Tom en Margriet, Tom en Jerry in een andere verhouding
De koningin van de daverende lach, de Sirene van de Kempen, wil drugsverslaafden laten castreren. Tom Naegels stelt daar vandaag in De Standaard tegenover: een verbod op seks met Margriet.
Keer op keer moeten politieke partijen tot hun eigen schaamte toegeven dat ze met het binnenhalen van BV's een enorm risico hebben gelopen. Er was Marc Wilmots die door de MR werd overhaald om op hun senaatslijst te komen staan en na één zitting tot het inzicht kwam dat politiek niets voor hem zou zijn en dus liet hij zich betalen voor een functie die hij niet uitoefende.
Men wordt BV omdat men op de een of andere manier mediageniek is. Zelfs Betty van Big Brother, die de Nederlandse taal heeft verrijkt met een nieuwe betekenis van het werkwoord 'piekeren', had aan haar borsten en gegiechel genoeg om in Vlaanderen een beroemdheid te worden.
Politiek is een vak en vraagt zoals elk vak een vakbekwaamheid: een minimum aan intelligentie en wijsheid en een elementair fatsoen. Voor elk beroep moet je over een bekwaamheidsattest of diploma beschikken, kandideren voor een politiek ambt mag iedereen. Geen wonder dat er minstens af en toe - laten we beleefd blijven - onbenullen tussen zitten, zoniet regelrechte gangsters.
Meestal weet je niet waarmee eerst te beginnen. Je schrijft als een soort tic nerveux je wekelijkse repliek op de column van Mia Doornaert, en eigenlijk wou je eerst op de brief van Kristien Hemmerechts reageren. De donkere vlam van politiek correct Vlaanderen vindt dat we moeten ophouden met het wij-zijdenken en niet meer mogen vervallen in uitspraken zoals: moslimas moeten onze uitgestoken hand aangrijpen en niet weigeren. Wij zijn allemaal Vlamingen: joden, katholieken, moslims etc Het is hetzelfde mantra als door de liberalen wordt gezongen: benader de mensen als individu en niet als lid van een groep want het eerste emancipeert, het tweede zaait verdeling.
Wat zien we in de praktijk: ook de liberalen spreken over de houding van de vakbonden en daarmee bedoelen ze niet één gesyndiceerde afzonderlijk of één vakbondsleider, maar de vakbond als organisatie of groep. Er zijn nu eenmaal groepen die zich als geheel manifesteren. In het verleden zijn de sociale rechten niet toegekend aan de arbeider als individu maar aan de arbeiders als klasse of groep, net zoals álle vrouwen in 1948 of 49 stemrecht hebben gekregen en niet vrouw per vrouw als individu.
Vandaag stellen we vast dat bijvoorbeeld de chassidische joden in Antwerpen zich als homogene groep afzonderen van de rest van de bevolking: zij kleden zich anders, volgen andere leefregels. Maar het verschil met fanatieke moslims is dat de chassidim hun gedragsregels niet willen opdringen aan de rest van de samenleving. En dat is precies wat in Temse gebeurde: wanneer men gebruik maakt van een openbare inrichting dan moet men de regels in die inrichting naleven ten bate van iedere gebruiker. Veiligheid en hygiëne zijn in een zwembad geen individuele optie maar een algemene verplichting, precies zoals in het verkeer rechts rijden geen persoonlijke keuze is maar een noodzakelijke afspraak. En de reglementen hangen uit voor iedereen, inderdaad voor elk individu afzonderlijk maar tegelijk voor alle zwemmers als groep.
Het lijkt wel een afwijking van mij, maar weer kan ik de verontwaardiging van Mia Doornaert in haar column 'Doorgeprikt staat netjes' (zie De Standaard van 2 maart) niet volgen.
Dat in Europa minder aandacht is besteed aan de Arabische slavenhandel dan aan de Europese is een feit maar dit heeft alles te maken met het eurocentrisme in onze geschiedschrijving en niet met een duistere machinatie die ons zou beletten om over de islam de waarheid te vertellen. Dat zelfde eurocentrisme heeft onze geschiedschrijvers ertoe gebracht de kruistochten en de conquista van Latijns-Amerika voor te stellen als heldendaden en de tegenpartij - Saracenen en 'Indianen' - als onbeschaafde en goddeloze wilden.
Doornaert neemt de verdediging op zich van de zwarte Afrikaan als slachtoffer van racisme, maar de zwarte Afrikanen vormen geen homogene groep. De genocide in Rwanda was een racistisch conflict tussen Hutu's en Tutsi's. En telkens - zowel in Darfur als in Rwanda - zien we hetzelfde: ras of geloof wordt aangegrepen als een excuus om de eigen misdaden te rechtvaardigen terwijl het in wezen om een economisch conflict gaat, meer in het bijzonder om de strijd voor meer landbouwgrond.
Doornaert klaagt terecht aan dat onze pers te weinig aandacht heeft voor de gruweldaden die in Afrika worden bedreven, maar wie is daar verantwoordelijk voor? Toch niet de 'moslimvrienden' onder de journalisten? Over de misdaden in Tsjetsjenië wordt evenmin voldoende gepubliceerd. De enige verklaring voor deze verwaarlozing lijkt me dat de media ervan uitgaan dat voor deze onderwerpen geen publiek is, een commerciële overweging dus.
Trouwens, kwaliteitskranten als De Standaard en De Morgen, doen het terzake wel iets beter, maar of zij zelf voldoende doen daar mogen de buitenlandredacties eens een gewetensonderzoek over afleggen. Hoe vaak is er de afgelopen tien jaren bericht over de slachtpartijen in Oost-Congo en op welke pagina: hoeveel aandacht hebben de ruim drie miljoen slachtoffers in de Vlaamse en Westerse media gekregen? Bestaat er geen verband tussen de houding van de Westerse pers en de onverschilligheid van de internationale organisaties zoals de UNO die soldaten uitstuurde die de feiten mochten registreren maar niet mochten tussenbeide komen?
zwemmen in een burka In zijn magistrale boek Onder de gelovigen reist V.S. Naipaul van Iran over Pakistan en Maleisië naar Indonesië, en overal stelt hij hetzelfde vast: een verontwaardigde afwijzing van de Westerse decadentie en tegelijk een gretigheid om van de technologische voordelen van dat duivelse Westen gebruik te maken. In het zwembad van Temse komt daar nog een verduidelijking bij: een visie op zedigheid en op (vrouwelijke) seksualiteit. Die visie is ons Europeanen niet onbekend, wij hebben ze zelf meegemaakt in de negentiende eeuw.
Ter herinnering: men kan op twee manieren seksueel geobsedeerd zijn; op een ja-zeggende of op een neen-zeggende. In beide gevallen denkt men voortdurend aan seks, in het eerste geval om er zoveel mogelijk mee aan de slag te gaan en liefst met zoveel mogelijk partners; in het tweede geval beschouwt men seks als iets beestachtig of als het werk van de satan. En in beide gevallen gaat het om een neurotische afwijking. Moeten wij in naam van de tolerantie deze neurotische obsessie aanvaarden? Vlaanderen heeft er lang over gedaan om zich met moeite te emanciperen van de verstikkende moraal van het kleinburgerlijke christendom. Zullen we deze emancipatie nu opgeven omdat we gehypnotiseerd zijn door het racisme van extreem-rechts? Er zijn minimumregels die iedereen moet naleven om tot een samen-leving te kunnen komen, bij het incident in Temse gaat het om de veiligheid en de hygiëne. Bovendien sta je telkens weer tegenover datzelfde irrationele argument: mijn geloof, mijn godsdienst, mijn God zegt mij En meestal betreft het dan een anachronistische interpretatie van een eeuwen geleden geformuleerde gedragsregel. Kan de islam van ons verwachten dat wij mee die reis terug maken: terug naar de duisternis van de Middeleeuwen of van de Victoriaanse negentiende eeuw?
Alweer verspreidt de Dienst Vreemdelingenzaken een succesverhaal: dankzij strengere controles is het aantal ondergeschepte illegalen sinds 2000 'spectaculair gedaald'. Het nieuwe fenomeen van langs onze snelwegen 'gedumpte' vluchtelingen werpt al een ander licht op dit triomfalisme.
Maar de kern van de zaak blijft dezelfde: zijn er vandaag minder vluchtelingen in de wereld dan in 2000?
Minister Dewael heeft al vaak genoeg zelf geschreven dat er drie dimensies zijn aan zijn vreemdelingenbeleid: een binnenlands, een Europees en een oorzakelijk.
Het binnenlandse luik kan men moeilijk een onverdeeld succes noemen, gezien de schrijnende toestanden die bij herhaling worden aangeklaagd; op een concreet Europees beleid is het nog altijd wachten, en aan de oorzaken - de onveiligheid en de extreme armoede in de wereld - verandert weinig ten goede: alleen al vanuit Irak zijn er een paar miljoen vluchtelingen bij gekomen.
Wat is dan de zin van deze persmededeling: de eigen stoerheid bewijzen? Een deel van onze bevolking bevestigen in hun xenofobe overtuiging dat vluchtelingen gelijk staan met overlast?
En intussen de president van een land waar de voorbije tien jaren ruim 3 miljoen mensen zijn vermoord verwennen met een eredoctoraat?
In de wachtkamer van een tandarts vind je toevallig het novembernummer van het Tijdschrift voor Psychologie. Daarin wordt een emeritus-hoogleraar in de anestesiologie van de universiteit van Nijmegen opgevoerd. Die man beweert dat euthanasie overbodig is geworden gezien de vorderingen inzake pijnbestrijding. Deze stelling is al tegengesproken door andere specialisten in de oncologie en geriatrie, maar dit is niet het enige tegenargument: deze geleerde heer ziet maar één reden om voor euthanasie te kiezen, namelijk lichamelijke pijn. Dat mensen weigeren de vernedering te ondergaan van het verlies van zelfcontrole en van totale afhankelijkheid, dat kan er bij deze emeritus niet in. Menselijke waardigheid is voor hem geen criterium. Hij haalt verder een moreel én een emotioneel argument aan: Medisch handelen is niet te verzoenen met doden; dokters brengen na een euthanasie soms slapeloze nachten door.
Is medische deontologie dan wel te verzoenen met therapeutische hardnekkigheid, is laten sterven op verzoek hetzelfde als doden? Zou het niet net zo goed waar kunnen zijn dat een aantal dokters zich opgelucht voelt omdat zij patiënten uit hun lijden hebben kunnen verlossen?
Of omgekeerd: een dokter die persoonlijk meeleeft met een patiënt, kan er evenzeer wakker van liggen wanneer die patiënt ondanks zijn of haar goeie zorgen toch overlijdt. Is het al dan niet wakker liggen van een therapeut de beslissende norm in het medisch verantwoord gedrag? Hoe vaak liggen leerkrachten niet wakker na een deliberatie: soms omdat een leerling naar hun mening onterecht is tegengehouden of net omgekeerd onterecht een diploma heeft gekregen? Is deze slapeloosheid een indicatie van het juiste gedrag? En wat gezegd over rechters die moeten beslissen over vrijheid/onvrijheid of een regeringsleider die moet uitmaken of zijn land al dan niet aan een oorlog zal participeren?
Dit betekent niet dat men als waarnemer onverschillig kan blijven voor de persoonlijke emotie van de zorgverstrekkers. Een medicament in de trant van de roemruchte pil van Drion dat door de patiënt zelf kan worden ingenomen dus, zou de emotionele belasting voor de zorgverlener allicht minder zwaar kunnen maken, maar uiteindelijk gaat euthanasie over de keuze van de patiënt: een dokter die daar niet op in kan gaan, heeft de plicht die patiënt door te verwijzen naar een collega die zijn privé-moraal wel kan verzoenen met de vraag om te mogen sterven. In extremis gaat het om de confrontatie tussen de moraal van de therapeut en die van de patiënt, en de machtspositie van de therapeut betekent nog altijd niet dat daarom ook zijn moraal superieur is. De ultieme vraag luidt: whose life is it, anyway?
Eén detail in het interview met schepen van Bellingen en zijn moeder (zie Humo van deze week) viel me op: 'Trouwens, een deel van de extreem-rechtse tak van onze familie was vroeger extreem-links.'
Dit bevestigt mijn vermoeden dat het toch wel indrukwekkend succes van het VB in het Waasland voortvloeit uit het failliet van de Boelwerf - ooit een rood bastion - en de teleurgang van de Wase textielindustrie. Heel wat VB-kiezers zijn waarschijnlijk niet racistischer dan de gemiddelde Vlaming - wat op zich geen compliment is. Hun kiesgedrag komt in grote mate neer op een foertstem. Zij voelen zich in de steek gelaten door de beloftencultuur van de traditionele partijen.
En sommige politici leren het nooit. Verhofstadt kondigt de creatie van 200 000 nieuwe arbeidsplaatsen aan alsof hij daar eigenhandig voor zal zorgen. In een milde bui kan men dit 'voluntarisme' noemen, in een meer kritische: zelfoverschatting of verlies van realiteitszin. Wat meer psychologisch inzicht zou de beleidsmakers het besef bijbrengen dat aangekondigde resultaten waar men zelf weinig greep op heeft en die men in het beste geval slechts bij benadering kan halen, alleen maar leiden tot ontgoocheling, zoniet verbittering. De beloftencultuur is de beste voedingsbodem voor de anti-politiek.
Niettemin, het schizofrene of perverse is echter dat geen enkele andere partij zoveel belooft als het VB: zij brengen hun kiezers in de waan dat met separatisme, migratiestop en zero tolerancebeleid al hun problemen zouden zijn opgelost. Op de meest urgente vraagstukken van deze tijd: de vergrijzing, de milieuverloedering en de macro-economische verschuivingen (delocaties en intercontinentale handel) , armoede in Derde en Vierde Wereld heeft het VB geen zinnig antwoord. Hun versie van de beloftencultuur doorprikken zou de opdracht moeten zijn van onze media en dat gebeurt, zeker in de populairste en in de visuele media, nog veel te weinig.
Enkele bedenkingen bij het nieuwe 'lentemanifest' (zie De Standaard van vandaag maandag) dat pleit voor meer Vlaamse - en Waalse - autonomie.
Ten eerste lezen we: 'De rentemeevallers van de afgelopen jaren zijn niet voldoende geïnvesteerd in versnelde afbouw van de overheidsschuld maar in een expansief budgettair beleid.' Tegelijk pleit de groep voor meer investeringen in de strijd tegen de armoede. Hoe denkt men beide tegelijk te realiseren: meer schuldvermindering en meer aandacht voor de non-profit? Wil men terug naar het inleveringsbeleid van de regeringen Dehaene?
Ten tweede onderstreept het manifest wellicht terecht dat het probleem met Brussel niet de buitengrenzen maar de binnengrenzen zijn, id est de versnippering van bevoegdheden binnen het Brusselse gewest. Concrete voorstellen om wat te doen aan, bijvoorbeeld het politioneel, verkeers- of onderwijsbeleid, staan niet in de tekst. Ziet men enige kans dat de Brusselse gemeenten hun autonomie prijsgeven?
Ten derde schrijft men: 'Vlaanderen en Wallonië groeien steeds verder van elkaar weg.' Men kan met deze vaststelling twee kanten op: het 'fait accompli' registreren en de scheiding der geesten verder aanmoedigen; maar men zou er ook tegenin kunnen gaan en pleiten voor meer culturele uitwisseling tussen de gewesten en meer mogelijkheden om over de taalgrens heen werk te zoeken. Ik ben allesbehalve een unionist, maar ik stel vast dat heel wat kansen onbenut blijven: hoeveel Vlamingen kennen, afgezien van Pierre Mertens, één nog levende Waalse auteur of dichter?
Dit manifest levert in globo beleidsvoorstellen of -intenties die nu eens vrij sociaal overkomen, dan weer liberaal. Heeft dit te maken met de heterogene samenstelling van de ondertekenaars: gaande van zeer rechtse denkers zoals Matthias Storme, tot eerder linkse zoals Ludo Abicht?
Moe en moedeloos word je ervan. In De Morgen van vandaag pakt Yves Desmet uit met een bloemlezing van de mails die bij Yves Leterme reeds zijn aangekomen. De bedoeling van deze bloemlezing is duidelijk: de stormram van DM wil het initiatief van Leterme ten allen prijze belachelijk of verdacht maken. Nu is daar wel iets voor te zeggen, als je de reacties leest: 'Al zijn kazernes geen heropvoedingsscholen, onze jeugd zou er zeker een levensles aan overhouden en leren dat niet alles kan.' Deze schrijver is wellicht vaak bedreigd geweest met het cachot. Nog maar 60 jaar geleden heeft ons deel van de wereld ondervonden wat voor levensles er bij het leger te rapen valt: 'Befehl ist Befehl', prent dat maar goed in je jongenskop en je voert alles uit zonder je verder nog vragen te stellen. Wat er aan meningen leeft onder onze bevolking is een wirwar van tegenstrijdige visies, vaak een schreeuw om meer wet en orde, en helemaal geen visie maar een oprisping. Moe en moedeloos word je ervan. Soms kun je zodanig veel begrijpen dat je niets meer begrijpt, dat je de greep verliest op je eigen overtuiging, op de aanstormende feiten. Onze bevolking is duidelijk in de war, voelt zich onzeker en bedreigd. Zou het ook anders kunnen met al wat er dagelijks op de lezers en kijkers afkomt? Wanneer gaan de producenten van nieuws en vermaak eindelijk beseffen dat ze bezig zijn de geesten ziek te maken? Ziek van angst en onmacht tegenover een vreemde, bedreigende wereld. Terwijl je vandaag op de frontpagina van dezelfde krant net zo goed kunt lezen dat studenten van Leuven zich gaan inzetten voor de kinderen van kansarmen om hun prestaties op school te verbeteren. Zou de bevolking niet rustiger ademen en klaarder denken, mocht dit soort berichten wat vaker worden verspreid?
Onlangs verklaarde de chef informatie van vtm dat een nieuwsmedium zijn klanten moet bedienen, aanbieden wat de kijker of lezer wil zien of lezen. Dit is onzin. Een nieuwsmedium is geen stuk koperdraad dat zonder beïnvloeding een signaal doorgeeft: elke krant, elke zender maakt een keuze; elk medium plaatst het ene bericht vooraan, het andere achteraan, aan het ene besteedt men 100 seconden, aan het andere 10 etc Het afwijzen van de eigen verantwoordelijkheid is laf en leugenachtig: de pers wordt in onze democratie terecht de vierde macht genoemd, laat ze dan ook de consequenties van deze machtspositie dragen. Wanneer de vrt van de moord in Oostende een dagelijks feuilleton maakt, dan wordt de kijker meegesleurd in de overtuiging dat dit feit de belangrijkste gebeurtenis van de week is. Gisteren was er enige aandacht voor de armoede in België: stel je voor dat hiervan een feuilleton zou worden gemaakt, dat week na week hierop gehamerd zou worden, zouden onze politici zich dan niet verplicht voelen om deze schande bij hoogdringendheid aan te pakken? De pers als waakhond van de democratie: Zola heeft er gebruik van gemaakt, vandaag worden heel wat persorganen geleid door poenscheppers en opportunisten: verkopen of kijkers lokken is hun opperste doelstelling, wat ze onder de bevolking aanrichten zal hen een zorg zijn.
