agenda laat ik wel eens per ongeluk thuis liggen of zo, en de kalender hang ik altijd op in mijn kas; dan kan ik het hele jaar altijd even kijken of het bladtijd, vruchttijd, of slecht constellaties, etc. zijn. Sterker nog; er komen sinds vorig jaar ook heel veel sceptische tuinburen toch even een blik om het hoekje van de kas gluren of het eigenlijk wel de juiste tijd is om prei te zaaien of zo . Er is in ieder geval wel prima mee te werken als je het eens wilt proberen.
