|
Hergé alweer antisemietxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
De Kuifjestrip 'Vlucht 714' bevat een antisemitische boodschap. Dat beweert een nieuwe wetenschappelijke studie: de stript bulkt van de kwalijke grappen over de Joden en de democratie.
Hergé, de geestelijke vader van de stripheld Kuifje, kreeg altijd veel ideologische kritiek te verduren. Hergé, alias Georges Rémi (1907-1983), was een zoon van een rechtse katholieke femilie van vóór de Tweede Wereldoorlog .
Volgens Hugo Frey blijkt dat ook uit zijn vroege strips. Maar het bleef niet bij enkele 'jeugdzonden' Hugo Frey is een hoogleraar aan de universiteit van Chichester. Het vaak neerbuigende paternalisme van Kuifje in Congo is intussen al berucht genoeg. Tijdens de Duitse bezetting zou dezelfde Hergé al zijn antisemitisme getoond hebben in De geheimzinnige ster. In de strip uit 1941 wordt verteld hoe de held Kuifje en de Joods-Amerikaanse bankier Blumenstein strijden om een neergeplofte asteroïde. In zijn tijd liet dit gevecht tussen goed en kwaad niets aan duidelijkheid te wensen over: hier toonde zich de Joodse machtswellust...
Hergé gaf Blumenstein een uiterlijk dat eerder een karikatuur bleek te zijn van hoe de antisemitische propaganda Joden uitbeeldde: haakneus, kaal, dik, sigaren rokend. Datzelfde stereotype geldt ook voor een ander personage, stelt Hugo Frey: zo zag er nog een andere slechterik in zijn strips er uit : Rastapopoulos, in tal van albums de aartsvijand van Kuifje.
Frey boog zich over Vlucht 714, de voorlaatste Kuifjestrip ooit, uit 1968, toen Hergé zich al lang had gedistantieerd van zijn vermeende antisemitisme. In die strip duikt Rastapopoulos op als de slechterik die het vliegtuig van de miljardair Carreidas laat kapen, om zich meester te maken van zijn fortuin. Voor Carreidas, stond de Franse vliegtuigbouwer Marcel Dassault model. De constructeur van de Mirage-toestellen, die van Joodse afkomst was heette Marcel Bloch. Hij liet bijna het leven tijdens de oorlog in het concentratiekamp Buchenwald. Over Krollspell, Rastapopoulos' handlanger die Carreidas met een waarheidsserum het geld moet ontfutselen, zei Hergé dat hij 'wellicht' een concentratiekampdokter was geweest... Volg je nog ?
De sleutelscène speelt zich bovendien af in een Japanse bunker uit de Tweede Wereldoorlog. Daar gaat de 'nazidokter' Krollspell de onsympathieke 'Jood' Carreidas met een injectienaald te lijf, waarna, in een burleske wending, de 'Joodse' schurk Rastapopoulos de prik met waarheidsserum geïnjecteerd krijgt en de twee 'Joden' tegen elkaar beginnen te bluffen over wie van hen de grootste schurk is.
Zo gelezen krijgt Vlucht 714 een wel heel wrang karakter. Alleen antisemieten vinden dat humoristisch, schrijft Frey, die er vooral een sneer naar de overlevenden van de Holocaust in ziet.
Op het einde van het verhaal houdt kapitein Haddock een exemplaar van Le Soir onder de arm. Alsof Hergé de krant een neus wou zetten waarvoor hij De geheimzinnige ster had getekend en die hem ten tijde van Vlucht 714 zijn collaboratie nog altijd kwalijk nam...
Kortom, in Vlucht 714 toont de superioriteit van de mystiek op de corruptie van de moderne democratie, met twee 'Joden', Carreidas en Rastapopoulos als de twee gezichten van het kwaad...
Hergé koesterde inderdaad nostalgie naar zijn vooroorlogse reactionaire idealen. Daarom toont Kuifje - van wie Hergé ooit zei: Kuifje, dat ben ik - zich steeds meer ontgoocheld in de wereld waarin hij leefde en keerde hij zich er steeds verder van af...
Frey roept op tot een systematisch herlezen van de albums, want Hergé, zo besluit hij, bleef altijd een gevangene van een niet zo fris verleden. En de fans van Kuifje geeft hij de boodschap: treur niet, jullie hebben alleen de ketenen van jullie kindertijd te verliezen.
Hergé wordt gevierd door zijn publiek en zijn striplezers. Kuifje zal de held blijven en de bestrijder van het kwaad.
Maar hij wordt ook geviseerd en gezocht door muggenzifters en kommaneukers. Zoek je eigen albums nog eens uit, lees ze nog eens en probeer ook eens tussen de regels te lezen... Oordeel zelf zolang het nog mag en kan.
|
