Ter Beste Vrome:

Oud sak 860: Registre Des Fiefs et Arrieres Fiefs tenu du Chat. Courtr. Folio 441: een leenken liggende ter beste vrome.

Monografie van Rollegem blz. 48: Te Boutelrie had een achterleen in Rollegem in de wijk “ter beste vrome” gelegen.

De heerlijkheid ten Berghe:

Geschiedenis der stad Kortrijk door Frans De Potter: Deel I blz. 252

De heerlijkheid Ten Berghe te Kortrijk en Rollegem, was ten jare 1629 ’t eigendom van Jan Aerlebout, kanunnik van St. Martenskerk te Yperen. Men hield dit leen van ‘thof te Mele of Medele, te Zwevegem.

Woordenboek der toponymie Du Flou: deel I Blz. 787: Heerlijkheid te Rolleghem.

Het Binnenstick

Monografie van Rollegem:

Achter de hofstede van Rollegem bevond zich het “Binnenstick” doorsneden door de voetweg naar Bellegem.

Fonds D’Ennetieres: situering op plan. 2400 (1764)

Woordenboek der Nederlandse taal deel 16 blz. 335 stick: met betrekking tot grond, ruimte, een watervlakte, en dergelijke ook het enkele stuk wordt voor een zeker terrein gebezigd in VI. O.a. in toepassing op een akker.

Blz. 363: binnenstuk : binnenste gedeelte.

Verwijs en Verdam Blz. 1262.

Binnen= binnen de grenzen, de omtrek van eene plaats of ruimte.

West-Vlaams Idioticon de Bo:

Binne= bijwoord dat in samengestelde naamwoord bij ons gebruikt wordt in plaats van “ binnen” door afkapping van de laatste n, of beter met bijvoeging eener eufonische e aan bin. Dus zeggen we binnedeur, binneweg, binnestad, binnestick, binneplaats.

’t Goet ter Beke

Acten en contracten reg. 1494-1497 f° 122v: ande heerstrate also men te Rolleghem waert gaet

Landen die oorspronkelijk aan een beek gelegen waren?

Te Barseede

Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 17 blz. 957: leengoed te Rolleghem (en Belleghem)

De Baremaker

Monografie van Rollegem blz. 54 : Jan Callens had er de hofstede de “Baremaker”.

Oorkondenboek van de Groeningen abdij : OSA 1202 f° 256 n° 97: …. De hofstede de baremaker palende met de oostzijde jegens de strate leedende van de screyboom naar de leerberchboom.

Studie van de persoonsnamen in de kasselrij van Kortrijk F. Debrandere.

Baer(d) maker: ook persoonsnaam. De baardmaker was baardscheerder, maar ook aderlater en heelmeester. De varianten met en zonder d of t hebben geen verband met de Kortrijkse apotrope van de d/t maar zijn te verklaren door assimilatie rd-r.

’t Ballock

Fonds D’Ennetieres 2408: Victor Van Neste had een meersch genaemt ’t Ballock.

Verwijs en Verdam blz. 540 balloke: zie Banlucke blz. 566 Banlucke(banloke) : znw. m. Uit Ban en Kucke, loke= rechtsgebied, landstreek, waarover de rechtsban van den ambtenaar zich uitstrekte, rechtsdistrict, ambacht.

Van mlat. Banlevie (Duc. 1, 565,576) Grondgebied, gemeenlijk ongeveer een mijl in den omtrek waarbinnen zich iemands rechtsmacht uitstrekte, rechtsgebied, Frans: Banlieue.

Misschien komt ballock van beloock, belooc dan:

Stallaerts glossarium blz. 260 Block (Beloock , belooc, bloc, Block)

1° een van andere akkers afgesloten of afgepaald stuk land.

2° plaats, waar de lakenwevers hunne lakens zoodra die van het weefgetouw kwamen en eer ze gevold werden, gehouden waren aan te bieden om “verassijst” en bezegeld te worden.

3° een werktuig, waarin men met de beenen der gevangen sloot, blok.

4° een offerblok; armbus.

Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans blz. 61 Blok: is thans nog in Brabant en de kempen evenals bij Kil. Een met heggen ,hagen, grachten, enz. omsloten akker. Licht is het een verkorting van beluik of beloken (gesloten, omringt) veld. Het blok is doorgaans dicht bij de woning gelegen.

Het Bailliestick:

Woordenboek der toponymie Du Flou: deel I blz. 456: Stuk land te Gullegem de westzijde ligt onder Rollegem.

Backers Busschelken

Busschelken; het verkleinwoord van Bosch, busch een klein bos.

Den Backere:

Aanwinst VI 2126 renteboek van der heerlichede van moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfen daer afgehouden die ligghen in de parochie van Curttrycke 1601 f° 2 n° 7

n° 27: hapte stick landts ghenaemt den backere paelende metter oostzijde jeghens zijn backersbusschelken en zijn stick onder ’t dreveken, metter west ende noortzijde jeghens jans vanderplacke backers busschelken landt.

Verwijs en verdam blz. 529 Backere: (beckere, backer) znw. m. Bakker.

Algemeen Vlaams Idioticon bijlage blz. 19 Bakker m. ook een dikke witte meikever.

Ten Ackere:

Woordenboek der toponymie deel I, blz. 168: een heerlijkheid te Kortrijk buiten: “een zeker heerscip nl. Ten Ackere hem strecken de in de prochien van Marcke, van Curtricke ende Rodelghem.

Bruine pakken 6541: het leen ende heerschip “Ten Ackere” 1769

Cartularium(akten en oorkonden) en kroniek van de abdij van Groeninge, 98 1513: ten Ackere, een zeker heerscip strecken de in de prochien van Marcke, van Curtricke ende Rodelghem.

Oorspronkelijk betekende het woord: veld waarin men het vee dreef, de dreefweide. Later bij den overgang van het herderleven tot den landbouw, is de benaming eerst die van land in het algemeen, en vervolgens van bouwland geworden.

Heerlijkheid en leen in de roede van de dertien parochies van P. Bonquet op blz. 123 : ten ackere is opnieuw een gemakkelijke plaatsomschrijving omdat ackere het zelfde betekent als ons huidige akker, bewerkte grond.

Waar kan men het vinden?

De voornaamste uitgegeven bronnen over de toponymische studie zijn terug te vinden in het woordenboek van K. Du Floe.

Bij een groot aantal toponiemen werd een verklaring aangebracht, met vermelding van de gebruikte bron. De gestitueerde toponiemen kan men terug vinden op de Popp-kaart.( of kadasterkaarten van Philippe Chrétien Popp 1805-1879)

Het cijfer op de kaart verwijst naar de legger.

Dit werk is slechts een bassis voor verder uitgebreide studie over toponiemen van Rollegem.

Het geeft slechts de toponiemen die weer gevonden werdenin het rijksarchief te Kortrijk. Wellicht zijn archieven zoals Brussel, Brugge enz.... een belangrijke vindplaats van nog meer boeiende toponiemen.

Met dank aan Tuyttens Fabiënne welke ons de toetating gaf haar werk te gebruiken en te mogen neer pennen

In bijlage vindt u de Poppkaart

Bijlagen:
poppkaart.pdf (5.8 MB)