Biologisch Dynamisch Ecologisch Tuinieren Maria THUN
.
NAMISC
•
01-04-2013 ROSSE MAAN LUNE ROUSSE
ROSSE MAAN : OVERLEVERING 2x VOLLE MAAN (29,5 dagen) in APRIL. ofwel 2x VOLLE MAAN (29,5 dagen) tussen 05 APRIL en 14 MEI ROSSE MAAN is meestal een voorteken van nachtelijke afkoeling. Vele tuinders vrezen het ROEST(VERVRIEZEN) worden van de nieuwe knoppen). Er kan nog NACHTVORST voorkomen de eerste 14 dagen van MEI. Ja, de IJSHEILIGEN: Mammertuis, Pancratuis, Servatius en Bonifatuis. (van 11 tot 14 mei)
25 Donderdag H. Marcus VM 21:52 25 VM 06:25 LA LUNE ROUSSE 10-04 09-05 Quand le ciel est dégagé, en journée, les températures peuvent atteindre plus de 20 °C, et, la nuit venue chuter à 0, voire 5 °C, ruinant les espoirs de récoltes. Fin avril, cest aussi larrivée des CAVALIERS DU FROID (Saints GEORGES MARC ROBERT PHILIPPE) souvent confondus avec les Saints de glace (Saints Mamert, Pancrace, Servais et Urbain) redoutés par le jardinier en mai Une certaine confusion règne entre les Grands Chevaliers (ou Cavaliers du froid) et les Saints de glace. Les premiers correspondent à la période du 25 avril au 6 mai alors que les seconds sont fêtés à partir du 11 mai. Certains de ces Saints ont même disparu du calendrier actuel, mais la tradition populaire les garde toujours en mémoire. Les jardiniers doivent rester plus vigilants tant que ces dates repères ne sont pas passées, car une gelée tardive est toujours possible, même si le climat se réchauffe
Grands chevaliers ou Cavaliers du froid
Nombre de dictons populaires font référence aux "Grands chevaliers" ou "Cavaliers du froid" en les citant parfois par trois, le plus souvent par quatre et plus rarement par cinq. "Gelées de Saint-Georges, Saint-Marc, Saint-Robert, Récoltes à l'envers." "Entre Saint-Georges et Saint-Marc, Est un jour d'hiver en retard." Les Cavaliers du froid sont les Saints Georges, Marc, Robert, Philippe (ou Colinet) dont les fêtes sont toujours dans le calendrier actuel, les 23, 25, 29 avril et 1er mai respectivement, mais aussi Vital, Eutrope et Jean-Porte-Latine, autrefois fêtés les 28, 30 avril et 6 mai. "Marquet, Georget, Philippet, Croiset,Tous Saints dont il faut se méfier." Ces dates correspondent en effet à une période de transition entre lhiver et lété à la météorologie capricieuse. Les gelées peuvent encore se produire et faire des dégâts importants, notamment sur la vigne
Les Saints de glace
Faisant suite aux Cavaliers du froid ou Grands Chevaliers, les Saints de glace les plus connus et cités sont Saint-Mamert, Saint-Pancrace et Saint-Servais, aujourdhui disparus de nos calendriers mais autrefois fêtés les 11, 12 et 13 mai. Saint-Boniface (14 mai) et Saint-Urbain (25 mai) étaient les derniers parfois nommés. "Les Saints-Servais, Pancrace, Mamert, Font à eux trois un petit hiver." "Au printemps ramène l'hiver, Pancrace, Servais et Mamert." "Les trois Saints au sang de navet, Pancrace, Mamert et Servais, Sont bien nommés les Saints de glace, Mamert, Servais et Pancrace." "Mamert, Pancrace, Boniface, Sont les trois Saints de glace, Mais Saint-Urbain, Tient tout dans sa main." "Le bon Saint-Boniface, Entre en brisant la glace." Dans la tradition populaire, ces dates marquaient lultime période doffensive du froid, sauf dans les régions de montagne toujours sujettes aux gelées tardives. Ces jours étant passés, lusage voulait quil soit possible de semer et planter sans crainte les fleurs annuelles ou bulbeuses dété dans le jardin dornement et les légumes frileux au potager. Cela reste plus que jamais d'actualité !
Transition entre l'hiver et l'été, le printemps est toujours une période de forte instabilité météorologique. Les périodes de temps doux et des coups de froid sont possibles à tout moment. Ces derniers sont plus dangereux au fur et à mesure que la végétation redémarre. Tant que les bourgeons ne sont pas éclos, les dégâts des gelées tardives restent limités, mais quand les jeunes feuilles sont formées, ainsi que les fleurs et les fruits, les conséquences peuvent devenir plus graves. La prudence est de mise jusqu'à la mi mai, sauf dans les régions au climat très favorisé comme la Côte d'Azur ou le littoral atlantique. Ailleurs, il faut attendre pour installer dehors les fleurs d'été frileuses (calibrachoas, pélargoniums, pétunias, etc.) et les légumes du soleil (aubergines, basilics, melons, physalis, piments, poivrons et tomates).Si le beau temps doux vous a incité à effectuer vos semis et plantations tôt au printemps, surveillez l'évolution de la météo, notamment les périodes de très beau temps. Quand le soleil brille dans la journée et que le ciel se dégage dans l'après-midi et en soirée pour devenir très clair, le risque de gelée au cours de la nuit ou au petit matin est important. Veillez à couvrir les plantes frileuses avec des voiles d'hivernage ou mettez à l'abri celles qui peuvent être déplacées pour la nuit.La protection des arbres fruitiers en pleine floraison ou couverts de jeunes fruits est plus dfficile du fait de l'envergure des plantes : Les techniques des arboriculteurs contre les gelées tardives Période de lannée redoutée par nombres de jardiniers depuis la nuit des temps, la lune rousse approche ! Quels sont ses effets, est-elle si redoutable que cela ? Voici les réponses et les solutions pour préserver les plantes de votre jardin pendant cette lunaison particulière Pourquoi la lune rousse ?
La lune rousse correspond à la pleine lune de la lunaison qui commence en avril et finit à la fin du même mois ou au commencement de mai. Son appellation ne vient pas dune couleur particulière du disque lunaire, mais de laspect des jeunes pousses des végétaux, qui, à cette période de lannée, sont souvent grillées au petit matin par une gelée dévastatrice. Les feuilles et les tiges prennent alors un aspect roussi. La lune ou la lumière quelle renvoie ny est pour rien dans ce phénomène saisonnier, remarqué par des générations de jardiniers et dagriculteurs. En début de printemps, le ciel se dégage souvent la nuit. Toute la chaleur emmagasinée par le sol dans la journée rayonne et séchappe alors très vite dans latmosphère. Ce qui provoque une chute importante des températures nocturnes et lapparition de gelée près du sol. Les jeunes plantes tendres et gorgées de sève, beaucoup trop fragiles, même si elles ne gèlent pas, subissent un choc thermique important, la différence de température entre le jour et la nuit pouvant dépasser les 10 °C. Le jardinier doit donc redoubler de prudence.
La lune rousse en 2013 En avril 2013, la lune rousse débute le 10 avril et se termine le 9 mai 2013. A noter également, les dates des saints de glace et cavaliers du froid : Les cavaliers du froid : Le 23 avril : Saint-GeorgesLe 25 avril : Saint-MarcLe 30 avril : Saint-EutropeLe 3 mai : Sainte-CroixLe 6 mai : Saint-Jean-Porte-Latine Les saints de glace 2012 : Les 11, 12 et 13 mai, Mamert, Pancrace et Servais, sont des repères pour les gelées tardivesPar temps clair, gare aux gelées !
« En avril, ne te découvre pas dun fil,En mai, fait ce quil te plait. »
Tout au long du mois davril, si la nuit sannonce claire, avec un ciel qui se dégage de plus en plus en fin daprès-midi et en soirée, pour devenir totalement dégagé pendant la nuit, méfiez-vous ! Les risques de gelées sont alors beaucoup plus importants, et ce dautant plus si un léger vent souffle, car il accentue lintensité du froid nocturne. Patience et prudence sont de rigueur côté jardin : Différer jusquen mai le semis ou la plantation des légumes et plantes aromatiques frileuses (aubergines, basilic, courges, courgettes, haricots, physalis, piments, poivrons et tomates) ;
Retarder la mise en place des fleurs dété frileuses (calibrachoas, pétunias, hibiscus roses de Chine) ;
Éviter de sortir les plantes dintérieur, les cactées et les plantes grasses sur le balcon, la terrasse ou dans le jardin ;
Endurcir les jeunes plants de fleurs ou de légumes avant de les repiquer dans le jardin ou le potager. Pour cela ouvrir les châssis ou la serre, soulever les couvercles des mini serres dans la journée quand il fait doux ;
Arroser le matin et ne pas laisser deau dans les soucoupes ;
Avant la tombée de la nuit, couvrir avec un voile dhivernage toutes les plantes sensibles aux gelées laissées en plein air.
Après un hiver froid, la lune rousse est plus menaçante
Plus lhiver a été long et froid, plus la terre mettra du temps à se réchauffer au printemps. De ce fait les effets néfastes de la lune rousse se trouvent considérablement renforcés. Les gelées sont plus fortes et les dégâts dans le jardin sont accentués si vous ny prenez pas garde
Limburgs: Iesheilige Pools: Trzech ogrodników (12 13 14) IJSHEILIGEN : SINT-Mamertus 11-05, SINT-Pankratius 12-05, SINT-Servatius 13-05, SINT-Bonifacius 14-05 IJsheiligen is één van de oudste en wellicht het bekendste begrip uit de volksweerkunde. De eerste berichten over deze "strenge heren" dateren van rond het jaar 1000. De IJsheiligen ontlenen hun benaming aan het gevaar van koud voorjaarsweer voor het gewas, dat in deze tijd in volle bloei staat. Een late vorstnacht kan nu veel schade aanrichten. Het is echter niet zo dat tijdens de IJsheiligen de kans op een overgang naar koud weer groter is dan op andere dagen in het voorjaar. Abrupte temperatuurveranderingen, die onder andere het gevolg zijn van het nog relatief koude zeewater, zijn kenmerkend voor dit hele jaargetijde en kunnen ook in juni nog voorkomen. Wel neemt na half mei de kans op vorst sterk af en aan het eind van deze maand zijn temperaturen onder nul heel uitzonderlijk. In dat opzicht markeren de IJsheiligen meestal de overgang naar een periode met een meer zomers karakter. Het is een algemeen bekend gegeven dat je pas na IJsheiligen kan beginnen met het planten in de volle grond. Omstreeks deze tijd komt in West-Europa nogal eens een schade brengende nachtvorst voor. Hij begint meestal rond 7 mei met een koude noorder wind. Na deze dagen komt er in onze streek (Midden Noord-Europa) geen nachtvorst meer voor In de meeste landen telt men vaak maar drie IJsheiligenIn sommige landen wordt Mamertus niet meegeteld, in andere landen hoort Bonifacius er niet bij De laatste is niet de bekende Bonifatius, maar een Romeins burger, die in 307 de marteldood stierf tijdens de christenvervolgingen onder keizer Diocletianus Sommige landen, waaronder Duitsland, Hongarije en Zwitserland, rekenden ook 15 mei nog tot de IJsheiligen Dit was koude Sofie Dat dateert uit de elfde eeuw, toen Sophie beschermelinge van de vorst was In het Alpengebied werden indertijd op die dagen vuren ontstoken ter bescherming tegen de vorst De IJsheiligen danken hun naam aan de kans op nachtvorst; na deIJsheiligen zou dat gevaar geweken zijn: "het kan vriezen in de mei, tot de IJsheiligen zijn voorbij" Maar garanties zijn er niet: ook in juni nog kan het vlak boven de grond nog vriezen Soms wodt er ook gesproken van een IJsheiligenzomer Het voorjaar staat bekend om zijn grote temperatuurwisselingen, en dus soms ook korte perioden van hoge temperaturen Geregeld is dat ook in de periode van de IJsheiligen De IJsheiligenzomer duurt meestal maar kort, maar dan kan het al behoorlijk warm worden Zo werd het in Eindhoven op 12 mei 1998 maar liefst 32,5 graden Ja, juist, die beruchte IJSHEILIGEN, van 11 tot 14 MEI kunnen ze voor koude zorgen waarbij het soms ook nog tot nachtvorst kan komen, na de 14e is de kans op nachtvorst zowat 0% dus kun je vanaf die datum redelijk veilig je zomergoed buiten zetten, als het eens een jaar of 2 niet tot nachtvorst is gekomen denken veel lieden dat het wel meevalt, tot die Ijsmannen besluiten om er weer eens wat aan te doen en op dat moment is het een goede zaak voor de handel die een 2e maal zomergoed mag leveren SINT- Mamertus (11 mei) Mamertus
werd aan het begin van de vijfde eeuw in Vienne in Frankrijk geboren. Over zijn
jeugdjaren is zo goed als niets bekend. wel weten we dat hij de broer was van de
beroemde dichter filosoof Claudianus Mamertus. Hij was een gelovig man die graag
priester wilde worden. In het jaar 461 werd hij tot bisschop van zijn
geboortestad Vienne gekozen. Tijdens zijn ambtelijke periode kwam hij in
aanvaring paus Hilarius (nov 461 feb 468) vanwege een conflict omtrent zijn
aangrenzend bisdom. De juiste toedracht is niet bekend. Er wordt gesproken over
de aanstelling van een bisschop maar ook over de samenvoeging van bisdommen. Wel
is zeker dat hij door de paus tot de orde werd geroepen. Toen Mamertus
bisschop was werd de stad door veel plagen overvallen. In een korte periode werd
zij verwoest door vuur en een aardbeving. Ziekten en oorlogen (vooral van de
Goten die het Romeinse Imperium vernietigden), waren voor de stad een zware
beproeving. In het jaar 470 kondigde Mamertus de zogenaamde Kruisprocessie aan
ter voorkoming van de vele rampen. Drie dagen voor 's Heren Hemelvaart trok er
een bidprocessie door de straten van de stad. Voor Goddelijke hulp en afwending
van rampen. Deze processie zou zich later over geheel Europa uitbreiden. Ook nu
nog kent men het gebruik van deze processie. Op 11 mei 475, na een
vruchtbare periode als bisschop, stierf Mamertus in zijn stad. Sint
Pancratius (12 mei) Pancratius werd geboren rond het jaar
290. Kort na zijn geboorte stierf zijn moeder en zijn vader stierf het jaar
daarop. Hij werd door zijn oom Dionysius geadopteerd en rond het jaar 303
vertrokken zij naar Rome. Keizer Diocletianus heerste over het keizerrijk en de
christenvervolging was op haar hoogtepunt. Het geloof in Christus stond gelijk
aan het doodvonnis. Pancratius was van deze redenering niet onder de indruk en
met het vermogen dat hij van zijn ouders had geërfd probeerde hij zoveel
mogelijk christenen te helpen. Vooral het lot van de gevangenen trok hij het
meest aan. Zijn werkzaamheden werden verraden en tenslotte werd hij voor de
stadhouder van Rome gebracht. Hij schonk al zijn vermogen aan de
christengemeenschap van Rome en liet zich voor keizer Diocletianus leiden. Deze
beloofde hem alle heerlijkheden van het leven als Pancratius het geloof in
Christus zou afzweren. De intussen 14 jarige knaap liet zich niet van zijn
geloofsovertuiging afbrengen. Hierop sprak Diocletianus woedend het vonnis over
Pancratius uit en op 12 mei 304 werd hij in het openbaar onthoofd. Zijn lichaam
werd door de beulen voor de honden achtergelaten. Een vrouw heeft het lichaam
van Pancratius echter naar de catacomben van Octavilla aan de Via Aurelia
gebracht. Paus Symmachus (498514) bouwde in het jaar 500 over zijn graf een
basiliek (de voorloper van de Basilica St. Pancrazio fuori le mura). Pancratius
is de patroon van de trouw aan de eed: de eed bij het doopsel, het huwelijk, het
priesterschap en de ambtseed. SINT- Servatius (13 mei) Servatius was een van de eerste
geloofsverkondigers in wat we nu Nederland noemen. Zijn naam Servatius of
Sarbatius wijst op een oosterse oorsprong, waarschijnlijk Armenie. Betrokken in
de grote kerkelijke en politieke verwikkelingen van zijn tijd, moet hij een man
van betekenis zijn geweest. Zijn naam als bisschop (rond het jaar 340 benoemd)
van Tongeren komt voor in de lijst van de Gallische bisschoppen die de orthodoxe
geloofsbelijdenis van Sardica (343) ondertekenden tijdens de plaatselijke
synode. Tijdens de synode van Rimini (359) behoorde hij tot de verdedigers van
het geloof in Jezus Christus, de Zoon van God. Servatius werd een van de
felste tegenstanders van het Arianisme en bestreed deze stroming waar maar
mogelijk was. Hij werd door de leider van het Gallische volk naar keizer
Constantius II gezonden om daar voor het Gallische volk te gaan pleiten.
Servatius is vanuit Tongeren naar Maastricht gevlucht en heeft hier nog een
korte periode geleefd. Op 13 mei 384 is hij te Maastricht gestorven en ligt
begraven in de SINT- Servaas basiliek van Maastricht. SINT- Bonifatius
(14 mei) Bonifatius is de naam van verschillende personen die van
alles hebben veranderd in de vroeg middeleeuwse katholieke kerk. De
Bonifatius die bij ijsheiligenhoort is niet de bekende Angelsaksische
missionaris Bonifatius die van de noordelijke Nederlanden een christelijke
streek wilde maken. Later verplaatste hij zijn werkgebied naar het gebied ten
noordoosten van de Rijn. Toen hij in het jaar 754 een tweede poging deed om
Friesland te kerstenen werd hij met 52 gezellen vermoord bij Dokkum, en ligt
begraven in het Duitse Fulda. Deze Bonifatius heeft zijn feestdag op 5
juni. Zijn naamgenoot Bonifatius die wel bij IJsheiligen hoort was een
Romeins burger, die in 307 de marteldood stierf tijdens de christenvervolgingen
onder keizer Diocletianus. Over het leven van deze Bonifatius is ons
weinig bekend. Ook de werken die hij verricht heeft zijn niet aan de
geschiedschrijvers geopenbaard. Hij werd geboren in Rome in de derde eeuw. Hij
zou ooit samen hebben geleefd met de rijke Romeinse vrouw Aglae. Nadat zij zich
bekeerd had tot het Christendom moest Bonifatius van haar naar Tarsus (Turkije).
Hij had de opdracht om de relieken van martelaren op te sporen en terug naar
Rome te brengen. Tijdens deze reis kwam hij tot inkeer en bekeerde zich tot het
Christendom. Hij bemerkte dat in deze Romeinse stad de christenvervolging in
volle gang was en hoe deze gelovige mensen gefolterd en ter dood gebracht
werden. Bonifatius bekende zich openlijk tot het Christendom en werd door
de soldaten van de keizer gevangen genomen en gefolterd. Op 14 mei 307 stierf
hij de marteldood door in gloeiende pek geworpen te zijn. Zijn lichamelijke
resten werden door de begeleiders van Bonifatius naar Aglae teruggebracht als
relieken van een martelaar. SINT- Sophie (15 mei) Sommige
landen, waaronder Duitsland, Hongarije en Zwitserland, rekenden in het verleden
ook 15 mei (ook wel aangeduid als koude Sophie) nog tot de IJsheiligen. Dat
dateert uit de elfde eeuw, toen Sophie beschermelinge van de vorst was. In het
Alpengebied werden indertijd op die dagen vuren ontstoken ter bescherming tegen
de vorst.
Verhalen bij IJsheiligen:
De drie ijsmannen
Diocletianus en
de voorspelling van een druïde Feesten en feestdagen
in Nederland Verhalen en sprookjes
uit Nederland Een (nationale) feestdag in: Nederland
0511 H. Gangulphus, martelaar H. Mamertus, bisschop (IJsheilige) H. Walbertus, belijder H. Franciscus Geronimo, geestelijke H. Majolus, abt H. Ignatius van Laconi, lekenbroeder MAMERTUS [IJSHEILIGE] KRUISDAGEN 0511 Al is SINT-Marmertus oud en grijs, hij houdt van vriezen en van ijs "Voor IJheiligen de bloempotten buiten, veelal kun je er dan naar fluiten, wacht af tot de heiligen zijn voorbij, de bloemen zijn u daarvoor blij." "Het kan vriezen tot in mei, tot de IJsheiligen zijn voorbij." "IJSHEILIGEN hebben harde [koude] koppen" "Zijn de IJSHEILIGEN in het land, vroege bloesem houdt dan kort stand" 0512 H. Pancratius, martelaar (IJsheilige) HH. Nereus en Achilles, martelaren H. Richtrudis, abdis PANCRATIUS [IJSHEILIGE] KRUISDAGEN 0512 SINT-Pancreas, SINT-Servaas en SINT-Bonifaas [IJSHEILIGEN], zij geven sneeuw, vorst en ijs helaas "Voor IJheiligen de bloempotten buiten, veelal kun je er dan naar fluiten, wacht af tot de heiligen zijn voorbij, de bloemen zijn u daarvoor blij." "Het kan vriezen tot in mei, tot de IJsheiligen zijn voorbij." "IJSHEILIGEN hebben harde [koude] koppen" "Zijn de IJSHEILIGEN in het land, vroege bloesem houdt dan kort stand" 0513 H. Rolendis H. Servatius, bisschop (IJsheilige) SERVATIUS [IJSHEILIGE] 0513 Al wil het in MEI nog wel eens vriezen, met SINT-Servatius neemt de vorst de biezen 0513 Geen rijmken na SINT-Servaas, geen vloksken na SINT-Bonifaas 0513 Is met SINT-Servaas geen rijm te zien, zal SINT-Bonifaas geen sneeuw ons biën 0513 SINT-Pancreas, SINT-Servaas en SINT-Bonifaas [IJSHEILIGEN], zij geven sneeuw, vorst en ijs helaas 0513 SINT-Servaas moet verlopen zijn, voor de nachtvorst goed wel verdwijnt 0513 SINT-Servatius, de grote bisschop van Maastricht, op wiens graf men nooit sneeuw zag [Na 13 MEI geen sneeuw meer] 0513 Voor de nachtvorst zijt ge niet beschermd, totdat SINT-Servatius zich over u ontfermt 0513 Vóór SINT-Servaas geen zomer, na SINT-Servaas geen winter 0513 Vóór SINT-Servaas is men niet behoed voor nachtelijke vorst, wacht af tot ze zijn voorbij, de bloemen zijn daarvoor blij 0513 Vóór SINT-Servatius geen zomer, na SINT-Servatius geen vorst 0513 Wie zijn schaap scheert voor SINT-Servaas, houdt meer van wol dan van het schaap "Voor IJheiligen de bloempotten buiten, veelal kun je er dan naar fluiten, wacht af tot de heiligen zijn voorbij, de bloemen zijn u daarvoor blij." "Het kan vriezen tot in mei, tot de IJsheiligen zijn voorbij." "IJSHEILIGEN hebben harde [koude] koppen" "Zijn de IJSHEILIGEN in het land, vroege bloesem houdt dan kort stand" 0514 H. Mattias, apostel H. Bonifatius van Tarsus, martelaar (IJsheilige) BONIFACIUS [IJSHEILIGE] 0514 SINT-Bonifatius, vriezebaas 0514 SINT-Bonifaas die geeft, let op, de laatste zak de vriesman op 0514 SINT-Pancreas, SINT-Servaas en SINT-Bonifaas [IJSHEILIGEN], zij geven vorst en ijs helaas 0514 Tot SINT-Bonifaas, die strenge baas, wees voor de vrucht, op vorst beducht 0514 Van nachtvorst ben je nimmer vrij, als SINT-Bonifaas nog niet is voorbij 0514 Voor nachtvorst is men niet beschermd, tot SINT-Bonfaas zich over ons ontfermt "Voor IJheiligen de bloempotten buiten, veelal kun je er dan naar fluiten, wacht af tot de heiligen zijn voorbij, de bloemen zijn u daarvoor blij." "Het kan vriezen tot in mei, tot de IJsheiligen zijn voorbij." "IJSHEILIGEN hebben harde [koude] koppen" "Zijn de IJSHEILIGEN in het land, vroege bloesem houdt dan kort stand" 0515 H. Dymphna van Geel, martelares H. Isidorus van Madrid, Landarbeider H. Gerebernus, priester en martelaar O.H. HEMELVAART 0517 Op HEMELVAART regent het, al waren het maar 3 druppels
25 Donderdag H. Marcus 
