Het Egyptische verbod op vrouwenbesnijdenis zal niet leiden tot de onmiddellijke uitbanning van de praktijk.Een tijd geleden is een Egyptisch meisje omgekomen als gevolg van een besnijdenis.
De dertienjarige Karima overleed in de kliniek aan de gevolgen van een te zware verdoving. Twee maanden geleden gebeurde hetzelfde bij een twaalfjarig meisje.
"Natuurlijk, zal ik mijn dochter laten besnijden," zegt Khadija desgevraagd. "Als we dat niet doen, wordt het een verderfelijke maatschappij," reageert de zwartgesluierde moeder verbolgen.
Samen met haar tienjarige dochter heeft ze de zinderende hitte ontvlucht in de schaduw van een kiosk op de hoek van de straat in het centrum van Caïro.
Ze koopt een flesje water en geeft het meisje te drinken. De dochter lijkt zich niet bewust van wat haar te wachten staat.
Dankbaar
Wanneer Khadija weer is vertrokken, wil de vrouwelijke kioskhouder ook wel even haar mening kwijt. "Het is een achterlijke gewoonte," verklaart ze: "Mijn schoonzus stond twee maanden geleden op het punt haar twee dochters te laten besnijden, maar ik heb haar nog net op tijd op andere gedachten gebracht. Die meisjes zullen me eeuwig dankbaar zijn."
Vrouwenbesnijdenis, ook wel bekend als opzettelijke genitale verminking, is gemeengoed in Egypte. Naar schatting is 95 procent van de vrouwen van vijftien jaar en ouder besneden, zo blijkt uit het meest recente volkingsonderzoek, de Demographic Health Survey van 2005.
Vrouwenbesnijdenis in Egypte betekent veelal een incisie of gedeeltelijke afsnijding van de clitoris. De zogenaamde faraonische besnijdenis waarbij de schaamlippen worden weggesneden en de vagina, op een plasgaatje na, wordt dichtgenaaid, komt in Egypte nauwelijks voor. In Soedan en Somalië wel.
Medische reden
In juni is vrouwenbesnijdenis per ministerieel decreet algeheel verboden. Daarvoor gold al een gedeeltelijk verbod, behalve als het door een arts voor medische redenen noodzakelijk werd geacht. Het gevolg was niet dat de praktijk afnam, maar dat 75 procent van de vrouwen bij de dokter werd besneden in plaats van bij de kapper of de vroedvrouw, zoals voorheen in Egypte.
Daarmee zijn vrouwenbesnijdenissen voor artsen een aanzienlijke bron van inkomsten geworden.
Een behandeling kost gemiddeld 100 Egyptische ponden (13 euro).
Artsen waarschuwen dat het verbod ertoe zal leiden dat meisjes weer illegaal besneden zullen worden, met alle gevolgen van dien.
Schande
Aanleiding voor het nieuwe verbod was de dood van een twaalfjarig meisje als gevolg van een besnijdenis. De vrouw van president Mubarak, die al jaren campagne voert tegen de praktijk, sprak er schande van en de minister van gezondheidszorg vaardige onmiddellijk een decreet uit.
Diezelfde dag nog verwierpen de Egyptische grootmufti en de paus van de koptische kerk het besnijden van vrouwen.
Ondanks een jarenlange ontmoedigingscampagne van de overheid, blijkt vrouwenbesnijdenis een hardnekkige gewoonte in Egypte. Zowel moslims als christenen (10 procent van de bevolking) laten hun dochters besnijden.
De ingreep zou noodzakelijk zijn om de seksuele verlangens van vrouwen te beteugelen. Onbesneden vrouwen worden losbandig en brengen mannen in verleiding waardoor de stabiliteit van de samenleving in gevaar wordt gebracht, zo luidt de veelgehoorde verklaring.
Religieuze beginselen
Hannan Sulieman van het kinderfonds van de Verenigde Naties Unicef in Egypte, meent dan ook dat vrouwenbesnijdenis niet voortkomt uit religieuze beginselen. "Het probleem is dat de gewoonte door geestelijken is toegeëigend," aldus Sulieman.
Fundamentalistische schriftgeleerden en aartsconservatieve christelijke dorpspriesters vormen een van de grootste obstakels voor het uitbannen van genitale verminking. "Daarom is het overtuigen van religieuze leiders de sleutel tot succes.
Bij koptische christenen is dat makkelijker, want iedereen luistert naar de paus. Maar de islam kent geen centrale autoriteit. We moeten de recente verklaringen van de grootmufti vertalen naar de duizenden sjeiks en imams."
Zedeloze maatschappij
Maar religieuze scherpslijpers hebben zich al uitgesproken tegen een totale uitbanning van vrouwenbesnijdenis. Yusuf el-Qaradawi, één van de vroegere leiders van de aan populariteit winnende Moslimbroederschap, was er snel bij om het verbod te verwerpen.
Ook Yusuf el-Badri, een controversiele tv-sjeik, verzet zich. "Vrouwenbesnijdenis is een islamitische plicht. Ik ken negen overleveringen van de profeet die dat bevestigen," zegt hij wild gebarend naar de honderden islamitische naslagwerken die hem omgeven in zijn studeerkamer.
"Degenen die het willen uitbannen, willen een zedenloze samenleving creëren."