door Kim Duistermaat

Het voorjaarssemester Arabisch aan het Nederlands-Vlaams Instituut in Cairo in Cairo (NVIC) was het kortste ooit;

er is geen dag onderwijs gegeven.

Een paar dagen voor de aanvang van het programma brak in Egypte de revolutie uit. Er waren geen communicatiemiddelen meer, de politie was van straat verdwenen en groepen burgers bewaakten de wijken ’s nachts tegen rondtrekkende plunderaars.
De straten in het centrum van de stad puilden uit van de betogers, overal stonden tanks. In de dagen nadat het NVIC besloot het programma af te gelasten, reisden alle studenten veilig terug naar Nederland en Vlaanderen.
De staf beleefde spannende tijden tot aan de val van Mubarak.

Crisisplan
Voor het NVIC brak een onrustige en tegelijkertijd stille tijd aan.

Het dagelijkse werk ging door, maar de drukte en gezelligheid van de studenten ontbrak. Er waren renovaties gaande, dat werk werd snel weer opgepakt; iedereen wilde vooral snel weer aan de slag nadat het hele leven weken stil had gelegen.
 Elke dag werd het nieuws op de voet gevolgd, er werden verhitte discussies gevoerd, en elke dag dachten we na over de mogelijke consequenties van de nieuwste revolutionaire ontwikkelingen voor de veiligheid van staf en gebouw, en voor de doorgang van de op het programma staande activiteiten.
Af en toe was het spannend, als nieuwe grootschalige demonstraties uit de hand dreigden te lopen. We werkten hard aan een gedetailleerd crisisplan en probeerden ons zo goed mogelijk voor te bereiden op een volgende periode van onrust.

Historische tijden
Inmiddels zijn de afgelopen maanden relatief rustig verlopen. Er zijn regelmatig demonstraties of stakingen, meestal op het Tahrirplein of bij overheidsgebouwen, soms op andere plekken in de stad. Gelukkig blijven ze meestal geweldloos.
 
Af en toe krijgen we te maken met ambtenaren die geen besluiten meer durven nemen of plotseling ontslagen worden, of met ad hoc regelgeving die de week erop weer wordt ingetrokken. We zijn alert. Het dagelijkse leven op Zamalek, het eiland waar het instituut is gelegen, en in de meeste andere delen van Cairo en Egypte lijkt echter zo goed als normaal te verlopen. Op dit moment is het gelukkig veilig genoeg om de studenten te laten terugkeren: deze week is het najaarssemester begonnen.
 
Zestien Vlaamse studenten zullen een MA programma Arabisch volgen, later komen daar zes Egyptologen uit Leuven en Leiden bij voor een MA programma Egyptologie. We zijn beter voorbereid op eventuele spanningen, en hebben een heleboel geleerd van de ervaringen in het voorjaar. De strijd om democratie is nog lang niet gestreden, en de weg ernaartoe zal nog vele obstakels kennen.

Niemand kan voorspellen wat de toekomst gaat brengen, maar dat het interessant is om in deze historische tijden in het centrum van de Arabische wereld te zijn, is zeker.

• Wilt u reageren? Stuur een e-mail aan forum@hum.leidenuniv.nl