Nahed Selim: Mannen misbruiken de koran om vrouwen uit te buiten
In de moslimwereld zijn vrouwen vaak de laatste schakel in een lange keten van onderdrukten. Daarbij wordt dikwijls de religie gebruikt om de vrouw af te schrikken en te intimideren. In haar boek De vrouwen van de profeet laat Nahed Selim zien dat het beroep dat door mannen op de koran gedaan wordt vaak misplaatst is.
Daarvoor heeft de auteur de koran goed bestudeerd en probeert ze de vaak dichterlijke en cryptische omschrijvingen om te zetten in een hedendaags woordgebruik. Nahed Selim trekt traditionele interpretaties van de koran in twijfel en vraagt zich af wat de koran vrouwen in deze tijd te bieden heeft. Ze gaat terug naar de tijd van Mohammed om de betekenis van allerlei voorschriften te doorgronden.
Nahed Salim werd in 1953 geboren in Egypte en werkt momenteel als vertaler-tolk. Ze schrijft regelmatig columns voor NRC Handelsblad en Opzij. Eerder publiceerde ze de opvallende roman Brieven uit Egypte. Haar nieuw boek, De vrouwen van de profeet, is belangrijk in de actuele discussie over de positie van de vrouw in de islam. Dirk Verhofstadt had een interview met haar in Amsterdam.
Je bent geboren in Egypte. In de inleiding van je boek schrijf je dat het leven voor vrouwen in Egypte dertig jaar geleden radicaal anders was dan tegenwoordig. Kan je dat toelichten?
Nahed Selim: In die tijd waren er veel minder religieuze groeperingen en hadden ze veel minder invloed op het dagelijks leven. Nasser voerde een socialistisch beleid dat gericht was op de emancipatie van zowel mannen als vrouwen. Dat was na de dekolonisering en men streefde toen naar modernisering en secularisering. Er bestond toen ook een daadwerkelijke scheiding tussen kerk en staat, er was veel openheid en niemand droeg een hoofddoek behalve dan op het platteland.
Hoe is dat allemaal veranderd?
Nahed Selim: Wel van die modernisering kwam niet veel terecht. De mensen wilden een beter leven maar dat kwam er niet echt behalve voor een kleine elite aan de top. Maar de echte schok kwam bij de nederlaag van Egypte in de Zesdaagse Oorlog tegen Israël dat toen alle steun kreeg van het Westen. Die nederlaag betekende een ommekeer in de moderne geschiedenis van Egypte en de ganse Arabische wereld. Vanaf dan zijn religieuze groeperingen zoals de Moslimbroederschap begonnen aan hun opmars. Op de muren verschenen slogans als Islam is the solution en men verkondigde dat men moest terugkeren naar de wortels van de islam en de traditie. Eerst kregen ze invloed op scholen en universiteiten. Er ontstonden allerlei verenigingen die banden hadden met die religieuze groeperingen. Uiteindelijk zijn ze ook doorgedrongen in het overheidsapparaat en kregen ze invloed op het leven van de mensen. Daarbij keerden ze zich vooral tegen de verworvenheden die de vrouwen hadden bereikt.
In een andere passage beschrijf je hoe je als kind op vakantie ging naar Alexandrië om er te gaan zwemmen in de zee. En dat dit plots niet meer mocht.
Nahed Selim: Ja, dat was in 1965. Als kind ging ik vaak zwemmen maar op een dag werden we hiervoor bekritiseerd vanuit religieuze hoek. Dat was heel pijnlijk want wij waren opgegroeid in een heel liberaal milieu. Vrouwen en meisjes mochten echter niet langer in badkleding rondlopen zodat we ook niet meer konden zwemmen.
En hoe ouder ik als vrouw werd, hoe meer deuren voor me toegingen en beperkingen werden opgelegd.
|