Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
De mensen in de chaotische achterafsteegjes van Caïro bewegen zich tussen economische vooruitgang en diepgewortelde tradities.
Zo is er Kirsja, de koffiehuiseigenaar met een voorliefde voor jonge jongens en drugs, Zita, de gebrekenmaker, Abbaas al-Hilw, de kapper die hebzucht aanziet voor liefde, en Hamieda, die haar ziel verkoopt om te kunnen ontsnappen aan het leven in de benauwde steegjes.
Ze roepen een levendig beeld op in kleuren en geuren van de stad. Nog lang nadat je het boek hebt dichtgeslagen, ruik je de geur van vers brood en staan de mannen die zich voor hun avondritueel naar het café begeven op je netvlies.
Nagieb Mahfoez wordt beschouwd als de vader van de hedendaagse Arabische literatuur en het geweten van Egypte. Voor zijn omvangrijke oeuvre ontving hij in 1988 als eerste Arabische auteur de Nobelprijs voor Literatuur. Mahfoez begon te schrijven op zijn zeventiende. Zijn werk varieert van oude mythen tot subtiele commentaren op de hedendaagse Egyptische politiek en cultuur. Hij overleed in 2006.
Sjahrazaad is in het Westen het symbool geworden voor het Oosten. Haar vertellingen, met hun sensualiteit, toverachtige werelden, fantastische reizen, spelingen van het lot en mysteries hebben een beeld van 'de Oriënt' geschapen dat zijn weerga niet kent. Sjahrazaad beïnvloedde kunst, cultuur en samenleving, en haar eeuwenoude verhalen spreken nog steeds tot de verbeelding.
Deze Vertellingen van duizend-en-één nacht is de eerste en enige, volledig uit het Arabisch vertaalde uitgave in het Nederlandse taalgebied. Daarvoor is gebruik gemaakt van de belangrijkste Arabische bronnen die er in de loop van de tijd zijn verschenen:
de zogeheten Boelaak-editie (Cairo 1835), de Calcutta-editie (1842) en die van Mahdi (Leiden 1984). In zijn inleiding geeft de vertaler een beeld van de geschiedenis van de tekst, de oorsprong van de verhalen en van de ontvangst in Europa. De vertaling is voorzien van de noodzakelijke aantekeningen die verwijzen naar de zeer omvangrijke literatuur rond die rond De vertellingen is ontstaan.
Vertaler Richard van Leeuwen (1955) studeerde Arabisch in Amsterdam en Damascus, en Perzisch in Leiden. Hij promoveerde op een historisch onderzoek en publiceerde artikelen en boeken over de De vertellingen. Hij werkt nu aan de Universiteit van Amsterdam. Voor zijn omvangrijke vertaalarbeid ontving hij in 2005 een prijs van het Fonds voor de Letteren.
De pers over De vertellingen van duizend-en-één nacht
'Een verademing.' NRC Handelsblad
'Een prachtig initiatief. Een voortreffelijke vertaling.' De Volkskrant
Wat de toekomst ook moge brengen, het is duidelijk dat de recente ontwikkelingen in de Arabische wereld een beweging in gang gezet hebben die niet eenvoudig in te dammen is. Er is een nieuwe generatie opgestaan die weigert de vastgeroeste dictatoriale regimes te accepteren. Het valt nog te bezien of er veranderingen kunnen worden afgedwongen die daadwerkelijk tot democratisering en nieuwe verhoudingen in het Midden-Oosten zullen leiden, maar de oude, repressieve orde is hoe dan ook failliet verklaard. Daarbij gaat het niet alleen om de interne, nationale elites die aan het wankelen zijn gebracht, maar ook om de verhoudingen tussen de Arabische landen en het Westen, en, uiteindelijk, Israël. De regionale machtsbalans die sinds de Tweede Wereldoorlog geleidelijk is opgebouwd lijkt te worden afgebroken, hoewel niemand weet wat ervoor in de plaats moet komen. Twee recent verschenen boeken, van Alaa al-Aswany en Alexander Weissink, geven inzicht in de situatie in Egypte. Door richard van leeuwen.
Te midden van deze turbulente ontwikkelingen is de val van de Egyptische president Moebarak immers vooralsnog het meest spectaculair. Egypte is een van de grootmachten van de Arabische wereld, met zijn enorme bevolkingspotentieel, zijn centrale ligging en zijn vooraanstaande historische rol als politiek en cultureel gidsland.
Onder het veertigjarige bewind van Moebarak had Egypte deze leidende positie gaandeweg verloren, vooral doordat de onderworpenheid aan de Amerikaans-Israëlische belangen tot een isolement in de Arabische wereld had geleid en tot een steeds rabiater dictatoriaal bestuur.
Het regime slaagde er niet in zich te vernieuwen en jonge generaties in de machtsstructuur te incorporeren. In plaats daarvan vertrouwde het steeds meer op de veiligheidsdiensten die over de stabiliteit van het regime en de gehoorzaamheid van de bevolking moesten waken.
Rechteloosheid als standaard
Hoe verstikkend de atmosfeer onder het bewind was geworden wordt op indringende wijze weergegeven in de artikelenbundel On the State of Egypt (Over Egypte, vertaald door Jan Jaap de Ruiter) van de Egyptische schrijver Alaa al-Aswany. Al-Aswany is vooral bekend geworden door zijn roman Het Yacoubian, een kaleidoscopisch portret van de Egyptische samenleving, dat literair niet zo interessant is, maar dat zowel in de Arabische wereld als daarbuiten veel belangstelling kreeg. In de roman wordt een kritische blik op de Egyptische samenleving geworpen en worden misstanden op een soap-achtige wijze aan de kaak gesteld. In On the State of Egypt wordt deze kritische blik concreet uitgewerkt en spreekt al-Aswany zich ook onverbloemd uit over de politieke situatie.
De verzamelde artikelen bestrijken de periode 2005 tot en met 2010 en vormen tezamen een aanklacht tegen het regime, dat door zijn meedogenloze repressie de Egyptische maatschappij heeft verwoest.
Al-Aswany betoogt dat de vele misstanden in Egypte vooral te wijten zijn aan het dictatoriale karakter van het regime. Moebarak en consorten hebben zich in de loop van de tijd steeds meer middelen veroorloofd om de macht in handen te houden. Het begon met corrupte verkiezingen, die niet alleen de herverkiezing van de president moesten garanderen, maar ook de meerderheid van zijn partij in het parlement.
Daarnaast werden ministers en hoge ambtenaren niet vanwege hun competentie benoemd, maar op grond van hun trouw aan het bewind en hun gehoorzaamheid aan de president. Deze politieke elite werd in staat gesteld zich te verrijken, terwijl de omstandigheden van de arme lagen van de bevolking steeds meer verslechterde.
Corruptie vierde hoogtij: alleen door middel van vriendjespolitiek en smeergeld kon iets worden geregeld, en instituties werden geleidelijk vervangen door informele netwerken, waarvan het functioneren uiteindelijk afhankelijk was van de president.
Al-Aswany laat haarfijn zien hoe het repressieve karakter van het regime heeft geleid tot een corruptie die tot in alle hoeken van de maatschappij is doorgedrongen. Nepotisme, zelfverrijking en omkoperij kunnen niet voortduren zonder een juridisch apparaat dat de wandaden van de elite afschermt in ruil voor allerlei gunsten. Om de juridische willekeur in stand te houden is een veiligheidsapparaat noodzakelijk dat niet de staatsinstellingen dient, maar aan persoonlijke bevelen van hogerhand gehoorzaamt en de belangen van de elite interpreteert in termen van staatsveiligheid.
Dit leidt dan weer tot ongeremd geweld tegen burgers, martelingen in gevangenissen, verdwijningen, onverklaarde sterfgevallen, juridische willekeur, enzovoort. De bevolking wordt permanent door intimidatie in het gareel gehouden. En ten slotte zijn er groepen in de samenleving die op allerlei manieren van de situatie van rechteloosheid misbruik maken, hetzij om zich te verrijken, hetzij om anderen te terroriseren, zoals kopten of vrouwen.
Hypocrisie in binnen- en buitenland
De interessantste stukken in de bundel echter zijn de artikelen die zijn gewijd aan religie. Het is duidelijk dat al-Aswany niet veel moet hebben van religieuze scherpslijperij. Hij trekt fel van leer tegen salafistische groepen en geleerden die in navolging van Saoedi-Arabië zeer strikte fatsoensnormen prediken als het om de kleding en het gedrag van vrouwen gaat, maar zich intussen niet uitlaten over de corruptie, martelingen en machtsmisbruik van de overheid.
Volgens al-Aswany is deze strenge vorm van orthodoxie in strijd met de traditie van de Egyptische islam, die niet op uiterlijkheden, formaliteiten en voorschriften is gericht, maar op morele waarden, tolerantie en rechtvaardigheid.
Hij klaagt de hypocrisie van de extremisten aan, die hun gezag ontlenen aan het veroordelen van vrouwen, terwijl ze elk risico van een botsing met het regime vermijden. Ook de populaire predikers moeten het ontgelden, omdat ze religie vercommercialiseren en zich alleen bezighouden met financieel gewin. De Moslim Broederschap, ten slotte, wordt veroordeeld vanwege haar politieke opportunisme, omdat ze weliswaar de rol van oppositie speelt, maar uiteindelijk geen radicale hervorming van het repressieve machtsapparaat eist.
Volgens al-Aswany werden al deze misstanden en het overleven van het regime mogelijk gemaakt doordat Moebarak zich gewillig onderwierp aan de eisen van Israël en de Verenigde Staten. Zoals hij het formuleert: 'De sleutel tot het hart van het Westen ligt in Israël.
' Het symbool van deze onderworpenheid is Egyptes bereidwillige medewerking aan de Israëlische blokkade van Gaza, zelfs tijdens de bloedige Israëlische inval eind 2009. Dit vormt voor al-Aswany het dieptepunt: in ruil voor deze medewerking kreeg Moebarak niet alleen miljarden dollars steun, maar ook steeds weer een pluim vanuit Washington vanwege zijn verdiensten voor het democratiseringsproces in Egypte. Echte democratisering zou volgens al-Aswany bedreigend zijn voor Israël, omdat dan het grote potentieel van Egypte zou vrijkomen.
Democratisering is de oplossing?
In zijn artikelen blijkt al-Aswany tot de typisch Egyptische traditie te behoren van intellectuelen die het onrecht van de overheid aanklagen en het opnemen voor de rechten van het volk.
Hij betreurt de teloorgang van de culturele en politieke voorhoedepositie die Egypte vanaf de negentiende eeuw heeft ingenomen en verwijst naar de belangrijke rol die het land heeft gespeeld in het langdurige moderniseringsproces in de Arabische wereld.
Hij schroomt er niet voor het Egyptische volk te idealiseren als toonbeeld van integriteit tegenover de corrupte aartsschurken van de politieke en economische elite. In een parafrase van de leus van de Moslim Broederschap Islam is de oplossing beëindigt hij de laatste jaren zijn stukken steevast met de slogan Democratie is de oplossing. Alleen democratisering kan ertoe leiden dat de overheid verantwoording moet afleggen tegenover het volk, waardoor de bolwerken van corruptie en machtsmisbruik zullen verbrokkelen.
Al-Aswanys eenvoudige roep om democratie toont zowel de kracht als de zwakte van zijn politieke visie. Zijn artikelen vormen vooral een aanklacht tegen misstanden en niet zozeer een diepgaande politieke analyse. Daarom is zijn betoog overtuigend als hij laat zien hoe de anti-democratische tendensen tot de verwording van de samenleving hebben geleid. Maar Al-Aswany bespreekt nergens de concrete vorm waarin deze democratie gestalte zou moeten krijgen, of zelfs welke maatregelen ertoe zouden moeten leiden.
Hij klaagt terecht het regime aan, maar geeft slechts een heel algemene alternatieve visie. Het is tekenend dat hij zich niet uitlaat over de rol van het Egyptische leger in de politiek.
De regimes van de presidenten Nasser, Sadat en Moebarak samen zon zestig jaar aan de macht hebben alleen kunnen overleven dankzij de steun van het leger en ook nu, na de val van Moebarak, speelt het leger een sleutelrol. In hoeverre is het machtsapparaat verweven met het militaire apparaat? Is werkelijke democratisering mogelijk als de macht uiteindelijk bij het leger blijft liggen?
Portretten van een pessimistisch land
Het troosteloze beeld van het Egypte van vóór de opstand wordt bevestigd in het boek Egypte. Habiebies, helden en huichelaars van de Nederlandse journalist Alexander Weissink, die enkele jaren correspondent in Egypte was van NRC Handelsblad. Het verslag van Weissink heeft de vorm van een serie reportages. Hij trekt op met belaagde kopten, bezoekt een salafistische sjeik, interviewt een verkiezingskandidate van de Moslim Broederschap, peilt de onrust onder de bedoeïenen in de Sinaï en stelt de fraude bij de verkiezingen met eigen ogen vast.
De hoofdstukken geven een levendig beeld van een samenleving die in de verstikkende greep van corruptie, machtswillekeur en toenemend geweld probeert te overleven. Het boek is wel duidelijk geschreven vóór de opstanden van begin 2011, want het geheel is doordrongen van een uitzichtloos pessimisme.
Blijkbaar heeft Weissink geen aansluiting kunnen vinden bij de groepen die de opstand tegen het regime hebben mogelijk gemaakt, een generatie die zich niet langer wil laten opsluiten in de mythen van het oude regime.
Zowel Al-Aswany als Weissink is te voorzichtig om zich aan een toekomstvoorspelling te wagen. Hun boeken zijn vooral portretten van het Egypte van voor de opstand en hebben daarom historische waarde als getuigenissen van de verstikking die tot de opstanden hebben geleid. Hopelijk gaat Egypte nu een minder sombere periode tegemoet.
Richard van Leeuwen is arabist en historicus van het Midden-Oosten. Hij is docent Islam aan de Universiteit van Amsterdam en doet voornamelijk onderzoek naar de geschiedenis van Syrië en Libanon vanaf de Ottomaanse periode.
In de Vallei der Koningen in Egypte hebben archeologen voor het eerst een graf gevonden van een zangeres. Er is altijd aangenomen dat in het dal bij Luxor alleen farao's en hun familie werden begraven.
De mummie van 1100 jaar oud werd bij toeval ontdekt tijdens onderzoek in een tombe die honderd jaar geleden al werd blootgelegd. Dat het een zangeres is, leiden Egyptische archeologen af uit voorwerpen die er zijn gevonden.
Ze zong in de tempel van Karnak, een van de beroemdste en heiligste plaatsen uit de tijd van de farao's.
Tombe
Volgens de archeologen is de tombe waarin ze ligt niet voor haar gebouwd. Het is een tombe die zo'n 400 jaar na de bouw werd hergebruikt voor de zangeres. Van wie de tombe oorspronkelijk was, weten de archeologen niet.
De kist waarin de zangeres ligt, is in goede staat. Hij wordt komende week geopend
Egypte heeft een aantal
culturele monumenten op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan, o.a. de
piramidevelden van Gizeh tot Dahshur en de bekende Nubische monumenten van Abu
Simbel tot Philae. Naast deze culturele en historische bezienswaardigheden zijn
de kustplaatsen langs de Golf van Akaba en de Rode Zee zeer populair
Vooral de aanwezige koraalriffen daar zijn erg in trek bij duikliefhebbers.
Het koraalrif in de Rode Zee is ongeveer 500 jaar oud, kent een lengte van bijna
800km en bereikt op sommige punten een diepte van 1.5km. Het rif is het op een
na grootste rif ter wereld.
Er zijn diverse duiklocaties, enkele bekende plekken zijn o.a. de Blue Hole
bij Dahab en het Ras Mohammed National Park bij Sharm el Sheikh. Om de
koraalriffen te beschermen is de Hurghada Environmental Protection and
Conservation Association (HEPCA) opgericht in 1992.
Door deze organisatie worden cursussen gegeven aan gidsen en bootbemanningen.
In het Ras Mohammed National Park is het daardoor bovendien voor maar een
beperkt aantal boten toegestaan om in een klein gedeelte van het park te duiken.
Transparante was over de Sfinx van GizehBuitenland
Transparante was over de Sfinx van GizehBuitenland
Caïro - Onlangs heeft een befaamd fundamentalist uit Alexandrië, Sheikh Abdel Moneim al-Shahat, het idee geopperd om allerlei beelden, waaronder de meer dan vierduizend jaar oude Sfinx bij de piramiden van Gizeh, in te pakken en voortaan aan het zicht te onttrekken.
Dit zou zijns inziens de kans op onkuise gedachten en, erger nog, afgoderij kunnen minimaliseren. Abdel Moneim wordt door veel Egyptenaren gezien als een joker. Maar dat inpakproject wekte toch voldoende onrust om zo'n duizend demonstranten, vooral mensen uit de lokale reisbranche, voor een protestactie naar Gizeh te lokken. Zelfs de interim-minister voor Toerisme was er. Want sinds de Arabische lente is Egypte bij Europeanen geen geliefde bestemming meer. En door de opkomst van islamitische partijen wordt het land bij westerse toeristen waarschijnlijk nog minder populair.
Maar liefst een kwart van de bevolking stemde op salafisten, een illustratie van de conservatieve sfeer in het Egypte van vandaag. Door al die interviews van CNN en BBC op het Tahrir-plein met leuke, jonge demonstranten kregen we de indruk dat het land best wel modern was. Maar loop door een volkswijk als Imbaba en je voelt de kracht van het salafisme.
In bikini zonnen op het strand van Sharm el-Sheikh? Wellicht dat dat binnenkort dus niet meer kan. Drankje aan de bar? Zelfde verhaal. Als dan ook nog de Sfinx van Gizeh en de monumentale faraobeelden in Luxor en de vitrinekasten vol naakte slavinnetjes in Caïro's Museum van Oudheden moeten worden afgedekt, is voor veel reizigers de lol er wel van af.
Een lichtpuntje: Sheikh Abdel Moneim stelde nadrukkelijk dat al die pre-islamitische kunst van hem niet hoeft te worden vernietigd - dus geen herhaling van de Taliban met de Boeddha-beelden in de Bamiyan-vallei. De Sheikh kwam ook met een alternatief: een laag transparante was over de beelden smeren, zodat toeristen nog een idee kunnen krijgen hoe alles eruitziet.
Zo'n beetje de oplossing die in Uitvaartcentrum Westgaarde in Osdorp uitkomst biedt. Daar is een dik gordijn geplaatst dat bij islamitische begrafenissen de twintig meter brede muurschildering van de Dag des Oordeels kan verhullen. De schildering toont tientallen mensen, ook kinderen, die naakt opstijgen naar de hemel, al zijn ze allemaal zo gedraaid dat je net niets ziet. Zo op het oog een radicalere oplossing dan een laagje doorzichtige was, dus ergens is de Sheikh nog best wel rekkelijk.
Tijdens de zogenaamde Derde Tussenperiode (Third Intermediate Period) was Egypte verdeeld in kleine vorstendommen, die door een aantal families met Libische namen werden geregeerd. Dit duurde ongeveer van 1069 tot 715 v.Chr.
De chronologie van deze periode is nog erg onduidelijk en omstreden. Ook de omvang van de gebiedsdelen die onder een apart bestuur vielen zijn niet aan te geven, en er is nog grote onduidelijkheid over de plaatsen die als hoofdsteden werden beschouwd tijdens deze periode.
Op het congres werden er vele nieuwe denbeelden geventileerd, en soms ook met bewijzen gestaafd. Het aantal vaststaande feiten blijft echter beperkt, zodat er een voortdurende discussie was over de plaats van koningen in de dynastie, of de lengte van de regering.
Het belang van de chronologie is met name zo groot omdat voor deze periode de absolute data voor de Egyptische geschiedenis ontbreken. Pas vanaf 664 v.Chr. zijn we zeker van onze data, maar het terugrekenen wordt belemmerd door het ontbreken van een duidelijk overzicht van de koningen in de Derde Tussenperiode. De Egyptische koningslijsten zijn ook verweven met de chronologie van Voor-Azië, omdat er verwijzingen naar de Libische vorsten in Assyrische bronnen voorkomen en ook in het Oude Testament.
De aanval op Jerusalem door koning Sisak, die in het Oude Testament wordt genoemd, is te dateren in de regering van farao Sjosjenk I, rond 945 v. Chr. Tijdens het congres in Leiden werden veel historische feiten bediscussieerd, maar ook archeologische ontdekkingen kwamen aan bod, omdat de vertegenwoordigers van verschillende opgravingen in Egypte met nieuw materiaal kwamen.
Op allerlei terreinen blijkt nu steeds duidelijker hoe belangrijk de Libische tijd was in de ontwikkeling van de cultuur van Egypte tijdens de latere periodes. In de kunstgeschiedenis, bijvoorbeeld, bleek er tijdens verschillende presentaties dat er in de tweede helft van de Libische tijd werd gezocht naar inspiratie uit het verleden.
Wat vroeger wel de Saitische Renaissance werd genoemd, naar de periode rond 600 v.Chr., een terugkeer naar de kunstvormen uit het Oude Rijk en Middenrijk van de Egyptische geschiedenis, blijkt reeds te zijn ontwikkeld rond het jaar 800 v.Chr.
De voorbeelden liggen daarbij aanvankelijk in het Middenrijk. Proporties en iconografische details worden van de koningen uit deze klassieke fase van de cultuur gekopieerd.
In de godsdienst van de Libische periode is de dominante rol van de zonnegod is opvallend. Standbeelden van privépersonen worden vaak van een scarabee voorzien, een symbool van de zonnegod van de stad Heliopolis.
Op de gedecoreerde lijkkisten en grafgedenkstenen (vaak van hout in deze periode), is de rol van de zonnegod opvallend, omdat deze zelfs de dodengod Osiris achter zich laat.
De organisatie van het congres was verder in handen van Mr. Gerard Broekman, één van de internationaal erkende specialisten op dit deelgebied van de Egyptologie. 120 egyptologen en studenten uit binnen- en buitenland.
Hoogerwerf-Holleman schrijft twee historische jeugdboeken over Joden
Hoogerwerf-Holleman schrijft twee historische jeugdboeken over Joden
Marleen Legemaat
Hoewel R. Hoogerwerf-Holleman al een eindje in de tachtig is, verschenen er weer twee boeken van haar hand. Helden zonder kroon beschrijft de Jodenvervolging in Amsterdam (1940-1945). Voordeel van haar hoge leeftijd is dat de schrijfster veel als tijdgenoot meegemaakt heeft. Dit proef je soms in de haar kenmerkende, wat gemoedelijke beschrijving van het alledaagse leven. De aangrijpende fotos vertellen soms nog meer van het geleden leed dan het verhaal.
Het tweede boek, Tussen twee rijen van stenen, gaat over Joden in Egypte in 1945-1970.
De Egyptische Jood Abel Salems heeft in Caïro een naaiatelier. Maar de tijden veranderen: de nieuwe leider Nasser ontpopt zich langzaam maar zeker als dictator en wil een Egypte waarin eigen bedrijfjes niet passen. Abel wordt gewaarschuwd door zijn vriend Sjaroef om in Israël zijn heil te zoeken, maar Abel twijfelt.
Zijn voorgeslacht heeft eeuwenlang in Egypte gewoond. Moet hij zomaar alles achterlaten? Bovendien heeft Abel bedenkingen tegen de naam van Jezus die Sjaroef als koptisch christen belijdt. Uiteindelijk loopt alles anders.
Dit historische (jeugd)-boek, geschikt voor jong en oud vanaf 10 jaar, bevat heel veel informatie: over de politieke situatie in Egypte, over het leven van bedoeïenen, over Joodse gebruiken. Joodse en Arabische woorden geven het boek een sfeer van authenticiteit. Dit zou nog toenemen als psalmverzen onberijmd werden afgedrukt in plaats van in de berijming van 1773. Het is een hele prestatie van de auteur om dit stukje tamelijk onbekende geschiedenis voor het voetlicht te halen.
Boekgegevens
Helden zonder kroon. Jodenvervolging in Amsterdam (1940-1945), door R. Hoogerwerf- Holleman; uitg. De Ramshoorn, Goes, 2011; ISBN 978 94 611 5020 2; 147 blz.; actieprijs t/m 31 december 9,95;
Tussen twee rijen van stenen. Uittocht van de joden uit Egypte (1945-1970), door R. Hoogerwerf-Holleman;
Het Afrikaanse continent strekt zich van noord tot zuid uit over een enorme afstand. Geen betere plaats dus om de impact van de klimaatverandering te bekijken. Zeker nu in het Zuid-Afrikaanse Durban de klimaatconferentie van de Verenigde Naties bezig is.
Een journalist van The Guardian trok doorheen Afrika op weg naar Durban en stelde vast dat verschillende gebieden al fel te lijden hebben. De Afrikaanse bevolking weet vaak niet wat global warming betekent, maar ze merken wel dat er iets aan de hand is.
In de jaren 70 begonnen de droogtes om de zeven jaar terug te keren, in de jaren 80 om de vijf jaar en in de jaren 90 was er om de twee tot drie jaar wel een droogte. Sinds 2000 hebben we al drie extreem droge periodes gekend en ze zijn tegenwoordig over het hele land een jaarlijks fenomeen geworden
1. De Nijl-delta (Egypte) Ongeveer 40 procent van de Egyptische bevolking woont in de Nijl-delta. In de komende eeuw wordt echter verwacht dat het zeeniveau met een meter zal stijgen. De bewoners merken momenteel al dat er iets gaande is, zegt Guy Jobbins, een waterexpert in Caïro.
"Ga naar om het even welke boerderij, praat met om het even welke visser, en je zal merken dat de klimaatverandering overeenkomt met wat ze ervaren. De voorbije jaren hebben we recordtemperaturen gezien. We weten natuurlijk niet zeker of dat door de klimaatverandering komt, maar we stellen wel vast dat de zomers steeds heter worden."
"We zien gewassen sterven, we hebben temperaturen van 63 graden Celsius gemeten en in de winter is het zelden koud genoeg om olijven te telen. Het enige voordeel is dat groenten vroeger groeien, maar daar profiteren de boeren nauwelijks van."
"We weten dat ook het zeeniveau aan het stijgen is, al gebeurt dat langzaam. Maar we ondervinden wel al de gevolgen door intensere stormen. De temperatuur kan ook enorme sprongen maken. Soms zijn de nachten ondraaglijk heet om dan plots ijskoud te worden.
" Maar het grootste probleem is het grondwater dat door het stijgende zeeniveau zouter wordt. "Het tast honderden vierkante kilometers aan, soms tot 10 kilometer ver het land in. De klimaatverandering is een enorm probleem voor ontwikkelingslanden omdat mensen er minder bestand zijn tegen schokken", besluit Jobbins.
2. Khartoem (Soedan) Duizend kilometer ten zuiden van Egypte ligt Khartoem. Sumaya Zakieldeen is een onderzoekster aan de universiteit van de stad. Ze stelt vast dat het harde klimaat van Soedan de komende jaren alleen maar extremer zal worden.
Ze verzamelde gegevens die teruggaan tot 1940 en ontdekte dat droogte en extreme overstromingen steeds vaker voorkomen. Het wordt ook warmer tijdens de winter en de regenval is onregelmatiger.
3. Ethiopië en Somalië De volgende tussenstop ligt ten oosten van Soedan. In Somalië en delen van Ethiopië en Kenia hebben ze momenteel te maken met de ergste droogte in 60 jaar. Nu zijn droogtes daar wel normaal, maar deze keer is het toch anders.
"In het verleden hadden we een cyclus die tien jaar duurde en altijd resulteerde in een grote droogte", zegt Leina Mpoke, een dierenarts die aan de grens tussen Kenia en Ethiopië woont.
"In de jaren 70 begonnen de droogtes om de zeven jaar terug te keren, in de jaren 80 om de vijf jaar en in de jaren 90 was er om de twee tot drie jaar wel een droogte. Sinds 2000 hebben we al drie extreem droge periodes gekend en ze zijn tegenwoordig over het hele land een jaarlijks fenomeen geworden."
"Hittegolven komen vaker voor, het water verdampt sneller en de bronnen drogen op. Een steeds groter gebied wordt door droogte getroffen en als er dan overstromingen zijn, zijn ze heel ernstig. Het is niet toevallig dat de meest getroffen gebieden ook de armste zijn.
De crisis is evenzeer veroorzaakt door de mensen en het beleid als door het weer. Maar één ding is duidelijk: als er niets gebeurd, zal de klimaatverandering de situatie doen verslechteren."
4. Kenia en Tanzania Iets meer naar het zuiden wonen de Masaï, een volk dat nooit voedsel produceerde. Tegenwoordig zijn ze verplicht om vee te houden en doelbewust bonen, groenten en fruit te telen. "Het water verdampt sneller en het gras droogt heel snel uit.
In maart heeft het geregend, maar heel weinig. Dus probeer ik nu zelf aan landbouw te doen. We hebben ons leven aangepast, maar het gaat niet echt beter", getuigt Simatoi Tirike.
Het grootste deel van zijn 1.300 leden tellende gemeenschap heeft nog maar een paar koeien over. "Het wordt heter nu. We hadden veel koeien, maar ze worden sneller ziek. Ik kon vroeger urenlang op het veld werken, maar nu nog amper een paar uurtjes."
Een woordvoerder van het Keniaanse ministerie van Milieu bevestigt dat de klimaatverandering het land ernstig bedreigt. "De minimumtemperatuur is met 0,7 tot 2 graden gestegen en de maximumtemperatuur ligt 0.2 tot 1.2 graden hoger. Er is over het algemeen minder regen, maar de neerslag wordt ook intenser. Daardoor krijgen we regelmatig met zware overstromingen te maken."
"We hebben massa's dode dieren, hongersnood en steeds meer vluchtelingen uit Somalië. Er treden gewapende conflicten over water op. We moeten ons nu aanpassen. Als de wereld de uitstoot nu niet aanpakt, zal onze toekomst er niet goed uitzien."
5. Rwenzori (Oeganda) In het Oegandese Rwenzori, op de evenaar, zullen koffieboeren dit jaar slechts 5.000 tot 6.000 ton bonen verbouwen. Tien jaar geleden waren ze nog goed voor 15.000 ton koffiebonen. Ze hebben een specifieke temperatuur nodig en die is de voorbije jaren drastisch gestegen.µ
"Ik kan niet meer hetzelfde produceren als vroeger. De temperatuur stijgt constant", legt Fidel Nzeomasi uit.
Dit jaar is er veel regen gevallen, maar dat is ongewoon. Voor Kenia is het wisselende patroon dramatisch, aangezien water voor 75 procent van de elektriciteit in het land zorgt.
"Een droge periode kan in Rwanda, Kenia, Oeganda en Tanzania een stroompanne veroorzaken", meldt Oxfam.
6. Zimbabwe Nog meer naar het zuiden, in Zimbabwe, wordt al rekening gehouden met de klimaatverandering. "Ons land was ooit vruchtbaar en we hadden een goede oogst, maar toen veranderde het klimaat. Er zijn geen signalen die ons waarschuwen of er regen komt of niet.
We dromen alleen van regen", zegt Iphaishe Masvingise. "Er zijn zoveel droogtes dat we niet genoeg kunnen telen om een heel jaar rond te komen."
7. Durban (Zuid-Afrika) We eindigen in Zuid-Afrika. Het land stoot jaarlijks vier keer meer uit dan om het even welk ander Afrikaans land en de uitstoot is zelfs groter dan die van Frankrijk en Groot-Brittannië.
Maar de meeste energie wordt gebruikt voor industrie die bedoeld is als export. Meer dan 2,5 miljoen gezinnen beschikken nog niet over elektriciteit. In 70 procent van de huishoudens wordt hout gebruikt als brandstof.
Aangezien ook Zuid-Afrika z'n uitstoot zal moeten verlagen, zal het monopolie van de koolindustrie doorbroken moeten worden. In het westen zijn er plannen om met windenergie te beginnen. Ze hopen dat ook de gemeenschap hier de vruchten van zal kunnen plukken. De investeerders zouden alvast in de rij staan voor zo'n projecten.
De Zuid-Afrikaanse regering voorspelt dat de komende 50 jaar de verspreiding van malaria zal verdubbelen en regenval met 10 procent zal afnemen. Tegen 2050 zullen 50 tot 100 miljoen meer mensen in de zuidelijke Afrikaanse landen te weinig water hebben. Ook het ecosysteem op het continent is in gevaar.
"De klimaatverandering kan een dramatisch verlies voor Afrika betekenen", zegt Guy Midgley, hoofd van het Zuid-Afrikaanse instituut voor nationale biodiversiteit. "Er zitten grote leemten in onze kennis, maar we weten wel zeker dat er miljoenen mensenlevens op het spel staan.
Er is heel snel iets aan het veranderen en dat staat buiten onze historische evolutie. Dit is de evolutie die een sloophamer bovenhaalt." Een boodschap die kan tellen voor de onderhandelaars in Durban. (gb)
Wie meer wil lezen over de klimaatverandering in Afrika kan de reeks van The Guardian hierover raadplegen.
Egyptische restaurateurs leggen verbrande en beschadigde boeken te drogen in de tuin van het Institut d'Egypte in het centrum van Caïro. Het wereldvermaarde wetenschappelijke instituut aan het Tahrirplein werd zaterdag in brand gestoken tijdens botsingen tussen betogers en ordetroepen. Het werd opgericht in 1798 onder Napoleon Bonaparte, toen Frankrijk Egypte drie jaar bezette. Het pronkstuk van de collectie, de 23 banden tellende 'Description de l'Egypte', zou onherstelbaar beschadigd zijn. Mohammed Abed/afp
Een Egyptische rechtbank heeft vandaag bepaald dat niet langer maagdelijkheidstesten mogen worden gedaan op vrouwelijke gedetineerden in militaire gevangenissen.
De aanwezige activisten juichten toen de rechter de beslissing uitsprak.
De zaak was aangespannen door Samira Ibrahim, die naar eigen zeggen door het leger is gedwongen tot een maagdelijkheidstest. Die werd gedaan nadat ze was opgepakt tijdens een protest op het Tahrirplein in Caïro.
Volgens mensenrechtenorganisaties zijn meer vrouwen aan zo'n test onderworpen.
De militaire machthebbers in Egypte beloofde eerder al dat vrouwen niet meer zouden worden gecontroleerd op maagdelijkheid.
Een generaal had eerder uitgelegd dat de testen worden gedaan om te voorkomen dat de vrouwen later zouden beweren dat ze waren verkracht door Egyptische militairen.
Human Rights Watch: patroon in aanvallen tegen journalistes en activistes Auteur: (iro)
BRUSSEL - De bekende mensenrechtenorganisatie ziet een patroon in het fysiek en soms seksueel geweld van leger en politie tegen vrouwen in Egypte.
Ze sloegen me hard met stokken. Ik probeerde mij te beschermen met mijn arm, maar dan braken ze die ook. Ze graaiden naar mijn borsten en naar mijn intieme delen. Ze trokken me aan mijn haar naar het ministerie van Binnenlandse Zaken, terwijl ze mij bepotelden waar ze maar konden.' Het overkwam de Egyptische journaliste Mona Al Tahawy op 23 november in Caïro. Al Tahawy getuigde over haar mishandeling tegenover ngo Human Rights Watch.
De bekende mensenrechtenorganisatie ziet in de incidenten met vrouwelijke betogers of journalisten een escalerend patroon van fysiek, psychologisch en soms seksueel geweld. Human Rights Watch roept de regerende Hoge Raad voor de Strijdkrachten (Scaf) op om de incidenten snel en op een transparante manier te onderzoeken.
Beelden van het Egyptische leger en van de politie die vrouwelijke betogers uitkleden, bepotelen en in elkaar slaan hebben de seksuele brutaliteit die Egyptische vrouwen in het openbare leven moeten ondergaan, in het daglicht gebracht', zegt onderzoekster Nadya Khalife.
Het voorbije weekend brak opnieuw geweld uit in Caïro, toen betogers slaags raakten met de Egyptische veiligheidsdiensten. Tussen vrijdag en dinsdag vielen 17 doden. Tijdens het weekend gingen ook beelden van activisten die mishandeld werden door leger en politie de wereld rond.
Volgens Egyptische vrouwenrechtengroepen werden ook minstens negen vrouwen gearresteerd. Sommige onder hen vertelden dat de veiligheidsdiensten hen fysiek hadden mishandeld en beledigd.
Vrouwenrechtenactiviste Salma al Naqqash spreekt van een bewuste intimidatiecampagne door de veiligheidsdiensten en door burgers, om vrouwen te doen afzien van hun recht om mee te betogen.
Een Egyptische kolonel reageerde overigens op de mishandeling van journaliste Mona Al Tahawy. Ze klaagde dat ze was geslagen en seksueel was aangerand. Maar wat had ze verwacht? Ze had geen toestemming om daar als journaliste te zijn. Egypte bevindt zich in een gevoelige situatie. Wat ons betreft kon zij evenzeer een spion zijn.'
De bodem van de Egyptische schatkist komt in zicht. Daarvoor waarschuwde premier Kamal El Ganzouri vandaag tijdens een perconferentie. Van de beloofde buitenlandse financiële hulp is maar een fractie daadwerkelijk uitbetaald.
Volgens Ganzouri zou Egypte maar een miljard dollar van de 10,5 miljard, die Arabische landen hadden beloofd, ontvangen hebben. Ook zou hij nog niks gezien hebben van de 35 miljard dollar die de G8 had beloofd aan Egypte en Tunesië, meldt persbureau AFP. En dat terwijl er volgens hem wel negen miljard het land uitstroomde.
Ganzouri vroeg zich hardop af of in Egypte de discussie over de economie niet de grootste prioriteit moet worden. Hiermee doelt de premier op de aanhoudende demonstraties in het land tegen de militaire bevelhebbers. Daarbij vielen tussen vrijdag en dinsdag zeker zeventien doden.
Volgens NRC-buitenlandredacteur Carolien Roelants maken de uitspraken van Ganzouri uit van het offensief om activisten zwart te maken en het volk achter zich te krijgen. Roelants:
Het zal best waar zijn dat Egypte maar een klein deel van de beloofde hulp heeft gekregen. De ervaring leert dat het geld op zich laat wachten, vaak is de hulp ook voorwaardelijk . Ganzouri kampt ook met een groot probleem: om de huidige werkloosheid niet te laten stijgen, heeft Egypte een economische groei nodig van zeven procent. Maar de groei is inmiddels omgeslagen naar krimp. De opbrengsten uit de toeristische sector zijn ook zwaar gedaald. Ganzouri wil dat de rust weer terugkeert in het land om de economie weer te stimuleren..
Kredietbeoordelaar Moodys verlaagde gisteren opnieuw de kredietwaardigheid van Egypte, van B1 naar B2 en waarschuwde dat als de politieke instabiliteit aanhoudt de rating nog verder zal dalen. Hoe lager de rating, hoe moeilijker een land geld kan lenen op de financiële markten, omdat het risico dat de schulden niet ingelost worden groter zijn geworden.
De militaire leiding in Egypte demoniseert al langer de demonstranten die de straten opgaan, zegt Roelants. Eerder deze week zei een generaal nog dat zij het verdienen om verbrand te worden in de ovens van [Adolf] Hitler. De activisten zijn in de ogen van het regime veranderd in straatterroristen en drugsgebruikers en zo moet het volk ze ook gaan zien. Roelants:
De betogers, tot een kleine groep ingekrompen sinds de opstand tegen president Mubarak in januari/februari, blijven protesteren tegen het leger dat volgens hen aan de macht wil vasthouden.
De militairen hebben immers grote economische belangen te verdedigen. Maar het leger voert met succes aan dat de doorgaande onrust zijn inspanningen dwarsboomt om de verslechterende economie weer op orde te krijgen. De staatsmedia hameren die boodschap erin.
Veel Egyptenaren, die hun lonen zien dalen en de werkloosheid groeien, willen rust om toeristen en investeerders terug te krijgen. Zij kiezen voor het leger, dat hoe dan ook sinds 1952 geldt als stut in moeilijke tijden.
Er wordt nog steeds
regelmatig gedemonstreerd op het beroemde Tahrirplein in Cairo, maar van een
negatieve reisadvies voor Egypte is al lang en breed geen sprake meer. In de
badplaatsen is überhaupt nooit iets te merken geweest van politieke onrust. Voor
wie het nog niet wist: Hurghada is weer open voor zaken.
Het is stil in Stella Makadi, een groot resort in een baai ten zuiden van het
Egyptische toeristenwalhalla Hurghada. Totaal uitgestorven is het er niet, maar
tjokvol is anders.
We zitten momenteel op 60 procent van de totale bezetting", legt de
Nederlandstalige reisleider Wael uit, een van de aanspreekpunten voor de vele
Hollandse zonneaanbidders die het plaatsje aan de Rode Zee al jaren met
honderden tegelijk aan doen.
Even veilig als voorheen
De afname van het aantal gasten in de vele hotels aan de prachtige kustlijn
van de Oostelijke Woestijn heeft volgens hem alles te maken met de rellen in
hoofdstad Caïro die het land een half jaar geleden in zijn greep hadden.
Maar ook al wordt er nog regelmatig gedemonstreerd en is die gedroomde
democratie nog immer in de maak, één ding is zeker: voor toeristen is Hurghada
een minstens zo veilige bestemming als dat het voorheen was. Gelukkig maar, want
er is naast de eeuwig schijnende zon, de azuurblauwe zee en de vriendelijke
prijzen, nóg een reden waarom er al tientallen jaren zoveel toeristen uit
West-Europa, maar ook uit Rusland en Egypte zelf naar Hurghada gaan: de rust.
De meeste resorts hebben de belangrijkste zaken immers in het basispakket:
een comfortabel bed, eten en drinken, maar ook kinderopvang en entertainment.
Het minimale dat je als bezoeker te doen staat, is ontspannen bij het zwembad
of, voor de liefhebber, het strand.
Onderwaterwereld van Hurghada
Bij Giftun Eiland of een van de andere mooie, glasheldere duikstekken voor de
kust van Hurghada is het heerlijk snorkelen. Er zijn twee manieren om er te
komen: via een touroperator met een gewone boot, die je groepsgewijs en voorzien
van een natje en een droogje op een rustig tempo langs verschillende hotspots
voert, of met een speedboot alias watertaxi.
Laatst genoemd vervoersmiddel heeft één fijn voordeel: privacy.
Er is immers
weinig mooier dan in alle rust, samen met gezin of vrienden genieten van de
onaangetaste koraalriffen en honderden soorten kleurrijke vissen die de
onderwaterwereld van Hurghada rijk is.
Lunchen aan boord van een speedboot is lastig, dus daarvoor ga je naar een
plek als Orange Bay. Geen straf, zo blijkt, want aldaar waan je je bijna op
Curaçao, zo azuurblauw is het water, zo wit is het strand en zo paradijselijk
het gevoel wanneer de ober een cocktail komt brengen.
Authentieke Egypte-gevoel
Tijdens een bezoek aan de toeristenmarkt in Hurghada, is het niet moeilijk om
te herinneren waar we werkelijk zijn. Op iedere straathoek staat een als
bedoeïene uitgedoste menner met zijn kameel ritjes aan te bieden.
Toch moet je voor het authentieke Egypte-gevoel eigenlijk naar de échte
markt. Dat is de plek waar vrouwen in niqaab, meisjes in spijkerbroek, mannen
met stropdassen en jongens in djellebas hun boodschappen doen. En waar voor
spotprijzen typisch Egyptische zaken als tapijten en kruiden over de toonbank
gaan - mits goed onderhandeld uiteraard.
Hou overigens wel met één ding rekening: tussen de doortastende marktlui, met
op de achtergrond het non-stop toerende verkeer gemixt met de oproep tot het
avondgebed, is rust ver te zoeken!
De beschaving die wij egyptisch noemen begon ruim 5000 jaar geleden, toen de regering van de farao's een aanvang nam. Ze maakten van egypte een rijk en machtig land, bewonderd door de toenmalige wereld.
De Egyptenaren lieten o.l.v. de Farao's grote tempels voor hun goden bouwen en indrukwekkende graftombes voor zichzelf. Sommige Farao's zoals Pepi2 kwamen op de troon toen ze nog erg jong waren en bleven vele jaren aan de macht. Zonen volgden jarenlang hun vaders op. De vrouw van de Farao was ook zeer belangrijk, maar slechts enkele vrouwen kwamen ooit aan de macht.
Ambachtslieden maakten prachtige voorwerpen voor de Farao en familie van b.v. edelstenen,en goud uit de mijnen,in de woestijn. Het koninklijk paar pronkte vaak met zijn rijkdommen in het openbaar. optochten, ontvangsten voor buitenlandse gasten en tempelbezoek, waren bijzondere gelegenheden om de macht van de farao te laten zien.
hoogwaardigheidsbekleders en schatbewaarders soldaten en slaven stonden bij de reusachtige zuilen van de tempel om hun farao te ontvangen. Een sfinx bewaakte de boeg van het farao-schip. De rest van het schip was overdekt met goud en met edelstenen ingelegd. Het schip maakte duidelijk, hoe rijk en belangrijk hun god-koning en zijn echtgenote waren. Het schip werd voortgestuwd door vele roeiers, die zeer bedreven waren in hun vak en konden goed vlakbij de kade aan- en afmeren.
De Farao's lieten door hun personeel kanalen graven en reservoirs om het land beter te bevloeien; en natuurlijk waren ze eeuwenlang er op uit, hun grondgebied uit te breiden waarvoor vele oorlogen doorlopen zijn. Er werden monumenten gebouwd, nijverheid en architectuur ontwikkeld. Piramiden gebouwd waarbinnen teksten, in hieroglievenschrift.
In die tijd trad de Nijl niet vaak buiten zijn oevers wat hongersnood tot gevolg had in de Eerste Tussentijd (2134-2040 v.Chr.) en in de tweede tussentijd werd de Nijldelta ingenomen door de Hyksos.91640-1550)
De God Osiris was door de zonnegod RE gezonden, om over het land te heersen. De Egyptenaren geloofden, dat alle Fatao's goden waren.ofwel god-koningen. Deze god-koningen namen deel, aan ceremonies en aten kleeden of wasten zich op een speciale manier. Elke dag bezochten ze de tempel, om voedsel aan hun voorouders te offeren. Het volk verwachtte,dat hun Farao lichamelijk sterk was en in staat om een leger naar de overwinning te leiden. Men dacht, dat de god-koning macht had over het waterpeil,van de nijl, en over de groei van de gewassen, maar ook over de handel. Iedereen vereerde de Farao, ook na zijn dood.
Het teken van de Farao: een ovaal met hieroglieven wordt een cartouche genoemd, Cartouches hebben de Egyptenaren- wetenschappers, die hun oudheid bestudeerden- geholpen, om de oud Egyptische taal te ontcijferen. Vele koninklijke echtgenoten werden afgebeeld op een buste van kalksteen, getoond met een kroon en halsketting van goud en edelstenen. Toch gebeurde het maar zelden, dat een vrouw het land bestuurde.
Slaven wuifden de Farao en zijn vrouw koelte toe met grote waaiers aan een lange stok,. De Farao hield een zweep en een kromstaf vast, tekenen van macht die naar de god Osiris verwijzen. Verder droeg hij een kroon en een valse baard. Farao's konden kiezen uit de witte kroon van boven-egypte, de rode kroon van neder-egypte de dubbele kroon van het verenigde rijk, de atef-kroon van Osiris of de blauwe oorloghelm.
De samenleving leek een beetje op een piramide met de Farao aan de top; daardoor kwam de vizier ofwel de hoogste minister, die de belastingingen regelde, toezicht hield op de landbouw en op de irrigatiesystemen, en in de rechtszaken de farao vertegenwoordigde. Er waren nomarchen ,mensen van koninlijke bloede die een bep. streek beschermden. Vrouwen konden land bezitten maar mochten nooit zich met de staatszaken bemoeien. Tempelpriesters waren geeerde burgers. Men geloofde dat status en positie werd gegeven door de goden.
Egyptenaren proberen al twee dagen manuscripten en boeken, of wat er nog van over is, uit het Egyptisch Wetenschappelijk Instituut veilig te stellen. Het instituut, gelegen aan het Tahrirplein, werd zaterdag in brand gestoken door betogers.
In 1798, in de tijd dat Frankrijk Egypte gedurende drie jaar bezette, werd het instituut opgericht. Het bevat een zeldzame collectie van oude manuscripten en antieke boeken, waaronder 'Le description de L'Égypte', een serie publicaties van het begin van de negentiende eeuw over het oude en het moderne Egypte.
Hieraan werkten destijds ongeveer 160 wetenschappers, 2000 kunstenaars en 400 archeologen mee.
Premier Kamal el-Ganzouri en de andere kabinetsleden hebben vandaag laten weten het verlies van het instituut ten zeerste te betreuren.
Eén van de nationale schatten en een unieke historische erfenis is verloren gegaan, aldus een verklaring van de regering. De regering gaat de daders opsporen.
Als feministe en onderzoeker in Egypte, had An Van Raemdonck een aantal prangende vragen over wat de revolutie betekende voor vrouwen en op welke manier activisten wilden vechten voor vrouwenrechten in deze nieuwe, revolutionaire, context. Deze film is het resultaat van gesprekken met vrouwenrechtenactivisten in april 2011 in de Egyptische hoofdstad Caïro.
Ik besloot om deze groep vrouwen te interviewen omdat zij allen nauw betrokken zijn bij vrouwenrechtenbewegingen en -organisaties, sommigen als coördinatrices van gevestigde organisaties, anderen als jongere activistes bij nieuwe groepen.
Mijn vragen waren gericht op 5 onderwerpen en de film is ook hierrond opgebouwd:
- Women's role during the 18 days of revolution - The Mubaraks' legacy - Women's rights, a Western agenda? - March 8th , International Women's Day - Organising women today
Alle beelden werd gefilmd in centraal Caïro, in de tweede helft van april 2011, behalve hoofdstuk #4, dat werd gefilmd op 8 maart.
De film werd mogelijk gemaakt dankzij de samenwerking met sociaalartistieke werkplek Victoria Deluxe vzw. Arabisch/Engels gesproken en ondertiteld in het Engels. Duur: 32 min.
Woeste menigte op het Tahrir Plein in Kaïro. Uiterst gevaarlijk, vooral wanneer de duisternis valt. Dan ontwaakt het roofdier in de meute. Vrouwen blijven er beter weg. Verkrachting, moord en doodslag zijn dagelijkse kost [bron: I was a mob sex attack victim in Tahrir Square...]
Ooit van de naam Tahrir gehoord? Tahrir is een plein in Caïro waar de grootste mystificatie van het jaar 2011 heeft plaatsgevonden. Een bedrog dat zich in de wintermaanden afspeelde maar toch abusievelijk met de lente werd geassocieerd. Dit lentebedrog, ook wel Arabische Lente genoemd, werd voornamelijk door goedgelovige media en nuttige idioten mogelijk gemaakt.
Op het Tahrir-plein van Caïro, verzekerde ons dit consortium van onnozelen van geest, zou het feest van de moderniteit en vrijheid worden ingeluid. Een soort dominospelletje dat in één klap eeuwen van religieus obscurantisme zou wegmeppen. Dankzij Facebook, de smartphones en wat westers geklede jongeren.
Tien maanden later is het zaad dat op het plein kunstmatig werd geïnsemineerd, in een embryonale catastrofe gemuteerd. Dat woord catastrofe werd gisteren door een minderheid van vrijheidslievende Egyptenaren gebruikt, naar aanleiding van de eerste verkiezingsuitslagen in Caïro.
Volgens die uitslagen zijn de Tahrir-verkiezingen op een verpletterende overwinning uitgelopen voor reli-fanaten. De fundamentalistische Moslim Broederschap en de ultra-orthodoxe salafisten van Al-Nur zouden samen meer dan 60 procent van de stemmen winnen.
Maar Tahrir staat ook symbool voor de herziene positie van de vrouw in het nieuwe Egypte. Zo zijn er op dit plein de laatste tijd tal van incidenten geweest waarbij vrouwen werden aangerand, geheel ontkleed en zelfs verkracht. Meestal door een meute seksueel zeer gefrustreerde mannen.
Vorige week nog, de Franse journaliste Caroline Sinz van de tv-zender France 3. Vrouwelijke fotografen die ondanks de waarschuwingen het plein opgaan, trekken dan ook meerdere broeken over elkaar en plakken hun overhemden met breed plakband dicht. Maar ook hoofddoekjes bieden naar het schijnt geen bescherming meer.
Volgens de Egyptische activiste Engy Ghozlan zijn de incidenten steeds talrijker. Ghozlan heeft een website gemaakt (HarassMap.org) waar gemelde gevallen van aanranding van vrouwen op een plattegrond van Caïro worden bijgehouden. Daarop is het Tahrir-plein het meest roodgekleurd.
Voor deze catastrofe werd afgelopen winter door sommigen gewaarschuwd. Maar in het hysterische koor van de nuttige idioten, die na amper een week Tahrir-plein al een vreugdedans inzetten, werden ze weggehoond. Neem nou die historicus Geert Somsen die op 23 februari in Trouw sneller dan zijn schaduw schoot.
11 september is voorbij schreef hij, en ho, ho, wat zijn die islamcritici oorverdovend stil. Somsen: De verwarring is totaal, omdat de tweedeling van 11 september simpelweg niet meer opgaat. Moslims blijken democraten, het Westen blijkt terreur te steunen. De eerdere simpele tegenstelling blijkt een waanbeeld van extremisten.
Extremisten die door meneer de radicalo-historicus voor het gemak ook wel rechtse publicisten werden genoemd. Maar toenmalige schreeuwlelijkerds die nu doodstil zijn, moet men eerder in de hoek zoeken waar de Somsens en Anja Meulenbelten (de anti-Israël blogster) van deze wereld vertoeven. Toch kennen ze het woord catastrofe heel goed, in het Arabisch zegt men Nakba.
![](javascript:fotovenster("http://images2-telegraaf.nl/multimedia/archive/00873/h1_873205q.jpg"," "," ",470,313);)
