Hoe historisch zijn de parlementsverkiezingen in Egypte

“Een jaar geleden vonden de laatste verkiezingen onder Mubarak plaats en werd er enorm gefraudeerd. Vrijwel alle oppositie, inclusief de kandidaten van de Moslimbroederschap, trokken zich terug en er kwam een parlement zonder oppositie. De fraude van vorig jaar heeft mede bijgedragen aan de volksopstand tegen Mubarak in februari. De verkiezingen van vandaag zijn historisch omdat het de eerste verkiezingen zijn sinds de val van Mubarak. Hoe historisch ze uiteindelijk zullen zijn moeten we afwachten. Ze zijn georganiseerd onder toezicht van het leger, dat duidelijk heeft laten blijken een greep op de macht te willen houden.”

Is het de verwachting dat de verkiezingen vrij en eerlijk zullen verlopen?

“De campagne is vrij geweest, hoewel er natuurlijk wel behoorlijk is gemept op de activisten op het Tahrir-plein die opriepen om de verkiezingen te boycotten. Hoe vrij ze verder zullen verlopen is ook afwachten. Vorig jaar werd enorm veel geweld gebruikt door knokploegen van Mubarak. Het is de vraag of deze oude gewoonte nu is verdwenen. Verder doen voormalige aanhangers en prominenten van Mubaraks partij wel mee aan de verkiezingen. Zij hebben veel geld en zullen met name op het platteland daarom hoge ogen gooien. Dat is een element dat deze verkiezingen vertroebelt.”

Egyptenaren bestuderen hun stembiljet in een stemlokaal in Kairo. Foto Reuters / Ahmed Jadallah

De verkiezingen beginnen vandaag, maar duren maanden. Hoe zit dat?

“Egypte is in drie districten verdeeld. Vandaag wordt er voor het lagerhuis gestemd in onder meer Kairo en Alexandrië. In elk district worden twee rondes gehouden die twee dagen duren. Daarom zijn we ergens in januari pas klaar, waarna nog verkiezingen voor het hogerhuis volgen. De verkiezingen in Egypte zijn altijd complex geweest, maar zo complex als dit keer zijn ze zelden geweest. Dit spant echter de kroon.”

Is het opkomstcijfer een belangrijke graadmeter voor het succes van de verkiezingen?

“Tot dusver was de opkomst bij Egyptische verkiezingen altijd heel slecht. Vorig jaar was die rond de tien procent. Dat bewees dat Egyptenaren geen enkele illusie hadden dat er iets met hun stem zou gebeuren. Vanochtend kwamen er berichten over lange rijen bij de stemlokalen, maar dat zegt niets, want die berichten zijn er iedere keer. Als de opkomst daadwerkelijk behoorlijk is, kun je dat wel zien als een graadmeter. De opkomst zegt iets over de verwachtingen bij Egyptenaren over de mogelijkheid dat echte verandering mogelijk is.”

Vrouwen wachten tot ze hun stem mogen uitbrengen in een stemlokaal in Kairo. Foto AP / Maya Alleruzzo

Hoe zal de onder Mubarak verboden Moslimbroederschap het naar verwachting gaan doen?

“De verwachting is dat zij het heel goed zullen doen en het belangrijkste blok in het parlement gaan vormen. In het parlement is tweederde van de zetels gereserveerd voor politieke partijen en eenderde voor individuele kandidaten. Deze constructie is uitdrukkelijk bedoeld om de macht van de Moslimbroederschap te verkleinen. Verder is het interessant om te zien hoe de radicale moslims, de salafisten, het gaan doen. Zij kunnen zetels van de Moslimbroederschap afsnoepen.”