'Verloren Maandag'
Vandaag vieren we 'Verloren maandag' en naar jaarlijkse traditie eten we dan in het Antwerpse op deze dag worstenbroden en/of appelbollen als alternatief voor de mensen die worstenbrood niet zo graag lusten.
Maar eigenlijk is het dit jaar weer fout.
De meeste mensen denken dat Verloren Maandag gevierd wordt de maandag na Driekoningen. maar dat is (volgens sommige bronnen) niet helemaal juist: Verloren Maandag valt op de maandag ná de eerste zondag na Driekoningen. Valt Driekoningen op een zondag zoals dit jaar het geval is, dan valt Verloren Maandag in feite op 14 januari.
Een discussie die elke vijf of zes jaar weer oplaait.
Zo waren we in 2008 ook een week te vroeg met het vieren van Verloren Maandag.
Maar dat zal de bakkers 'worst' wezen.
Verloren maandag of Verzworen maandag (Frans lundi perdu of lundi parjuré) is een Vlaamse traditie. Deze traditie is vooral hardnekkig gebleven in de provincie Antwerpen en zou ook nog in Doornik bestaan.
Vroeger werd het vlees voor de worst in het broodje door een priester gewijd, die daar speciaal voor naar de beenhouwer of bakkerij kwam, maar of dit nu nog gebeurt? Daar twijfel ik sterk aan.
Waar komt het gebruik vandaan?
Hier alvast twee mogelijke verklaringen:
Vroeger kregen de arbeiders in de haven van Antwerpen 's zondags hun loon uitbetaald. Sommige mannen gingen dan op café zich bezatten en gaven de overschot van hun geld dan aan hun vrouw. Maar op Driekoningen, een feestdag, vierde iedereen feest met het loon en was er de volgende maandag zo goed als niets over. Dus, om toch niet met een lege maag te zitten, struinden de mannen alle cafés en slagers af om toch maar iets te eten te hebben voor hun kroost. De slagers maakten dan worstenbroodjes, wat goedkoop, heel lekker en vullend was en gaven die dan aan de arbeiders. Die dag werd er dan ook alleen verlies gemaakt door de slagers en het was dus een dag van verloren arbeid, een Verloren Maandag.
(Bron:Wikipedia)
Nog een andere verklaring vinden we in een Lorreinse akte van 1231, waarin voor het eerst sprake is van een 'lundi parjuré'. Op die dag legden sommige ambtenaren hun eed af, wat gepaard ging met de nodige feestelijkheden en er die dag dus amper of niet gewerkt werd. Een verloren maandag dus. In samenwerking met de bakkers en slagers trakteerden de herbergiers op gebraden vlees en brood om hun klanten aldus zo lang mogelijk te houden.
Sinds 1880 wordt het vlees en het brood gecombineerd in een worstenbrood.
(Bron: GVA)
|
