DONDERDAG 11 JUNI De zegen van Jehovah - die maakt rijk, en hij voegt er geen smart bij. - Spr. 10:22.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
§14 Kun jij voor het doen van Gods wil leven door de volletijddienst tot je carrière te maken? Als dat zo is, zul je beslist veel zegeningen ontvangen. Als je huidige omstandigheden het niet toelaten, kun je misschien veranderingen aanbrengen. Bid als Nehemia toen hij graag een belangrijke taak op zich wilde nemen: 'Ach Jehovah, laat uw knecht toch alstublieft succes hebben' (Neh. 1:11). Ga dan vol vertrouwen in de "Hoorder van het gebed" tot actie over (Ps. 65:2). Als je wilt dat Jehovah je moeite om hem vollediger te dienen zegent, moet je die moeite eerst doen. Heb je eenmaal besloten om in de volletijddienst te gaan, blijf dan bij je beslissing. Na verloop van tijd krijg je meer ervaring en zal je vreugde toenemen. §17 Wat zullen we blij zijn dat we God en anderen hebben gediend en echt voor het doen van Gods wil hebben geleefd! - Matth. 24:21; Openb. 7:14, 15. w071/10 2:14,15,17
De Wachttoren van 2007 oktober 2e studieartikel blz. 21 §14, 15, 17.
BIJKOMEND EN BIJHOREND COMMENTAAR: kun jij je een gedacht vormen van de vele pioniers die begonnen zijn en het werkelijk tot een carrière hebben gemaakt? Hoeveel van hen die je gekend hebt zijn nog met de organisatie en het besturende lichaam verbonden? Hebben allen wel die zegeningen ontvangen die hier gesuggereerd worden?
Besef je wat de organisatie en het besturende lichaam hier echt voorstellen? Het onderkopje van §14 geeft het antwoord: "Het doen van Gods wil tot onze carrière maken" (ik benadruk).
Alhoewel het dienen van God voor de meest doorslaggevende aanzet kan zijn, mag je de beïnvloeding van de organisatie en het besturende lichaam en van anderen niet uit het oog verliezen. Het voorrecht deel te mogen uitmaken van een elite groep is daarbij een factor die beslist een grote invloed zal hebben op de beslissing die genomen wordt.
Moet ik voorbeelden aanhalen van pioniers wier gezins- en financiële problemen tot echtscheidingen hebben geleid. Wat denk je van een kringopziener die zeven jaar lang een overspelige verhouding had? Dit is niet de regel, maar uitzonderingen zijn het zeker ook niet.
Uiteraard zijn er zeker die er echt mee gelukkig kunnen zijn. Juist zoals de prediking van deur tot deur er enkelen gelukkig mee zijn, doen de meeste het gewoon omdat het een verplichting is in de plaats van een vrijwillig offer.
Klaarblijkelijk heb ik het reeds geschreven, maar de dag dat de organisatie en het besturende lichaam de rapportjes niet meer verplichten valt de prediking van deur tot deur op zijn achterste. Vanaf het moment dat het aantal uren prediking van deur tot deur niet meer het criterium is voor voorrechten zal het uren aantal drastisch verminderen.
Het is duidelijk dat de organisatie en het besturende lichaam de prediking van deur tot deur blijven stimuleren, omdat dit een serieuze vermindering van de publicatie zou inleiden en hun trotse toren, de drukkerijen, er onder lijden. Niet de drukkerijen op zich natuurlijk, maar hun persoonlijke tempel, hun trots. Ik heb enkel vraagjes: waarom wordt de Ontwaakt maandelijks uitgegeven i.p.v. om de veertien dagen? Waarom één Wachttoren voor het publiek en één voor de members?
Bij deze nieuwe regelingen wordt in de Wachttoren voor het publiek de "oplage van elke uitgave vermeld" en uiteraard per maand. In de Wachttoren die niet voor het publiek beschikbaar is wordt geen melding gemaakt van de oplage. Ik neem aan dat die voor het publiek "beide oplagen" vermeldt. Het feit dat er nu niet kan uitgemaakt worden aan de hand van de cijfers hoeveel er voor de kudde beschikbaar zijn doet mij weer vragen waarom?
Bij navraag wordt de Wachttoren die voor het publiek bestemt is minder gelezen omdat deze niet voorbereid moet worden.
Waarom is de hoeveelheid geestelijk voedsel zo ongeveer gehalveerd?
Je mag mij niet om het antwoord vragen, ik weet het niet, maar rantsoeneren is misschien een manier om gezonder te worden.
VRIJDAG 12 JUNI
Beveel hun die rijk zijn in het tegenwoordige samenstel van dingen, niet hooghartig te zijn en hun hoop niet op onzekere rijkdom te vestigen, maar op God, die ons alle dingen rijkelijk verschaft om ervan te genieten. -1 Tim. 6:17.
§17 Het is onverstandig onze hoop op rijkdom te vestigen, want die is 'onzeker'. De patriarch Job was heel rijk, maar toen hij plotseling door tegenslag werd getroffen, konden zijn bezittingen hem niet helpen; ze waren van de ene op de andere dag verdwenen. Zijn sterke band met God hielp hem door alle beproevingen en ellende heen (Job 1:1, 3, 20-22). Abraham liet zich er niet door zijn vele materiële bezittingen van weerhouden een moeilijke opdracht van Jehovah te aanvaarden, en hij werd gezegend doordat hij de "vader van een menigte natiën" werd (Gen. 12:1, 4; 17:4-6). Deze en andere voorbeelden zijn het navolgen waard. Of we nu jong zijn of oud, we moeten bij onszelf nagaan wat echt belangrijk is in ons leven en waar we onze hoop op vestigen. - Ef. 5: 10; Fil. 1:10.
De Wachttoren van 2007 1 augustus 1e studieartikel blz. 21 §16, 17.
BIJKOMEND EN BIJHOREND COMMENTAAR: er is zelfs een gezegde dat geld een meester moet hebben, anders kan het geld meester zijn over jou en dan is het hek gemakkelijk van de dam. En zoals het commentaar zegt zou het onverstandig zijn onze hoop op rijkdom te vestigen. In de eerste plaats is de doorsnee Getuige van Jehovah niet rijk, de meesten zijn arbeiders of bedienden en uiteraard zijn er ook zelfstandigen en universitairen, maar die zijn veel minder dik gezaaid. Toch worden die door de organisatie en het besturende lichaam graag gewild omwille van hun bekwaamheid om vooral met mensen om te gaan. Natuurlijk ook omdat hun financiële draagkracht merkelijk ondersteunend kan zijn, tenminste als zij niet te steeg van afgaan zijn.
Nu is het ook niet zo dat iedere rijkaard bij de getuigen met de "Jobstijding" geconfronteerd zal worden. En het is ook niet zo dat iedere rijkaard bij de getuigen zijn hoop op zijn rijkdom zou vestigen. De rijkdom die ze hebben is soms zelfs de aanleiding om het een beetje kalmer aan te doen en nog een beetje van het leven te genieten. Maar die rijkdom wordt gemakkelijk aangesproken en gebruikt om de belangen van de organisatie en het besturende lichaam te dien, want God heeft dat absoluut niet nodig, alles is van Hem.
Dan is er nog de vraag: wat is rijkdom? Is dat een eigen huis hebben, zo nu en dan een nieuwe auto kopen of een ander vloer leggen? Regelmatig een restaurantje bezoeken? Een voetbal match bekijken of andere sport activiteiten, misschien zelf actief eraan deelnemen.
Noem je iemand rijk wanneer hij of zij, of samen, reizen naar exotische toeristische vermaardheden, zoals de Machu Pichu beklimmen, naar India, de Dominicaanse Republiek, Kenia en noem maar op.
Ik noem iemand rijk die in eigen land, zoals in de VS, een lezing gaat geven, niet met de auto, maar met een vliegtuig. Ik noem iemand rijk die op andere continenten lezingen geeft die iedere ouderling van het land, zonder tolk of vertaler, kan geven, dat is pas 'n rijke stinkerd.
Wacht eventjes, want ik ben weer aan het doordraven. De laatste groep die ik vernoemd heb is beslist niet rijk, maar ze gedragen zich als zodanig. En dat kunnen zij ook om de eenvoudige reden dat niet zij het betalen, maar de organisatie of het besturende lichaam. D. w. z. de broeders en zusters wereldwijd en niemand anders. De globale onkostennota vindt je ieder jaar terug in het jaarboek en bedroeg in 2009 het petieterige bedrag van ruim $ 141 miljoen.
En vermits die onkosten moeten gerecupereerd worden is het voor jou en mij en alle anderen getuigen van Jehovah een voorrecht om iedere week een luttele vrijwillige bijdrage te geven.
Het markante van de gehele zaak is dat Jezus Christus een heel andere instelling heeft geleerd: Mattheüs 6:3-4 "Maar gij, wanneer gij gaven van barmhartigheid schenkt, laat dan uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet, 4 opdat uw gaven van barmhartigheid in het verborgene mogen zijn; dan zal uw Vader, die in het verborgene toeziet, het u vergelden".
Zoals Mattheüs au fond duidelijk maakt zijn de uitgaven voor vrijwilligers een ondersteuning, en geen onkosten nota op het einde van het jaar.
En tezelfdertijd, als de uitgaven dan toch vermeld worden, waarom dan ook niet de inkomsten? Of is het dan weer een andere subtiele vorm om geldelijke ondersteuning te verkrijgen?
Als, ja als de organisatie en het besturende lichaam werkelijk de spreekbuis zouden zijn van de Vader en Jezus Christus en wanneer zoals zij beweren en schrijven "heel veel van ons te houden", waarom vertrouwen zij ons dan niet? Als wij hen moeten vertrouwen, waarom vertrouwen zij ons dan niet?
Het contract dat ieder getuige van Jehovah met een JA en nog een JA aanvaardt is dat dan alleen bindend voor ons en zijn zij dan de partij die het contract éénzijdig interpreteren zoals het hen uitkomt? 't Zal wel zijn zeker?
Johannes 15:15 "Maar ik heb U vrienden genoemd, want alle dingen die ik van mijn Vader heb gehoord, heb ik U bekendgemaakt". Zoals uit deze tekst van Johannes blijkt was Jezus Christus niet zo achterbaks.
Dan is het echt niet moeilijk om de Grote Jan uit te hangen en de meute tot euforische hoogten te brengen met mooie woorden en beloften.
ZATERDAG 13 JUNI
Er zijn nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, die wij overeenkomstig zijn belofte verwachten, en daarin zal rechtvaardigheid wonen. - 2 Petr. 3:13.
§16 De "nieuwe hemelen", Gods hemelse regering onder Christus, zijn al geïnstalleerd. Degenen die de kern zullen vormen van de "nieuwe aarde", een nieuwe aardse samenleving van rechtgeaarde mensen, worden in deze laatste dagen bijeengebracht. Ze zijn al met bijna zeven miljoen mensen in op zijn minst 235 landen en in zo'n 100.000 gemeenten. Die miljoenen mensen hebben de rechtvaardige wegen van Jehovah leren kennen, en als gevolg daarvan verheugen ze zich wereldwijd in een eenheid die op christelijke liefde gebaseerd is. Hun overduidelijke en duurzame eenheid is ongekend in de geschiedenis van de wereld en overtreft alles wat Satans onderdanen ooit hebben ervaren. Die liefde en eenheid zijn een voorproefje van de schitterende tijd die zal aanbreken in Gods nieuwe wereld, waarin rechtvaardigheid en gerechtigheid zal heersen. - Jes. 2:2-4; Joh. 13:34,35; Kol. 3:14.
De Wachttoren van 2007 15 augustus 1e studieartikel blz. 22 §15, 16.
BIJKOMEND EN BIJHOREND COMMENTAAR: dat de "nieuwe hemelen" of Gods hemelse regering onder Christus reeds is geïnstalleerd, is niet zo vanzelfsprekend als de organisatie en het besturende lichaam doen voorkomen. Het feit dat Gods hemelse regering in 1874 reeds geïnstalleerd was en opgeschoven moest worden omdat de gepubliceerde voorzeggingen niet uitgekomen zijn, verplichten hen om die data op te schuiven. Niet dat het uiteraard zo 'n verschil zou uitmaken voor ware Christenen, maar dat de organisatie en het besturende lichaam doen alsof nieuw licht en toenemende licht het vervolmaken, dat is niet rechtvaardig. Dat is iets dat je van onvolmaakte mensen ook niet mag verwachten.
Met kunst en vliegwerk kun je een tijdje zand in de mensen hun ogen wrijven, maar je kunt dat niet blijven doen al zijn de organisatie en het besturende lichaam daar wel van overtuigd.
Abraham Lincoln heeft ooit gezegd: "men kan sommige mensen steeds weer bedriegen, en alle mensen soms, maar men kan niet alle mensen altijd bedriegen"
Citaat uit het boek "Dertig jaar in de greep van? Geciteerd door Th. Delleman.
Nu gaat het niet om het werk en de onderscheiden manier waarop dit verwezenlijkt wordt in vergelijking met andere religies. Het gaat evenmin over wat de organisatie en het besturende lichaam schrijft en ook niet diegenen die er loffelijk over berichten omwille van de moment opnamen bij congressen of bepaalde manifestaties. Zelfs hun welbespraaktheid in de van deur tot deur prediking of hun oratorische lezingen, hun goede manieren en redelijk hoge normen. Noch om hun niet aflatende ijver en volharding om de boodschap van Gods hemelse koninkrijk te brengen.
Ondanks dat zij de naam van Jehovah gebruiken als schild en toevlucht, rijst de vraag of zij wel een CHRISTELIJKE PERSOONLIJKHEID aankweken?
Waarom die vraag? Omdat de autoritaire manier van optreden van de organisatie en het besturende lichaam absoluut geen kenmerk kan zijn van een Christelijke levenswijze.
Zoals ooit in vraag werd gesteld over de Paus van de katholieke kerk: is de Paus wel een christen?
En dat kun je klaarblijkelijk op alle religieuze organisaties toepassen. T.t.z. op diegene die er de leiding over hebben, niet op al hun leden.
ZONDAG 14 JUNI
Deze mensen, die de bewoonde aarde ondersteboven hebben gekeerd, zijn nu ook hier. - Hand. 17:6.
§2 Vroege zendelingen hebben velen geholpen om het christendom
te aanvaarden. Filippus bijvoorbeeld ging naar Samaria, waar een grote menigte aandacht schonk aan zijn woorden (Hand. 8:5-8). Paulus maakte met verscheidene metgezellen verre reizen en predikte de christelijke boodschap op Cyprus en in delen van Klein-Azië, Macedonië, Griekenland en Italië. In de steden waar hij predikte, werden grote aantallen Joden maar ook Grieken gelovigen (Hand. 14:1; 16:5; 17:4). Titus was actief op Kreta (Tit. 1:5). Petrus werkte in Babylon, en tegen de tijd dat hij zijn eerste brief schreef, rond 62-64 G.T., had de activiteit van de christenen bekendheid gekregen in Pontus, Galatië, Kappadocië, Asia en Bithynië (1 Petr. 1:1; 5:13). Wat waren dat opwindende tijden! Die christelijke predikers uit de eerste eeuw waren zo ijverig dat hun vijanden beweerden dat ze 'de bewoonde aarde ondersteboven hadden gekeerd'. - Hand. 28:22.
De Wachttoren van 2008 15 januari 3e studieartikel blz. 13 §2.
BIJKOMEND EN BIJHOREND COMMENTAAR: vanuit hun tijd en hun standpunt bezien is het zeker geen kleinigheid geweest om al die vernoemde streken te bereiken. Ook de zendingsreizen van Paulus zijn een enorme bijdrage aan het bijbelse verslag inzonderheid de prediking en Paulus 'specifieke en onderlegde methoden. 1 Kor. 4: 17. Petrus verzorgde een speciaal gebied waar veel Joden waren gebleven ten tijde van de terugkeer uit de ballingschap, Babylon. Dat zullen beslist opwindende tijden zijn geweest.
Dat hun vijanden beweerden dat die predikers de bewoonde aarde ondersteboven hadden gekeerd kan toch iets anders betekenen dan dat er gezegd werd?
Eventjes die tekst en de context aan halen: Handelingen 17:5-7 "Maar de joden, die jaloers werden, namen zekere boosaardige mannen van de leeglopers die zich op de marktplaats ophielden, in hun gezelschap op en vormden een samenscholing en gingen ertoe over de stad in opschudding te brengen. En zij bestormden het huis van Jason in een poging hen voor het gepeupel te brengen. 6 Toen zij hen niet vonden, sleepten zij Jason en zekere broeders naar de stadsbestuurders, terwijl zij schreeuwden: Deze mensen, die de bewoonde aarde ondersteboven hebben gekeerd, zijn nu ook hier, 7 en Jason heeft hen gastvrij ontvangen en al deze [mensen] handelen in strijd met de verordeningen van caesar door te zeggen dat er een andere koning is, Jezus.
Wanneer je deze overdrijving, dat die mensen de gehele bewoonde aarde ondersteboven hadden gekeerd', als een werkelijkheid gaat publiceren, dan brengen zij hun lezers en leden op een dwaalspoor.
Laat mij dat liever eens wat duidelijker maken door een vergelijking. Ken je een rangeerstation en het daarbij horende rangeerterrein? Je zult die altijd vinden bij de NMBS en vooral bij de grotere stations om treinen te ordenen, schikken en herschikken op de verschillende sporen en voor de wisselende bestemmingen. Die bestemmingen zijn een doel en daarom kun je die afzonderlijke wagons niet lukraak of naar believen gaan indelen, tenzij je eropuit bent om verwarring te stichten.
Vooral in industriegebieden kunnen die terreinen enorme oppervlakten en kilometers spoorlijnen omvatten. De werkmensen die dat doen worden "rangeerders" genoemd.
Wel daar kun je de organisatie en het besturende lichaam best mee vergelijken, maar dan op het gebied van gedrukte en gesproken informatie, interpretatie en herinterpretatie.
Hun doel is niet om jou op het juiste spoor te zetten, maar op een zijspoor. Ken je die uitdrukking? Het woordenboek geeft als eerste definitie, misleiden.
In hun beweringen en dat reeds meer dan 120 jaar, hebben zij niet veel meer gedaan dan "rangeren" van het ene spoor op het andere en weer terug, terug en nog eens terug. In werkelijkheid kom je niet vooruit tenzij je zelf uitstapt en je eigen weg zult gaan, ja met de verworven kennis en als je het meent, met een Christelijke Persoonlijkheid.
Even herhalen: "dat die mensen de gehele bewoonde aarde ondersteboven hadden gekeerd". Wat blijkt hiervan de bedoeling te zijn?
In de derde paragraaf van de vermelde Wachttoren wordt gezegd dat "Ook in moderne tijden is de christelijke gemeente met een opmerkelijke groei gezegend". (...) ...in het dienstjaar 2007 ruim zes miljoen bijbelstudies. ... hebben geleid?
Nu vermeldt het jaarboek van 2008 een kleine 300.000 dopelingen.
In theorie en in vergelijking met die zes miljoen bijbelstudies reageren er 300.000 positief 5.700.000 reageren niet of misschien later. Maar ....
Ik reken 1 uur per week per studie, dus 52 weken maal 6.000.000 studies = 312.000.000 miljoen uren.
Hoeveel kost dit aan de verkondiger qua tijd en onkosten?
Voor de organisatie en het besturende lichaam is er echter een bepaalde winst aan lectuur en bijdragen, maar niets aan onkosten.
Dat is zoals ik zei, in theorie.
Daarentegen is er eveneens een numerieke groei voor de meeste andere religies.
Als de organisatie en het besturende lichaam hun groei een opmerkelijke zegen noemen, is de groei van de andere religies dan ook een zegen?
En in die dertig landen waar, in 2008 een achteruitgang geboekt wordt, hoe noem je dat fenomeen?
Terwijl de zevende paragraaf van vermelde Wachttoren zegt dat: "Jehovah heeft Jezus Christus als Rechter aangesteld; wij hebben dus niet het recht een oordeel over een ander te vellen".
Wie zijn wij? En wat is het verschil tussen oordelen en aan de kaak stellen?
MAANDAG 15 JUNI
[Farao] zal hen stellig najagen. - Ex. 14:4.
§11 Farao komt tot de conclusie dat hij een fout heeft gemaakt door de Israëlieten toe te staan Egypte te verlaten en hij zet de achtervolging in. Als het Egyptische leger in zicht komt, worden de Israëlieten doodsbang en gaan ze luid tot Mozes roepen. Mozes antwoordt:
"Weest niet bevreesd. staat vast en ziet de redding van J ehovah, die hij vandaag voor u zal bewerken" (Ex. 14:5-14).
§12 (...) Gehoorzaam aan Gods gebod strekt Mozes nu zijn hand uit. Het verslag vervolgt: "Jehovah [deed] de zee door een sterke oostenwind, die de hele nacht waaide, ... teruggaan ... Ten slotte trokken de zonen van Israël midden door de zee over droog land." De Egyptenaren hervatten de achtervolging, maar Jehovah brengt het kamp van de Egyptenaren in verwarring. Hij zegt vervolgens tegen Mozes: "Strek uw hand uit over de zee, opdat de wateren terugkeren over de Egyptenaren." Zo totaal is de vernietiging van Farao's strijdkrachten dat geen enkele soldaat het er levend afbrengt! - Ex. 14:21-28; Ps. 136:15. w07 15/12 2:11, 12
De Wachttoren van 2007 15 december 2e studieartikel blz. 16 §11, 12.
BIJKOMEND EN BIJHOREND COMMENTAAR: de uitspraak die Mozes als woordvoerder van God doet, "Weest niet bevreesd. Staat vast en ziet de redding van Jehovah, die hij vandaag voor u zal bewerken" was voor de belaagde Israëlieten bijzonder hartverwarmend. Temeer daar zij direct het resultaat van Gods ingrijpen konden waarnemen. Wanneer je hier een parallel wilt maken en dat mag je, dan is zowel de redding enerzijds en de vernietiging anderzijds een kwestie van perfecte planning en uitvoering. In onze situatie is de ene niet vervulde verwachting na de andere met telkens een ander excuus, geen redenen, maar excuses.
Ik neem de Ontwaakt van '93 22/3 blz. 3 Waarom zo vaak een vals alarm? ***
ER BESTAAT een verhaal over een jongen die de schapen van de dorpelingen hoedde. Om wat leven in de brouwerij te brengen, riep hij op een dag Wolf! Wolf!, terwijl er geen wolf was. De dorpelingen kwamen aangestormd met knuppels om de wolf te verdrijven, maar ontdekten dat er geen wolf was. Het was zo leuk dat de jongen later zijn kreet nogmaals liet horen. Weer kwamen de dorpelingen aangestormd met hun knuppels, om te ontdekken dat het ook nu vals alarm was. Enige tijd later kwam er wel een wolf en de jongen liet de waarschuwing horen: Wolf! Wolf!, maar de dorpelingen deden zijn geroep af als weer een vals alarm. Zij waren te vaak voor de gek gehouden.
Wat ik abnormaal erg vindt is dat de organisatie en het besturende lichaam heel goed weten waarover en waarom zij deze illustratie neerpennen, maar nooit of te nimmer op zichzelf van toepassing willen brengen.
Een verbeterde zienswijze is absoluut geen veranderde zienswijze en toegenomen licht is geen veranderd licht.
Hieruit besluit ik dat niemand erger geïndoctrineerd is dan diegene die anderen indoctrineert.
Om het met Jezus Christus woorden te zeggen: Mattheüs 15:14 "Zij zijn blinde gidsen. Indien nu een blinde een blinde leidt, zullen beiden in een kuil vallen".
Hun vurig verlangen? Astemblieft, de hormoontjes spelen op! De catecholaminen van enkele mensen bij de organisatie en het besturende lichaam dicteren en primeren boven het verstandelijk vermogen van zo'n zeven miljoen mensen die hen onvoorwaardelijk moeten gehoorzamen.
En die doen het dan ook nog op enkele uitzonderingen na.
Neen, nu onderdrijf ik uiteraard, want dat getuigen de miljoenen die uittreden of gewoon weggaan en wegblijven. En wanneer je hen vraagt of zij ooit zullen terugkomen zal hun antwoord heel duidelijk en heel schriftuurlijk luiden: moet ik in overeenstemming met 2 Petrus 2:22 zijn als "De hond die tot zijn eigen uitbraaksel teruggekeerd, en de gebade zeug tot het rollen in de modder.
En al die verwijzingen naar de publicaties om hun onvolmaaktheid te excuseren zijn gewoon uitvluchten om op hun troon te kunnen blijven zitten, alhoewel dat uiteindelijk pas in de hemel zal geschieden. Als?????
Een van de dagelijkse uitspraken van de organisatie en het besturende lichaam zou moeten zijn en zelfs vóór de dagtekst besproken mag worden is: "mijn God, mijn God waarom hebt u ons verlaten"
|