Stemlokalen Egypte open - wat kunnen we van de verkiezingen verwachten?
Remco Andersen −28/11/11, 06:38
Medewerkers van het Moslimbroederschap wijzen Egyptenaren de weg naar de kieslokalen.© ap
In Egypte zijn op 28.11.2011om 7.00 uur (Nederlandse tijd) de stembureaus voor de gefaseerde parlementsverkiezingen geopend. De stembureaus sluiten om 18.00 uur (Nederlandse tijd). Al voor het begin van de verkiezingen stonden er lange rijen kiezers voor de stembureaus in de hoofdstad Caïro. De stembusgang is een gevolg van de val van het regime van ex-luchtmachtgeneraal Hosni Mubarak in februari.
Wat mogen we ervan verwachten?
Wat staat er op het spel? De eerste parlementsverkiezingen na het tijdperk-Mubarak zullen grote invloed hebben op de toekomstige politieke koers van Egypte, de Arabische reus met 85 miljoen inwoners.
De nieuwe regering zal om te beginnen moeten toezien op de totstandkoming van een nieuwe grondwet. Die zal de politieke kleur van het toekomstige Egypte bepalen, ergens tussen seculier en islamitisch. Samen met de presidentsverkiezingen van volgend jaar zal de stembusgang van vandaag helpen bepalen of Egypte een lichtend voorbeeld wordt van democratie in de regio, of terugglijdt richting een vorm van militaire autocratie.
Wie doen er mee? Uit de revolutie die in februari begon, is een wirwar van partijen ontstaan. Die moeten nu de nieuwe koers van Egypte gaan bepalen. Daaronder zijn ook oude oppositiepartijen. Zo is er de liberale al-Wafd. Die doet het wellicht goed onder de oudere generatie, maar veel jongeren zien deze partij als 'besmet', vanwege haar optreden in het tijdperk-Mubarak. Daarnaast is er een hele reeks post-revolutionaire partijen ontstaan, variërend van links tot rechts, en van seculier tot religieus. Er zijn vier coalities gevormd.
De Vrijheid en Gerechtigheid-coalitie onder leiding van de Moslimbroederschap profileert zich als gematigd islamistisch. Zij zal waarschijnlijk de grote winnaar worden. Een andere kanshebber is het Egypte Blok, een liberale en overwegend seculiere coalitie. De Alliantie voor Voltooiing van de revolutie zit aan de linkerkant en zal veel jonge en radicale stemmers trekken. De Islamistische Alliantie is de meest radicale islamitische coalitie.
Hoe werkt het? De verkiezingen voor het parlement vinden in drie rondes plaats, verspreid over drie maanden. Vandaag en morgen stemmen negen provincies, waaronder Caïro. In december en januari stemmen de overige achttien provincies. Daarna vinden verkiezingen plaats voor de shura, de Egyptische Eerste Kamer. Meer dan 6.000 kandidaten en zo'n veertig partijen concurreren om 498 parlementszetels. Kiezers moeten drie stemmen uitbrengen: twee op individuele kandidaten, onafhankelijk of verbonden aan een partij, en één op een gesloten kieslijst - daarbij stem je op een partij of coalitie, niet op een persoon daarbinnen. Twee derde van de zetels komt via het gesloten kieslijst-systeem, een derde wordt gevuld met de individuele kandidaten.
Zijn de verkiezingen vrij, eerlijk en veilig? Internationale waarnemers zijn niet welkom, internationale 'getuigen' wel. Het is onduidelijk welke bevoegdheden deze krijgen. Verschillende internationale organisaties, zoals het National Democratic Institute, hebben delegaties gestuurd. Ook Egyptische ngo's houden toezicht. Sommige analisten denken dat de Opperste Militaire Raad (SCAF), die Egypte leidt sinds de val van Mubarak, niet gebaat is bij grootschalige fraude, vanwege de volkswoede die dit zal oproepen. Er zijn ook verhalen over intimidatie en omkopingspraktijken door voormalige leden van Mubarak's NDP, die tot woede van velen niet is uitgesloten van verkiezingsdeelname. Er is angst voor geweld, zeker als blijkt dat de verkiezingen niet gaan zoals SCAF en/of voormalige NDP-leden willen, en zij mogelijk via beproefde methoden chaos zullen zaaien om het proces te ontwrichten.
|