Global warming van Egypte tot Zuid-Afrika: hele continent verandert door opwarming
© epa
Het Afrikaanse continent strekt zich van noord tot zuid uit over een enorme afstand. Geen betere plaats dus om de impact van de klimaatverandering te bekijken. Zeker nu in het Zuid-Afrikaanse Durban de klimaatconferentie van de Verenigde Naties bezig is.
Een journalist van The Guardian trok doorheen Afrika op weg naar Durban en stelde vast dat verschillende gebieden al fel te lijden hebben. De Afrikaanse bevolking weet vaak niet wat global warming betekent, maar ze merken wel dat er iets aan de hand is.
© reuters
-
Ga naar om het even welke boerderij, praat met om het even welke visser, en je zal merken dat de klimaatverandering overeenkomt met wat ze ervaren Guy Jobbins (Egypte)
© afp
© getty
-
In de jaren 70 begonnen de droogtes om de zeven jaar terug te keren, in de jaren 80 om de vijf jaar en in de jaren 90 was er om de twee tot drie jaar wel een droogte. Sinds 2000 hebben we al drie extreem droge periodes gekend en ze zijn tegenwoordig over het hele land een jaarlijks fenomeen geworden Leina Mpoke (Ethiopië)
© afp
© afp
-
We hadden veel koeien, maar ze worden sneller ziek. Ik kon vroeger urenlang op het veld werken, maar nu nog amper een paar uurtjes Simatoi Tirike (Masaï)
© afp
© afp
-
Er zijn geen signalen die ons waarschuwen of er regen komt of niet. We dromen alleen van regen Iphaishe Masvingise (Zimbabwe)
© afp
© reuters
-
Er is heel snel iets aan het veranderen en dat staat buiten onze historische evolutie. Dit is de evolutie die een sloophamer bovenhaalt Guy Midgley (Zuid-Afrika)
© afp
1. De Nijl-delta (Egypte)
Ongeveer 40 procent van de Egyptische bevolking woont in de Nijl-delta. In de komende eeuw wordt echter verwacht dat het zeeniveau met een meter zal stijgen. De bewoners merken momenteel al dat er iets gaande is, zegt Guy Jobbins, een waterexpert in Caïro.
"Ga naar om het even welke boerderij, praat met om het even welke visser, en je zal merken dat de klimaatverandering overeenkomt met wat ze ervaren. De voorbije jaren hebben we recordtemperaturen gezien. We weten natuurlijk niet zeker of dat door de klimaatverandering komt, maar we stellen wel vast dat de zomers steeds heter worden."
"We zien gewassen sterven, we hebben temperaturen van 63 graden Celsius gemeten en in de winter is het zelden koud genoeg om olijven te telen. Het enige voordeel is dat groenten vroeger groeien, maar daar profiteren de boeren nauwelijks van."
"We weten dat ook het zeeniveau aan het stijgen is, al gebeurt dat langzaam. Maar we ondervinden wel al de gevolgen door intensere stormen. De temperatuur kan ook enorme sprongen maken. Soms zijn de nachten ondraaglijk heet om dan plots ijskoud te worden.
" Maar het grootste probleem is het grondwater dat door het stijgende zeeniveau zouter wordt. "Het tast honderden vierkante kilometers aan, soms tot 10 kilometer ver het land in. De klimaatverandering is een enorm probleem voor ontwikkelingslanden omdat mensen er minder bestand zijn tegen schokken", besluit Jobbins.
2. Khartoem (Soedan)
Duizend kilometer ten zuiden van Egypte ligt Khartoem. Sumaya Zakieldeen is een onderzoekster aan de universiteit van de stad. Ze stelt vast dat het harde klimaat van Soedan de komende jaren alleen maar extremer zal worden.
Ze verzamelde gegevens die teruggaan tot 1940 en ontdekte dat droogte en extreme overstromingen steeds vaker voorkomen. Het wordt ook warmer tijdens de winter en de regenval is onregelmatiger.
3. Ethiopië en Somalië
De volgende tussenstop ligt ten oosten van Soedan. In Somalië en delen van Ethiopië en Kenia hebben ze momenteel te maken met de ergste droogte in 60 jaar. Nu zijn droogtes daar wel normaal, maar deze keer is het toch anders.
"In het verleden hadden we een cyclus die tien jaar duurde en altijd resulteerde in een grote droogte", zegt Leina Mpoke, een dierenarts die aan de grens tussen Kenia en Ethiopië woont.
"In de jaren 70 begonnen de droogtes om de zeven jaar terug te keren, in de jaren 80 om de vijf jaar en in de jaren 90 was er om de twee tot drie jaar wel een droogte. Sinds 2000 hebben we al drie extreem droge periodes gekend en ze zijn tegenwoordig over het hele land een jaarlijks fenomeen geworden."
"Hittegolven komen vaker voor, het water verdampt sneller en de bronnen drogen op. Een steeds groter gebied wordt door droogte getroffen en als er dan overstromingen zijn, zijn ze heel ernstig. Het is niet toevallig dat de meest getroffen gebieden ook de armste zijn.
De crisis is evenzeer veroorzaakt door de mensen en het beleid als door het weer. Maar één ding is duidelijk: als er niets gebeurd, zal de klimaatverandering de situatie doen verslechteren."
4. Kenia en Tanzania
Iets meer naar het zuiden wonen de Masaï, een volk dat nooit voedsel produceerde. Tegenwoordig zijn ze verplicht om vee te houden en doelbewust bonen, groenten en fruit te telen. "Het water verdampt sneller en het gras droogt heel snel uit.
In maart heeft het geregend, maar heel weinig. Dus probeer ik nu zelf aan landbouw te doen. We hebben ons leven aangepast, maar het gaat niet echt beter", getuigt Simatoi Tirike.
Het grootste deel van zijn 1.300 leden tellende gemeenschap heeft nog maar een paar koeien over. "Het wordt heter nu. We hadden veel koeien, maar ze worden sneller ziek. Ik kon vroeger urenlang op het veld werken, maar nu nog amper een paar uurtjes."
Een woordvoerder van het Keniaanse ministerie van Milieu bevestigt dat de klimaatverandering het land ernstig bedreigt. "De minimumtemperatuur is met 0,7 tot 2 graden gestegen en de maximumtemperatuur ligt 0.2 tot 1.2 graden hoger. Er is over het algemeen minder regen, maar de neerslag wordt ook intenser. Daardoor krijgen we regelmatig met zware overstromingen te maken."
"We hebben massa's dode dieren, hongersnood en steeds meer vluchtelingen uit Somalië. Er treden gewapende conflicten over water op. We moeten ons nu aanpassen. Als de wereld de uitstoot nu niet aanpakt, zal onze toekomst er niet goed uitzien."
5. Rwenzori (Oeganda)
In het Oegandese Rwenzori, op de evenaar, zullen koffieboeren dit jaar slechts 5.000 tot 6.000 ton bonen verbouwen. Tien jaar geleden waren ze nog goed voor 15.000 ton koffiebonen. Ze hebben een specifieke temperatuur nodig en die is de voorbije jaren drastisch gestegen.µ
"Ik kan niet meer hetzelfde produceren als vroeger. De temperatuur stijgt constant", legt Fidel Nzeomasi uit.
Dit jaar is er veel regen gevallen, maar dat is ongewoon. Voor Kenia is het wisselende patroon dramatisch, aangezien water voor 75 procent van de elektriciteit in het land zorgt.
"Een droge periode kan in Rwanda, Kenia, Oeganda en Tanzania een stroompanne veroorzaken", meldt Oxfam.
6. Zimbabwe
Nog meer naar het zuiden, in Zimbabwe, wordt al rekening gehouden met de klimaatverandering. "Ons land was ooit vruchtbaar en we hadden een goede oogst, maar toen veranderde het klimaat. Er zijn geen signalen die ons waarschuwen of er regen komt of niet.
We dromen alleen van regen", zegt Iphaishe Masvingise. "Er zijn zoveel droogtes dat we niet genoeg kunnen telen om een heel jaar rond te komen."
7. Durban (Zuid-Afrika)
We eindigen in Zuid-Afrika. Het land stoot jaarlijks vier keer meer uit dan om het even welk ander Afrikaans land en de uitstoot is zelfs groter dan die van Frankrijk en Groot-Brittannië.
Maar de meeste energie wordt gebruikt voor industrie die bedoeld is als export. Meer dan 2,5 miljoen gezinnen beschikken nog niet over elektriciteit. In 70 procent van de huishoudens wordt hout gebruikt als brandstof.
Aangezien ook Zuid-Afrika z'n uitstoot zal moeten verlagen, zal het monopolie van de koolindustrie doorbroken moeten worden.
In het westen zijn er plannen om met windenergie te beginnen. Ze hopen dat ook de gemeenschap hier de vruchten van zal kunnen plukken. De investeerders zouden alvast in de rij staan voor zo'n projecten.
De Zuid-Afrikaanse regering voorspelt dat de komende 50 jaar de verspreiding van malaria zal verdubbelen en regenval met 10 procent zal afnemen.
Tegen 2050 zullen 50 tot 100 miljoen meer mensen in de zuidelijke Afrikaanse landen te weinig water hebben. Ook het ecosysteem op het continent is in gevaar.
"De klimaatverandering kan een dramatisch verlies voor Afrika betekenen", zegt Guy Midgley, hoofd van het Zuid-Afrikaanse instituut voor nationale biodiversiteit. "Er zitten grote leemten in onze kennis, maar we weten wel zeker dat er miljoenen mensenlevens op het spel staan.
Er is heel snel iets aan het veranderen en dat staat buiten onze historische evolutie. Dit is de evolutie die een sloophamer bovenhaalt." Een boodschap die kan tellen voor de onderhandelaars in Durban. (gb)
Wie meer wil lezen over de klimaatverandering in Afrika kan de reeks van The Guardian hierover raadplegen.
|
