Zegelstenen hadden in het oude Egypte vele functies: identificatiemiddel, ambts-teken, het waarmerken van iets.
Het scarabeezegel werd in het Middenrijk de gebruikelijke Egyptische stempel.
Omdat scarabeeën symbool van opstanding waren en metafoor voor de zonnegod die de zonneschijf de hemel induwt, deden ze ook dienst ze ook als amulet.
Daarom kregen ze geleidelijk aan steeds meer godennamen en magische formules . Bovendien droegen scarabeeën, die veelvuldig aan de doden meegegeven werden, ook boodschappen van geluk en zegewensen.
Zegelstenen namen dus in de Egyptische cultuur een zeer belangrijke plaats in. Bij gebrek aan paspoort of handtekening fungeerde een zegel als legitimatiemiddel; het droeg dan de naam van de eigenaar.
Het kon ook een ambtsteken zijn door de vermelding van eventuele titels . De koning bezorgde zijn hoge ambtenaren zegels met de koninklijke titel, zodat die uit zijn naam konden optreden.
Met zulke zegels maakten ze afdrukken op alles wat in opdracht van de overheid afgesloten of beveiligd moest worden. Zegelafdrukken namen de plaats in van sloten en beveiligingssystemen. Magazijnen, kisten of zakken met leveringen werden met een touw dichtgebonden; daarover deed men een klontje vochtige klei , waarin het zegel werd afgedrukt. Ook brieven op papyrus werden voor verzending verzegeld om ze voor indiscrete blikken te beschermen.
De oudste zegelstenen uit Egypte hadden de vorm van cilinders. In de loop van het Middenrijk verdwenen deze cilinderzegels, om te worden vervangen door zuiver Egyptische type. Na een periode van experimenteren met knopvormige zegels viel de keus op de scarabee. Dit is een afbeelding in steen van de heilige mestkever.
De ovale vorm met bolle rug en vlakke onderkant leende zich goed voor het aanbrengen van gegraveerde opschriften . De scarabee zat aan een pin en kon gedraaid worden voor het aanbrengen van een zegelafdruk. De scarabee had niet alleen een praktische vorm maar bovendien ook een symbolische betekenis ! Het diertje was een symbool van opstanding en nieuw leven.
Scarabeeën droeg men dan ook niet alleen als zegelsteen, maar ook als amulet. De opschriften op het ondervlak, die meestal de naam en titels van ambtenaren hadden, maakten in de loop van het Nieuwe Rijk steeds vaker plaats voor symbolische afbeeldingen van godenmachten of beschermende formules.
|