Volwaardige arbeid voor iedereen Diaconaat: de hongerigen spijzen!
OPROEP VATICAAN VOOR VOLWAARDIGE ARBEID VOOR IEDEREEN
VATICAANSTAD (Kerknet/KatholiekNederland) - Het Vaticaan heeft de afgelopen week de aandacht gevestigd op de keerzijde van de liberalisering en de globalisering en een oproep gedaan voor waardige arbeid voor elke mens. Op een conferentie van de VN-arbeidsorganisatie ILO verklaarde pauselijk afgevaardigde aartsbisschop Silvano Tomasi dat miljoenen arbeiders de wereldeconomie verder brengen door zelf mensonwaardige arbeid te verrichten. Mgr. Tomasi vestigde de aandacht op de tientallen miljoenen mensen die niet profiteren van de globalisering. Hij had het onder meer over ongeletterde land- en fabrieksarbeiders, arbeiders die gediscrimineerd worden naar ras, kaste of religie, of die banen vervullen in de marge van de maatschappij zonder de kans hogerop te komen. Mgr. Tomasi erkende dat de liberalisering van kapitaal, vrije handel en de voortschrijdende globalisering veel welvaart hebben voortgebracht. Maar hij wees ook nadrukkelijk op de grote ongelij kheden tussen en binnen landen in het deel hebben aan die welvaart. Algemeen welzijn Een uitsluitend op economische groei gerichte globalisering die geen oog heeft voor rechtvaardigheid, blokkeert volgens Mgr. Tomasi de toegang tot waardige arbeid. Die ontwikkeling stelt volgens de aartsbisschop ook het goed functioneren van internationale instellingen ter discussie, instellingen die juist zijn ingesteld om het vrij verkeer van ideeën, kapitaal, technologie, goederen en mensen te bevorderen ten behoeve van het algemeen welzijn. Mgr. Tomasi hield het ILO voor dat 'onwaardig werk' mensen in crises brengt die de risico's op antisociaal en destructief gedrag vergroten. Ook sprak hij zijn zorg uit over de 270 miljoen arbeidsongevallen die jaarlijks aan 5.000 arbeiders het leven kosten en waarbij 160 miljoen personen gewond raken of ziek worden. Hij onderstreepte dat een veilige en gezonde werkomgeving een integraal onderdeel is van waardig werk. D e wereldwijde afname van het aantal slachtoffers van kinderarbeid, met 11 procent tussen 2000 en 2004, moet volgens de aartsbisschop de vastberadenheid verdubbelen van overheden, werkgevers, vakbonden en de gehele maatschappij om kinderarbeid volledig uit te bannen.
Open brief van het overleg van christelijke kerken aan premier Verhofstadt
Diaconaat: de vreemdelingen herbergen!
OPEN BRIEF VAN HET OVERLEG VAN CHRISTELIJKE KERKEN AAN PREMIER VERHOFSTADT
Naar aanleiding van de VN-Wereldvluchtelingendag
BRUSSEL (Kerknet) - Vanmiddag heeft het Overleg van Christelijke Kerken in België een open brief laten bezorgen aan premier Guy Verhofstadt. Concrete aanleiding is de VN-Wereldvluchtelingendag van morgen dinsdag 20 juni. De open brief is ondertekend archdeacon D. van Leeuwen namens de anglicaanse kerk in België, metropoliet Panteleimon namens de orthodoxe kerk in België, dominee G. Liagre namens de Verenigde Protestantse Kerk in België, en door Mgr. Guy Harpigny, bisschop van Doornik, namens de katholieke kerkgemeenschap. Mgr. Harpigny is de huidige voorzitter (2005-2007) van het Overleg van Christelijke Kerken in België. De christelijke kerken zijn vooral bezorgd over de alarmerende en vaak onmenselijke toestanden die met migratie gepaard gaan. Ze vragen de regering van premier Verhofstadt al het nodige in het werk te stellen om te komen tot oplossingen dit lijden beperken en het draagvlak verbreden voor een maatschappij waarin het recht op de diversiteit als rijkdom wordt beschouwd. Hierna volgt de integrale tekst van de brief.
"De christelijke Kerken in België stellen vast dat het debat over de migratie in ons land hoofdzakelijk en vaak op zorgwekkende manier beperkt blijft tot het ontraden van migraties en dat de strikte toepassing van de wetten te weinig aandacht heeft voor de onderliggende menselijke problematiek. De meerderheid van deze mensen zijn op zoek naar een land dat hen waardigheid, werk en vrede garandeert. De werkelijkheid die hen in ons land en in vele andere landen van bestemming wacht, is dikwijls ontnuchterend en biedt hen veeleer nieuwe desillusies dan reële kansen. De christelijke Kerken erkennen het recht van de staat om de grenzen te controleren en om de bestaande wetgeving toe te passen. Ze erkennen en onderschrijven daarnaast ook het feit dat iedereen, en vooral wie in erbarmelijke omstandigheden leeft, recht heeft op een erkenning van zijn en haar menselijke waardigheid. Dit behelst ook de vraag naar het bepalen en legaal vastleggen van structuren en proc edures die ten volle de uitoefening van de mensenrechten zonder enig onderscheid kunnen waarborgen. Heel vaak zijn deze mensen en vooral de mensen zonder papieren het slachtoffer van discriminaties. Bovendien leven ze in de voortdurende onzekerheid rond medische verzorging, opvoeding van de kinderen en werkgelegenheid die hen minimale bestaansmiddelen moet verzekeren. Als het terecht is om de wetgeving rond het asiel toe te passen, dan moet ook worden vastgesteld dat er nog belangrijke lacunes bestaan in de wetgeving om de illegale migrant als mens op te vangen, zijn rechten te verzekeren en hem te begeleiden. De recente beslissing in de Verenigde Staten om nagenoeg 11 miljoen illegale migranten te regulariseren en hen het staatsburgerschap te verlenen op voorwaarde dat ze werk hebben, Engels leren, belasting betalen en geen strafregister hebben, is wellicht een belangrijke stap die de maatschappelijke werkelijkheid en het bestaan van deze illegalen niet alleen erken t, maar deze mensen ook reële kansen biedt. Ook in de Europese Unie hebben lidstaten in het recente verleden positieve maatregelen overwogen en genomen om tot een normalisatie van de migratie te komen. Het aanwenden van de bestaande legale middelen en structuren kan dan ook niet als enige bedoeling hebben de verschillende vormen van migratie te stoppen of onder controle te krijgen, maar dient in te gaan op de bestaande en wellicht te lang al onderschatte realiteit. De maatschappelijke en politieke verplichting om de wetgeving en procedures aan te passen en te vervolledigen behoort tot de bevoegdheden van het parlementaire debat in België en binnen de EU. Het debat over de migratie kan voor de Kerken in België en in de wereld onmogelijk worden benaderd als een debat over de situatie binnen het gastland alleen, maar dient ook oog te hebben voor de verschillende situaties in de wereld en rekening te houden met de vaak economische oorzaken van deze migraties. De opzet van de Verenigde Naties, waarbij 191 landen, waaronder o ok België, een protocol ondertekenden om tegen het jaar 2015 de armoede in de wereld met de helft te verminderen, krijgt onvoldoende operationele en financiële aandacht, waardoor de factoren die tot migratie leiden te weinig worden afgezwakt of verminderd. De christelijke Kerken in België hebben zich ook herhaaldelijk uitgesproken over de noodzaak om de maatschappelijke uitdaging die zich met de migratie aandient als een positieve en maatschappijversterkende opportuniteit te bekijken. Het behoort tot de taak van elke maatschappij en niet het minst van haar regering om bij te dragen tot een maatschappelijke vrede waarin de rechten van elke man, elke vrouw en elk kind erkend en gerespecteerd worden. De christelijke Kerken zijn ervan overtuigd dat het debat over de migratie zich vooral dient toe te leggen op het creëren van deze mensvriendelijke onthaalstructuren, inclusief het regulariseren of menswaardig doorverwijzen van zoveel mogelijk mensen zonder papieren . De Kerken hoeven zich met deze procedures niet in te laten, maar kunnen de ogen en de deuren niet sluiten voor wie in nood is. Onze maatschappelijke toekomst zal onvermijdelijk steeds sterker gekleurd worden door de diversiteit en de aanwezigheid van anderen. Hierin schuilt wellicht een van de grote maatschappelijke opdrachten van deze en komende regeringen en ongetwijfeld ook van de leiders van de EU. Migratie staat op de beleidsagenda van de talrijke transit- en gastlanden en immigratie vormt een belangrijke uitdaging voor de talrijke regeringen en intragouvernementele organisaties binnen het ruimere kader van de mensenrechten. De overheid heeft hierbij de volledige legitimiteit om nieuwe voorstellen en haar beleid te ontwikkelen. De christelijke Kerken zijn vooral bezorgd over de alarmerende en vaak onmenselijke toestanden die met migratie gepaard gaan. Ze herkennen en leven mee met die wereld van lijden onder de vorm van discriminatie, uitbuiting en mensenhandel die hiermee gepaard gaat. Ze vragen de regering dan ook om a l het nodige in het werk te stellen om de oplossingen te bewerkstelligen die dit lijden beperken en die het draagvlak verbreden voor een maatschappij waarin het recht op de diversiteit als rijkdom wordt beschouwd."
Onuitgegeven brief van Mgr. Jean Rodhain over het diaconaat en zijn herstel als ambt.
Beste President,
Alhoewel onze bisschop u heeft geroepen al bent u nog maar 37 jaar en de glimlach hebt van een twintigjarige om de leiding van zijn Groot Seminarie op u te nemen, hebt u toch onze vroegere briefwisseling willen voortzetten. Uw vertrouwenwekkende oprechtheid daarin heeft mij regelmatig de zeldzame vreugde van de zoektocht naar de waarheid zonder omwegen, noch toegeven aan enig formalisme, laten smaken.
In uw laatste brief vertrouwde u aan mijn hoge leeftijd ( ik word zestig jaar) toe, zowel uw bewondering voor de authentieke edelmoedigheid van uw jonge geestelijken, als ook uw ongerustheid over de onlangs toegenomen uittredingen van uw seminaristen, en u vraagt mij naar aanleiding daarvan om u mijn ideeën over het diaconaat, waarover ik u reeds vroeger sprak, te verduidelijken,
Ik ga er graag op in, maar mag ik u vragen om deze brief niet openbaar te maken. Van de andere kant wil ik u toch vragen deze brief voor te leggen aan mensen die ervaring met dit probleem hebben opgedaan. Vraag hen mij hun kritiek te laten weten.
Deze brief zet maar één persoonlijk standpunt uiteen. Ik heb daarbij de situatie van het jaar 2000 in het vizier. Deze afstand in de tijd zal u helpen mij mijn stoutmoedigheid te vergeven. En daar naast wil ik mezelf ook nog andere beperkingen opleggen en niet die aspecten behandelen waar ik duidelijk niet toe bevoegd ben.
- Zo zal ik het domein van de geschiedenis nauwelijks betreden. In deze twintigste eeuw waarin iedereen spreekt over specialisatie en van gespecialiseerde bewegingen, zal ik het niet wagen er mij over te verwonderen dat de eerste van alle specialiteiten in de kerk vandaag helemaal wordt verwaarloosd. De Handelingen van de Apostelen, met haar heldere zin voor het gezond verstand, tonen ons (Hand. 6, 2 3) overbelaste apostelen, die er overigens naar verlangen om zich volledig te wijden aan de dienst van het woord. Daartoe stellen zij een gespecialiseerd korps in. De diakens zullen de dienst van de tafel op zich nemen. Ik zou het niet aandurven om deze manier om het probleem op te lossen voor de geest te roepen, noch te wijzen op de bewonderenswaardige werking van de diaconies gedurende eerste vijf eeuwen. Zij waren verantwoordelijk voor de geldinzamelingen, het aanleggen van voorraden, de bedelingen, de hulpacties, de herverdelingen. In een woord: voor de caritas van de kerk. Dat is allemaal geschiedenis en ik zal het daar niet over hebben.
- Ik zal er mij ook voor hoeden om het kerkrechterlijk aspect te behandelen. Daaruit blijkt dat de kerk in de loop van de geschiedenis er altijd heeft voor gezorgd om bij het toevertrouwen van een verantwoordelijkheid, ook altijd een ambt te verlenen. Een gelovige die verantwoordelijk werd voor de lezingen werd tot lector aangesteld. Degenen die belast werd met het luiden van de klokken en het afsluiten van de gewijde plaatsen werd onmiddellijk aangesteld tot portier. Bij een opdracht (charge = ) beantwoordde een graad. Vandaag maakt u het mee dat men iemand roept voor een diocesane of nationale post (plaats). Hij wordt verantwoordelijk voor duizenden gelovigen of moet een hele beweging leiden. Maar komt er een kink in de kabel, of heeft hij zelf de indruk dat hij genoeg heeft gedaan op die post, dan plaatst men hem opnieuw in de rij zonder veel ceremonie of veel omslag. Men heeft hem van alles op zijn schouders gelegd, maar zonder titel, noch graad (?), noch ambt. Maar de eerste gemeenschap integendeel bad voor de acolieten en lectoren. Vandaag heeft de diocesane voorzitter of secretaris geen recht op enige inbreng, op geen enkel substratus spirituel (= ) in 1959. Dat hij zelf maar zijn plan trekt om een situatie (= ) (weer) te vinden, een beroep en een geestelijk evenwicht. De kerk van de Ve eeuw had een hart en was erkentelijk. Het kerkelijk recht van 1959 erkent de Katholieke Actie niet. Maar ik hoed er mij voor al was het maar met een woord om dit probleem te behandelen.
- Ik zal ook geen commentaar geven op een uitspraak van Pius XII. Op wat reageert deze uitspraak? Op twee vragen:
1° Het Duitse episcopaat, dat een statuut wenst te geven aan de talrijk roepingen van verzorgenden en hulpbiedenden, opgewekt in de schoot van de Caritas, heeft daartoe uiteindelijk het herstel van het diaconaat voorgesteld.
2° Tijdens het eerste Internationaal Liturgisch Congres (Assisië 1956) werd een heel duidelijke wens geformuleerd door bisschop Van Bekkum, Apostolisch Vicaris van Putting (Indonesië) om het diaconale ambt te herstellen.
- Ik zal eveneens de geestelijke begeleiders niet beluisteren. Zij vertellen mij dat elk van hen tientallen edelmoedige zielen moeten begeleiden, die zich helemaal aan de parochie, de goede werken of het onderwijs hebben toegewijd. Sommigen hebben een Derde Orde gevonden als ondersteuning. Anderen hebben hun ogen gericht op de kerk en zijn uitgeput aangekomen aan de poort van de dood. Zij verwachtten helemaal geen pensioen, noch een diocesane decoratie. Zij verwachtten een substratum spirituel (= ). Afgezien van de vriendschap van een oude pastoor, hebben zij niets gevonden. De Derde Orden zijn nog slechts gefossileerde ( verschrompelde) herinneringen. Sedert het Concilie van Trente werd er niets meer gezocht voor deze dienaars. Het enige dat overblijft zijn de teksten van dit concilie die de bisschoppen oproepen om de lagere wijdingen ( vooral het diaconaat) te herstellen, en aan te passen bij de tijd. Deze teksten werden niet toegepast. Maar dat is nog een aspect waar ik niet competent in ben, en waar ik mij voorzichtig voor hoed om ook maar een zuchtje van oordeel over uit te spreken.
- Bescheiden (behoedzaam), beschroomd, wil ik mij alleen wagen op een andere weg,
of beter (eerder), op een bescheiden wegel(tje). Ik heb slechts de ervaring van 35 jaar
priesterschap. Ik was onderpastoor, plattelandspastoor, proost van de kajotters,
aalmoezenier van de (krijgs-)gevangenen. Ik heb wat heen en weer gereisd tussen
Chicago en Haïphong en tussen Köningsberg en Jeruzalem. Maar van al die
ervaringen heb ik een onverschrokken overtuiging overgehouden, alhoewel
onstuimig en ontembaar: het priesterschap is in gevaar als het diaconaat niet wordt hersteld. Ik spreek dan niet over het diaconaat als opstapje, waarbij de wijdeling 48 uur later tot priester wordt gewijd. Ik spreek over een
diaconaal ambt waar de diaken diaken blijft zoals in de eerste kerk. Ik verklaar mij
nader.
En ik vraag daar ik er mij van bewust ben dat ik heel wat eerbiedwaardige meningen en overtuigingen van goedmenende mensen voor het hoofd ga stoten ik vraag dus om niemand te kwetsen vanaf het eerste woord dat ik spreek, de toelating te beginnen met een leerfabel (= ).
Leerfabel
Stellen wij ons even voor dat in een land, ergens in Centraal Europa, de staat beslist bewogen door demagogische ijver dat in de hospitalen de hiërarchische waaier moet gesloten worden. Waarom dat trapsgewijze onderscheid tussen verplegenden en chirurgen? Vanaf morgen behoort iedereen tot de hoogste klasse (graad). Alle verplegers en verpleegsters worden binnen de 24 uur tot chirurg bevorderd. Van de ene kant heb je (dan) de zieken,(en) van de andere kant de chirurgen. Het is veel eenvoudiger, veel duidelijker. En het is zo gebeurd.
Gevolgen
Primo: Het aantal roepingen van de verzorgenden gaat achteruit. De dappere jongeman die aanleg had (die zich aangetrokken voelde) om anderen te verzorgen geeft zijn roeping op. Hij weet immers dat hij zal verplicht worden daar hij automatisch tot chirurg zal worden benoemd schedelboringen uit te voeren en appendicitissen te opereren. Hij weet (voelt) zich niet bekwaam om lijken te ontleden. Hij kiest voor mechanica of elektriciteit. Hij zou een goede verpleger geweest zijn. Hij zal garagist worden.
Secundo: De kwaliteit van de chirurgen gaat er op achteruit: men zit in dit beroep opgescheept met een massa mensen die tot dan toe slechts wisten hoe ze een verband moesten aanbrengen of de koorts meten.
Tien procent scholen zich zo goed mogelijk bij. De rest trekt het gemiddelde niveau van het chirurgenkorps naar omlaag.
Tertio: Het chirurgenkorps puilt uit van overspannen mensen. Zij moeten tegelijkertijd opereren en verzorgen, verdoven en lavementen toedienen, maagoperaties uitvoeren en medicamenten toedienen. Zij schrijven artikelen over de overbelasting en vlinderen van het een naar het ander, zonder ooit iets uit te diepen.
Welnu, dit ineen schuiven van twee duidelijk verschillende functies heeft de kerk toegepast vanaf de dag dat zij elke diaken verplicht heeft priester te worden ipso facto et illico.
En met dezelfde ( desastreuze) gevolgen!
Primo: De poort werd gesloten (viel dicht) voor diaconale roepingen zoals degenen die bekwaam waren om catecheseonderricht te geven, om in dienst te staan van de armen. De heilige Stefanus, de heilige Laurent, de heilige Franciscus zouden in 1959 geen toelating krijgen om in het seminarie te treden.
De toegang tot de geestelijke stand zou hen geweigerd worden. Men zou van hen de onmiddellijke toetreding tot het priesterschap hebben geëist. Wij hebben in ons bisdom gebrek aan priesters. Dat zie je toch. Dat is toch duidelijk. Stel dat de heilige Stefanus zich zou aanmelden aan de deur van uw seminarie, beste heer President, wat zou je met hem aanvangen?
Secundo: Er zijn te veel priesters. In Frankrijk vertoont de geestelijkheid (het priesterkorps) een geheel dat ten diepste bovennatuurlijk is, onbaatzuchtig, apostolisch. Daar mag geen twijfel over bestaan!
Maar sedert 20 jaar maken wij de opschudding wekkende terugval van het aantal roepingen mee, en vooral de uittredingen met stillen trom, vormen een inavoué deel (aantal - procent), maar onweerlegbaar, maar abnormaal, maar onrustwekkend,van het aantal jonge priesters. Zij werden de richting uitgestuurd van een levensstaat waarvan de spirituele, liturgische, intellectuele vereisten , hun roeping te boven ging. Zij zouden misschien echte (oprechte, authentieke, eerlijke) diakens zijn geworden (geweest). Zij waren echter niet bekwaam om priester worden met alle eisen die het priesterschap veronderstelt. Om een leraar wiskunde te worden, een onderwijzer van een vrije school, een bezieler van het patronage, heeft men hen het priesterschap verleend (opgedrongen). Men had geen andere keuze omdat in 1959 tussen het priesterschap en de lekenstand er in feite geen waardevolle tussenstap mogelijk was.
Tertio: De artikels van Pierre lErmite zijn een perfecte (juiste) psychoanalyse van de priester die overhaast (opgejaagd), heen en weer getrokken wordt, overbelast, alles ter hand nemend (alles op zich nemend). Elk van hen (iedere priester) vervult zo goed als hij kan de functies (opdrachten, het ambt) van priester en diaken. Men kan het zich niet inbeelden dat in een fabriek elke ingenieur terzelfder tijd meestergast zou zijn, dat in een hospitaal elke chirurg terzelfder tijd verpleger zou zijn. Maar in de kerk van 1959 cumuleert elke priester de functies (ambten) van diaken. Dat is een ineenschuiven. Dat is wanorde (chaos).
En wat mij in die wanorde(chaos) het meest pijn verdriet is niet de overspanning en zenuwuitputting van de priester die er toe verplicht wordt alles te doen. Het is de toestand van de verpleger die zich niet op zijn gemak voelt met de verantwoordelijkheden die niet bij zijn staat of bekwaamheid behoren. Die horen bij de chirurg . Het is de situatie (staat, toestand, ) van de predikant of van de biechtvader die zich niet op zijn gemak voelt, want hij is bekwaam om diaken te zijn en niets meer. Dit ongemak veroorzaakt door abnormale verantwoordelijkheden wordt ook in het geheel niet gecompenseerd door de genade van staat. Men is verantwoordelijk voor een staat voor dewelke men niet de genade heeft. Integendeel, de kloof tussen opdracht en genade van staat wordt al maar groter. Wezen wij begripvol voor al die verplegers die men al te vanzelfsprekend naar de chirurgie heeft gepousseerd.
De verdrukking van het diaconale ambt dooft de roepingen van diakens niet: het kan niet anders dat zij ergens tot bloei komen. Automatisch naar het priesterschap geleid veroorzaakt dat deel van diaconale roepingen een verzwakking voor datzelfde priesterschap. Na een zekeren tijd voelen de enen zich daar niet op hun plaats, verklaren dat zij nooit roeping hebben gehad en werpen openlijk hun kap over de haag. De anderen blijven omdat zij niet anders kunnen of uit echte heldhaftigheid. Maar zij voelen zich niet op hun plaats. Het is altijd ongezond voor een instelling of een beroep wanneer er leden zijn die zich niet op hun plaats voelen.
Zelfs al zijn er maar 5 % van het aantal priesters lijden onder deze décalage(= ), zou het dan niet de moeite waard zijn dat wij die gevallen bestuderen?
Op het Groot Seminarie
De raad van het seminarie is in vergadering bijeen. Het uur van de beslissingen heeft geslagen. Er zijn maar twee oplossingen. Ofwel het priesterschap, of de terugkeer naar de lekenstand. Met alle gevolgen die zon beslissing veronderstelt in onze mentaliteit! Niettegenstaande (alles) zal de openbare opinie spreken over die heeft zijn kap over haag gegooid. En ondanks zijn heldhaftige beslissing zal de gewezen seminarist er een nostalgie aan overhouden die hem complexen kan bezorgen.
Beelden wij ons even een 3de oplossing in. Deze jonge man is edelmoedig. Hij wil de kerk dienen. Maar hij heeft geen aanleg om biechtvader te worden. Hij heeft geen roeping om plattelandspastoor te worden. Maar hij zal zonder tellen de armen dienen. Hij zal diaken worden. Wat een troost voor hem! Wat een troost voor de verantwoordelijken van de raad.
Wel te verstaan, het diaconaat zal niet radicaal een probleem vereenvoudigen dat altijd een probleem zal blijven van de ziel en van roeping.
Een willekeurige schifting zou de pastoor van Ars op zij gezet hebben en men zou er de heilige diaken van Ecully van hebben gemaakt, (maar) zonder biechtstoel! Men ziet onmiddellijk het gevaar van een overhaaste en onwederroepelijke beslissing. Er is dan ook geen sprake van om deze methode aan te prijzen als (al) te gemakkelijk en te eenvoudig.
- Tegenwerping van een seminarieverantwoordelijke: In mijn seminarie zie ik geen enkele die zou diaken willen worden.
- Antwoord: Inderdaad! Wij hebben het diaconaat uitgehold tot opstapje naar het priesterschap, zodat niemand zich nog aangetrokken voelt om diaken te worden. Er zijn (minstens) 50 jaar nodig om het ambt van diaken te rehabiliteren en in zijn eigen waarde te herstellen.
- Tegenwerping van een pastoor: Maar wat zal ik die diaken te doen geven?
- Antwoord: 60 % van wat de onderpastoors doen: catechese geven, de patronage leiden, de vakantiekolonie organiseren, zorgen voor de film, enz. enz.
Laten wij transponeren naar onze tijd
De sociale waaier is sedert 100 jaar veranderd.
Om de ondergrondse basiliek van Lourdes te bouwen ( die 5 maal groter is dan de een gewone kerk) heeft men slechts 3 jaar nodig gehad. Er waren nooit meer dan 200 arbeiders op de werf. Maar er waren 20 technici die waakten over de spankracht van de gewapende beton en over de structuur van de zavel en het grint.
Voor de stuwdam van Donzère Mondragon had men 10 jaar geleden 30 000 arbeiders nodig. Voor een gelijkaardige stuwdam van Pierrelot-Montélibar, die in 1959 afgewerkt zal zijn, kan men zich tevreden stellen met 5 000 arbeiders, maar met 300 technici: bulldozer, betonmolen, enz.
De directieploeg blijft altijd constant.
De groep van de arbeiders vermindert.
Tussen de twee groepen in neemt de sector van de technici een nieuwe plaats in.
Zal in de kerk het diaconaat niet de transpositie van deze tussensector zijn? (de bemiddelaar)
Vragen die niet werden aangeraakt.
A. De Katholieke Actie.
Wat zal de rol zijn van dit diaconaat met betrekking tot de Katholieke Actie? Zal het opgesloten worden in een helpersrol zoals het allereerste diaconaat, of zal het meer gaan betekenen? Ik weet er niets van.
B. Diaconaat en celibaat.
Zullen de nieuwe diakens verplicht worden tot het celibaat of niet? De studie van het diaconaat met dit aspect beginnen is het beste middel om het debat te verhitten en te vergiftigen. Wachten wij op het oordeel van de kerk.
C. Priester-arbeiders.
Wat met de oplossing diaken in het proletarisch milieu? Raadplaag specialisten van de Mission Ouvrière (arbeiderspastoraal).
Besluit
Het herstel van het diakenambt zal een bron van roepingen worden:
a) Bron van priesterroepingen.
Hoeveel jonge mensen die een roeping voor het priesterschap hebben, maar de huidige levensomstandigheden van de onderpastoor onderzoeken en zien hoe die heen en weer getrokken worden tussen 36 werken van tegenovergestelde aard. Die werken komen voort uit twee verschillende staten: die van het diaconaat en die van het priesterschap. Die jongen mensen worden gegarandeerd afgeschrikt, niet door het werk dat zij niet schuwen, maar van de chaos die zij als ongezond beoordelen voor elk beroep. Zij wenden zich dan van het seminarie af en richten zich dan naar een religieuze orde of naar de lekenstand.
Een priesterschap ontlast van specialiteiten waarvan de Handelingen van de Apostelen het reeds heeft willen bevrijden, zal duidelijker authentieke priesterroepingen aantrekken.
b) Bron van diaconale roepingen.
Het diaconaat herstelt als een duidelijk ambt, vastgelegd door de kerk in een begrensde rol, erkent en geëerd door de kerk zoals zij altijd al deed voor de lagere en hogere wijdingen, zal roepingen doen ontstaan. En vruchtbare genade van de H. Geest zal in het jaar 2100 aantonen of het experiment de moeite waard was uit te proberen.
Het diaconaat zal bovendien talrijk ingeslapen (ingedommelde) roepingen polariseren (? = ).
Het diaconaat zal ten slotte een levensstaat verschaffen en geestelijke bron aan de verantwoordelijke leken van de caritas van de kerk, die Caritas waarover men na 30 jaar stilte, eindelijk durft te spreken.
Ziedaar, beste Heer President, het einde van mijn pleidooi voor het diaconaat. Ik heb slechts één aspect willen behandelen: die van de roeping.
Om mijn vrijmoedigheid te excuseren heb ik bescherming gezocht achter het scherm van de tijd: ik spreek slecht voor een verre toekomst. In het jaar 2000 zullen wij zien.
Sta me nochtans toe om voorzichtig te laten opmerken dat indien de heilige Vader van het jaar 2000 dezelfde leeftijd heeft als onze eerbiedwaardige Johannes XXIII, de toekomstige paus van het jaar 2000 dus, dan moet die in 1959 zevenendertig jaar zijn: juist uw leeftijd, beste heer President. De paus van het jaar 2000 is momenteel ergens vicaris-generaal of enthousiaste en stevig onderlegde professor van een seminarie. Het jaar 2000 is dus reeds tegenwoordig.
Tenslotte zullen sommigen reageren met te zeggen dat ik mijn zorgen overdrijf, want dat alles providentieel in orde komt, dank zij (omwille) de staat van genade. De staat van genade overspant de kloven en past de persoon aan het personage aan.
Ik zou het wel willen , maar waarom zou het niet kunnen gebeuren dat een priester op een avond men weet het nooit een staat van genade heeft om een alarmkreet te slaken die heel mijn brief samenvat.
Ook (nog dit), Heer President, lees in deze lijnen geen enkel scepticisme ten opzicht van de staat van genade. Integendeel.
Ik bid met u voor het priesterschap en het diaconaat.
Jean Rodhain, vertaling en bewerking Temmerman Maurice
"Ik zie het huwelijk als een groot veld. Wij moeten het eerst bewerken, elkaar leren kennen, elkaars verschillen confronteren. Omdat het twee enige wezens zijn die elkaar ontmoeten, is het dan ook in hun verschillen dat zij elkaar bewerken. Maar dat is maar de eerste stap. Wat het mooie ervan is, is het project na de bewerking: het zaaien, de oogst. Door het zaad, zaait ieder de liefde in het hart van de andere. En heb je al een boer zien stoppen met het bewerken of met het zaaien, zonder te oogsten?"
Men kan nooit genoeg luidop zeggen het goede dat de andere doet!
Een klein geheim: een inspanning die heel natuurlijk lijkt voor de ene is dat niet voor de andere. Men kan nooit genoeg luidop zeggen het goede dat de andere doet.
De inspanningen zijn gelijk bloemen. Men kweekt ze om ze te schenken aan degene die men bemint.
"Mijn schoonvader was een voorbeeld van de kunst om in anderen het goede te zien en het goede te zeggen. Er zijn mensen die uren aan een stuk in de weer zijn om hun auto te doen blinken of hun zilverwerk. Mijn schoonvader deed de mensen blinken."
"Mijn schoonvader was een voorbeeld van de kunst om in anderen het goede te zien en het goede te zeggen. Er zijn mensen die uren aan een stuk in de weer zijn om hun auto te doen blinken of hun zilverwerk. Mijn schoonvader deed de mensen blinken."
"Mijn schoonvader was een voorbeeld van de kunst om in anderen het goede te zien en het goede te zeggen. Er zijn mensen die uren aan een stuk in de weer zijn om hun auto te doen blinken of hun zilverwerk. Mijn schoonvader deed de mensen blinken."
"Bien plus tard, j'ai compris que si je me moquais de ceux qui mettaient un temps fou à déshabiller une bonne bouteille pour la savourer, moi, c'était la vie de famille que je ne savais pas déshabiller. Cela fait du bien de s'en rendre compte."
Zij wij kunstenaar in het 'déshabiller' ons gezinsleven? 'Déshabiller' betekent hier ons gezinsleven met zorg bewaren, het voorzichtig in het licht brengen, zuurstof geven en uiteindelijk 'dégusteren'.
Pour éviter de brusquer qon foie ou sa foi, il faut consommer modérément
Pour éviter de brusquer son foie ou sa foi, il faut éviter consommer modérément.
"Partager cet amour de Dieu, c'est surtout ne pas L'affirmer ou Le donner à tous vents comme des conquérants intolérants. Imposer Dieu à travers des 'il faut' peut provoquer des 'crises de foi'. Pour éviter qu'Il ne devienne indigeste, il faudrait que ceux qui L'ont rencontré soient délicats dans leur façon de Le partager. Pour éviter de brusquer son foie en sa foi, il faut consommer modérément."
"Partager cet amour de Dieu, c'est surtout ne pas L'affirmer ou Le donner à tous vents comme des conquérants. Imposer Dieu à travers des 'il faut' peut provoquer des 'crises de foi'. Pour éviter qu'Il ne devienne indigeste, il faudrait qu ceux qui L'ont rencontré soient délicats dans leur façon de Le partager. Pout éviter de brusquer son foie ou sa foi, il faut consommer modérément.
Nous pouvons dire, mais nous ne pouvons pas faire croire. Il faut laisser le temps de la digestion. Il faut aussi accepter de se heurter à une liberté qui peut dire non. Mais si nou sommes patients et pleins d'amour face aux 'pourquoi' et aux 'comment', si nous partageons Dieu au lieu d'avoir la mainmise sur Lui, si nous évitons d'^etre des constipés de Dieu, alors Dieu pourra devenir vivant."
Het vraagt veel fijngevoeligheid op niet bang te maken
Het vraagt veel fijngevoeligheid om mensen niet bang te maken!
Getuigen van mijn geloof en het delen van mijn liefde voor God is niet vanzelfsprekend. Het is een verdraaid zwaar programma ver van gemakkelijk. Het vraagt heel veel fijngevoeligheid om mensen niet af te schrikken. Het geloof is een rijkdom. Men kan op die rijkdom de raad toepassen die Mama Rothschild aan haar kleinkinderen gaf toepassen betreffende de materiële rijkdommen: "Men moet zich laten vergeven rijk te zijn door veel goed te doen." Deze Mamie Rothschild heeft veel mooiesgezaaid dat gekiemd heeft en vruchten heeft gedragen in schenkingen, hospitalen, scholen, parken en andere stichtingen. Wij ook moeten er voor zorgen dat het ons wordt vergeven het geloof te hebben door veel goed te doen rondom ons."
"Ik ben gelovig geworden, christen. Ik ben niet bang om het te zeggen. Maar ik ben geen christen die alles weet, die op alles een antwoord heeft. Ik bega evenveel stommiteiten als degenen die geen christen zijn. Ik ga ze vooral niet belasten met God. Ik geef er in mijn manier van leven de voorkeur aan Hem te beleven in mijn dagelijks leven eerder dan de anderen murm te slaan met Hem."
"Mijn gehandicapte vrienden waren van de eersten die mij de goesting om te leven hebben gegeven. Ik heb twee jaar met hen geleefd. Ik heb ze gedragen, gekleed, gewassen, gevoed, ze vergezeld naar het toilet, gewandeld met mijn broers en zusters, en met hen gebeden. Zij zijn verre van gehandicapten van het hart. Zij stellen belang in u. Zij vragen wie u bent. Een gehandicapte mens komt naar u toe. Zo u hem bevalt, zal hij u zeggen dat u lief bent, zij nodigt u gratis uit en zegt dat zij u bemint. Als je ze na drie op zes maanden later weerziet, zullen zij u bij uw voornaam noemen. Sommigen zouden een wereld zonder gehandicapten willen maken. Ik, ik zeg dank omdat zij bestaan. Dat kan je doen lachten, maar zij lijken mij geruststellender dan de 'normalen'. Zij leten mij om geen gehandicapte van het hart te worden."
Aan een kind of zelfs aan een volwassene verbieden om te wenen is hetzelfde als aan een pottenbakker te verbieden om de klei vochtig te maken die hij aan het bewerken is.
Je moet een heldhaftige moed hebben om aan een derde zijn gekwetste hart te durven tonen. Men heeft al zo lang geprobeerd dat verbergen achter een schild. Het is voor elke leeftijd geen vernedering te moeten wenen. Het wenen zuivert, verzorgt de kwetsuren. De verdroogde aarde, eens dat zij vochtig is geworden, laat zich makkelijk bewerken.
"Na pas pardonner, c'est devenir esclave de soimême, c'est rester attaché à sa mémoire blessée comme un chien à un chaîne. On ne peut pas aller loin, on s'interdit d'être heureux, de devenir liber. On devient un générateur de haine, de peurs, et la mémoire est en embouteillage comme sur le périphérique."
Tim Guèrin in Tagueurs d'espérance, p. 34.
"Niet kunnen vergeven betekent dat je slaaf van jezelf wordt. Het heeft als gevolg dat je blijft vasthangen aan je gekweste herinnering zoals een hond aan een ketting. Men kan niet ver lopen, men verbiedt zichzelf om gelukkig teworden, om vrij te worden. Je wordt een verwekker van haat, van angsten, en de herinnering is als een opstopping op de ring rond de stad."
Uit Lourdes bracht ik twee boeken mee van Tim Guénard. Het eerste heb ik uitgelezen en veel aantekeningen gemaakt. Tim Guènard schrijft spits en toch heel beeldrijk. Een voorbeeld:
"Pour faire de la peine sans le vouloir, il faut ëtre deux. Il faut aussi être deux pour y voir clair. Pour pardonner et être pardonné, il faut être deux: celui qui demande en celui qui reçoit. Comme pour des lunettes, il faut nettoyer les deux verres. Ceux qui en portent les nettoient et les rangent avec soin le soir pour te retrouver au petit matin. Parles nettoie. En échangeant le soir, on dort mieux. Au réveil, il n'y a pas trop de buée ou de griffures qui empêcheraient de voir convenablement pendant la journée."
Uit Tim Guénard, Tagueurs d'espérance, Presses de la Renaissance, Paris, 2002, p. 30.
"Om elkaar ongewild verdriet aan te doen moet je met twee zijn. Je moet ook met twee zijn om er duidelijk zicht op te krijgen. Om vergiffenis te schenken en vergiffenis te krijgen moet je met twee zijn: degene die het vraagt en degenen die het geeft. Het is zoals met een bril. Wij moeten de twee glazen poetsen. Degenen die een bril dragen poetsen de glazen en leggen de bril dan zorgvuldig weg om hem 's morgen weer te vinden. Spreken met elkaar maakt reinigt eveneens. Door 's avonds van gedachten te wisselen slaapt men beter. 's Morgens is er niet te veel damp op of krassen die zouden beletten om gedurende de dag goed te zien."
Werken aan meer gerechtigheid kan maar als kerk handen in elkaar slaat
WERKEN AAN MEER GERECHTIGHEID KAN MAAR ALS KERK HANDEN IN ELKAAR SLAAT
Lea Verstricht (IPB) brengt verslag uit van Europese Lekenforum in Saarbrücken BRUSSEL (Kerknet) - Van dinsdag 23 tot zondag 28 mei 2006 vond in Saarbrücken de tweejaarlijkse bijeenkomst plaats van het Europese Forum van nationale Lekenbewegingen (ELF). "Hun doelstelling is het stimuleren van contacten in Europa tussen de verschillende nationale lekenraden en lekencomités of gelijkaardige organisaties. Tegelijk worden ook contacten onderhouden met de CCEE (Commissie van Europese Bisschoppenconferenties), CCPE (Europese Priesterraad), UCESM (Europese Vereniging van Apostolische Religieuzen) en de Pauselijke Raad voor de Leken", legt Lea Verstricht, stafmedewerkster van het Interdiocesaan Pastoraal Beraad die de debatten ter plaatse volgde, uit. "Van elk van hen was een vertegenwoordiger aanwezig op de studiebijeenkomst in Saarbrücken. Ze riepen allen op tot intense samenwerking met de leken. Ook Mgr. Clemens, secretaris van de Pauselijke Raad voor de Lek en, onderstreepte het belang van de onafhankelijke verantwoordelijkheid van leken voor het zoeken naar een orde van gerechtigheid in de samenleving. Hij drukte daarbij de wens uit dat het Europese Lekenforum een overtuigd en dynamisch orgaan zou zijn." Thema van het Europese Forum van nationale Lekenbewegingen was dit jaar hetzelfde als de Duitse 'Katholikentag' die in dezelfde stad en op dezelfde dagen plaatsvond: 'Gerechtigheid voor Gods aangezicht'.
Gerechtigheid voor Gods aangezicht Alois Glück bracht voor het ELF een inleiding op het thema. Hij stelde dat de sociale welvaartstaat op zijn limieten botst. Wie zal onze levensstandaard blijven betalen? Durven we de consequenties van de demografische ontwikkeling doordenken? En welke invloed heeft de globalisering op de politieke invloed in de verschillende landen? Dergelijke vragen en de antwoorden die daarbij horen deden hem besluiten dat er een alternatief gezocht dient te worden: het creëren van een samenleving in solidariteit. Hij deed daarbij een beroep op de christelijke mensvisie die het individu ernstig neemt. Daarbij hoort meteen een verantwoordelijkheid om de talenten binnen te brengen in de sociale relaties. Zo komt solidariteit in het zicht. Eerst komt dus verantwoordelijkheid en betrokkenheid op elkaar van burgers en staat. Solidariteit volgt als vanzelf.
Getuigenissen Daarop volgden enkele getuigenissen van nationale comités die zich hadden voorbereid op het thema. Er was een getuigenis uit Engeland/Wales dat een geschiedenis schetste van de strijd van (hoofdzakelijk) leken voor een meer gerechtigheid in de samenleving. De inspirerende vraag was op welke zaken in de hedendaagse samenleving de generatie van twee eeuwen verder ons zal oordelen. België (CIL) maakte het onderscheid tussen gerechtigheid en liefde, startend van de idee van gelijkheid binnen het verschil. De gerechtigheid voor God is de gerechtigheid die vereist is voor het welzijn van de ander. Ook Slowakije bracht een getuigenis binnen. Zij haalden aan dat liefde een conditio sine qua non is voor de gerechtigheid. In een land waar vervolgers en vervolgden uit het oude regime hun leven samen moeten vormgeven is gerechtigheid voor Gods aangezicht en de liefde van God de enige manier om deze realiteit te accepteren. De lezingen werden gevolgd d oor 3 verschillende gespreksgroepen die dieper ingingen op de aangebrachte thema's.
Het Europese sociale model Ook tijdens de Duitse 'Katholikentag' werd gedebatteerd over het sociale model dat Europa dient te realiseren als we Gerechtigheid voor Gods aangezicht ernstig nemen. Het debat dat ook op het programma stond van het ELF ging na wat er rest van het sociale Europa. Hierin gingen de verschillende sprekers op zoek naar de concrete strijd die geleverd is om tot het sociale model te komen. Van daaruit werd gekeken naar welke strijd op dit moment gaande is, om daaraan een nieuw sociaal Europa te koppelen. De strijd van vrouwen, armen, mensen zonder papieren, en jongeren (in de Franse banlieus bv.) zijn hiervoor kenmerkend. In de tweede conferentie werd nagegaan hoe we tot dergelijke hervormingen kunnen komen zonder revolutie? De ongelijkheid op het vlak van arbeid en kennis zijn bijvoorbeeld twee zaken die hierbij dringend dienen aangepakt te worden. De opdracht van de politiek werd omschreven als 'mensen iets geven waaraan ze zich k unnen vasthouden'. De sociale leer van de kerk is in deze vruchtbaar geweest, maar ze is haar dynamisme verloren. Hier ligt een taak voor de lekenbewegingen. De theologen hebben de taak om ze te actualiseren.
Dialoog van de leken en de priesters Naast het thema van de gerechtigheid werd ook gesproken over een samen werken aan de kerk van priesters, leken en bisschoppen. Dit bleek uit de verschillende verhalen geen vanzelfsprekende maar wel noodzakelijke stap. Vanuit de leken werd de vraag gesteld wat prioriteiten zijn voor de vorming en de uitoefening van het priesterambt, in een kerk waarin vele parochies het zonder priester moeten stellen. Vanuit de priesterraad werd gesteld dat de 21ste eeuw de eeuw van de leken zal zijn. Wat betekent dat voor een missionaire kerk? En hoe kunnen we de angst die nu domineert tussen de verschillende niveaus van leiding in de kerk overwinnen? Deze laatste vraag kwam ook uitgebreid aan bod in de gespreksgroepen achteraf, samen met de voorstellen om constructief te werken aan een dialoog tussen bisschoppen, priesters en leken. Het verslag van dit gesprek zal in een brief neergeschreven worden die verstuurd wordt naar de CCEE, CCPE, Pauselijke Raad voor Leken en naar de nationale bisschoppenconferenties. De oproep om de angst te overwinnen en samen verantwoordelijkheid te nemen voor de uitdagingen die op ons afkomen. En dit vanuit de oproep: 'Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de Heer van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God'. (Micha 6,8).
Statutaire vergadering Op de statutaire vergadering werden enkele statuten gewijzigd en de financies voorgelegd en goedgekeurd. De Nederlandse Maria Draaijers werd terug verkozen als voorzitster van het Europese Lekenforum. Ook Jan Degadt (IPB) werd bevestigd in zijn taak als schatbewaarder. Er werd gedacht over thema's voor de volgende vergadering en het voorstel tot statement en brief voor de verschillende organen werd overlopen. "Het was een succesvol Lekenforum", besluit Lea Verstricht. "Opvallend was wel de afwezigheid van de Zuid-Europese landen (Spanje, Italië, Frankrijk). De Poolse delegatie was afwezig omwille van het pausbezoek. Tegelijk werd een toenadering gevoeld tussen de situatie in wat eens Oost-Europa heette en de westerse landen. En ook de samenwerking met de Priesterraad, de religieuzen en de CCEE zal zeker voortgezet worden. Of zoals de vertegenwoordiger van de CCPE het formuleerde: 'We zitten in dezelfde boot'. We zullen maar ku nnen werken aan meer gerechtigheid in de samenleving, wanneer we als kerk de handen in elkaar slaan." Meer info op de website: http://www.europ-forum.org.
Een vrouw vierde pas geleden een merkwaardig jubileum: zij was 25 jaar ziek, zij lag 25 jaar op bed. Een groepje mensen had gezegd: als iedereen wel eens een feestje mag vieren, dan jij zeker!
Jij hebt zoveel voor ons gedaan!
Op dat feest vroeg iemand aan deze vrouw: zeg, dat moet je met toch eens vertellen: hoe heb jij het in godsnaam klaargespeeld, hoe heb je dit vol kunnen houden, 25 jaar lang?
Toen was haar antwoord: eigenlijk begrijp ik er zelf ook niet zoveel van, maar één ding weet ik heel zeker: er zijn altijd mensen geweest in deze 25 jaar, die mij nodig hadden, mensen voor wie ik iets mocht betekenen, ook al was ik ziek. Mensen die altijd een beroep op mij hebben gedaan: wil jij aan ons denken, schrijf je nog eens, mogen we nog eens langskomen voor een praatje? In ieder geval heb ik niet voor niets geleefd.
Niets is erger dan te merken, dat je eigenlijk niet zoveel betekent voor iemand anders als hij over je heenkijkt, als hij nooit iets durft te vragen, en je alsmaar laat voelen, dat het niet kunt. Och, laat mij het maar even voor je doen, want jij brengt er toch niets van terecht.
En wat is het fijn, wanneer je merkt, dat je voor een ander wel echt bestaat en dat je iets mag betekenen.
Missie. Het begrip doet ons al vlug denken aan missionarissen, wat we dan weer meteen verbinden met ontwikkelingshelpers. Dat is het echter niet. ( )
- Wat betekent missie voor u?
Tijdens mijn studentenleven in Leuven, in de jaren 1960 , kwam ik buiten de beschermende kerkstructuren terecht. Ik ervoer voor het eerst de gapende kloof tussen de kerkelijke en de burgerlijke wereld. Ze was alvast zichtbaar in het protest tegen de onwrikbare houding van onze bisschoppen die weigerden de universiteit van Leuven te splitsen. Daar kreeg ik de meest fundamentele missieplooi.
Missie heeft alles te maken met een wijze van zijn in de samenleving, vooral tegenover diegene die zich buiten de Kerk bevinden.
Mij doet missie niet meteen denken aan hulp aan arme landen.
Missie is als gist in de deeg.
Je wil de kostbare parel die je ontdekte aan iedereen tonen.
Niet door middel van propaganda, maar door een merkbare aanwezigheid.
Missie wordt al te vaak verengd tot woordverkondiging.
Handelen is minstens even belangrijk.
Het leven moet gediend worden.
Missie is ook God ontmoeten, wat betekent dat we allen broers en zussen zijn van die ene Vader.
Die boodschap kun je niet slijten zoals een verkoper.
Ook leden werven is niet van belang.
We moeten weten waarvoor we staan en dat ook tonen.
Missie is overal, met het gevaar dat ze nergens zichtbaar is.
- Gebeurt missie dan niet vooral binnen de kerkstructuren?
Meer dan negentig procent van onze tijd investeren we als Kerk in herstructurering en verbetering van de pastoraal voor bestaande kerkgemeenschap.
Maar hoe toont die Kerk zich daarbuiten?
Dat beroert ons veel minder.
De Kerk organiseert heel wat dienstbetoon, uiteraard van groot belang. Maar opvang van drugsverslaafden of asielzoekers onderdak bieden mag niet dienen om het evangelie geloofwaardig temaken. Dit dienstbetoon heeft waarde op zich.
We hebben het moeilijk om aan die dienst ons verhaal te koppelen.
Neem nu moslims. Zij hebben een wondere manier om hun geloof ter sprake te brengen. Als we bijvoorbeeld samen tafelen, verbinden zij het feit dat ze geen alcohol drinken uitdrukkelijk met hun geloof.
Wij, christenen, kunnen dit nog niet, al merk ik dat de jongere generaties dit al beter kunnen. Ik handel zus of zo, want ik ben christen.
Deze mededeling heeft niets te maken met propaganda. Ze is zakelijk, zoals ik bijvoorbeeld zou kunnen zeggen: want ik ben supporter van Club Brugge. ( )
Wij moeten leren ons geloof op een informele manier ter sprake te brengen. Zoals Jezus het deed, onderweg, tussen pot en pint.
In Kerk + Leven 5 oktober 2005, p. 7. Interview door Tom Heylen met Jan Dumon.
